Tsela ea Jehova ke Eona Tsela e Molemo ka ho Fetisisa ea ho Phela
JOALOKAHA HO BOLETSE ERKKI KANKAANPÄÄ
HO TLOHA ha ke le ngoana, pakane ea ka e bile ho sebeletsa lekaleng la Lipaki tsa Jehova la Finland, kapa Bethele kamoo le bitsoang ka teng kajeno. Kahoo ha molebeli ea tsamaeang a ne a mpotsa lehlabuleng la 1941, “Pakane ea hao ke efe bakeng sa nako e tlang?” Ke ile ka arabela: “Haesale ke ntse ke batla ho sebeletsa Bethele.”
O ile a re: “Ho molemo hore u hle u tele; u ke ke ua mengoa.” Qalong ke ile ka nyahama haholo, empa hamorao ka etsa qeto ea ho siea taba ena matsohong a Jehova. Likhoeli tse seng kae hamorao, ke ile ka fumana memo ea ho ea sebeletsa Bethele.
Ke ne ke le moshemane oa mahaeng ea lilemo li 17 ea lihlong, ha ke letsa tšepe ea monyako oa ofisi ea lekala ea Helsinki letsatsing le batang haholo, le le hlakileng la November 1941. Kapele ke ile ka amoheloa ke Kaarlo Harteva, molebeli oa lekala. Ka nako eo lekala le ne le hlokomela Lipaki tsa Finland tse 1 135.
Lefa la Bokreste
Ka 1914 ntate o ile a fumana kopi ea buka ea Watch Tower The Divine Plan of the Ages. Leha ho le joalo, ntoa ea pele ea lefatše e ile ea qhoma kapele ka mor’a moo, ’me ha a ka a e bala.
Ho loanela tokoloho ea sechaba ha Finland ho ile ha baka mathata. Ho ile ha thehoa lihlopha tse peli tse matla—sa ba Basoeu le sa ba Bakhubelu. Ba Basoeu ba ne ba emela bo-ralichelete le sehlopha se bohareng, ha ba Bakhubelu ba ne ba emela basebetsi. Ntate o ile a leka hore a se ke a nka lehlakore, a ikhetha ka ho felletseng lihlopheng tsena tse peli. Leha ho le joalo, lihlopha tsena ka bobeli li ile tsa ba le pelaelo ka eena.
Ntate o ile a ahloleloa lefu ka makhetlo a mabeli, lekhetlong la pele o ile a ahloloa ke ba Basoeu a ba a ahloloa ke ba Bakhubelu. Ha motho a ne a ka bolaoa ’me ’molai oa hae a sa fumanoe, bashemane ba leshome, ho akarelletsa le ntate, ba ne ba ahloleloa lefu. E mong oa matichere a ntate, eo e neng e le setho sa lekhotla la boahloli, o ile a mo buella hore a lokolloe, ’me ho ile ha fela ha ba joalo. Bacha ba bang ba robong ba ile ba bolaoa.
Ntate o ile a lokolloa kahlolong ea lefu ka lekhetlo le leng hape. Ka mor’a moo o ile a etsa qeto ea ho ipata, ka mokhoa o tobileng! Eena le ngoan’abo ba ile ba fata mokoti ba o phara ka holimo, e leng moo ba ileng ba lula teng ho fihlela ha ntoa e fela. E le hore ba ka tsoela pele ba phela, ngoan’abo bona o ne a ba tlisetsa lijo le lino.
Ka mor’a hore ntoa e lale ka 1918, Ntate o ile a nyala a ba a haha ntlo pel’a mokoti oo. Hamorao ke ile ka o tloaela, kaha e ne e le lebala leo ke neng ke bapalla ho lona. Ntate o ile a mpolella hore o ile a rapela haholo ha a ne a ipatile moo ka tlas’a lefatše. O ile a tšepisa Molimo hore haeba a ka ithuta tsela ea ho o sebeletsa, o ne a tla o sebeletsa.
