Ho Ananela Lefa La Bokreste Le Ikhethang

JOALOKAHA HO BOLETSE GWEN GOOCH

Sekolong ke ne ke bina sefela seo mantsoe a sona a reng, ‘Jehova e Moholo o lutse teroneng khanyeng ea hae.’ Ke ne ke atisa ho ipotsa, ‘Jehova enoa ke mang?’

NKHONO le Ntate-moholo ba ne ba tšaba Molimo. Mathoasong a lekholo lena la lilemo, ba ne ba kopanela le Liithuti tsa Bibele, e leng kamoo Lipaki tsa Jehova li neng li tsejoa kateng ka nako eo. Ntate o ne a atlehile khoebong empa qalong ha aa ka a fetisetsa lefa la Bokreste leo a neng a le filoe baneng ba hae ba bararo.

E bile feela ha Ntate a ne a fa khaitseli ea ka Douglas, moena oa ka oa ngoanana Anne le ’na libukana tseo lihlooho tsa tsona li reng His Works le Who Is God? moo ke ileng ka ithuta hore Jehova ke lebitso la Molimo oa ’nete. (Pesaleme ea 83:18) Ke ne ke thabile! Empa ke’ng se ileng sa tsosolosa thahasello ea Ntate?

Ka 1938, ha a ne a bona lichaba li itokisetsa ntoa, Ntate o ile a hlokomela hore tharollo ea mathata a lefatše e ne e tla hloka ho fetang boiteko ba batho. Nkhono o ile a mo fa buka ea Lira, e hatisitsoeng ke Lipaki tsa Jehova. Ha a e bala, o ile a ithuta hore sera sa sebele sa moloko oa batho ke Satane Diabolose le hore ke ’Muso oa Molimo feela o ka tlisang khotso ea lefatše.a—Daniele 2:44; 2 Bakorinthe 4:4.

Ha ntoa e ntse e atamela, lelapa leso le ile la qala ho ba teng libokeng Holong ea ’Muso ea Lipaki tsa Jehova e Wood Green, London Leboea. Ka June 1939 re ile ra ea Alexandra Palace e haufi ho ea mamela puo ea phatlalatsa e reng, “’Muso le Khotso,” eo Joseph F. Rutherford, mopresidente oa Mokhatlo oa Watch Tower oa ka nako eo a neng a nehelana ka eona. Puo ea Rutherford ea Madison Square Garden e New York City e ile ea fetisetsoa London le metseng e meng e meholo ka seea-le-moea. Re ne re utloa puo eo ka ho hlakileng hoo e ileng ea re ha mahoohoo a sa laoleheng a baka pherekano New York, ke ileng ka qamaka koana le koana ho bona hore na sena se ne se etsahala holong ea rōna!

Cheseho ea Ntate Bakeng sa ’Nete

Ntate o ile a phehella hore mantsiboeeng a Moqebelo o mong le o mong lelapa lohle le kopanele hammoho thutong ea Bibele. Thuto ea rōna e ne e thehiloe sehloohong sa Bibele sa Molula-Qhooa se ithutoang letsatsing le latelang. Ho bontša phello eo lithuto tsena li neng li e-ba le eona, ho fihlela kajeno tlaleho ea Joshua le ho thibelloa ha motse oa Ai eo ho builoeng ka eona ho Molula-Qhooa (oa Senyesemane) oa May 1, 1939, e ntse e hlakile ka kelellong ea ka. Tlaleho eo e ile ea nkhapa hoo ke ileng ka hlahloba litšupiso tsohle tse buang ka eona ka Bibeleng ea ka. Ke ile ka fumana patlisiso eo e le e hlollang—’me ho sa ntse ho le joalo.

Ho arolelana le ba bang seo re neng re ithuta sona ho ile ha tebisetsa lithuto tsa Bibele pelong ea ka. Ka letsatsi le leng Ntate o ile a mpha keramafono e nang le nehelano ea Bibele e rekotiloeng, bukana eo re neng re e sebelisa bakeng sa thuto ea Bibele, le aterese ea mosali e mong ea hōlileng. Eaba o nkōpa hore ke mo etele.

