Kufanele Yini Kutsi EmaKhristu Akhonte Etindzaweni Lokutsiwa Tingcwele?
NJALO ngemnyaka bantfu labangetulu kwetigidzi letisitfupha bayahambisisa nabaya ehlatsini letihlahla temsedari lelise Shima Peninsula eJapan. Basuke baya endzaweni lengcwele i-Ise, bafike bakhulekele nkulunkulu welilanga wenkholo yebuShinto lobitwa ngekutsi ngu-Amaterasu Omikami, losekuphele iminyaka lengu-2000 akhulekelwa. Labantfu bacala ngekugeza tandla kanye nemlomo ngemvakwaloko bese bema endzaweni lengcwele i-haiden (indzawo yekukhonta), benta umsimeto, kulomsimeto bayaguca, bashaye tandla, baphindze bathantaze kulonkulunkulu wabo.a Inkholo yebuShinto iyabavumela balandzeli bayo kutsi bakholwe kuletinye tinkholo, ngako labanye babo bangemaBhuddah, emaKhristu latinikele, futsi labanye abayiboni inkinga yekwenta lemisimeto yalenkholo.
Tinkholo letinyenti letinkhulu tinetindzawo letingcweleb futsi letindzawo tivakashelwa tigidzi tebantfu. Emaveni lamanyenti lakunenkholo yebuKhristu khona, emasontfo lamanyenti anetindzawo letingcwele latakhele Mariya, Jesu kanye naboSanta. Letinye taletindzawo takhiwe etindzaweni lakwenteka khona letinye tindzaba lokukhulunywa ngato eBhayibhelini nobe etindzaweni letisekhona lobekukhontwa kuto kadzeni nobe etindzaweni letikhona lamuhla lakwenteke khona “timangaliso.” Bantfu labanyenti baya kuletindzawo letingcwele ngobe bacabanga kutsi nabalapho makhulu ematfuba ekutsi imithantazo yabo iviwe. Labanye bakhombisa kukholwa kwabo ngekutsi baye kuletindzawo letingcwele.
Bantfu bete endzaweni lokutsiwa ingcwele e-Ise eJapan nase Massabielle, Lourdes, e-France
Kuliciniso yini kutsi imithantazo neticelo kuvakala kakhulu nayentiwa endzaweni lokutsiwa tingcwele? Kuyamjabulisa yini Nkulunkulu kutinikela kwebantfu labahamba emabanga lamadze baye etindzaweni lokutsiwa tingcwele? Kufanele yini vele emaKhristu akhonte etindzaweni lokutsiwa tingcwele? Timphendvulo talemibuto angeke tigcine ngekutsitjela kutsi kubi yini nobe kukahle kukhonta etindzaweni lokutsiwa tingcwele, kodvwa titasisita sibone indlela lekahle yekukhonta Nkulunkulu nalemjabulisako.
KHONTA “NGEMOYA NANGELICINISO”
Bekasho kutsini Jesu nakatsi sikhonte “ngemoya nangeliciniso”?
Incociswano Jesu laba nayo nemfati waseSamariya itasikhombisa loko lokushiwo nguNkulunkulu kulendzaba yekukhonta etindzaweni lokutsiwa tingcwele. Jesu abeseSamariya ngesikhatsi aphumula emtfonjeni lobewuseceleni kwelidolobha iSikhari. Wacoca nalomunye umfati lobekete kutokha emanti kulomtfombo. Batsi basacoca, lomfati wase ukhuluma ngemehluko lowawukhona emkhatsini wetinkholo temaJuda kanye netemaSamariya. Lomfati watsi: “Bokhokho betfu bebakhontela kulentsaba, kodvwa nine maJuda-ke nitsi iseJerusalema indzawo lapho kufanele kukhontelwe Nkulunkulu khona.”—Johane 4:5-9, 20.
Lomfati abekhuluma ngentsaba iGerizimu lebeyichele ngemakhilomitha langu-50, futsi lebeyisenyakatfo yelidolobha iJerusalema. Kulentsaba emaSamariya bekake aba nelithempeli labegubha kulo imikhosi yeliphasika. Esikhundleni sekunaka lomehluko lomfati lakhuluma ngawo, Jesu watsi kulomfati: “Ngikholwe nangitsi: Sikhatsi siyeta lapho ningeke nisamkhonta Babe kulentsaba nobe eJerusalema.” (Johane 4:21) Lamavi lawa ammangalisa kakhulu lomfati ikakhulukati ngobe bekashiwo ngumJuda. Yini lebeyitakwenta kutsi kukhonta Nkulunkulu ethempelini lebeliseJerusalema kuphele?
Jesu wase utsi: “Sikhatsi siyeta, futsi sengiso nanyalo, lapho emakholwa eliciniso atawukhonta Babe ngemoya nangeliciniso, ngobe Babe ufuna kukhontwa ngulabanjalo.” (Johane 4:23) Besekuphele iminyaka leminyenti emaJuda atsatsa lithempeli leliseJerusalema njengendzawo leyinhloko yekukhonta Nkulunkulu. Bebaya kulelithempeli katsatfu ngemnyaka kuze bentele Jehova Nkulunkulu imihlatjelo. (Eksodusi 23:14-17) Jesu watsi konkhe loku bekutawuphela futsi “emakholwa eliciniso” abetawukhonta Nkulunkulu “ngemoya nangeliciniso.”
