LINGISA KUKHOLWA KWABO | MARIYA
Wasindza Enkembeni Yelusizi
MARIYA waguca ngemadvolo eva buhlungu lobukhulu ngendlela lengachazeki. Etindlebeni takhe bekusolo kudvuma kukhala kwekugcina kwendvodzana yakhe njengobe ifa ngemuva kwekuhlukunyetwa ema-awa lamanyenti. Kwavele kwaba mnyama emini. Umhlaba watamatama ngemandla. (Matewu 27:45, 51) Kungenteka kuMariya kwaba shengatsi Jehova bekatjela umhlaba wonkhe indlela labebuhlungu ngayo ngekufa kwaJesu Khristu kwendlula nobe ngabe ngubani.
Njengobe kukhanya kwasemini kususa bumnyama lobebembese i-Golgotha nome indzawo lebitwa ngekutsi Sikobho, Mariya abesolo alilela indvodzana yakhe. (Johane 19:17, 25) Kungenteka kutsi tinyenti tintfo lebekatikhumbula. Lokunye kwako kungaba nguloko lobekwenteke eminyakeni lengu-33 leyendlula. Ngesikhatsi yena naJosefa baletsa lomtfwana wabo loligugu ethempelini eJerusalema, indvodza leseyikhulile lebitwa ngekutsi nguSimeyoni yaphefumelelwa kutsi iphrofethe. Yaphrofetha ngetintfo letinkhulu mayelana naJesu yaphindze yasho kutsi ngalelinye lilanga Mariya abetawuva shengatsi uhlatjwa ngenkemba lendze. (Lukha 2:25-35) Bekungukona awacondza kahle emaciniso alawo mavi.
Mariya wadzabuka kakhulu ngenca yelusizi
Kuyaye kutsiwe kushonelwa ngumntfwana kuyintfo lebuhlungu kakhulu umuntfu langabhekana nayo. Kufa kusitsa lesinelunya futsi sonkhe kuyasehlela ngandlela tsite. (Roma 5:12; 1 Khorinte 15:26) Kungenteka yini kutsi sikhone kubhekana nalobuhlungu lobungaka bekufelwa? Njengobe sitawukhuluma kabanti ngekuphila kwaMariya kusukela ekucaleni kwemsebenti waJesu wasemhlabeni kuya ekufeni kwakhe nangemuva kancane kwaloko, sitawufundza lokunyenti ngekukholwa lokwasita Mariya kutsi asindze enkembeni yelusizi.
“NIBOKWENTA NOBE YINI LANITJELA YONA”
Asesibuyele emuva eminyakeni lemitsatfu nehhafu: Mariya wavele wativela nje kutsi kunelushintjo lolutako. Ngisho nasedolobheni lelincane laseNazaretha, bantfu bebakhuluma ngaJohane uMbhabhatisi kanye nemlayeto wakhe wekuphendvuka lotsintsa inhlitiyo. Mariya abesabona kutsi indvodzana yakhe lendzala beyitsatsa loyo mlayeto njengesibonakaliso; besekusikhatsi sekutsi isale icala umsebenti wayo. (Matewu 3:1, 13) Kungabi khona kwaJesu kwakuyawubangela kukhatsateka ngandlela tsite kuMariya kanye nemndeni wakhe. Kungani?
