Bacha Baa Botsa . . .

Ke Hobane’ng ha ke Ile ka Tlameha ho Fuoa Batsoali ba Bang?

“Ho tšoana le ho phela u holofetse. Ke boloetse ba pelo bo ke keng ba phekoloa.”—Robert.

KE KAMOO monna e mong, eo ho neng ho fanoe ka eena ha a tsoaloa, a hlalosang bophelo ba hae kateng. O tsoela pele: “Hoo e batlang e le letsatsi le leng le le leng la bophelo ba hao, pelo ea hao e labalabela ho tseba likarabo tsa lipotso tse kang tsena, Hantle-ntle lelapa leso ke lefe? Le lula hokae? Ke hobane’ng ha le ile la ntahla?”

Chantial, eo ntate oa hae a ileng a fuoa batsoali ba bang, o llela hore ha a tsebe nkhono oa hae le ntate-moholo oa hae ba sebele. O re: “Ke ikutloa ke qhekeletsoe hobane ha ke tsebe bo-rangoane, bo-rakhali le bo-motsoala.” Hase bana bohle bao batsoali ba bona ba faneng ka bona ba ikutloang ka tsela ena. Empa ba bang ba ikutloa ka tsela ena. Hobane’ng?

Sesosa sa Khalefo

Ha ngoana a tseba hore o arohantsoe le lelapa labo la sebele hoo ho ka mo ferekanya maikutlo haholo. Catrina, ea ileng a fuoa batsoali ba bang a sa le monyenyane haholo, o re: “Ke ne ke e-na le bothata ba ho halefa hobane ke sa utloisise hore na ke hobane’ng ha ’mè ea ntsoalang a ile a fana ka ’na. Ke ne ke e-na le maikutlo a hore ’Mè o ntahlile kherehloa hobane ke le mobe ebile ke sa ratehe. Hoja feela o ile a mpha monyetla, kea tseba hore ke ne ke tla etsa hore a be motlotlo ka ’na. Ho nahana feela ka ’mè ea ntsoetseng ho nkhalefisa le ho feta.”

Kamano ea Catrina le batsoali bao a ba filoeng le eona e ile ea e-ba tlas’a khatello e khōlō. O re: “Ke ne ke nka hore batsoali bao ke ba filoeng ba nkamohile ’mè oa ka oa sebele. Kahoo ke ne ke ntšetsa khalefo ea ka ho bona.” E, ka linako tse ling khalefo e tsoaloa ke ho tseba hore u kile ua ba lenaneng la bana ba tl’o fuoa batho ba bang.

Khalefo e joalo e ka ba kotsi. Ka linako tse ling, joaloka tabeng ea Catrina, u ka ’na ua ntšetsa khalefo ea hao bathong ba fosahetseng kapa ka litsela tse fosahetseng. Bibele ea eletsa: “Tlohela bohale ’me u lese khalefo.” (Pesaleme ea 37:8) Hoo ho ka etsahala joang? Lentsoe la Molimo le boetse le re: “Ka sebele temohisiso ea motho e liehisa bohale ba hae.” (Liproverbia 19:11) Ho lemoha boemo boo u leng ho bona ho ka u thusa ho fokotsa khalefo ea hao. Joang?

Ho Lokisa Maikutlo a Fosahetseng

Temohisiso e ka u thusa hore u hlahlobe maikutlo a hao a u susumelletsang hore u halefe. Ka mohlala, haeba u fuoe batsoali ba bang, na u nka hore batsoali ba hao ba sebele ba fane ka uena hobane ho ne ho e-na le ho hong ho phoso ka uena? Ke kamoo Catrina a neng a ikutloa kateng. Empa na ho joalo kamehla? Ho ka ’na ha e-ba thata ho fumana se ileng sa susumelletsa batsoali ba hao hore ba fane ka uena, empa ho na le mabaka a utloahalang a ho qoba maikutlo a joalo a fosahetseng. Empa ha e le hantle ke hobane’ng ha batsoali ba atisa ho fana ka bana ba bona? Hangata, ba na le maikutlo a hore ha ba na boikhethelo.

