SIFUNDVO 10
Umdlandla
UMDLANDLA wenta inkhulumo iphile. Nanobe kubalulekile kwetfula inkhulumo lezuzisako, kodvwa lokutawenta kutsi labo lokhuluma nabo bahlale bakulalele, kutsi uyente iphile futsi uyetfule ngemdlandla. Ngisho nobe ukhulele kuphi nobe unesimilo lesinjani, ungakhona kuba nemdlandla.
Khuluma Ngendlela Leveta Imiva. Ngesikhatsi akhuluma nemfati waseSamariya, Jesu watsi bantfu labakhonta Jehova kufanele bamkhonte “ngemoya nangeliciniso.” (Joh. 4:24) Kukhonta kwabo kufanele kusuke enhlitiyweni lenekubonga futsi kuvumelane nemaciniso latfolakala eVini laNkulunkulu. Nangabe umuntfu anekubonga lokunjalo, loko kutawubonakala endleleni lakhuluma ngayo. Utakulangatelela kucocela labanye ngaloko Jehova lasentela kona ngenca yelutsandvo lwakhe. Simo sakhe sebuso, kushukuma kwemtimba nelivi lakhe kutawuveta indlela lativa ngayo.
Yini-ke lengenta kutsi sikhulumi singabi nemdlandla nasikhuluma, ngisho nobe sitsandza Jehova futsi sikukholelwa loko lesikushoko? Akukeneli kutsi sikhulumi simane silungiselele loko lesitakusho. Kufanele inkhulumo siyive engatini, futsi naso sitsintseke. Asesitsi sikhulumi sabelwe inkhulumo lemayelana nenhlawulo yaJesu Khristu. Nasiyetfula lenkhulumo, akukafaneli simane nje sicabange ngemaphuzu ayo, kodvwa kufanele sicondze nekutsi inhlawulo yaJesu isho kutsini kuso nakulabo labalalele. Sikhulumi kufanele sivuselele indlela lesimbonga ngayo Nkulunkulu Jehova naJesu Khristu ngalesipho lesihle kangaka. Kufanele sicabange ngelitsemba bantfu labanalo lekuphila phakadze lesilitfola ngenca yalenhlawulo, lokuyinjabulo lengapheli yekuphila lokute sono emhlabeni lolipharadisi. Ngako-ke, inhlitiyo yaso kufanele itsintseke.
Mayelana na-Ezra, umbhali labefundzisa ka-Israyeli, liBhayibheli litsi “walungisa inhlitiyo, kute ahlole umtsetfo waJehova futsi awente aphindze afundzise ema-Israyeli.” (Ezra 7:10, NW.) Nangabe natsi singagcini ngekulungiselela kwatiswa kwenkhulumo yetfu kodvwa silungise netinhlitiyo tetfu, sitawukhuluma ngalokusuka enhlitiyweni. Kukhuluma ngaleyondlela kungadlala indzima lenkhulu ekusiteni bantfu lesicoca nabo kutsi balitsandze liciniso.
Cabanga Ngalabo Labakulalele. Lokunye lokubalulekile kuze ube nemdlandla kutsi ucondze kutsi labo labakulalele kudzingeka bakuve loko lokushoko. Loku kusho kutsi nawulungiselela inkhulumo yakho akukafaneli ugcine ngekutfola emaphuzu lamahle, kodvwa kudzingeka uphindze uthantaze kuJehova ucele sicondziso kute uwasebentise ngendlela letawuzuzisa labo lokhuluma nabo. (Hla. 32:8; Mat. 7:7, 8) Cabanga ngaloko lokwenta labakulalele badzinge kuva loko lotakusho, nekutsi kutawubazuzisa njani kanye nekutsi ungakwetfula njani kute babone kubaluleka kwako.
Lungiselela inkhulumo yakho kuze utfole lokutsite lokutsandzako kuyo. Akudzingeki kutsi kube ngemaphuzu lamasha kodvwa indlela loyisebentisako ingaba yinsha. Nangabe inkhulumo yakho inemaphuzu langasita labo labalalele kutsi bacinise buhlobo babo naJehova, bakhombise kubonga ngaloko lasentela kona, babeketelele tinkinga kulelive lelibi nobe baphumelele ensimini, kufanele ube nemdlandla ngayo.
