Mahlaseli a Leseli—A Maholo le a Manyenyane (Karolo ea Bobeli)
“Re bona leseli leseling la hao.”—PESALEME EA 36:9.
1. Ke boiteko bofe ba pele bo ileng ba etsoa bakeng sa ho utloisisa litšoantšo tsa buka ea Tšenolo?
BUKA ea Bibele ea Tšenolo e ’nile ea hapa thahasello ea Bakreste ho tloha mehleng ea pele. E fana ka mohlala o motle oa kamoo leseli la ’nete le ntseng le eketsa ho khanya. Ka 1917, batho ba Jehova ba ile ba hatisa tlhaloso ea Tšenolo bukeng ea The Finished Mystery. E ile ea pepesa baeta-pele ba bolumeli ba Bokreste-’mōtoana le ba lipolotiki e sa tšabe letho, empa bongata ba litlhaloso tsa eona li ne li nkiloe mehloling e sa tšoaneng. Ho ntse ho le joalo, The Finished Mystery e ile ea sebeletsa ho leka botšepehi ba Liithuti tsa Bibele mocheng o bonahalang oo Jehova a neng a o sebelisa.
2. Sehlooho “Ho Tsoaloa ha Sechaba” se ile sa khantša leseli lefe mabapi le Tšenolo?
2 Lehlaseli la leseli le hapang tlhokomelo le ile la khanya mabapi le buka ea Tšenolo ha ho hatisoa sehlooho se reng “Ho Tsoaloa ha Sechaba” ho The Watch Tower ea March 1, 1925. Ho ne ho ’nile ha nahanoa hore Tšenolo khaolo ea 12 e hlalosa ntoa e pakeng tsa Roma ea bohetene le Roma ea bopapa, ’me ngoana e motona a emela puso ea mopapa. Empa sehlooho seo se ile sa bontša hore Tšenolo 11:15-18 e amana le moelelo oa khaolo ea 12, e leng se bontšang hore e amana le ho tsoaloa ha ’Muso oa Molimo.
3. Ke lingoliloeng life tse ileng tsa khantša leseli le eketsehileng mabapi le Tšenolo?
3 Sena sohle se ile sa lebisa kutloisisong e hlakileng haholoanyane ea Tšenolo e ileng ea tla ka ho hatisoa ha Light, ka meqolo e ’meli, ka 1930. Ho ntse ho le joalo ho bile le lintlafatso tse eketsehileng tse ileng tsa hlaha ho “Babylon the Great Has Fallen!” God’s Kingdom Rules! (1963) le “Then Is Finished the Mystery of God” (1969). Empa, ho ne ho ntse ho e-na le ho eketsehileng ho lokelang ho ithutoa mabapi le buka ea boprofeta ea Tšenolo. E, leseli le khanyang haholoanyane le ile la e khanyetsa ka 1988, ka ho hatisoa ha Tšenolo—Tlhōrō ea Eona e Hlollang ka Botle e Haufi! Ho ka ’na ha boleloa hore senotlolo sa ho hlauoa leseling hona ho ntseng ho tsoela pele ke ’nete ea hore boprofeta ba Tšenolo bo sebetsa ‘letsatsing la Morena,’ le qalileng ka 1914. (Tšenolo 1:10) Kahoo buka ea Tšenolo e ka utloisisoa ka ho hlakileng haholoanyane ha letsatsi leo le ntse le tsoela pele.
Ho Hlalosoa ha “Babusi ba Phahameng”
4, 5. (a) Liithuti tsa Bibele li ile tsa talima Ba-Roma 13:1 joang? (b) Ke’ng eo hamorao e ileng ea hlokomeloa e le boemo ba Mangolo mabapi le “babusi ba phahameng”?