Nahana ka mohlala oa Moshe. Tlaleho ea Bibele e ho Exoda khaolo ea 2 e re bolella hore ha Faro oa Egepeta a laela hore ho bolaoe masea a bashanyana a Baiseraele, Jokebede o ile a pata lesea la hae, Moshe, ka likhoeli tse tharo. Qetellong, ha aa ka a hlola a khona ho mo pata, empa le teng o ne a tla utloa bohloko bo tebileng ha a ka bona ngoana oa hae a bolaoa. Kahoo “ha a se a sa hlole a khona ho mo pata, joale a mo nkela areka ea loli ’me a e bitiela ka sekontiri se thata le sekontiri se metsi eaba o kenya ngoana ka har’a eona ’me o e beha har’a lehlaka lebōpong la nōka ea Nile.”—Exoda 2:3.

Ha ho pelaelo hore ho lahla ngoana oa hae ka tsela ena e ne e le ntho e boima haholo ho eena. Empa o ne a e-na le boikhethelo bofe? Ho rata mora oa hae ho ile ha mo susumelletsa ho etsa seo a neng a nahana hore se molemong oa hae. Ho thahasellisang ke hore morali oa hae o ile a ema haufi le moo a mo lebetse ’me a lula moo ho fihlela a bona hore khaitseli ea hae e nkuoa e sireletsehile. E ka ’na eaba o entse joalo hobane a kōpiloe ke ’m’ae ea tšoenyehileng.

Ke ’nete hore hase maemong ’ohle ao ho ’ona ngoana a fuoang batsoali ba bang moo ho nang le maemo a hlakileng joalo a tšohanyetso, empa hangata sepheo sea tšoana. Robert o re: “Ke ngoana oa matšeo. Ho nkhōlisa ho ka be ho ile ha imela lelapa labo ’Mè, kaha ho ne ho e-na le bana ba bang ka lapeng. E ka ’na eaba o ile a beha mabaka a hore ho molemong oa ka hore ke fuoe batsoali ba bang.”

Ke ’nete hore mabaka a mangata a etsang hore bana ba fuoe malapa a mang hore a ba hōlise. Empa joalokaha mehlala ena e bontša, hase hakaalo-kaalo hore ’mè o hloile lesea la hae kapa o bona le e-na le sepha se itseng. Mabakeng a mangata ’mè o lumela ka tieo hore le tla hlokomeleha hantle ha le hōlisoa ke lelapa le leng.

Molemo oa ho Ratoa

Ho ba le temohisiso ho ka u thusa le ho feta ha u nahana ka mabaka a entseng hore u fuoe batsoali ba bang. Nahana hape ka mohlala oa Moshe. Qetellong “morali oa Faro a mo nka eaba o mo hōlisa joaloka mora oa hae.” (Liketso 7:21) Ke eng e ileng ea susumelletsa morali oa Faro hore a sireletse ngoana eo a tsebang hantle hore ke oa Baheberu ba neng ba ahlotsoe? Bibele e re: “Moshanyana eo o ne a lla. Eaba oa mo qenehela.” (Exoda 2:6) E, ho hōlisoa ha Moshe ke motho e mong e ne e se ka lebaka la hobane a hloiloe kapa a lahliloe, empa e ne e le ka lebaka la hobane a ratoa.

Bana ba bangata ba hōlisoang ke batsoali bao e seng ba bona baa elelloa hore batsoali ba bona ba sebele ba ne ba sa ba lahla kherehloa—le hoja mehleng ena ho se ho tloaelehile joalo—empa ba ile ba fuoa mekhatlo e meng e hlokomelang bana e le ho etsa bonnete ba hore ba tla hlokomeloa hantle. ’Me qetellong ha ba fuoa batsoali ba bang ke ka lebaka la hobane ho e-na le motho e mong ea ba ratang hoo a batlang ho ba hlokomela. Na ho ka buuoa joalo ka uena? Ho beha mohopolo leratong leo u le filoeng le ho le nka e le la bohlokoa ho ka u thusa hore u kokobetse bohloko leha e le bofe boo u bo utloang.