Kufanele wente njani nangabe wabelwe kufundzela linyenti? Kuze ufundze ngemdlandla kudzingeka lokungetulu kwekuwabita kahle emagama nobe kuwafundza uwahlanganise. Lungiselela loko lotawube ukufundza. Nangabe utawufundza incenye leseBhayibhelini, cwaninga ngayo. Ciniseka kutsi uyakucondza lokukhulunywa ngako. Cabanga ngekutsi lencenye ikuzuzisa njani wena kanye nalabo labakulalele, bese ufundza unesifiso sekukuveta loko.
Kufanele wenteni nawulungiselela kuya ensimini? Buketa indzaba lofuna kucoca ngayo nemibhalo lohlela kuyifundza. Cabangela naloko lokusetingcondvweni tebantfu. Yini lokukhulunywa ngayo etindzabeni kulawo malanga? Ngutiphi tinkinga bantfu labahlangabetana nato? Nawukulungele kukhombisa bantfu kutsi liVi laNkulunkulu linetisombululo tetinkinga letibakhatsatako, loku uyakulangatelela futsi uvele ube nemdlandla.
Khombisa Umdlandla Ngekukhuluma Ngendlela Lephilako. Umdlandla ubonakala kahle nangabe inkhulumo yakho uyetfula ngendlela lephilako. Loku kufanele kubonakale ebusweni. Kufanele uvakale uciniseka, kodvwa ungagcizeleli imibono yakho.
Kudzingeka ukwente ngelizinga lelifanele. Kulabanye bantfu kumelula kutsi yonkhe intfo ibajabulise. Bangase badzinge kusitwa babone kutsi nangabe umuntfu anemdlandla kakhulu nobe aveta imiva yakhe ngendlela leyecisako, labalalele bangase banake yena bangasakunaki lakushoko. Ngakulokunye, bantfu labanemahloni badzinga kukhutsatwa kutsi bavete imiva yabo ngekukhululeka.
Umdlandla uyatselelwana. Nangabe ubabuka labo labakulalele futsi unemdlandla enkhulumeni yakho, nabo batotiva ngendlela lefanako. Apholosi abekhuluma ngemdlandla, futsi wachazwa ngekutsi usikhulumi lesihle. Nawuvutsa emoyeni, inkhulumo yakho lenemdlandla itawukwenta bantfu labakulalele batsatse sinyatselo.—Imis. 18:24, 25; Rom. 12:11.
Umdlandla Lofanelana Nendzaba. Cikelela kutsi awubi nemdlandla kuyo yonkhe inkhulumo yakho kangangekutsi labalalele baze badzineke. Konkhe lobakhutsata kutsi bakwente ngeke bakunake. Loku kugcizelela sidzingo sekulungiselela inkhulumo yakho ngendlela yekutsi ushintjashintje nawuyetfula. Yetama kutsi ungakhulumi ngendlela lekhombisa kutsi awunendzaba. Nangabe emaphuzu uwakhetsa ngekucophelela, utawajabulela kakhulu. Kodvwa kulamanye emaphuzu kudzingeka kutsi ube nemdlandla kakhudlwana kunakulamanye, futsi kudzingeka kuhlakanipha kuze lawo maphuzu uwahlanganise kahle nayo yonkhe inkhulumo yakho.
Emaphuzu layinhloko ngiwo kakhulu lokufanele etfulwe ngemdlandla. Inkhulumo yakho kufanele ibe nemaphuzu lagcamile lotawakhela kuwo. Njengobe lawa kungemaphuzu layinhloko enkhulumo yakho, esikhatsini lesinyenti kutawuba ngemaphuzu lahloselwe kukhutsata labo labakulalele. Nasewubachazele, kufanele ubakhutsate, ngekubakhombisa tinzuzo tekusebentisa emaphuzu alenkhulumo. Kuba nemdlandla kutakusita ufinyelele tinhlitiyo talabo labakulalele. Ungamane nje ube nemdlandla nalapho kungakadzingeki khona. Kufanele kube nesizatfu, futsi indzaba lokhuluma ngayo itakukhombisa lapho udzingeka khona.