Ke ile ka botsa: “Ke tla re’ng, hona ke etse’ng?”

Ntate o ile a araba: “Ntho eohle e teng moo. Ke feela hore u letse rekoto, u bale lipotso, u re mong’a ntlo a bale likarabo, ebe o bala mangolo.”

Ke ile ka etsa kamoo a mpolellang kateng, ’me ke ile ka ithuta ho khanna thuto ea Bibele ka tsela ena. Ka ho sebelisa Mangolo ka tsela ena tšebeletsong ea ka, ke ile ka a utloisisa hamolemo.

Phephetso ea Lilemo Tsa Ntoa

Ntoa ea II ea Lefatše e ile ea qhoma ka 1939, ’me selemong se latelang ke ile ka kolobetsoa tšoantšetsong ea boinehelo ba ka ba ho sebeletsa Jehova. Ke ne ke le lilemo li 13 feela. Ka nako eo ke ile ka etsa qeto ea ho ba pula-maliboho, e leng kamoo basebeletsi ba nako e tletseng ba bitsoang kateng. Ke ile ka tsoa sekolong ka 1941 ’me ha ke le kopanong ea Leicester ke ile ka ikopanya le Douglas tšebeletsong ea boboleli ea nako e tletseng.

Selemong se latelang, Ntate o ile a kenngoa teronkong ka lebaka la ho hana ho kena sesoleng ka lebaka la letsoalo la hae. Rōna bana re ile ra ikopanya hore re thuse ’Mè ho hlokomela lehae labo rōna nakong eo e thata ea ntoa. Joale, hantle feela ka mor’a hore Ntate a ntšoe teronkong Douglas o ile a biletsoa tšebeletsong ea sesole. Sehlooho sa litaba sa koranta ea sebakeng seo se ne se re, “Lebaka Leo ka Lona Mora a Khethileng ho Kena Teronkong Joaloka Ntat’ae.” Sena se ile sa fella ka bopaki bo molemo ha ho fanoa ka monyetla oa ho hlalosa lebaka leo ka lona Bakreste ba ’nete ba sa bolaeeng batho ba habo bona.—Johanne 13:35; 1 Johanne 3:10-12.

Lilemong tseo tsa ntoa, Lipaki tse ngata tse tšebeletsong ea nako e tletseng li ne li etela lehae leso kamehla, ’me meqoqo ea tsona e hahang e thehiloeng Bibeleng e bile le tšusumetso e tšoarellang. John Barr le Albert Schroeder, bao hona joale e leng litho tsa Sehlopha se Busang sa Lipaki tsa Jehova, ba ne ba le har’a bara bana babo rōna ba Bakreste ba tšepahalang. Ka sebele batsoali ba ka ba ne ba amohela baeti ka mofuthu, ’me ba ile ba re ruta hore re tšoane le bona.—Baheberu 13:2.

Ho Lokela ho Araba

Kapele ka mor’a hore ke qale ho bula maliboho, ke ile ka kopana le Hilda tšebeletsong ea ntlo le ntlo. O ile a re ka bohale: “Monna oa ka o il’o loanela batho ba kang lōna! Ke hobane’ng ha le sa tšehetse ntoa?”

Ke ile ka botsa: “U tseba hakae ka seo ke se etsang? Na ua tseba hore na ke hobane’ng ha ke tlile ho uena?”

O ile a araba: “Ha e le hantle, ho molemo hore u kene ’me u mpolelle.”

Ke ile ka khona ho hlalosa hore re fana ka tšepo ea ’nete ho batho ba neng ba utloisoa bohloko ke lintho tse mpe tse neng li etsoa—hangata e le ka lebitso la Molimo. Hilda o ile a mamela ka kananelo, ’me e ile ea e-ba seithuti sa ka sa Bibele sa kamehla sa pele. Ho tla fihlela hona joale e ’nile ea e-ba Paki e mafolofolo ka lilemo tse fetang 55.