4 Ka 1962 lehlaseli le khanyang la leseli le ile la bonoa mabapi le Ba-Roma 13:1, e reng: “Soule ka ’ngoe e ke e ikokobeletse babusi ba phahameng.” (King James Version) Liithuti tsa Bibele tsa pele li ne li utloisisa hore “babusi ba phahameng” bao ho buuoang ka bona moo ke balaoli ba lefatše. Ba ile ba nka hore lengolo lena le bolela hore haeba Mokreste a ne a biletsoa tšebeletsong ea sesole nakong ea ntoa, o ne a tla tlameha ho apara junifomo, a jare sethunya, ebe o ea moleng oa ntoa, liforong tsa ho itšireletsa lireng. Ho ne ho lumeloa hore kaha Mokreste a ke ke a bolaea motho e mong, o ne a tla tlameha ho thunya moeeng haeba boemo bo mpefala.a
5 The Watchtower ea November 15 le ea December 1, 1962, e ile ea khantša leseli le hlakileng tabeng ena ha li bua ka mantsoe a Jesu ho Mattheu 22:21: “Ntšetsang Sesare tseo e leng tsa Sesare, le ntšetse Molimo tseo e leng tsa Molimo.” Mantsoe a moapostola a ho Liketso 5:29 a ne a loketse ha a re: “E ka khona re utloe Molimo ho e-na le batho.” Bakreste ke bafo ba Cesare—“babusi ba phahameng”—hafeela sena se sa hloke hore Mokreste a etse lintho tse khahlanong le molao oa Molimo. Ho ile ha hlokomeloa hore ho ikokobelletsa Cesare ho lekanyelitsoe, ha ho etsoe ntle ho meeli. Bakreste ba etsetsa Cesare feela lintho tse seng khahlanong le seo Molimo a se hlokang. E bile ho khotsofatsang hakaakang ho ba le kutloisiso e hlakileng tabeng eo!
Mahlaseli a Leseli Litabeng Tsa Tlhophiso
6. (a) Ke molao-motheo ofe o ileng oa sebelisoa bakeng sa ho qoba tokisetso ea sehlopha se phahameng se busang sa bolumeli sa Bokreste-’mōtoana? (b) Ke tsela efe ea ho khetha balebeli ba phutheho eo qetellong ho ileng ha hlokomeloa hore e nepahetse?
6 Ho ile ha ba le bothata ba hore na ke bo-mang ba lokelang ho sebeletsa e le baholo le badiakone ka phuthehong. E le hore ho ka qojoa tokisetso ea sehlopha se phahameng se busang sa bolumeli sa Bokreste-’mōtoana, ho ile ha etsoa qeto ea hore ba khethoe ke bongata ba litho tsa phutheho ka ’ngoe ka ho vouta. Empa leseli le eketsehileng le ho The Watchtower ea September 1 le ea October 15, 1932, le ile la bontša hore Mangolo ha a tšehetse taba ea hore baholo ba khethoe ka ho vouta. Kahoo bana ba ile ba nkeloa sebaka ke komiti ea tšebeletso, ’me motsamaisi oa tšebeletso o ne a khethoa ke Mokhatlo.
7. ’Nete e ntseng e eketseha e tlisitse lintlafatso life mabapi le tsela ea ho khetha bahlanka ka phuthehong?
7 The Watchtower ea June 1 le ea June 15, 1938, e ne e e-na le mahlaseli a leseli a bontšang hore bahlanka ba ka phuthehong ha baa lokela ho khethoa ka ho vouta, empa ba lokela ho khethoa ho latela tsamaiso ea puso ea Molimo. Ka 1971 lehlaseli le leng la leseli le ile la bontša hore phutheho ka ’ngoe ha ea lokela ho tsamaisoa ke mohlanka a le mong feela oa phutheho. Ho e-na le hoo, e ’ngoe le e ’ngoe e lokela ho ba le sehlopha sa baholo, kapa balebeli, ba khethiloeng ke Sehlopha se Busang sa Lipaki tsa Jehova. Kahoo ka leseli le ntseng le eketseha ho pholletsa le lilemo tse ka bang 40, ho ile ha totobala hore baholo esita le badiakone, bao hona joale ba tsejoang e le bahlanka ba sebeletsang, ba lokela ho khethoa ke “mohlanka ea khabane, ea bohlale,” ka Sehlopha se Busang sa hae. (Mattheu 24:45-47) Sena se ne se le tumellanong le se neng se etsahala mehleng ea baapostola. Banna ba kang Timothea le Tite ba ile ba khethoa e le balebeli ke sehlopha se busang sa lekholong la pele la lilemo. (1 Timothea 3:1-7; 5:22; Tite 1:5-9) Sena sohle se tumellanong e tsotehang le Esaia 60:17: “Ke tla tlisa khauta bakeng sa koporo, silefera bakeng sa lehong, le tšepe bakeng sa majoe, ’me ke tla u fa khotso e be ’musi oa hao, ’me ho loka e be moahloli oa hao.”
8. (a) Mahlaseli a leseli a ile a fella ka lintlafatso life mabapi le tsela eo Mokhatlo o tsamaisang lintho ka eona? (b) Likomiti tsa Sehlopha se Busang ke life, ’me likarolo tsa tsona tse fapaneng tsa mosebetsi kapa bolebeli ke life?
