Jehova O ile a re Hlokomela Tlas’a Thibelo—Karolo 3
ENE E le March 14, 1990. Letsatsing leo le leholo, ke ne ke le teng ha ofisiri e phahameng ea ’muso Lefapheng la Litaba tsa Bolumeli Berlin Bochabela le fana ka tumello e neng e bontša boemo ba ho nkoa ka molao ba Lipaki tsa Jehova ho se neng se bitsoa Rephabliki ea Puso ea Sechaba ka Sechaba ea Jeremane kapa Jeremane Bochabela. Liketsahalong tsa letsatsi leo, ke ile ka nahana morao ha ke ne ke fetoha Paki ’me ka hopola linako tse thata tseo re ileng ra feta ho tsona.
Bohareng ba bo-1950, ha Margarete, motho eo ke neng ke sebetsa le eena eo e neng e le Paki, a qala ho buisana le ’na ka litumelo tsa hae tse thehiloeng Bibeleng, ho hlorisoa ha Lipaki tsa Jehova Jeremane Bochabela ho ne ho le matla. Hang ka mor’a moo o ile a ea batla mosebetsi sebakeng se seng, eaba ke qala ho ithuta Bibele le Paki e ’ngoe. Ke kolobelitsoe ka 1956, ’me re ile ra nyalana le Margarete hona selemong seo. Re ne re kopanela le Phutheho ea Lichtenberg e Berlin. E ne e e-na le bahoeletsi ba ’Muso ba ka bang 60 ba kopanelang mosebetsing oa boboleli.
Ka mor’a lilemo tse peli ke kolobelitsoe, liofisiri tse peli tsa ’muso li ile tsa fihla lapeng la moena ea neng a etelletse pele phuthehong ea rōna. Li ne li ikemiselitse ho mo tšoara, empa o ne a le mosebetsing Berlin Bophirimela. Lelapa la hae le ile la khona ho mo lemosa hore a lule moo, ’me likhoeli tse seng kae hamorao, le ile la ea ho eena ka Bophirimela. Le hoja ke ne ke le lilemo tse 24 feela, ke ile ka nehoa boikarabelo bo boima ka phuthehong. Ke leboha hore ebe Jehova o fana ka bohlale le matla a hlokahalang ho hlokomela mesebetsi e joalo.—2 Ba-Korinthe 4:7.
Ho Fana ka Lijo Tsa Moea
Ha ho hahoa Lerako la Berlin ka August 1961, Lipaki tsa Jehova tse ka Bochabela hang-hang li ile tsa aroloa ho baena ba tsona ba ka Bophirimela. Kahoo, ho ile ha qaleha nako eo re ileng ra iketsetsa likopi tsa lingoliloeng tsa rōna, pele re ne re sebelisa mochine oa ho thaepa, eaba ka morao re sebelisa mechine e kopitsang. Ho qala ka 1963, ke ile ka qeta lilemo tse peli ke ntse ke haha kamore ea sekhukhu lehaeng la rōna hore re khone ho hatisetsa ho eona. Ka mor’a ho sebetsa letsatsi lohle ke etsa lithulusi, ke ne ke qeta masiu ke hlahisa likopi tsa The Watchtower ke thusoa ke baena ba bang ba ’maloa. Ba boholong ba ne ba ikemiselitse ho tseba ka tlhophiso ea rōna ea ho hatisa, empa Jehova o ile a re thusa hore lijo tsa rōna, kamoo re neng re li bitsa ka teng, li be teng ka nako.
Ho hlahisa likopi tse lekaneng tsa limakasine tsa rōna ho ne ho hloka pampiri e ngata, ’me ho fumana e ngata hakaalo ho ne ho se bobebe. Haeba ka mehla re ne re reka pampiri e ngata, sena se ne se tla hapa thahasello ea ba boholong. Ka hona, re ile ra ba le Lipaki ka bonngoe tse rekang pampiri e nyenyane ebe li e tlisa sehlopheng sa rōna sa thuto ea Bibele. Ho tloha moo e ne e isoa moo re neng re hlahisa limakasine. Joale Lipaki tse ling li ne li aba limakasine tse felileng.