Kapele ka mor’a hore a nyale, Ntate o ile a etsa qeto ea ho nka seo a neng a ka se bala ha a le leetong la hae la khoebo. Mokatong o ka holimo-limo oa ntlo, o ile a fumana The Divine Plan of the Ages eo a ileng a e reka lilemong tse fetileng. O ile a e phetla khaolong e reng: “Letsatsi la Jehova” ’me a e bala. O ile a tsoela pele ho ipolella: ‘Ena ke ’nete, ena ke ’nete.’ Ha a theoha mokatong o ka holimo-limo, o ile a re ho ’mè: “Ke fumane bolumeli ba ’nete.”
Hoo e ka bang hang-hang Ntate o ile a qala ho bolella ba bang ka lintho tseo a ithutileng tsona, o ile a bolella beng ka eena le baahelani pele. Joale a qala ho fana ka lipuo tsa phatlalatsa. Kapele ba bang ba lulang sebakeng seo ba ile ba kopanela le eena mosebetsing ona. Ka mor’a ho kopana le Liithuti tsa Bibele, joalokaha Lipaki tsa Jehova li ne li bitsoa ka nako eo, Ntate o ile a kolobetsoa ka 1923. Ha rōna bana re hlaha—qetellong re ile ra ba bane—Ntate haa ka a hlokomoloha ho re ruta. Ha e le hantle, ha phutheho e se e thehiloe, re ne re lokela ho ba teng sebokeng se seng le se seng.
Lintho tsa Pele-pele tseo ke li Hopolang
Ntho ea pele-pele eo ke e hopolang ke ea ho lokisetsoa ha kopano phuthehong ea heso ka 1929, ha ke ne ke le lilemo li hlano. Batho ba bangata ba ile ba bokana ho tsoa liphuthehong tse haufi, ’me moemeli ea tsoang ofising ea lekala le eena o ne a le teng. Mehleng eo ho hlohonolofatsa bana likopanong ho ne ho tloaelehile, haholo-holo Finland. Kahoo moena ea tsoang Bethele o ile a hlohonolofatsa bana, joalokaha Jesu a ile a etsa nakong ea tšebeletso ea hae. Ha ke e-s’o lebale seo.—Mareka 10:16.
Ntho e ’ngoe ho tsa pele-pele tseo ke li hopolang ke ea ho sebelisoa ha lebitso Lipaki tsa Jehova ka 1931. Ntate, ka baka la ho hlokomela bohlokoa ba ketsahalo ena, o ile a balla phutheho tsebiso ena e mabapi le lebitso la rōna le lecha ka mokhoa o matla haholo.
Ho tloha nakong eo nka khonang ho e hopola, ke ne ke ea le ntate mosebetseng oa boboleli. Qalong, ke ne ke mo mamela, empa qetellong ke ile ka etsa mosebetsi ona ka bonna. Ka 1935, ha molebeli ea tsamaeang a re etela, ke ile ka etela baahelani ba ka kaofela ’me ka ba memela sebokeng. Ke ile ka ba fa le libukana, ’me batho ba bang ba ile ba li amohela.
Sekolo le Qeto ea Bohlokoa
E ne e le rōna, bana ba bane feela sekolong bao batsoali ba rōna e neng e le Lipaki, ’me hangata re ne re songoa ka baka la ho se kopanele le bacha ba bang boitšoarong boo e seng ba Bokreste. Le hoja liithuti-’moho le ’na li ne li leka ho ntšusumetsa hore ke tsube, ha kea ka ka ho etsa le ka mohla. Re ne re boetse re songoa ka ho bitsoa Marussell (Russell e ne e le mopresidente oa pele oa Mokhatlo oa Watch Tower) kapa Maharteva (Ka nako eo Harteva e ne e le molebeli oa lekala la Finland). Ke thabela ho bolela hore bacha ba bang ba ’nileng ba re soma qetellong ba ile ba fetoha Lipaki.