8 Hape ho bile le taba ea tsamaiso ea Mokhatlo oa Watch Tower. Ka lilemo tse ngata Sehlopha se Busang sa Lipaki tsa Jehova e ne e le ntho e le ’ngoe le boto ea batsamaisi ea Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, ’me litaba ka kakaretso li ne li laoloa ke mopresidente oa eona. Joalokaha ho bontšitsoe ho 1977 Yearbook of Jehovah’s Witnesses (maqepheng a 258-9), ka 1976 Sehlopha se Busang se ile sa qala ho sebetsa ka likomiti tse tšeletseng, e ’ngoe le e ’ngoe e abetsoe ho hlokomela likarolo tse itseng tsa mosebetsi oa lefatše ka bophara. Komiti ea Basebetsi e sebetsana le litaba tsa basebetsi, ho akarelletsa le lithahasello tsa bohle ba sebeletsang lelapeng la Bethele la lefatše ka bophara. Komiti ea Khatiso e sebetsana le litaba tsohle tseo e seng tsa bolumeli le tsa molao, tse kang tsa thepa le khatiso. Komiti ea Tšebeletso e hlokomela mosebetsi oa ho paka ’me e laola balebeli ba tsamaeang, bo-pula-maliboho le mesebetsi ea bahoeletsi ba phutheho. Komiti ea Thuto e ikarabella bakeng sa liboka tsa phutheho, likopano tsa letsatsi le khethehileng, likopano tsa potoloho, le likopano tsa setereke le tsa machaba esita le likolo tse fapaneng bakeng sa thuto ea moea ea batho ba Molimo. Komiti ea Bongoli e laola tokisetso le phetolelo ea lingoliloeng tsa mefuta eohle, e tiisa hore ntho e ’ngoe le e ’ngoe e tumellanong le Mangolo. Komiti ea Molula-Setulo e hlokomela maemo a tšohanyetso le litaba tse ling tse potlakileng.b Hape ka bo-1970, liofisi tsa lekala tsa Mokhatlo oa Watch Tower li ile tsa qala ho tsamaisoa ke komiti ho e-na le molebeli.
Leseli Mabapi le Boitšoaro ba Bokreste
9. Leseli la ’nete le ile la ama kamano ea Bakreste le mebuso ea lefatše joang?
9 Mahlaseli a mangata a leseli a bile teng mabapi le boitšoaro ba Bokreste. Ka mohlala, nahana ka taba ea ho se nke lehlakore. Lehlaseli le khanyang ka ho khetheha le ile la khanya mabapi le taba ena sehloohong se reng “Ho se Nke Lehlakore” se hlahang ho The Watchtower ea November 1, 1939. Se ne se le nakong hakaakang, ha se tla hang ka mor’a hore Ntoa ea II ea Lefatše e qale! Sehlooho sena se ile sa hlalosa ho se nke lehlakore ’me sa bontša hore Bakreste ba tlameha ho se itšunya-tšunye litabeng tsa lipolotiki kapa lintoeng tse pakeng tsa lichaba. (Mikea 4:3, 5; Johanne 17:14, 16) Sena se ile sa etsa hore lichaba tsohle li ba hloee. (Mattheu 24:9) Lintoa tsa Iseraele ea boholo-holo ha li behele Bakreste mohlala, joalokaha Jesu a hlakisa ho Mattheu 26:52. Ho feta moo, ha ho sechaba sa lipolotiki le se seng se tlas’a puso ea bomolimo, se busoang ke Molimo, joaloka Iseraele ea boholo-holo e neng e busoa ke Molimo.
10. Mahlaseli a leseli a ile a senola eng mabapi le tsela eo Bakreste ba lokelang ho nka mali ka eona?
10 Leseli le ile la boela la khanya mabapi le khalalelo ea mali. Liithuti tse ling tsa Bibele li ne li nahana hore thibelo ea ho ja mali e ho Liketso 15:28, 29, e lekanyelitsoe ho Bakreste ba Bajode. Leha ho le joalo, Liketso 21:25 e bontša hore mehleng ea baapostola taelo ena e ne e boetse e sebetsa ho batho ba lichaba ba ileng ba fetoha balumeli. Ka hona khalalelo ea mali e sebetsa ho Bakreste bohle, joalokaha ho bontšoa ho The Watchtower ea July 1, 1945. Sena ha se bolele feela ho hana ho ja mali a liphoofolo, a kang a sosejeng ea mali, empa le ho tela mali a batho, joaloka tabeng ea litšelo tsa mali.