Lithempeli lemaJuda belisendzaweni letsite futsi bewungalibona ngemehlo. Kodvwa umoya neliciniso angeke sikwati kukubona futsi akukho endzaweni letsite. Lapha Jesu abechaza kutsi kukhonta kwemaKhristu eliciniso bekungeke kube sendzaweni letsite nobe esakhiweni lesitsite, futsi bekungeke kube khona ngisho nasentsabeni iGerizimu, ethempelini lebeliseJeruasalema nobe nganguyiphi lenye indzawo lokutsiwa ingcwele.
Kulencociswano Jesu laba nayo nalomfati waseSamariya, wakhuluma ‘ngesikhatsi lebesiseta’ labekutawuba nelushintjo endleleni yekukhonta Nkulunkulu. Besitawufika nini leso sikhatsi? Lesikhatsi sefika ngesikhatsi Jesu anikela ngekuphila kwakhe futsi loko kwacedza indlela yekukhonta yemaJuda lebeyisekelwe eMtsetfweni waMose. (Roma 10:4) Nanobe kunjalo Jesu watsi: “sengiso nanyalo.” Yini leyamenta washo njalo? Njengobe abenguMesiya, besekavele acalile kuhlanganisa balandzeli bakhe lebebatawulalela lomyalo lotsi: “Nkulunkulu unguMoya, nalabo labamkhontako kufanele bamkhonte ngemoya nangeliciniso.” (Johane 4:24) Kusho kutsini ke kukhonta ngemoya nangeliciniso?
Ngesikhatsi Jesu akhuluma ngekukhonta ngemoya abengasho kutsi nasikhonta sivukwe madlingozi. Kodvwa abesho kutsi sicondziswe ngumoya waNkulunkulu longcwele lophindze usisite siyicondze kahle imiBhalo. (1 Khorinte 2:9-12) Leliciniso Jesu lakhuluma ngalo lwati lwetimfundziso teliBhayibheli lolungulonalona. Ngako-ke indzawo lesimkhonta kuyo Nkulunkulu ayisimcoka kangako, lokumcoka kakhulu kutsi sente loko lokufundziswa liBhayibheli siphindze sicondziswe ngumoya wakhe longcwele nasifuna emukele kukhonta kwetfu.
LOKUSHIWO LIBHAYIBHELI NGETINDZAWO LOKUTSIWA TINGCWELE
Ngako-ke emaKhristu kufanele alutsatse njani luhambo lwekuya etindzaweni lokutsiwa tingcwele nobe kukhonta kuto? Nasinaka umyalo lowashiwo nguJesu wekukhonta Nkulunkulu ngemoya nangeliciniso, kuyacaca kutsi kukhonta endzaweni lokutsiwa ingcwele akukabaluleki kuBabe wetfu wasezulwini. LiBhayibheli liphindze lisitjele indlela Nkulunkulu lakutsatsa ngayo kukhulekela tithico. Litsi: “Kubalekeleni kukhonta titfombe” liphindze litsi “tibalekeleni titfombe.” (1 Khorinte 10:14; 1 Johane 5:21) Ngaleso sizatfu umKhristu sibili angeke akhonte endzaweni lokutsiwa ingcwele nobe endzaweni lakukhontwa khona tithico. Nasesikhuluma liciniso emaKhristu eliciniso akukafaneli akhonte kuletindzawo letingcwele lesikhuluma ngato kulesihloko.
Loku akusho ke kutsi liVi laNkulunkulu liyasalela kutsi sibe nendzawo lasithantaza khona, sitadishe nobe sizindle khona. Indzawo yekuhlangana lehlantekile nalehloniphekile ikahle kutsi sikhonte Nkulunkulu kuyo. Akusikabi nekwakhela umuntfu loshonile intfo lesitamkhumbula ngayo, mhlawumbe tintfo letifaka ekhatsi ematje esikhumbuto (tombstone). Loko kusuke kukhombisa indlela lomuntfu besimatsandza ngayo nekutsi siyakhumbula. Ngisho nobe kunjalo kutsatsa letindzawo leti njengaletingcwele nobe titfombe kuphambene nemavi lashiwo nguJesu.
Ngako-ke kute sidzingo sekuya emathuneni unelitsemba lekutsi kungenteka Nkulunkulu akuve nawuthantaza. Nkulunkulu angeke ajabule nobe akunikete tibusiso letinyenti ngenca yekutsi uhambe libanga lelidze waya endzaweni lokutsiwa ingcwele. LiBhayibheli lisitjela kutsi Jehova Nkulunkulu “loyiNkhosi yelizulu nemhlaba, akahlali emathempelini lentiwe ngetandla.” Kodvwa loko akumenti Nkulunkulu abe khashane kitsi. Singathantaza kuye futsi asive ngisho sikuphi, ngobe ‘akekho khashane kuloyo naloyo kitsi.’—Imisebenti 17:24-27.
a Imisimeto leyentiwa etindzaweni letingcwele tenkholo yebuShinto ayifani.
b Fundza libhokisi lelinesihloko lesitsi “Inchazelo Yendzawo Lokutsiwa Ingcwele”