Kaha liofisiri li ne li belaella hore ke ne ke ameha ho hatiseng lingoliloeng, li ile tsa nkalosa ka thata-thata. Ho ea qetellong ea 1965, ke ile ka bona li ntšetse morao ka tsela e sa tloaelehang ’me ka hlokomela hore li ne li rera ho hong. Ka tšohanyetso, li ile tsa hlasela ka matjeke hoseng ho hong.
Ho Phonyoha ka Lesoba la Nale
Ke ne ke le tseleng e eang mosebetsing hoseng hoo ha mariha. E ne e le pele mafube a hlaha, ’me ke ile ka kena har’a serame se batang haholo. Ha ke ntse ke tsamaea, ke ile ka bona lihlooho tse ’nè li hlahelletse ka holim’a lekhoakhoa. Banna bao ba ile ba thinya hukung ’me ba tla ba ntobile. Ke ile ka tšoha haholo ha ke hlokomela hore ke liofisiri tsa ’muso. Ke ne ke tla etsa joang?
Ho ne ho khiritsoe ho behelletsoe lehloa ka thōko hore ho sale tselana ea maoto. Ke ile ka ’na ka tsamaea. Ke ile ka koba hlooho, ka tsoela pele mahlo a ka a tsepame fatše. Ke ile ka etsa thapelo e khutšoaane. Banna bana ba ile ba ’na ba atamela. Na ba bone hore ke ’na? Ha re fetana tselaneng e tšesaane, ke ne ke sitoa ho kholoa se neng se etsahala. Ke ile ka tiisa maoto. E mong oa bona o ile a hoeletsa: “Hela, ke eena. Ema!”
Ke ile ka matha la ntšoekhe. Ke ile ka thinya ka potlako hukung, ka tlōla terata ea moahisani ’me ka khutlela jareteng ea ka. Ka itahlela ka tlung, ’me ka notlela lemati. Ke ile ka hoeletsa: “Tsohang kaofela! Ba tl’o ntšoara.”
Ka ho panya ha leihlo Margarete o ile a theohela mokatong o ka tlaase ’me a ema monyako. Ka nako e khutšoaane feela ke ile ka ea ka setorong ka besa setofo. Ke ile ka nka litlaleho tsohle tsa phutheho tse neng li le ho ’na ’me ka li chesa.
Banna bana ba ile ba hoeletsa: “Bulang! Bulang monyako! Ke mochochisi oa sechaba.”
Margarete o ne a hana ho bula ha ’na ke ntse ke chesa ntho e ’ngoe le e ’ngoe lore! Eaba ke ea ho Margarete ’me ka oma ka hlooho hore a bule monyako. Banna bana ba ile ba itahlela ka tlung.
Ba ile ba botsa: “U ne u baleha’ng?”
Hang ho ile ha fihla liofisiri tse eketsehileng tsa ’muso, ’me ntlo eohle e ile ea phenya-phenngoa. Ke ne ke amehile haholo ka sebaka seo re neng re patile mochine oa rōna oa khatiso le lipampiri tse 40 000. Empa ha baa ka ba bona tsela e lebisang teng. Le hoja ke ile ka hlongoa lipotso ka lihora tse ngata, Jehova o ile a nthusa hore ke se ke ka tšoha. Phihlelo ena e ile ea re atametsa haufi le Ntate oa rōna ea lerato ’me ea re matlafatsa hore re mamelle.
