Bengifuna Kufanana Nendvodzakati YaJeftha
Njengobe ilandziswa ngu-Joanna Soans
Ngesikhatsi ngiseseminyakeni yekutfomba, nganginesifiso lesikhulu sekufanana nendvodzakati yaJeftha. Asengichaze loko lokwakusengcondvweni yami kanye nendlela lengagcina ngifanane ngayo nayo.
NGA-1956, ngaya kwekucala emhlanganweni waboFakazi BaJehova lowashintja kuphila kwami lowawuseBombay (leseyibitwa ngekutsi yiMumbai), eNdiya. Yangitsintsa kakhulu inkhulumo lengayiva lapho leyayimayelana nendvodzakati yaJeftha.
Njengobe kuchazwa eBhayibhelini, ngesikhatsi iseseminyakeni yekutfomba, indvodzakati yaJeftha yakhetsa kungashadi. Loku kwenta kutsi babe wayo akwati kufeza sifungo labesentile. Ngako yasebenta endlini yaJehova, nobe ethendeni lakhe lekukhontela, kuphila kwayo konkhe njengemuntfu longakashadi.—Tikhulu 11:28-40.
Nganginesifiso lesikhulu sekufanana nayo. Kodvwa ngahlangabetana nenkinga lenkhulu, ngobe kungashadi kwakungahambisani nelisiko laseNdiya ngaleso sikhatsi.
Umndeni Wakitsi
Ngangingumntfwana wesihlanu kulabasitfupha baBenjamin kanye naMarcelina Soans. Satalelwa e-Udipi, lokulidolobha lelisenshonalanga yeNdiya. Sasikhuluma siTulu, lokululwimi lolukhulunywa bantfu labangaba tigidzi letimbili. Nanobe kunjalo, njengebantfu labanyenti kuleyo ndzawo, esikolweni sasifundziswa ngelulwimi lwesiKannada.
Kushada kanye nekutala bantfwana bekusolo kutsatfwa njengentfo lebalulekile kuleyo ndzawo. Nangisakhula, angikhumbuli ngiva emagama esiTulu lasho “kungashadi,” “situnge,” nobe “kukhumbula ekhaya.” Bekufanana nekutsi letintfo atikho. Sibonelo saloku kutsi ekhaya sasihlala nabogogo, bomkhulu, bosibali, bomalume, bo-anti, bomamncane nabomamkhulu kanye nebantfwana babo labanyenti.
Ngelisiko laseNdiya, bantfwana bebabalelwa emndenini wamake, futsi emadvodzakati abetfola incenye lenkhulu yelifa lemndeni. Kuleminye imimango yesiTulu, intfombatana beyichubeka ihlala namake wayo ngisho nobe seyishadile. Indvodza yayo ngiyo lebeyita itewuhlala nabo.
Njengobe ekhaya besikholwa, tintfo lesasitenta tatehlukile. Njalo kusihlwa, mkhulu abehola emthandazweni kanye nasekufundzeni liBhayibheli lesiTulu. Kwakutsi ngaso sonkhe sikhatsi nakafundza liBhayibheli lakhe lebeselidzabukile, kufanane nekutsi uvula libhokisi leligcwele tintfo letiligugu. Loko kwakungijabulisa kakhulu! Tihlabelelo 23:1 letitsi: “Simakadze ngumelusi wami, ngeke ngeswele lutfo,” tangimangalisa kakhulu. Ngatibuta: ‘Ungubani loSimakadze, futsi kungani abitwa ngekutsi ngumelusi?’
Emehlo Ami Avuleka
Ngesizatfu setinkinga temnotfo letaba khona ngemuva kweMphi Yelive yesibili, satfutsela eBombay, lekhashane ngemakhilomitha langetulu kwa-900. Kwatsi nga-1945, boFakazi BaJehova lababili bavakashela babe wami futsi bamniketa bhukwana losekelwe eBhayibhelini. Babe wawufundza ngekulangatelela futsi wawemukela umlayeto lowawukulobhukwana, ngendlela umhlabatsi lowomile lowenta ngayo nawumunya emanti. Wase ucala kuwucocela labanye bantfu labakhuluma siKannada. Ekucaleni kwabo-1950, licembu lelincane lelalikhona laselikhule laba libandla lekucala lelulwimi lwesiKannada leliseBombay.