Ha ntoa e lala, ke ile ka fumana kabelo e ncha ea bopula-maliboho Dorchester, e leng motse oa Engelane boroa-bophirimela. Lena e bile lekhetlo la pele leo ka lona ke ileng ka lula hōle le hae. Phutheho ea rōna e nyenyane e ne e kopanela sebakeng sa ho jela sa mohaho oa lekholong la bo16 la lilemo o bitsoang “Ntlo ea Khale ea Tee.” Re ne re lokela ho hlophisa litafole le litulo bocha bakeng sa seboka ka seng sa rōna. Ho ne ho fapane haholo le Holo ea ’Muso eo ke neng ke e tloaetse. Leha ho le joalo, ho ne ho e-na le lijo tsa moea tse tšoanang, le botsoalle bo lerato ba bara le barali babo rōna ba Bakreste.

Ho sa le joalo, batsoali ba ka ba fallela Tunbridge Wells, ka boroa ho London. Ke ile ka khutlela hae e le hore ’na, Ntate le Anne re ka bula maliboho hammoho. Phutheho ea rōna e ile ea hōla kapele ho tloha ho Lipaki tse 12 ho ea ho tse 70, ka hona lelapa leso le ile la kōptjoa ho fallela Brighton e lebōpong la leoatle le ka boroa, moo ho neng ho e-na le tlhokahalo e khōloanyane ea bahoeletsi ba ’Muso. Ba bangata ka cheseho ba ile ba kopanela boboleling le lelapa leso la bo-pula-maliboho, ’me re ile ra bona Jehova a hlohonolofatsa mosebetsi oa rōna ka ho enneng. Kapele phutheho e le ’ngoe e ile ea fetoha tse tharo!

Memo e sa Lebelloang

Lehlabuleng la 1950, lelapa leso le ne le le har’a baemeli ba 850 ba tsoang Brithani ba neng ba le teng Kopanong ea Machaba ea Keketseho ea Puso ea Molimo ea New York City, Yankee Stadium. Bo-pula-maliboho ba bangata ba neng ba tla tla kopanong eo ba e-tsoa linaheng tse ling ba ne ba romelloa foromo ea kōpo ea ho ea Sekolong sa Bibele sa Gileade sa Watchtower, se neng se le pel’a South Lansing, New York. Ke ne ke le har’a bona le Douglas le Anne! Ke hopola ke nahana ka nakong eo ka eona ke neng ke kenya foromo eo ke e tlatsitseng ka lebokoseng la poso, ‘Joale ke hlile ke ho entse! Bophelo ba ka bo tla nka tsela efe?’ Empa ke ne ke ikemiselitse ho re: “Ke ’na enoa, roma ’na.” (Esaia 6:8) Ke ne ke thabile ha ke amohela memo ea ho sala ka mor’a kopano e le hore ke be sehlopheng sa bo16 sa Gileade hammoho le Douglas le Anne. Kaofela re ile ra lemoha hore re ne re ka romeloa karolong efe kapa efe ea lefatše re le baromuoa.

Ka mor’a ho thabela kopano hammoho re le lelapa, ho ile ha tla nako ea hore batsoali ba rōna ba khutlele Engelane—ba le bang. Boraro ba rōna bana re ile ra ba phahamisetsa matsoho re ba lumelisa ha ba tsamaea ho ea hae ka sekepe sa Mauritania. Eo e bile karohano e amang maikutlo hakaakang!

Likabelo Tsa Boromuoa

Sehlopha sa Gileade sa bo16 e ne e le sa liithuti tse 120 tse tsoang likarolong tsohle tsa lefatše, ho akarelletsa le tse ling tse neng li ile tsa utloa bohloko likampong tsa mahloriso tsa Manazi. Kaha sehlopha sa rōna se ne se rutoa Sepanishe, re ne re lebeletse hore likabelo tsa rōna li be linaheng tsa Amerika Boroa tseo puo ea tsona e leng Sepanishe. Ak’u inahanele hore na e ile ea e-ba ho makatsang hakaakang ha ka letsatsi la ho amohela mangolo re hlokomela hore Douglas o abetsoe Japane, ’me ’na le Anne re abetsoe Syria. Ka hona rōna banana re ile ra tlameha ho ithuta Searabia, ’me ho ile ha lula ho le joalo le nakong eo kabelo ea rōna e fetoleloang Lebanon. Ha re ntse re emetse mangolo a tumello ea ho tsamaea, re ne re rutoa Searabia habeli ka beke ke George Shakashiri, mohlophisi oa litlhaku tsa Molula-Qhooa oa Searabia, oa Mokhatlo oa Watch Tower.