Kungenteka kutsi abesashonile Josefa, indvodza yaMariya. Nangabe kunjalo, Mariya abekwati kushonelwa.a Jesu abengabitwa nje kuphela ngekutsi ‘yindvodzana yembati,’ kodvwa abephindze abitwe nangekutsi ‘ngumbati.’ Kuyacaca kutsi Jesu abesatsetse libhizinisi leyise, futsi kwasekunguye lonakekela umndeni wakubo, lokwakufaka ekhatsi bantfwana bakubo labasitfupha labatalwa emuva kwakhe. (Matewu 13:55, 56; Makho 6:3) Ngisho nobe Jesu abececesha Jakobe, lokungenteka kutsi abemelama, kutsi achubeke nalelibhizinisi lakubo, kuhamba kwendvodzana lendzala kwakungeke kube yintfo lemelula kulomndeni. Mariya abesavele anemtfwalo lomatima. Lwalumkhatsata yini lolushintjo? Asati. Kodvwa kunanangu umbuto lobaluleke kakhulu: Abetawutiva kanjani ngesikhatsi Jesu waseNazaretha aba nguJesu Khristu, Mesiya lobekukudzala alindzelwe? Lokunye kulandzisa kweliBhayibheli kwembula lokutsite mayelana naloko.—Johane 2:1-12.
Jesu waya kuJohane kute abhajatiswe, wase uba nguLogcotjiwe waNkulunkulu, nobe Mesiya. (Lukha 3:21, 22) Ngemuva kwaloko wacala kukhetsa bafundzi bakhe. Nanobe umsebenti wakhe wawuphutfuma, bekatiniketa sikhatsi sekujabula nemndeni nebangani bakhe. Ahamba nenina, bafundzi bakhe kanye nabomnakabo, baya edzilini lemshado eKhana, lidolobha lebelisegcumeni lelalikhashane ngemakhilomitha langu-13 kusuka eNazaretha. Njengobe lomcimbi uchubeka, Mariya wabona kutsi kukhona lokungasahambi kahle. Kungenteka wanakisisa lamanye emalunga alomndeni walaba labashadako abukana etfukile futsi ahlebelana. Besebaphelelwe liwayini. Ngekwelisiko labo, kuphela kweliwayini kwakuhlazisa loyo mndeni futsi kumoshe wonkhe umcimbi. Mariya wabavela wase uya kuJesu.
Watsi kulendvodzana yakhe: “Sebete liwayini.” Abelindzele kutsi yenteni? Natsi singaticabangela, kodvwa bekati kutsi indvodzana yakhe yindvodza yemadvodza lebeyitakwenta tintfo letinkhulu. Mhlawumbe abecabanga kutsi beyitawucala ngaleso sikhatsi. Empeleni abetsi kuye: “Ndvodzana, ngicela wente lokutsite ngalesimo lesesivelile.” Kungenteka kutsi imphendvulo yaJesu yammangalisa ngobe watsi: “Loku kusihluphe ngani tsine?” Emavi aJesu abengakhombisi indzelelo njengobe labanye bawahumusha kanjalo. Ngalamavi, abemane nje amekhuta ngemusa. Jesu abekhumbuta unina kutsi abengeke ayilawule indlela lokufanele ente ngayo umsebenti wakhe; loko lokwakufanele kwentiwe nguBabe wakhe, Jehova.
Mariya wakwemukela lokwekhutwa ngobe abengumake lotfobekile nalolalelako. Watsi kulabo lebebasita kulelidzili: “Nibokwenta nobe yini lanitjela yona.” Mariya watibonela kutsi kwasekungasesiso sikhatsi sekucondzisa indvodzana yakhe, kunaloko, yena kanye nalabanye kwase kufanele batsatse ticondziso kuyo. Njengenina, Jesu wakhombisa kutsi uyavelana nalaba lebebasandza kushada. Wenta simangaliso sakhe sekucala, washintja emanti aba liwayini. Umphumela waba kutsi “nebafundzi bakhe bamkholwa.” Mariya naye wamkholwa Jesu. Wase umtsatsa njengeNkhosi neMsindzisi, hhayi njengendvodzana yakhe.
