Re Ile ra Baleha Libomo—Lilemo Tse 50 Hamorao!
“Haufinyane libomo li tla phatloha mona. E mong le e mong ha a ipate!”
KA MANTSOE ao ’na le monna oa ka re ne re lemosoa ke lepolesa le leng hore re tsoe ka tlung ’me re itšireletse kotopong ea konkreite e haufi le moo. Tsebiso eo e ile ea re nyarosa. Etsoe, re ne re se karolong ea lefatše e harasoantsoeng ke ntoa; re ne re etetse metsoalle Lihlekehlekeng tse ka thōko tsa Marshall, Micronesia.
Re ne re tlile ho tla qeta beke le motsoalle oa rōna hammoho le monna oa hae sehlekehlekeng se senyenyane sa Tõrwã. Mosali e ne e le eena feela eo e leng Paki ea Jehova sehlekehlekeng seo, ’me re ne re batla ho mo thusa ho bolela ho batho ba phelang moo.
Batho ba Lihlekehleke tsa Marshall ke batho ba botsoalle ka tlhaho ’me ba thahasella ho bua ka Bibele. Kaha buka ea U ka Phela ka ho sa Feleng Paradeiseng Lefatšeng e ne e sa tsoa lokolloa ka puo ea sebaka seo, re ile ra ba le monyetla o motle oa ho tsamaisa likopi tse ’maloa tsa eona. Bohle ba neng ba batla buka eo ba ile ba re tiisetsa hore ba tla e bala le hore ba ke ke ba e sebelisa e le ken karawan, kapa “thatho ea lehlohonolo,” e lelekang bademona. Tloaelo e atileng moo ke ho kenya leqephe la Bibele le mennoeng ka botlolong ebe e fanyehoa leballong kapa sefateng se haufinyane, kaha ho nahanoa hore seo se thibela meea e khopo.
Re ile ra thabela boeti ba rōna moo ka matsatsinyana a ’maloa, empa ha Moqebelo o fihla, re ile ra hlokomela kapele hore e ne e tla ba letsatsi le fapaneng le a mang. Re ne re ile ra qala letsatsi ka monyaka oa ho sesa esale hoseng ka metsing a hloekileng le a futhumetseng a letamo. Ha re le tseleng re tsoa lebōpong, re ile ra bona ho atamela sekepe se tšosang se ’mala o moputsoa. Ka mor’a nakoana, re ile ra tseba hore na se tlisitse eng. Lepolesa le leng le ile la hlalosa hore sehlopha sa masole a supileng a Amerika se tlile ho tla phatlola libomo tsa khale tse sehlekehlekeng moo. E le ho tiisa hore batho bohle ba sireletsehile, batho ba ne ba lokela ho tsoa ka matlong ’me baahi ba sehlekehleke ba lokela ho qeta letsatsi ba le ka likotopong tse neng li hahiloe ke Majapane nakong ea Ntoa ea II ea Lefatše.
Likotopo tseo, tse bonahalang habonolo ho ba etelang Tõrwã, ke bopaki ba matšabeho a nako e fetileng. Ha u le sebakana, sehlekehleke seo se shebahala joaloka paradeise ea naha e chesang e mongobo, empa ha u atamela hoa hlaka hore botle ba Tõrwã bo sentsoe ke mabali a ntoa e letseng lilemong tse ka bang 50 tse fetileng. Sehlekehleke sena seo e kileng ea e-ba setsi se seholo sa tsamaiso ea sesole sa moeeng sa Japane, se tletse ka liemahale tsa Ntoa ea II ea Lefatše. Hohle, ho na le thepa e mafome ea libetsa—lifofane tsa ntoa, lithunya tse hlometsoeng le liqhomane—tse koahetsoeng ke limela tsa naha e chesang e mongobo.
Leha ho le joalo, libomo tse setseng ke tsona tse tšosang ka ho fetisisa. Nakong ea ntoa, mabotho a sesole sa United States a ile a lahlela lithane tse fetang 3600 tsa libomo, li-napalm le li-rocket, Tõrwã, ’me mabotho a sesole a Japane le ’ona a ne a e-na le pokello ea ’ona ea libomo le libetsa tsa fatše. Le hoja e se ho atisang ho etsahala hore bomo e qetileng lilemo tse 50 e phatlohe, e ntse e le kotsi, e leng hona ho hlalosang lebaka leo ka lona lihlopha tsa ba tlosang libomo li etetseng sehlekehleke seo bonyane ka makhetlo a mahlano ho tloha ka 1945, e leng selemo seo ntoa e letseng ka sona.