E bile ho thabisang hakaakang ho ea naheng ea Bibele eo re neng re ithutile ka eona ka tlelaseng! Keith le Joyce Chew, Edna Stackhouse, Olive Turner, Doreen Warburton le Doris Wood ba ile ba ea le rōna moo. Re ile ra ba lelapa la baromuoa le thabileng hakaakang! Paki e ’ngoe ea sebakeng seo e ne e etela lehae la rōna la baromuoa ho re thusa ka ho eketsehileng ka puo eo. Nakong ea thupelo ea rōna ea letsatsi le letsatsi, re ne re ee re ikoetlise ka ho etsa nehelano e khutšoanyane, ka mor’a moo re ne re e-tsoa ’me re e sebelisa mosebetsing oa rōna oa boboleli.

Re ile ra qeta lilemo tse seng kae tsa pele Tripoli, moo ho neng ho thehiloe phutheho. ’Na, Joyce, Edna, Olive, Doreen, Doris le Anne re ne re thusa basali le barali ba Lipaki tsa sebakeng seo ho kopanela libokeng esita le tšebeletsong ea phatlalatsa. Ho fihlela ka nako eo, bara le barali babo rōna ba Bakreste, ho latela tloaelo ea sebaka seo, ba ne ba sa lule hammoho libokeng, ’me barali bana babo rōna ba Bakreste ba ne ba tšoha ba kopanetse tšebeletsong ea ntlo le ntlo. Re ne re hloka thuso ea bona mabapi le puo eo boboleling ba rōna ba phatlalatsa, ’me re ile ra ba khothalletsa hore ba kopanele mosebetsing ona.

Ka mor’a moo, ’na le Anne re ile ra abeloa ho thusa sehlopha se senyenyane sa Lipaki motseng oa boholo-holo oa Sidone. Nakoana ka mor’a moo, re ile ra kōptjoa ho khutlela motse-moholo, Beirut. Lipeō tsa ’nete ea Bibele li ne li jetsoe har’a batho ba buang Searmenia sebakeng seo, ka hona re ile ra ithuta puo eo e le hore re ba thuse.

Ho Fetoloa ha Likabelo

Ke ne ke ile ka kopana le Wilfred Gooch pele ke tloha Engelane. E ne e le mor’abo rōna ea chesehang, ea nang le kutloelo-bohloko ea neng a ile a sebeletsa Bethele ea London. Wilf o bile sehlopheng sa bo15 sa Gileade, se ileng sa amohela mangolo a sona kopanong ea Yankee Stadium ea 1950. Kabelo ea hae ea boromuoa e ile ea e-ba ofising ea lekala ea Mokhatlo oa Watch Tower ea Nigeria, ’me re ile ra ngollana ka nako e itseng. Ka 1955 ka bobeli re ile ra ba teng kopanong ea London ea “’Muso o Hlōlang,” ’me kapele ka mor’a moo re ile ra lebeletsana. Selemong se latelang, re ile ra nyalana Ghana, ’me ke ile ka kopanela le Wilf kabelong ea hae ea boromuoa Lagos, Nigeria.

Ka mor’a hore ke siee Anne Lebanon, o ile a nyaloa ke mor’abo rōna oa Mokreste ea molemo ea neng a ithutile ’nete ea Bibele Jerusalema. Batsoali ba ka ha baa ka ba ba teng machatong a rōna, kaha ’na, Douglas le Anne re ile ra kena lenyalong likarolong tse sa tšoaneng tsa lefatše. Ho ntse ho le joalo, ba ne ba khotsofaletse ho tseba hore kaofela ha rōna re sebeletsa Molimo oa rōna, Jehova, ka thabo.