Lamuhla, batali bangafundza lukhulu ekukholweni kwaMariya. Kuliciniso kutsi kute lowake wakhulisa umntfwana lofana naJesu. Kodvwa noma ngumuphi umntfwana, nasekakhulela ebudzaleni kungaba yinsayeya nakwenteka tingucuko. Umtali angase achubeke nekuphatsa umntfwana wakhe sengatsi usemncane kantsi loko kungase kungasafaneleki. (1 Khorinte 13:11) Umtali angaba lusito kanjani kumntfwana wakhe losamdzala? Lenye indlela, kukhombisa kutsi uyaciniseka kutsi umntfwana wakhe lowetsembekile utawuchubeka nekuphila ngekuvumelana netimfundziso teliBhayibheli, atfole tibusiso taJehova. Kukhuluma kahle kwemtali nebantfwana bakhe akhombise kutsi uyabetsemba, kungase kwente labantfwana lasebakhulile bachubeke balalela Jehova. Asingabati kutsi Jesu abekujabulela kakhulu kusekelwa nguMariya kulesikhatsi lesibalulekile lebesiseta.
“BOMNAKABO BEBANGAKHOLWA KUYE”
EmaVangeli asitjela lokuncane mayelana naMariya kuleminyaka lemitsatfu nehhafu yemsebenti waJesu. Nome kunjalo, khumbula kutsi kungenteka abesangumfelokati aphindze angumake lokhulisa bantfwana yedvwa, mhlawumbe labanye babo bebasebancane. Kungako sicondza kahle kutsi kungani Mariya angakhonanga kulandzela Jesu njengobe abeshumayela eveni lakubo. (1 Thimothi 5:8) Wachubeka azindla ngetintfo latifundza mayelana naMesiya futsi bekaba khona emihlanganweni lebeyibasesinagogeni, njengobe umndeni wakhe wawuhlale wenta njalo.—Lukha 2:19, 51; 4:16.
Kungenteka yini kutsi naye abekhona ngalesikhatsi Jesu akhuluma esinagogeni laseNazaretha? Kwamjabulisa kakhulu kuva indvodzana yakhe imemetela kutsi siphrofetho sasendvulo lesimayelana naMesiya sesigcwalisekile ngayo. Nome kunjalo, kwakumkhatsata kubona bantfu baseNazaretha bangayemukeli indvodzana yakhe. Baze betama ngisho nekuyibulala.—Lukha 4:17-30.
Lokunye lokwakumcindzetela yindlela lamanye emadvodzana akhe labemtsatsa ngayo Jesu. Embhalweni waJohane 7:5 sitfola kutsi banakabo Jesu labane bebete kukholwa kantsi Mariya abenako. Naku lesitjelwa kona ngabo: “Bomnakabo bebangakholwa kuye.” LiBhayibheli alisho lutfo ngabodzadzewaboJesu, lokungenteka kutsi bebababili.b Nome ngabe kwentekani, Mariya weva buhlungu lobukhulu bekuphila ekhaya lelihlukene ngenkholo. Kwakudzingeka ente imetamo yekutsi ahlale etsembekile etimfundzisweni teliBhayibheli, ngesikhatsi lesifanako etame kusita emalunga emndeni wakhe kutsi akholwe ngaphandle kwekuwaphocelela.
Ngalesinye sikhatsi, licembu letihlobo, lokungenteka kutsi belifaka ekhatsi nebanakaboJesu, lancuma ‘kutewulandza’ Jesu. Empeleni bebatsi: “Uyahlanya.” (Makho 3:21, 31) Ecinisweni Mariya abengakucabangi sanhlobo loko kodvwa wahamba nemadvodzana akhe, mhlawumbe aneletsemba lekutsi kukhona latakufundza lebekutawasita kutsi kukholwa kwawo kukhule. Kwenteka yini loko? Nanobe Jesu achubeka nekwenta timangaliso futsi afundzisa emaciniso lamangalisako, lamanye emadvodzana aMariya abesolo angakholwa. Kungenteka yini kutsi Mariya abetibuta mhlawumbe atfukutsele kutsi kani kufanele kuze kwentekeni kute akholwe?