Teronkong Empa ke Lokolohile
Qetellong ea lilemo tsa bo-1960, ke ile ka tsebisoa hore ke itlalehe bakeng sa mosebetsi oa sesole. Kaha ka baka la letsoalo ke ne nke ke ka sebeletsa moo, ke ile ka qobelloa hore ke qete likhoeli tse supileng ke le teronkong le kampong ea batho ba qobelloang ho sebetsa. Kampong ea Cottbus, e ka bochabela bo ka boroa ho Berlin, ho ne ho e-na le Lipaki tse 15. Kaofela ha rōna re ne re isitsoe moo ka baka la ho se nke lehlakore ha rōna ha Bokreste. (Esaia 2:2-4; Johanne 17:16) Matsatsi a rōna a ho sebetsa a ne a le malelele ’me mosebetsi o le boima. Re ne re tsoha ka 4:15 hoseng ebe re ntšetsoa ka ntle ho kampo ho ea sebetsa seporong. Leha ho le joalo, le hoja re ne re le teronkong, re ne re e-ba le monyetla oa ho bolella ba bang ka ’Muso oa Jehova.
Ka mohlala, re ne re e-na le linohe tse peli Cottbus. Ka tsatsi le leng ke ile ka utloa hore e monyenyane ho tsona o batla ho bua le ’na ka tieo. Ebe o batla’ng? O ile a mpolella ntho e ’ngoe le e ’ngoe. Nkhono oa hae e ne e le senohe, ’me le eena o ile a ba le matla a tšoanang ka mor’a ho bala libuka tsa hae. Le hoja monna enoa a ne a batla ho lokoloha matleng a neng a mo laola, o ne a tšaba hore a tla iphetetsa. O ile a lla haholo. Empa see sohle se ne se nkama ka life?
Ha re ntse re buisana, o ile a bolela hore ha a e-na le Lipaki tsa Jehova tsebo ea ho bolela lintho tseo e leng hona li tla etsahala e ne e fela. Ke ile ka mo hlalosetsa hore ho na le meea e mebe, kapa bademona, le e molemo, kapa mangeloi a lokileng. Ke sebelisa mohlala oa batho ba ileng ba fetoha Bakreste Efese ea boholo-holo, ke ile ka hatella hore ho hlokahala hore a lahle thepa eohle e amanang le ho bolela lintho esale pele kapa mekhoa leha e le efe e amanang le tšebelisano le meea. (Liketso 19:17-20) Eaba ke re ho eena: “Iteanye le Lipaki, li teng hohle.”
Mohlankana enoa o ile a tloha kampong ena matsatsi a ’maloa hamorao, eaba ha ke sa utloa letho ka eena. Empa phihlelo ea ho bona monna eo ea tšohileng le ea sa tšeliseheng ea neng a lakatsa tokoloho e ile ea tebisa lerato la ka ho Jehova. Rōna Lipaki tse 15 re ne re isitsoe kampong ka baka la tumelo ea rōna, empa ka tsela ea moea re ne re lokolohile. Mohlankana o ne a lokollotsoe teronkong, empa e ne e ntse e le lekhoba la “molimo” o neng o mo tšosa. (2 Ba-Korinthe 4:4) Rōna Lipaki re lokela ho ananela tokoloho ea rōna ea moea hakaakang!
Bana ba Rōna ba Behoa Tekong
Hase batho ba baholo feela ba ileng ba tlameha ho ema ba tiile bakeng sa litumelo tsa bona tse thehiloeng ka Bibeleng empa le bana ho ile ha hlokahala hore ba etse joalo. Ba ile ba qobelloa hore ba sekisetse sekolong le mesebetsing. Bana ba rōna ka bone ba bona ba ile ba tlameha hore ba emele litumelo tsa bona.
Mokete oa ho lumelisa folaga o ne o tšoaroa ’Mantaha o mong le o mong sekolong. Bana ba ne ba etsa mola jareteng, ba bina pina, ebe ba etsa se bitsoang tumeliso ea Thälmann ha ho phahamisoa folaga. Ernst Thälmann e ne e le Lekomonisi la Lejeremane le ileng la bolaoa ke ma-SS a Nazi ka 1944. Ka mor’a ntoa ea bobeli ea lefatše, Thälmann o ile a fetoha mohale Jeremane Bochabela. Ka baka la tumelo ea rōna e thehiloeng Bibeleng ea hore tšebeletso e halalelang e lokela ho lebisoa ho Jehova Molimo feela, ’na le mosali oa ka re ile ra ruta bana ba rōna hore ba eme ka tlhompho nakong ea mekete e joalo ba sa kopanele.