Ho feta moo, u ka ’na ua ratoa ke batho ba bang ntle ho lelapa leo u hōlelang ho lona. Haeba u le karolo ea phutheho ea Bokreste, u ka thabela melemo ea ho ba le bo-’mè, bo-ntate, baralib’eno le barab’eno ba moea ba u ratang. (Mareka 10:29-30) Baholo ba Bakreste e ka “ba sebaka sa ho ipatela moea le sebaka sa ho ipatela pula e nang ka sefefo, joaloka melapo ea metsi naheng e se nang metsi, joaloka moriti oa lefika le leholo naheng e phophothehileng.” (Esaia 32:2) U se ke ua ba leqe ho batla thuso ho Bakreste-’moho le uena ba hōlileng tsebong ’me u ba bolelle makunutu a hao. Ba tsebise seo u se nahanang le se ka pelong.

Robert o lumela hore ke habohlokoa hore a hahe kamano e matla phuthehong ea Bokreste. Oa lumela: “Ke ntse ke ikutloa ke se na thuso. Empa lerato leo ke le fumanang lelapeng leso la moea le behella boikutlo boo ka thōko.”

U ka Atleha

Hanela maikutlo a fosahetseng le a u utloisang bohloko. Maikutlo ao a akarelletsa khopolo ea hore u ka ’na ua se atlehe bophelong hobane u hōlisitsoe ke batho ba bang. Maikutlo a fosahetseng joalo e ka ba a nyahamisang haholo! (Liproverbia 24:10) Ntle ho moo, ha a na motheo oa sebele.

Hopola hore Moshe o ile a sebelisa monyetla o mo bulehetseng hamolemo. Bibele e re: “Ka lebaka leo Moshe a rupeloa ka bohlale bohle ba Baegepeta. Ha e le hantle, o ne a le matla mantsoeng le liketsong tsa hae.” (Liketso 7:22) Habohlokoa haholoanyane, Moshe o ile a amohela tataiso ea moea—ea teba ho eena hoo Ntate oa hae oa leholimo, Jehova, e neng e le oa sebele ho eena. (Baheberu 11:27) Na o ile a atleha bophelong?

Hamorao Moshe o ile a etella pele sechaba se seholo, mohlomong sa batho ba limilione li tharo kapa ho feta. E ile ea e-ba moprofeta, moahloli, molaoli, rahistori, ’muelli oa selekane sa Molao le mongoli oa libuka tse hlano tse qalang tsa Bibele. Ho phaella moo, ka tloaelo o tlōtloa ka hore ke eena ea ngotseng buka ea Jobo le Pesaleme ea 90. E, Moshe o ile a atleha haholo bophelong. Bana ba bangata ba fuoeng batsoali ba bang hore ba ba hōlise le bona ba ka atleha, ’me ho joalo le ka uena.

Robert o atlehile ho hōlisa bana ba babeli ’me hona joale o sebeletsa e le moholo phuthehong ea Bokreste. Ha a nahana ka lilemo tse fetileng e le ngoana ea hōlisoang ke batsoali bao e seng ba hae, o re: “Ke ithutile hore ke se ke ka lula ke nahana ka lintho tseo nke keng ka li lokisa, empa hore ke thabele mahlohonolo ao ke nang le ’ona.”

Haeba hona joale u lula lelapeng la batho ba ithaopetseng ho u hōlisa kapa bao u ba fuoeng ka molao, ka linako tse ling u ka ’na ua tšoenngoa ke maikutlo a u utloisang bohloko. Empa leka ho a leleka ka a u khothatsang. Bafilipi 4:8, 9 e tšepisa hore “Molimo oa khotso o tla ba le [uena]” haeba u ‘tsoela pele ho nahana’ ka lintho tse thabisang Molimo. Leha ho le joalo, ke mehato efe e meng e sebetsang eo u ka e nkang hore u atlehe ha u ntse u phela le lelapa la batho ba u hōlisang? Sehlooho se latelang letotong lena se tla bua ka taba ena.

Haeba u rata ho fumana boitsebiso bo eketsehileng kapa ho ba le motho ea u etelang ho u khannela thuto ea lehae ea Bibele e sa lefelloeng, ka kōpo ngola ’me u romelle lebitso la hao le aterese ea hao ea lapeng ho Lipaki Tsa Jehova, Private Bag X2067, Krugersdorp, 1740, South Africa, kapa atereseng e loketseng ho tse thathamisitsoeng leqepheng la 5.

[Litšoantšo tse leqepheng la 32]

Ho fuoa batsoali ba bang ke bopaki ba hore ho na le motho e mong ea u ratang hoo a batlang ho u hlokomela