Uhlala ekhaya lelinetinkholo letingafani yini? Kukholwa kwaMariya kungakufundzisa lokunyenti. Akazange alahle litsemba ngetihlobo takhe lebetingakholwa. Kunaloko, wancuma kutsi titibonele kutsi kukholwa kwakhe kumletsela injabulo nekuthula kwengcondvo. Ngetulu kwako konkhe loku, wachubeka nekusekela indvodzana yakhe leyetsembekile. Mariya abemkhumbula yini Jesu? Kwakwenteka yini ngaletinye tikhatsi afise shengatsi ngabe usahlala naye ekhaya kanye nemndeni wakhe? Mhlawumbe nangabe kwakumfikela loko, abekhona kutibamba. Wakubona kulilungelo kusekela kanye nekukhutsata Jesu. Ungabasita yini nawe bantfwana bakho kutsi babeke Nkulunkulu kucala ekuphileni kwabo?
“UMPHEFUMULO WAKHO UTAWUDZABUKA, KUBE SHENGATSI UHLATJWA NGENKEMBA LENDZE”
Wawutfola yini umvuzo Mariya ngekukholwa kwakhe kuJesu ? Jehova uyabaniketa umvuzo labo labanekukholwa, futsi siyaciniseka kutsi naMariya wawutfola. (Hebheru 11:6) Ungake ucabange nje kutsi abetiva kanjani nakeva indvodzana yakhe ikhuluma nome eva imibiko yetinshumayelo tayo kulabanye nabo labativele.
Imifanekiso leminyenti yaJesu iveta indlela Josefa naMariya labamcecesha ngayo
Kuletinye tibonelo lebetisetjentiswa yindvodzana yakhe, kungenteka yini kutsi Mariya abekhumbula ngesikhatsi Jesu asakhula eNazaretha? Ngesikhatsi Jesu akhuluma ngemfati loshanyela indlu yakhe kute afune luhlavu lwemali, losila sinkhwa etjeni, noma lokhanyisa sibane asibeke elutsini lwaso, Mariya wacabanga ngaloya mfanyana wakhe lobekayenta naye lemisebenti yamalanga onkhe. (Lukha 11:33; 15:8, 9; 17:35) Ngesikhatsi Jesu atsi lijoka lakhe lilula nemtfwalo wakhe awesindzi, ingabe Mariya wakhumbula intfo leyayimchaza kakhulu yini—kubuka Josefa afundzisa Jesu nakasemncane indlela yekwenta lijoka ngebunono kute silwane sikhone kuletfwala singalimali? (Matewu 11:30) Asingabati kutsi Mariya abejabula kakhulu nakacabangisisa ngelilungelo Jehova lamupha lona lekukhulisa kanye nekucecesha indvodzana leyayitawuba nguMesiya. Kungenteka kutsi watfola injabulo ngekulalela Jesu, umfundzisi lochwepheshe kunabo bonkhe labake baba khona, lowakhuluma ngetintfo lebetejwayelekile, wafundzisa ngato tifundvo letibalulekile.
Nome kunjalo, Mariya abesolo atfobekile. Indvodzana yakhe ayizange seyitsi yena akadvunyiswe noma yenta bantfu bamkhonte. Ngesikhatsi Jesu enta umsebenti wakhe wasemhlabeni, lomunye make esicumbini sebantfu wamemeta watsi uyajabula loyo mfati lowatala Jesu. Yena waphendvula watsi: “Cha, bayajabula labo labeva livi laNkulunkulu futsi baligcine!” (Lukha 11:27, 28) Nangalesikhatsi sicumbi sebantfu sitjela Jesu kutsi unina nabomnakabo balapha ngephandle, yena watsi labo labakholwa kuye, ngibo bomake nabomnakabo sibili. Mariya akazange akhubeke, wakucondza loko Jesu labekusho—bazalwane babaluleke kakhulu kunetihlobo tengati.—Makho 3:32-35.