Bana ba sekolo ba ne ba boetse ba rutoa lipina tsa Bokomonisi. ’Na le Margarete re ile ra ea sekolong seo bana ba rōna ba neng ba kena ho sona ’me ra hlalosa lebaka leo ba neng ba ke ke ba bina lipina tsa lipolotiki. Leha ho le joalo, re ile ra bolela hore ba ne ba ikemiselitse ho ithuta lipina tse ling. Ka hona, ba sa le banyenyane, bana ba rōna ba ile ba ithuta ho ema ba tiile le ho se tšoane le lithaka tsa bona.
Ho ea qetellong ea lilemo tsa bo-1970, morali oa rōna oa matsibolo o ne a batla ho ithuta a sebetsa ofising. Leha ho le joalo, motho ka mong ea neng a sebetsa a ntse a ithuta o ne a tlameha ho qeta matsatsi a 14 a ntse a rupeloa. Kaha letsoalo la Renate le ne le sa mo lumelle ho kenella ho sena, o ile a nka khato e sebete ’me a qetella a ke ke a fumana koetliso ena.
Ha Renate a ntse a sebetsa a ithuta, o ile a ea sehlopheng seo a ileng a bolelloa hore o tlameha ho ikoetlisetsa ho thunya. Tichere ea hae e ile ea re: “Renate, le uena ua tla koetlisong ea ho thunya.” O ne a sa natse ho hana ha hae. O ile a tšepisa: “Ha ho hlokahale hore u thunye, u tla hlokomela lino-mapholi.”
Bosiung boo, re ile ra buisana re le lelapa. Re ile ra ikutloa hore boteng ba Renate koetlisong ea ho thunya bo ne bo fosahetse, le hoja a ne a sa kopanele ka ho toba. A matlafalitsoe ke puisano ea rōna le thapelo, ha a ka a lumella hore a tšosoe. E bile khothatso e kaakang ho bona morali oa rōna e monyenyane a emela melao-motheo e lokileng!
Ho Eketsa Mosebetsi oa Rōna oa Boboleli ba Phatlalatsa
Ha khanyetso mosebetsing oa rōna e kokobela qetellong ea lilemo tsa bo-1970, thepa e ngata ea likhatiso tsa rōna e ile ea qala ho fihla e tsoa Bochabela. Le hoja ona e ne e le mosebetsi o kotsi, baena ba sebete ba ile ba ithaopela ho o etsa. Re ile ra ananela haholo thepa ena e eketsehileng ea lingoliloeng le boiteko ba ba ileng ba etsa hore li be teng. Nakong ea ha mahloriso a le matla qalong ea lilemo tsa thibelo, mosebetsi oa ho bolela ka ntlo le ntlo e ne e le phephetso ea sebele. Ha e le hantle, ho tšaba ho otloa ke ba boholong ho ile ha etsa hore ba bang ba se o etse. Empa ha nako e ntse e tsamaea, mosebetsi oa rōna oa boboleli ba phatlalatsa o ile oa eketseha ka tsela e hlollang. Lilemong tsa bo-1960, ke karolo e ka bang 25 lekholong feela ea bahoeletsi ba ’Muso e neng e kopanela tšebeletsong ea ntlo le ntlo ka mehla. Leha ho le joalo, palo ea batho ba kopanelang ka mehla tšobotsing ena ea tšebeletso e ile ea nyolohela ho 66 lekholong qetellong ea lilemo tsa bo-1980! Ka nako eo ba boholong ba ne ba sa tsotelle mosebetsi oa rōna oa boboleli hakaalo.