Tichere ea ka e ile ea nkhothalletsa ho ntšetsa thuto ea ka pele, ’me ka nako e ’ngoe ke ile ka nahana ho ba moenjinere. Empa nakong ea selemo ka 1939 ho ile ha ba le kopano ea Lipaki tsa Jehova Pori, e ileng ea tlisa phetoho e khōlō bophelong ba ka. ’Na le ngoan’eso, Tuomo, re ile ra inehela ho Jehova ra ba ra tšoantšetsa boinehelo boo ka kolobetso ea metsing kopanong eo, ka May 28, 1939. Eaba Ntoa ea II ea Lefatše ea qhoma tšimolohong ea September.
Maemo a Europe a ile a fetoha ka mokhoa o tšosang. Boemo bo leng pakeng tsa Finland le Soviet Union bo ile ba mpefala. Ntate o ile a tiisa hore Harmagedone e ntse e atamela ’me a re khothalletsa hore re bule maliboho. Kahoo, ka December 1940, ’na le ngoan’eso re ile ra qala ho bula maliboho ka leboea ho Finland.
Ho Bula Maliboho le Tšebeletso ea Bethele
Ha re ntse re bula maliboho, re ile ra lula le Yrjö Kallio ka nako e telele. Ke moena eo e bileng Seithuti sa Bibele Pennsylvania United States ka lilemo tse ka bang 30 tse fetileng. Yrjö o ne a le mofuthu haholo, ’me o ile a etsa sohle seo a neng a ka khona ho se etsa hore tikoloho ea rōna e be e thabisang. Ngoana’bo, Kyösti Kallio, o ile a sebeletsa joaloka mopresidente oa Finland ho tloha ka 1937 ho ea ho 1940. Yrjö o ile a re bolella hore o ile a pakela ngoana’bo ka ho felletseng, a mo hlalosetsa hore ’Muso oa Molimo ke ’ona feela tšepo bakeng sa ’muso o molemo le khotso e tšoarellang, ea lefatše lohle.
Ha nako e ntse e feta, takatso ea ka ea ho ba setho sa lelapa la Bethele ea hōla. Ka thabo, ho sa tsotellehe temoso ea molebeli ea tsamaeang e khahlanong le hore ke be le tšepo, kōpo ea ka ea ho sebeletsa Bethele e ile a amoheloa. Mosebetsi oa ka oa pele moo e bile oa ho rongoa hore ke etse mesebetsi e menyenyane. Leha ho le joalo, kapele ke ile ka ba le tokelo ea ho sebetsa fekthering. Ke ile ka sebetsa mafapheng a mangata a eona, ho akarelletsa le phaposing ea rōna e nyenyane ea khatiso le Lefapheng la Thomello.
Ho Boloka ho se Nke Lehlakore
Ka 1942, ha ke le lilemo li 18, ke ile ka bitsoa bakeng sa tšebeletso ea sesole. Kaha ke ile ka hana ho ngolisa bakeng sa tšebeletso ea sesole, ke ile ka hlongoa lipotso ka nako e telele ka makhetlo a mangata, ka makhetlo a mabeli ke ne ke ntse ke supiloe ka sethunya. Ka linako tse ling ke ile ka ntšoa kotsi. Hape, nakong ea ho hlongoa lipotso, ke ne ke beiloe ka seleng ea teronko e se nang lintho tse futhumatsang e neng e bata haholo.
Qetellong, ka January 1943, ho ile ha fihla nako ea hore ’na le Lipaki tse ling re ahloloe. Molaoli oa mabotho a sesole ea ileng a re hloma lipotso o ne a batla hore re lule teronkong nako e seng ka tlaase ho lilemo tse leshome. Moruti ea ikarabellang mabothong a sesole o ne a batla hore re fuoe kahlolo e boima ho feta eo, lengolong la hae o ile a bontša hore o batla hore ‘mahlabaphio ana a ahloleloe lefu kapa a isoe Russia e le bapalami ba lipharachute ba etsang liphuputso makhotleng a sera [ho batlang e le lefu le ke keng la qojoa], e leng kotlo e ba tšoanelang.’