Bobabe namake basifundzisa kutsi sibe bafundzi beliBhayibheli labakhutsele kanye nebafundzisi labahle. Malanga onkhe, bebafuna ematfuba ekuthandaza kanye nekufundza natsi. (Dutheronomi 6:6, 7; 2 Thimothi 3:14-16) Ngalelinye lilanga, ngatsi nangifundza liBhayibheli kwafanana nekutsi emehlo ami ayavuleka. Ngafundza kutsi Jehova ufananiswa nemelusi ngobe uyabacondzisa, abondle, futsi abavikele labo labamkhontako.—Tihlabelelo 23:1-6; 83:18.
Jehova Abesolo Angicondzisa
Ngabhajatiswa ngekushesha ngemuva kwalomhlangano lengingeke ngiwukhohlwe lowabanjwa nga-1956. Etinyangeni letisitfupha letalandzela, ngalingisa Prabhakar, umnaketfu lomdzala futsi ngangenela umsebenti wekushumayela wasikhatsi sonkhe. Nanobe benginesifiso lesikhulu sekucocela labanye emaciniso eliBhayibheli, ngangivele ngishaywe luvalo nangitsi ngiyacala nje kukhuluma. Ngangingingita futsi livi lami livevetele. Ngangitidvudvuta ngekutsi: ‘NguJehova kuphela longanginiketa emandla ekwenta lomsebenti!’
Jehova wangisita ngekutfumela Homer kanye naRuth McKay labebasuka eCanada, nalabebatitfunywa telivangeli labaya esikolweni saboFakazi BaJehova sekucecesha titfunywa telivangeli lesiseNew York, eMelika, lesabanjwa nga-1947. Bekufanana nekutsi babamba sandla sami njengobe ngicala lomsebenti wekushumayela. Ruth abevame kungisita kutsi ngilungiselele loko lengangitawukusho kubantfu emakhaya abo. Abeyati indlela yekungenta ngikhululeke nangetfukile. Abebamba tandla tami letichachatelako, bese utsi: “Ungakhatsateki. Asesiphindze setame kulomuti lolandzelako.” Livi lakhe lelalingicinisa langenta ngativa nginesibindzi.
Ngalelinye lilanga, ngatjelwa kutsi Elizabeth Chakranarayan, losakhulile nalosanesikhatsi afundzisa liBhayibheli abetawushumayela kanye nami. Ngacale ngativa ngalendlela: ‘Ngitawukhona yini kuhlala nalomuntfu? Mdzala kakhulu kunami!’ Kodvwa ekugcineni, kwabonakala kutsi abengilo kanye luhlobo lwemuntfu lengangiludzinga.
“Akwenteki Kutsi Sibe Sodvwana”
Sabelo sekucala lesaniketwa sona sasisekushumayela edolobheni lase-Aurangabad, lelicishe libe ngemakhilomitha langu-400 kusuka emphumalanga yeBombay. Kwasheshe kwacaca kutsi kwakungitsi sobabili kuphela lesasiboFakazi kulelidolobha lelalinebantfu labacishe babe sigidzi. Ngetulu kwaloko, kwakufanele ngifundze siMarathi, lokululwimi lolukhulunywa kakhulu kulelo dolobha.
Ngaletinye tikhatsi ngangitiva nginesitunge futsi ngangikhala njengemntfwana lote unina. Kodvwa Elizabeth abehlale angikhutsata ngemavi akhe lavutsiwe. Abevame kutsi: “Ngaletinye tikhatsi singativa sinesitunge, kodvwa akwenteki kutsi sibe sodvwana. Ngisho nobe ukhashane nemndeni wakini kanye nebangani bakho, Jehova uhlale anawe. Mente umngani wakho, futsi situnge sakho sitawuphela.” Seluleko sakhe ngisasitsatsa njengalesiligugu nalamuhla.
Kwakutsi lapho sinemali lencane yekugibela, sihambe emakhilomitha langaba ngu-20 etindzaweni letineludzaka nobe tintfuli, etindzaweni letishisako nobe letibandzako. Ehlobo, emazinga ekushisa abevame kufika ku-40°C. Esikhatsini semnyaka lapho lalina khona kakhulu, letinye tindzawo lesasihamba kuto tatihlala tineludzaka sikhatsi lesidze. Kodvwa etikhatsini letinyenti, emasiko ebantfu baleyo ndzawo bekenta kutsi kube matima kushumayela kubo.
Bafati bebangakhulumi nemadvodza embikwebantfu ngaphandle kwalapho bahlobene, futsi kwakungakavami kutsi bafati bafundzise emadvodza. Ngako-ke, bantfu bebasedzelela futsi basiphatsa kabi. Etinyangeni tekucala letisitfupha, kwakuba ngitsi sobabili kuphela lesasihlangana maviki onkhe emihlanganweni yekucoca ngeliBhayibheli. Ngekuhamba kwesikhatsi, labanye bantfu labanenshisekelo bacala kuhlanganyela natsi. Ngekushesha ngemuva kwaloko kwasekutawuba nelicembu lelincane. Labanye balabantfu bebashumayela natsi.