Ketsahalong e ’ngoe moena eo ke neng ke sebetsa le eena tšebeletsong o ile a tla le morali oa hae e monyenyane. Mosali e mong ea hōlileng eo re ileng ra buisana le eena o ile a thabisoa ke boteng ba ngoanana enoa, ’me o ile a re memela hore re kene ka tlung. O ile a ananela nehelano ea rōna ea Mangolo ’me a lumela hore re tle re mo etele hape. Hamorao ke ile ka mo neha mosali oa ka, eo ka ntle ho tšenyo ea nako a ileng a qalisa thuto ea Bibele le mosali eo. Ho sa tsotellehe ho hōla le ho se phele hantle, mosali enoa o ile a fetoha khaitseli oa rōna ’me o tsoela pele a le mafolo-folo tšebeletsong ea Jehova.
Ho Etsa Liphetoho ha Tokoloho e Atamela
Jehova o ile a re lokiselletsa nako ea ha re tla thabela tokoloho e eketsehileng. Ka mohlala: Nakoana pele thibelo e tlosoa, re ile ra eletsoa hore re fetole mokhoa oo re lumelisanang ka ’ona libokeng. Ka mabaka a tšireletseho, re ne re bitsana ka mabitso. Ba bangata ba neng ba tsebane ka lilemo tse ngata ba ne ba sa tsebe lifane tsa balumeli-’moho. Leha ho le joalo, e le ho lokisetsa ho amohela batho ba eketsehileng ba thahasellang libokeng tsa rōna, re ile ra khothalletsoa hore re bitsane ka lifane tsa rōna. Ho ba bangata sena se ne se bonahala se sa lokela, empa ba ileng ba amohela keletso ena hamorao ba ile ba fetoha habonolo ha re fumana bolokolohi ba rōna.
Re ile ra boela ra khothalletsoa ho qalisa liboka tsa rōna ka pina. Ka tsela ena re ile ra tloaela mokhoa o sebelisoang ke liphutheho tse ling. Phetoho e ’ngoe ke ea boholo ba lihlopha tsa rōna tsa thuto. Butle-butle li ile tsa eketseha ho tloha ho batho ba bane ka bo-1950 ho ea ho ba robeli. Hamorao li ile tsa eketseha ho tloha ho batho ba 10 ’me qetellong ba ba 12. Ho ekelletsa moo, ho ile ha hlahlobjoa boemo ho tiisa hore sebaka seo liboka li tšoareloang ho sona se ne se le bohareng bakeng sa Lipaki tse ngata.
Ka linako tse ling re ne re khona ho hlokomela bohlale ba phetoho e buelletsoeng ka mor’a hore re e etse. Jehova o iponahalitse hangata hakaakang hore ke Ntate ea bohlale le ea nahanelang! Qetellong, o ile a re thusa hore re lumellane le karolo e ’ngoe ea mokhatlo oa hae o hlophisitsoeng, ’me re ile ra ikutloa haholoanyane re ntse re e-ba karolo ea boena ba lefatše ka bophara ba batho ba hae. Ka sebele, Jehova Molimo o ile a sireletsa batho ba hae ka lerato lilemong tsohle tse 40 tseo ba ileng ba sebetsa tlas’a thibelo Jeremane Bochabela. Hona joale re thaba hakaakang ho nkoa ka molao!
Kajeno, ho na le Lipaki tsa Jehova tse ka bang 22 000 ho seo pele e neng e le Jeremane Bochabela. Ke bopaki ba tataiso e bohlale le tlhokomelo e lerato ea Jehova Molimo. Tšehetso ea hae lilemong tsa ha re ne re le tlas’a thibelo e bontša hore a ka sebetsana le boemo leha e le bofe. Ho sa tsotellehe hore na batho ba hae ba etsetsoa sebetsa sefe, se ke ke sa atleha. Ka mehla Jehova o hlokomela hantle batho ba mo tšepang. (Esaia 54:17; Jeremia 17:7, 8)—Joalokaha ho boletse Horst Schleussner.
[Setšoantšo se leqepheng la 31]
Horst le Margarete Schleussner mehahong ea Mokhatlo Berlin Bochabela