Ho ile ha etsoa tokisetso ea ho kang teko. Ke ile ka bitsetsoa lekhotleng la molao ’me ka ahloleloa lefu. Leha ho le joalo, sena se ile sa fetoha mokhoa o mong oa ho ntšosa, kaha hamorao letsatsing leo ke ile ka bitsetsoa lekhotleng la molao ka ba ka ahloleloa lilemo tse tharo le halofo teronkong. Ke ile ka etsa boipiletso, ’me kahlolo ena e ile ea fokotsoa hore e be lilemo tse peli.
Lijo li ne li fokola teronkong, ’me ho ne ho e-na le litšoso tse kotsi tse tsoang ho batšoaruoa ba bang. Basodoma ba ile ba ntlhasela habeli, empa ka lehlohonolo ke ile ka khona ho pholoha. E mong oa bona o ile a ntšosa ka hore o tla mpolaea haeba ke sa lumele ho etsa seo a reng ke se etse. Empa joalokaha ke ile ka etsa litekong tsohle tsa ka, ke ile ka bitsa ho Jehova, ’me o ile a nthusa. Ha e le hantle, tšoso ea motšoaruoa eo e ne e se ntho e nyenyane, hobane o kile a bolaea motho pele. Ka mor’a hore a lokolloe, monna enoa o ile a boela a bolaea motho e mong a ba a busetsoa teronkong.
Ha ho pelaelo hore ke ile ka tšeptjoa le ho fuoa litokelo tse itseng hobane Lipaki tsa Jehova li tsebahala e le batho ba tšepahalang. Mosebetsi oa ka e ne e le ho abela batšoaruoa ba bang lijo, ’me ke ile ka lumelloa ho tsamaea ke lokolohile mehahong ea teronko. Kahoo, hase feela hore ke ile ka fumana lijo tse lekaneng empa hape ke ile ka khona ho bona hore baena ba ka ba Bakreste ba hlokomelehile hantle. Moena e mong o ile a ba a nona a ntse a le teronkong, e leng ntho e sa tloaelehang ka baka la ho fokola ha lijo!
Ke ile ka lokolloa teronkong ka September 1944, e leng letsatsi leo Moena Harteva a ileng a lokolloa ka lona. Ho lokolloa ha ka ho ile ha bolela ho khutlela ha ka tšebeletsong ea Bethele. Ke ile ka ipolella, ‘Ho sebetsa ka thata ka lihora tse 16 ka letsatsi tšebeletsong ea Bethele ho molemo ho feta bophelo ba teronkong.’ Ho tloha ka nako eo ha ke e-s’o qobe ho sebetsa!
Litokelo tsa Tšebeletso tse sa Tšoaneng
Hamorao ka 1944, ke ile ka kopana le Margit oa pula-maliboho e mocha, e motle, ea ileng a arabela hamolemo thahasellong ea ka ho eena, ’me re ile ra nyalana ka February 9, 1946. Selemong sa rōna sa pele re nyalane, ke ile ka sebeletsa Bethele ha Margit a sebetsa Helsinki joaloka pula-maliboho. Joale ka January 1947 re ile ra fuoa kabelo ea mosebetsi oa potoloho.
Mosebetsing oa ho tsamaea, hangata re ne re lula le malapa ka kamoreng e le ’ngoe. Re ne re tseba hore ba ne ba re fa se molemohali seo ba neng ba lokela ho fana ka sona, ’me ha rea ka ra belaela le ka mohla. Mehleng eo Lipotoloho li ne li le nyenyane, ’me liphutheho tse ling ho hang li ne li se na Lipaki tse kolobelitsoeng!