11. Ho ile ha hlokomeloa eng mabapi le pono ea Bokreste ka tšebeliso ea koae?
11 Phello ea leseli le eketsehileng e bile hore mekhoa eo pele e neng e sa amoheloe, hamorao ho ile ha sebetsanoa le eona e le litlōlo tse tebileng. Mohlala oa sena o bile kamanong le tšebeliso ea koae. Ho Zion’s Watch Tower ea August 1, 1895, Moena Russell o ile a lebisa tlhokomelo ho 1 Ba-Korinthe 10:31 le 2 Ba-Korinthe 7:1 eaba oa ngola: “Ha ke bone hore na ke joang ho neng ho ka ba tlotlisong ea Molimo, kapa molemong oa Mokreste ofe kapa ofe hore a sebelise mofuta ofe kapa ofe oa koae.” Ho tloha ka 1973 ho ile ha utloisisoa ka ho hlaka hore ha ho motho ea sebelisang koae eo e ka bang e mong oa Lipaki tsa Jehova. Ka 1976 ho ile ha hlakisoa hore ha ho Paki e neng e ka hiroa khoebong ea papali ea chelete ’me ea ’na ea e-ba setho sa phutheho.
Lintlafatso Tse Ling
12. (a) Lehlaseli la leseli le ile la senola eng ka palo ea linotlolo tsa ’Muso tse neng li behiloe tlhokomelong ea Petrose? (b) Maemo e ne e le afe ha Petrose a sebelisa senotlolo ka seng?
12 Ho ile ha boela ha ba le leseli le eketsehileng mabapi le lenane la linotlolo tsa tšoantšetso tseo Jesu a ileng a li neha Petrose. Liithuti tsa Bibele li ile tsa utloisisa hore Petrose o ile a amohela linotlolo tse peli tse ileng tsa bula tsela bakeng sa batho bao e neng e tla ba majalefa a ’Muso—sa Bajode, se ile sa sebelisoa ka Pentekonta ea 33 C.E. ’me se seng se ile sa sebelisoa bakeng sa Balichaba, se ile sa sebelisoa ka lekhetlo la pele ka 36 C.E. ha Petrose a bolela ho Kornele. (Liketso 2:14-41; 10:34-48) Ha nako e ntse e feta, ho ile ha hlokomeloa hore ho na le sehlopha sa boraro se amehang—Basamaria. Petrose o ile a sebelisa senotlolo sa bobeli ha a ba bulela monyetla oa ’Muso. (Liketso 8:14-17) Kahoo, senotlolo sa boraro se ile sa sebelisoa ha Petrose a bolela ho Kornele.—Molula-Qhooa oa April 1, 1980, maqepheng a 15-21, 25.
13. Mahlaseli a leseli a ile a senola eng ka masaka a boletsoeng ho Johanne khaolo ea 10?
13 Lehlaseling le leng la leseli, ho ile ha hlokomeloa hore Jesu o ne a sa bue ka masaka a mabeli feela empa o ne a bua ka a mararo. (Johanne, khaolo ea 10) Ana e ne e le (1) lesaka la Bajode leo Johanne Mokolobetsi e bileng molebeli oa monyako oa lona, (2) lesaka la majalefa a ’Muso a tlotsitsoeng le (3) lesaka la “linku tse ling,” tse nang le tšepo ea lefatšeng.—Johanne 10:2, 3, 15, 16; Molula-Qhooa oa August 1, 1984, maqepheng a 10-20.
14. Leseli le eketsehileng le ile la hlakisa litaba joang mabapi le qaleho ea seo Jubile e neng e se tšoantšetsa?
14 Kutloisiso ea seo Jubile e neng e se tšoantšetsa le eona e ile ea hlakisoa. Tlas’a Molao, selemo se seng le se seng sa bo50 e ne e le Jubile e khōlō, eo ka eona lintho li neng li busetsoa ho beng ba tsona ba pele. (Levitike 25:10) Ka nako e telele ho ile ha utloisisoa hore sena se ne se tšoantšetsa Puso ea Lilemo tse Sekete ea Kreste. Leha ho le joalo, mehleng ea morao tjena ho ile ha hlokomeloa hore seo Jubile e neng e se tšoantšetsa ha e le hantle se ile sa qala ka Pentekonta ea 33 C.E., ha ba amohelang moea o halalelang o ileng oa tšolloa ba ne ba lokolloa botlamuoeng ba selekane sa Molao oa Moshe.—Molula-Qhooa oa January 1, 1987, maqepheng a 18-28.