Re ne re ipotsa hore na temoso eo e hlile ke ea ’nete na, kahoo, re ile ra ea sebakeng seo sehlopha sa ba tlosang libomo se emisitseng sekepe ho sona ’me ra bua le sona. Se ile sa re bolella hore hase feela hore temoso eo ke ea ’nete, empa hape hore libomo li tla qala ho phatloha ka mor’a hora! Re ile ra bolelloa hore haeba re sa ipate ka kotopong, re tla tlameha ho tsoa sehlekehlekeng moo hang-hang.
Motsoalle oa rōna o ile a etsa qeto ea ho sala Tõrwã le ho itšireletsa hammoho le malapa a mang a ’maloa ka kotopong e khōlō ea lithunya tsa morathatha. Hamorao o ile a re bolella hore lifensetere tse neng li le teng kotopong eo ea khale ea konkreite e ne e le tsa ho hlahisa molomo oa sethunya feela le hore, ka hare, ho ne ho chesa ka tsela e sethokothetsi ’me ho petetsane. Ho qeta letsatsi a le ka moo ho ile ha mo hopotsa lilemo tsa ntoa, ’me o ile a bolela hore le hoja ha e sa le ngoana a ne a thabela molumo oa ho phatloha ha libomo, hona joale o ne o mo tšosa haholo.
Monna oa hae o ile a lumela ho re isa Sehlekehlekeng sa Wollet, se bohōle ba lik’hilomithara tse robeli, a re isa ka seketsoana se tsamaeang ka enjine. Re ne re tsamaile metsotso e seng mekae ha re utloa molumo oa ho qhoma. Ha re hetla morao Tõrwã, re ile ra bona ho foqoha leru la mosi haufi le motse sehlekehlekeng seo. Ka mor’a nakoana, ho ile ha qhoma e ’ngoe ’me ha latela ea boraro, e khōlō ho feta, e molumo o moholo.
Re ile ra qeta letsatsi re bolela Wollet, ’me khafetsa-khafetsa melumo e meholo ea ho qhoma e ne e utloahala sebakana. Ho ne ho ile ha fumanoa libaka tseo libomo tsa khale li leng ho tsona ’me tsa tšoauoa likhoeli tse ’maloa pejana. Ho ne ho fumanoe liqhomane tsa ntoa hohle—lebōpong la leoatle, hare ho sehlekehleke boema-fofaneng, esita le lijareteng tsa batho! E le ho fokotsa lenane la libomo tse phatlohang, sehlopha sa ba tlosang libomo se ile sa bokella libomo tse nyenyane ’me sa li qhomisa hammoho.
Ho ne ho se ho batla ho phirima ha re khutlela Tõrwã. Ha re ntse re atamela sehlekehlekeng, re ile ra hlokomela hore mosi oo re o tloaetseng oa mollo oa fatše o phehang ha o eo. Re ile ra tseba hore ho na le ho hong ho phoso. Hang-hang, seketsoana se seng se ile sa tla ka lebelo se re tobile, ho re lemosa hore re se atamele haufinyane. Bomo e ’ngoe e khōlō e tsetetsoeng ka metsing e ne e ntse e saletse hore e qhomisoe haufi le lebōpo. Kahoo, ha shoalaneng eo re kheloha tsela e eang lebōpong, re ile ra bona ntho e ’ngoe eo batho ba bangata ba phelang kajeno ba e-song ho ka ba e bona—ho phatloha ha bomo ea Ntoa ea II ea Lefatše e ka tlas’a metsi, e ileng ea phekholela metsi le mosi limithara tse makholo moeeng!
Ka lehlohonolo, ha ho le ea mong Tõrwã ea ileng a tsoa kotsi letsatsing leo. Na sehlopha sa ba tlosang libomo se ile sa qetella se tlositse masalla ’ohle a libomo sehlekehlekeng seo? Mohlomong ha ho joalo. Moeta-pele oa sehlopha o boletse hore o lebeletse hore baahi ba sehlekehleke seo ba fumane thepa e eketsehileng ea liqhomane tsa khale nakong e tlang. Ka sebele, seo se ile sa re fa ntho eo re ka buang le batho ba bang ka eona ha re ntse re etsa mosebetsi oa rōna oa boboleli Tõrwã. Ka sebele re bile le tokelo e khōlō ea ho bolella batho ba sehlekehleke seo ka nako eo ka eona ’Muso oa Jehova o tlang ho ‘felisa lintoa ho isa pheletsong ea lefatše.’—Pesaleme ea 46:9.
Joalokaha ho boletse Nancy Vander Velde
[Setšoantšo se leqepheng la 25]
Bomo e e-song ho phatloloe