Ho Sebetsa Nigeria

Ofising ea lekala ea Lagos, ke ile ka abeloa ho hloekisa likamore tsa litho tse robeli tsa lelapa la rōna la lekala esita le ho li phehela le ho li hlatsoetsa. Ho ’na ho ne ho bonahala eka ha kea fumana monna feela empa ke fumane le bana ba bileng teng ka nako le motsotso!

’Na le Wilf re ile ra ithuta lipolelo tsa Bibele tse khutšoanyane ka puo ea Seyoruba, ’me re ile ra putsetsoa boiteko ba rōna. Seithuti se senyenyane seo re ileng ra kopana le sona ka nako eo, hona joale se na le mora le morali ba sebeletsang lelapeng le leholo la Bethele ea Nigeria le nang le litho tse ka bang 400.

Ka 1963, Wilf o ile a amohela memo ea ho ba teng thupelong e khethehileng ea likhoeli tse leshome Brooklyn, New York. Ka mor’a hore a qete, ka tšohanyetso o ile a abeloa ho khutlela Engelane. Ke ne ke setse Nigeria ’me ke ile ka fuoa matsatsi a 14 feela hore ke kopane le Wilf London. Ke ile ka tsamaea ka maikutlo a sa tsitsang, kaha Nigeria e ne e bile kabelo e thabisang haholo. Ka mor’a ho sebeletsa linaheng tse ling ka lilemo tse 14, ho tloaela bophelo ba Engelane hape ho ile ha nka nako. Leha ho le joalo, re ile ra ananela ho boela re e-ba haufi le batsoali ba rōna ba tsofalang le ho khona ho kenya letsoho tlhokomelong ea bona.

Ho Tšehetsoa ke Tšepo ea Rōna

Ho tloha ka 1980, ke ile ka ba le tokelo ea ho tsamaea le Wilf ha a e-ea linaheng tse ngata e le molebeli oa libaka. Ke ne ke lebella ka ho khethehileng maeto a rōna a ho khutlela Nigeria. Hamorao re ile ra boela ra ea Scandinavia, West Indies, le Bochabela bo Hare—ho akarelletsa le Lebanon. Ho ne ho thabisa ka ho khethehileng ho boela re hopola lintho tse thabisang le ho bona bao nkileng ka ba tseba e sa le bacha ba se ba sebeletsa joaloka baholo ba Bakreste.

Ka masoabi, monna oa ka o ile a shoa nakong ea selemo ka 1992. O ne a le lilemo li 69 feela. E bile tlokotsi eo ho bileng thata ho e mamella kaha sena se ile sa etsahala ka tšohanyetso. Ka mor’a lilemo tse 35 re nyalane, ho tloaela boemo bona ho ile ha nka nako. Empa ke fumane thuso e ngata le lerato lelapeng leso la Bokreste la lefatše lohle. Ke bile le liphihlelo tse ngata haholo tse thabisang tseo nka nahanang ka tsona.

Batsoali ba ka ka bobeli ba ile ba beha mohlala o motle haholo oa botšepehi ba Bokreste. ’Mè o ile a shoa ka 1981 ’me Ntate eena ka 1986. Douglas le Anne ba tsoela pele ho sebeletsa Jehova ka botšepehi. Douglas le mosali oa hae Kam, ba khutletse London, moo ba ileng ba lula teng ka mor’a ho hlokomela Ntate. Anne le lelapa la hae ba United States. Kaofela ha rōna re ananela haholo tšepo le lefa tseo re li filoeng ke Molimo. Re tsoela pele ho “bontša boikutlo ba ho leta,” re lebeletse nako eo ka eona ba phelang, hammoho le baratuoa ba bona ba tsohileng, ba tla sebeletsa ka ho sa feleng hammoho e le litho tsa lelapa la Jehova la lefatšeng.—Lillo tsa Jeremia 3:24, NW.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Setšoantšo se leqepheng la 23]

Ho tloha ka holimo ka ho le letšehali:

Gwen ha a le lilemo li 13 o etsa pontšo ea ho khanna thuto Holong ea ’Muso ea Enfield

Lelapa la baromuoa la Tripoli, Lebanon ka 1951

Gwen o na le monna oa hae Wilf ea seng a hlokahetse