Leseli le Eketsehileng Mabapi le Mantsoe a Khethehileng
15. Ho ile ha khantšoa leseli lefe tabeng ea tšebeliso ea lentsoe “tokisetso”?
15 “’Mokelli o ’nile a phehella ho ngoloa ha mantsoe a khahlehang le ho ngoloa ha mantsoe a nepahetseng a ’nete.” (Moeklesia 12:10, NW) Mantsoe ana a ka ’na a sebelisoa hamolemo tabeng eo re ntseng re bua ka eona, hobane leseli le ile la khanya eseng feela litabeng tsa bohlokoa tse kang thuto le boitšoaro empa le ile la boela la khanya le mantsoeng a khethehileng a Bokreste le moelelo oa ’ona o nepahetseng. Ka mohlala, har’a Liithuti tsa Bibele, sengoliloeng se neng se ratoa ka ho fetisisa ke moqolo oa pele oa Studies in the Scriptures, oo sehlooho sa eona se reng The Divine Plan of the Ages. Leha ho le joalo, ha nako e ntse e feta ho ile ha hlokomeloa hore Lentsoe la Molimo le bua ka batho feela e le bona ba etsang litokisetso. (Liproverbia 19:21) Le ka mohla Mangolo ha a e-s’o bue ka Jehova e le ea etsang litokisetso. Ha ho hlokahale hore a etse litokisetso. Eng le eng eo a e rerang ha ho pelaelo hore e tla atleha ka lebaka la bohlale ba hae le matla tse ke keng tsa lekanngoa, joalokaha re bala ho Ba-Efese 1:9, 10 (NW): “Ka ho rata ha hae o rerile puso ha linako tse khethiloeng li phethehile.” Kahoo ho ile ha bonoa butle-butle hore lentsoe “morero” le loketse haholoanyane ha ho buuoa ka Jehova.
16. Ke’ng seo butle-butle se ileng sa hlokomeloa e le kutloisiso e nepahetseng ea Luka 2:14?
16 Ho ile ha latela taba ea ho fumana kutloisiso e hlakileng haholoanyane ea Luka 2:14. Ho latela King James Version, e baleha tjena: “Khanya e be ho Molimo o holimo-limo, ’me khotso e be lefatšeng, khahleho e be ho batho.” Ho ile ha hlokomeloa hore sena se ne se sa hlalose mohopolo o nepahetseng, hobane khahleho ea Molimo ha e bontšoe batho ba khopo. Ka hona Lipaki li ile tsa talima sena e le taba ea khotso ho batho ba neng ba khahlehela Molimo. Ka hona li ile tsa tsoela pele ho bitsa batho ba thahasellang Bibele hore ke batho ba khahlehang. Empa joale ho ile ha utloisisoa hore ho ne ho ameha khahleho, eseng ka lehlakoreng la batho, empa ka lehlakoreng la Molimo. Kahoo, New World Translation of the Holy Scriptures—With References mongolong o botlaaseng ba leqephe mabapi le Luka 2:14 e bua ka “batho bao a [Molimo] ba amohelang.” Molimo o khahloa ke Bakreste bohle ba phelang tumellanong le kano ea bona ea boinehelo.
17, 18. Jehova o tla tlosa qoso ho eng, ’me o tla halaletsa eng?
17 Ka ho tšoanang, ka nako e telele, Lipaki li ile tsa bua ka ho tlosa qoso lebitsong la Jehova. Empa na Satane o ne a entse hore ho belaelloe lebitso la Jehova? Mabapi le taba eo, na leha e le ofe oa baemeli ba Satane o hlahisitse pelaelo e joalo, joalokaha eka Jehova o ne a se na tokelo ea ho bitsoa ka lebitso leo? Che, ho hang ha ho joalo. Hase lebitso la Jehova le ileng la belaelloa le leo ho neng ho hlokahala hore le tlosoe qoso. Ke ka lebaka leo lingoliloeng tsa morao tjena tsa Mokhatlo oa Watch Tower li sa bueng ka lebitso la Jehova e le le tlosoang qoso. Li bua ka bobusi ba Jehova e le bo tlosoang qoso ’me lebitso la hae e le le halaletsoang. Sena se tumellanong le seo Jesu a ileng a re bolella hore re se rapelle: “Lebitso la hao a le ke le halaletsoe.” (Mattheu 6:9, NW) Khafetsa, Jehova o ile a bolela hore o ne a tla halaletsa lebitso la hae, leo Baiseraele ba sa kang ba le phephetsa empa ba neng ba le silafalitse.—Ezekiele 20:9, 14, 22; 36:23.