“Chubeka Utfutfukisa Emakhono Akho”
Ngemuva kweminyaka lengaba mibili nencenye, saphindze sabelwa eBombay. Elizabeth wachubeka nemsebenti wekushumayela, kodvwa mine ngacelwa kutsi ngisite babe wami lobekunguye yedvwana labehumusha tincwadzi tetfu letisekelwe eBhayibhelini ngelulwimi lwesiKannada. Walwemukela lusito lwami njengobe abenemitfwalo leminyenti lebekufanele ayinakekele ebandleni.
Nga-1966, batali bami bakhetsa kubuyela e-Udipi, lapho sasihlala khona. Ngesikhatsi ahamba eBombay, babe watsi: “Mntfwanami, chubeka utfutfukisa emakhono akho. Humusha ngendlela lemelula nalecacile. Ungatetsembi kakhulu, kodvwa hlala utfobekile. Yetsembela kuJehova.” Lesi kwakuseluleko sakhe sekugcina, njengobe ashona ngekushesha ngemuva kwekubuyela e-Udipi. Ngetamile kukwenta loko emsebentini wami wekuhumusha kute kube kulamuhla.
“Awufuni Yini Kuba Nemndeni?”
Ngelisiko laseNdiya, batali bahlelela bantfwana babo umshado lapho basesebancane futsi babakhutsate kutsi babe nebantfwana. Ngako bantfu bebavame kungibuta: “Awufuni yini kuba nemndeni? Ngubani lotawukunakekela nasewugugile? Angeke yini utive unesitunge?”
Ngaletinye tikhatsi, emavi lanjalo abengicindzetela kakhulu. Ngisho nobe ngangingafuni kutsi labanye babone indlela lengangitiva ngayo, ngangitfulula sifuba sami kuJehova lapho ngingedvwana. Bekungidvudvuta kwati kutsi uyajabula ngami ngisho nobe ngingakashadi. Kute ngicinise kutimisela kwami kumkhonta ngephandle kwekuphatamiseka, ngacabanga ngesibonelo sendvodzakati yaJeftha kanye nesaJesu, njengobe bobabili bahlala bangakashadi futsi batinikela ekwenteni intsandvo yaNkulunkulu.—Johane 4:34.
Sipho Lesivela KuJehova
Mine na-Elizabeth sahlala sibangani labakhulu iminyaka lecishe ibe ngu-50. Washona nga-2005, asaneminyaka lengu-98 budzala. Njengobe abengasakhoni kufundza liBhayibheli ngesizatfu sekungaboni kahle, abecitsa sikhatsi sakhe lesinyenti athandaza kuNkulunkulu ngalokusuka enhlitiyweni. Ngaletinye tikhatsi ngangicabanga kutsi ucoca nalomunye umuntfu ngeliBhayibheli ekamelweni lakhe, kantsi abesuke athandaza kuJehova. Abetsatsa Jehova njengeMuntfu mbamba, futsi abephila shengatsi uyambona lapha embikwakhe. Ngifundzile kutsi lena ngiyo intfo lengangisita kutsi ngihlale ngicinile ekukhonteni Nkulunkulu, njengobe kwenta indvodzakati yaJeftha. Ngimbonga kakhulu Jehova ngekunginiketa umngani losakhulile, lovutsiwe nalongikhutsatile eminyakeni yebusha bami ngisho nalapho ngihlangabetana nebumatima.—Umshumayeli 4:9, 10.
Tinyenti kakhulu tibusiso lengitijabulele ekukhonteni Jehova njengobe kwenta indvodzakati yaJeftha. Kuhlala ngingakashadi kanye nekulalela seluleko seliBhayibheli kungisitile kutsi ngiphile imphilo lejabulisako nalezuzisako futsi ngihlale ‘ngibambelele eNkhosini ngalokuphelele.’—1 Khorinte 7:35.
[Sitfombe ekhasini 22]
Babe wami ngesikhatsi etfula inkhulumo yelinyenti eBombay ngabo-1950
[Sitfombe ekhasini 22]
Ngina-Elizabeth ngembikwekutsi ashone
[Sitfombe ekhasini 23]
Sikhangisa ngenkhulumo lesekelwe eBhayibhelini eBombay nga-1960
[Sitfombe ekhasini 23]
Nginalabo lengisebenta nabo ehhovisini lekuhumusha