Re U Lome Tsebe?

Lintho tsa khale tse epolotsoeng li paka hore mosebetsi oa Belshatsare oa Babylona e ne e le ofe?

KA LILEMO tse ngata, bahanyetsi ba Bibele ba ile ba fana ka maikutlo a hore Morena Belshatsare ea tlalehiloeng bukeng ea Daniele ha a ka a phela ho hang. (Dan. 5:1) Ba ne ba lumela joalo hobane baepolli ba lintho tsa khale ba ne ba se na bopaki bo bontšang hore Belshatsare o kile a phela. Empa lintho li ile tsa fetoha ka 1854. Hobane’ng?

Selemong seo, moemeli e mong oa Brithani ea bitsoang J.G. Taylor, o ile a fumana lintho tse senyehileng motseng oa boholo-holo oa Ur oo hona joale e leng karolo e ka boroa ea Iraq. Sebakeng seo, ho ne ho e-na le tora e kholo eo a ileng a fumana libotlolo tse ’maloa tse entsoeng ka letsopa ka ho eona. Libotlolo tseo tse neng li le bolelele ba lisenthimithara tse leshome li ne li ngotsoe. Botlolong e ’ngoe ho ne ho e-na le thapelo e rapellang hore Morena oa Babylona e leng Nabonidase le mora oa hae oa letsibolo Belshatsare ba phele nako e telele. Bahanyetsi ba ile ba hloka mantsoe hobane taba eo e ile ea paka hore Belshatsare o ile a phela.

Leha ho le joalo, Bibele ha e bue feela ka hore Belshatsare o kile a phela empa e boetse e re e ne e le morena. Le boemong bona bahanyetsi ba ne ba ntse ba e-na le lipelaelo ka taba ena. Mohlala, ka 1875, rasaense e mong ea bitsoang William Talbot o ile a ngola hore batho ba bang ba re: “Belshatsare o ile a busa ka nako e le ’ngoe le ntate oa hae Nabonidase. Empa taba ena ha e fane ka bopaki bo feletseng.”

Khang eo ea nako e telele e ile ea fela nakong eo libotlolo tse ling li neng li bontša hore ntate oa Belshatsare e leng Nabonidase o ile a ba sieo Babylona ka lilemo tse itseng. Ho ile ha etsahala’ng nakong eo a neng a le sieo? Buka ea Encyclopaedia Britannica, e re: “Nakong eo Nabonidase a neng a le sieo, o ile a siea puso ea hae le karolo e kholo ea sesole sa hae matsohong a Belshatsare.” Kahoo, Belshatsare e ile ea e-ba ’musi-’moho le ntate oa hae Babylona ka nako eo. Hape, Alan Millard eo e leng moepolli oa lintho tsa khale ebile e le setsebi sa puo, o ile a tiisa hore ke ntho e utloahalang ho re ebe “buka ea Daniele e bua ka Belshatsare e le ‘morena.’ ”

Empa ho bahlanka ba Jehova, bopaki bo ka sehloohong ba hore buka ea Daniele ea tšepahala le hore e bululetsoe ke Molimo bo fumaneha ka hare ho Bibele ka boeona.​—2 Tim. 3:16.