18 Hoa thahasellisa hore ebe ka 1971, buka “The Nations Shall Know That I Am Jehovah”—How? e ile ea bontša phapang ena: “Jesu Kreste o loanela . . . ho tlosoa ha qoso Bobusing ba Jehova ba bokahohleng le ho halaletsoa ha lebitso la Jehova.” (Maqepheng a 364-5) Ka 1973, God’s Kingdom of a Thousand Years Has Approached e itse: “‘Mahlomoleng a maholo’ a tlang ke nako ea hore Molimo Ea Matla ’Ohle Jehova a tlose qoso bobusing ba hae ba bokahohleng le ho halaletsa lebitso la hae le hlomphehang.” (Leqepheng la 409) Joale, ka 1975, Man’s Salvation Out Of World Distress at Hand! e itse: “Ketsahalo e khōlō ka ho fetisisa ea histori ea bokahohle e tla be e finyeletsoe, e leng ho tlosa qoso boreneng ba Jehova ba bokahohleng le ho halaletsa lebitso la hae le halalelang.”—Leqepheng la 281.
19, 20. Re ka bontša kananelo ea rōna joang bakeng sa mahlaseli a leseli la moea?
19 Batho ba Jehova ba hlohonolofalitsoe hakaakang ka hore ebe ba aparetsoe ke leseli lee lohle la moea! Ka ho fapaneng, polelo e latelang ea moruti e hlalosa lefifi la moea leo baeta-pele ba Bokreste-’mōtoana ba iphumanang ba le ho lona: “Ke hobane’ng ha sebe se le teng? Ke hobane’ng ha ho utloa bohloko ho le teng? Ke hobane’ng ha diabolose a le teng? Ke rata ho botsa Morena lipotso tsena ha ke fihla leholimong.” Empa Lipaki tsa Jehova li ka mo bolella lebaka: Ke ka lebaka la tseko ea ho lokela ha bobusi ba Jehova le taba ea hore na libōpuoa tse batho li ka tšepahala ho Molimo ho sa tsotellehe khanyetso ea Diabolose.
20 Ho theosa le lilemo, mahlaseli a leseli a maholo le a manyenyane a ’nile a khanya tseleng ea bahlanka ba Jehova ba inehetseng. Sena se etsahetse phethahatsong ea mangolo a kang Pesaleme ea 97:11 le Liproverbia 4:18. Empa le ka mohla re se lebale hore ho tsamaea leseling ho bolela ho ananela leseli le eketsehileng le ho phela tumellanong le lona. Joalokaha re se re bone, leseli lena le eketsehileng le akarelletsa boitšoaro ba rōna le thōmo ea rōna ea ho bolela.
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
a Ha e arabela ponong ena, The Watch Tower ea June 1 le ea June 15, 1929, e ile ea hlalosa “babusi ba phahameng” e le Jehova Molimo le Jesu Kreste. E bile boemo bona ka ho khetheha bo ileng ba lokisoa ka 1962.
b Molula-Qhooa oa April 15, 1992, o ile oa tsebisa hore baena ba khethiloeng haholo-holo ba “linku tse ling” ba ne ba abeloa ho thusa likomiti tsa Sehlopha se Busang, ho tšoana le Banethinime ba mehleng ea Esdrase.—Johanne 10:16; Esdrase 2:58.
Na U sa Hopola?
◻ Ho khantšitsoe leseli lefe mabapi le ho ikokobeletsa “babusi ba phahameng”?
◻ Mahlaseli a leseli a ile a fella ka lintlafatso life litabeng tsa tlhophiso?
◻ Leseli le eketsehileng le amme boitšoaro ba Bakreste joang?
◻ Leseli la moea le tlisitse lintlafatso life kutloisisong ea rōna ea lintlha tse itseng tsa Mangolo?
[Tlhaloso ea Moo Setšoantšo se Nkiloeng Teng e leqepheng la 25]
Keys on page 24: Drawing based on photo taken in Cooper-Hewitt, National Design Museum, Smithsonian Institution