Ka 1948 re ile ra memeloa ho khutlela tšebeletsong ea Bethele. Lilemo tse peli hamorao Wallace Endres o ile a tla Finland a tsoa United States, ’me kapele ka mor’a moo o ile a khetheloa ho ba molebeli oa lekala. O ile a re khothatsa ka mofuthu hore re tsoele pele ho ithuta Senyesemane, e leng seo re ileng ra se etsa. Kahoo, re ile ra memeloa ho kena sehlopheng sa bo19 sa Sekolo sa Bibele sa Watchtower sa Gileade, se ileng sa qala South Lansing, New York, ka February 1952.
Ka mor’a hore re abeloe mangolo re ile ra fuoa kabelo ea ho khutlela Finland. Leha ho le joalo, pele re tloha United States, ke ile ka koetlisetsoa ho sebelisa mechini ea khatiso ntlo-khōlō ea lefatše lohle ea Lipaki tsa Jehova e Brooklyn, New York.
Ha re khutlela Finland, re ile ra fuoa kabelo ea mosebetsi oa ho tsamaea, empa ka 1955 re ile ra memeloa ho khutlela lekaleng la Finland. Selemong seo ke ile ka ba molebeli oa fektheri, ’me lilemo tse peli hamorao, ka 1957, ke ile ka khetheloa ho ba molebeli oa lekala. Ke ile ka sebeletsa joaloka mohokahanyi Komiting ea Lekala la Finland ho tloha ka 1976.
Hoa thabisa hore ebe ntate le ’mè ba ile ba tsoela pele ho tšepahala ho Jehova ho fihlela lefung la bona. Kapele, ba habo ntate ba fetang lekholo ba ile ba fetoha Lipaki. ’Me ho fihlela kajeno, ngoan’eso le likhaitseli tsa ka le malapa a bona kaofela ba sebeletsa Jehova, e mong oa likhaitseli tsa ka ke pula-maliboho.
Bophelo bo Nang le Morero, bo Putsang
Lilemo tsena e bile tsa mosebetsi o eketsehileng, empa mosebetsi ona, hobane e le oa Molimo, e bile o nang le morero le o putsang e le kannete. (1 Ba-Korinthe 3:6-9) Bophelo ba ka ha ea ka ea ba bo se nang mathata le bo thabileng ka mehla. Ho ’nile ha ba le likhathatso le mathata. Qalong ea bophelo ba ka, ke ile ka hlokomela hore ke lokela ho ithuta ho ikhalemela. Hase ka mehla u ka hlang oa etsa seo u se lakatsang. Ke ne ke khalemeloa hangata, ’me butle-butle ke ile ka ithuta tsela e nepahetseng ea ho phela.
Ka mohlala, liteko le likhaello tse bileng teng nakong ea ntoa li ile tsa nthuta ho phela ka ntle ho mabotho-botho. Ke ile ka ithuta ho lemoha hore na ntho e itseng ehlile ea hlokahala kapa che. Le hona joale ke ntse ke na le tloaelo ea ho ipotsa hore na ke hloka ntho ena kapa eane. Joale ha ke hlokomela hore ntho e itseng hase ea bohlokoa hakaalo, ha ke e reke.
Tataiso eo Jehova a faneng ka eona ka mokhatlo oa hae o hlophisitsoeng e ’nile ea totobala. Lilemong tseo ke bileng lekaleng la Finland ka tsona ke ile ka thabela ho bona lenane la Lipaki tsa Jehova le hōla le tloha ho 1 135 le nyolohela ka holimo ho 18 000! Ruri, Kea hlokomela hore mosebetsi oa ka o ile oa hlohonolofatsoa, empa kea tseba hore o ile oa hlohonolofatsoa hobane e le oa Jehova, eseng oa rōna. (1 Ba-Korinthe 3:6, 7) Ke ile ka khetha tsela ea Jehova qalong ea bophelo ba ka, ’me ruri e ipakile ho ba tsela e molemo ka ho fetisisa ea ho phela.
[Setšoantšo se leqepheng la 23]
Erkki Kankaanpää kajeno, le mosali oa hae Margit