Ngetulu kwako konkhe loku, ngeke sikwati kuchaza buhlungu Mariya labuva nakabona indvodzana yakhe ifa kabuhlungu elugodvweni lwekuhlushwa. Umphostoli Johane lowatibonela ngewakhe loku kwenteka, kamuva wafaka lokwatiswa ekulandziseni kwakhe: Nakwenteka lentfo lebuhlungu kangaka, Mariya abemile “eceleni kwalolugodvo labebetselwe kulo Jesu.” Kute lobekangavimba lomake locotfo futsi lomtsandzako umntfwanakhe kutsi eme edvute nendvodzana yakhe kuze kube sekugcineni. Jesu wambona, kodvwa nanobe bekaphefumula kabuhlungu futsi kumatima nekukhuluma, wakhuluma. Wacela umphostoli Johane labemtsandza kutsi anakekele unina. Njengobe banakaboJesu bebasengakabi ngemakholwa, Jesu akazange acele ngisho namunye wabo kutsi amnakekele kodvwa wacela umlandzeli wakhe lowetsembekile. Ngaleyondlela, Jesu wakhombisa kutsi kubaluleke kangakanani kutsi indvodza lekholwako inakekele umndeni, ikakhulukati ekuciniseni buhlobo bemndeni naNkulunkulu.—Johane 19:25-27.
Ngesikhatsi Jesu ashona ekugcineni, Mariya wabuva buhlungu lobebubiketelwe endvulo, umphefumulo wakhe wadzabuka, kwaba shengatsi uhlatjwa ngenkemba lendze. Nangabe sikutfola kumatima kucabanga ngelusizi labhekana nalo, kumatima nekucabanga ngenjabulo laba nayo ngemuva kwemalanga lamatsatfu. Mariya wabona simangaliso lesikhulu kunato tonkhe. Jesu abevusiwe ekufeni. Wajabula nakakhulu ngesikhatsi Jesu abonakala kuJakobe umnakabo, futsi sineliciniso lekutsi bebabobabili nje kuphela. (1 Khorinte 15:7) Loko kuhlangana kwabo kwatsintsa nalalabanye banakabo Jesu. Sifundza kamuva kutsi base bayakholwa kutsi Jesu unguKhristu. Ngemuva kwaloko bese bahamba namake wabo emihlanganweni yebuKhristu, futsi “bebaphikelela ngebunye emthantazweni.” (Imisebenti 1:14) Kamuva, lababili babo boJakobe naJuda babhala tincwadzi letimbili teliBhayibheli.
Mariya wajabula kakhulu kubona lalamanye emadvodzana akhe aba ngemaKhristu latsembekile
Sitfola kutsi kugcinwa kukhulunywa ngaMariya asemhlanganweni nemadvodzana akhe athantaza. Mariya watakhela ligama lelihle futsi wasishiyela sibonelo. Ngenca yekukholwa kwakhe wasindza enkembeni yelusizi futsi ekugcineni watfola umvuzo. Nasilingisa kukholwa kwakhe, natsi sitawubhekana nanome ngubuphi bumatima lobukhona kulomhlaba futsi sitawutfola umvuzo lomkhulu kakhulu kunaloko lesingakucabanga.
a Ngemuva kwekukhuluma ngaye kuloko lokwenteka ngesikhatsi Jesu aneminyaka lengu-12 budzala, kute lapho kubese kukhulunywa khona ngaJosefa ekulandziseni kwemaVangeli. Ngemuva kwaloko, unina waJesu kanye nalabanye bantfwana kuyakhulunywa ngabo, kodvwa akukhulunywa ngaJosefa. Jesu wake wabitwa nangekutsi ‘yindvodzana yaMariya,’ hhayi yaJosefa.—Makho 6:3.
b Josefa abengasuye babe waJesu mbamba, ngako-ke laba bekubanakabo nabodzadzewa ngamake munye.—Matewu 1:20.