U ka Atleha ho Laola Khatello ea Kelello!

“NTOA ea ho ba le nako e lekaneng ea mosebetsi, ea lelapa le ea boikarabelo bo bong lilemong tsa morao tjena e ’nile ea e-ba matla le ho feta.” Ho rialo buka e ’ngoe e sa tsoa hatisoa e buang ka bophelo ba lelapa. Ka sebele re phela mehleng e nang le lintho tse ngata tse sithabetsang. Leha ho le joalo, sena ha se makatse liithuti tsa Bibele, hobane e ile ea bolela esale pele hore tsena e tla ba “linako tse mahlonoko tseo ho leng thata ho sebetsana le tsona.”—2 Timothea 3:1-5.

Jesús, ntate oa bana ba bararo o re: “Ho imeloa kelellong ke ntho e tloaelehileng. Ka hona, u lokela ho tseba mokhoa oa ho ho laola.” Ke ’nete hore ho bonolo ho bua ka ho laola khatello ea kelello ho feta ho etsa joalo. Leha ho le joalo, ho na le litlhahiso tse sebetsang le melao-motheo ea Bibele e ka u thusang.

Ho Sebetsana le Khatello ea Kelello Mosebetsing

Na u hatellehile, mohlomong ka lebaka la maemo mosebetsing? Ho shoa le mantsoe ho ka ’na ha etsa hore u sithabele le ho feta. Joalo feela kaha Bibele e bolela ho Liproverbia 15:22, “merero ea senyeha moo ho se nang [puisano ea] lekunutu.”

Ba entseng liphuputso khatellong ea kelello mosebetsing ba khothalletsa hore “u bue le mohiri oa hao: ha a sa tsebe hore ho na le bothata, a ke ke a thusa.” Sena ha se bolele hore u be u se u ntšetsa malokobe ho eena. Moeklesia 10:4 e re: “Ho khutsa ho fokotsa libe tse khōlō.” Toba taba ka tlhompho ’me u qobe ho bua ka tsela e ka tsosang likhang. Mohlomong u ka ’na ua kholisa mohiri oa hao hore ha u se na khatello ea kelello mosebetsing, mosebetsi oa hao le oona o tla ntlafala haholo.

Hoa tšoana le ka mathata a mang mosebetsing, a kang tsitsipano le khohlano e bang teng pakeng tsa basebetsi. Batla mekhoa e metle ea ho sebetsana le mathata ao, mohlomong u be u etse lipatlisiso ha ho hlokahala. Ho ’nile ha hatisoa lihlooho tse ngata koranteng ena tse ka ’nang tsa u thusa.a Haeba ho bonahala boemo bo ke ke ba raroloha, ho ka ’na ha e-ba molemo ho nahana taba ea ho chencha mosebetsi.

Ho Fokotsa Khatello ea Lichelete

Bibele e boetse e fana ka keletso e ka u thusang ho sebetsana hantle le khatello ea lichelete. Jesu Kreste o ile a khothatsa: “Khaotsang ho tšoenyeha ka meea ea lōna hore na le tla ja’ng kapa le tla noa’ng, kapa ka ’mele ea lōna hore na le tla apara’ng.” (Matheu 6:25) See se ka etsoa joang? Ka ho hlaolela ho ba le kholiseho ea hore Jehova Molimo o tla u fa litlhoko tsa hao tsa motheo. (Matheu 6:33) Tšepiso ea Molimo hase ntho ea lefeela tjee! Bakreste ba limilione kajeno ba matlafatsoa ke eona.

Ho hlakile hape hore u hloka “bohlale bo sebetsang” ha ho tluoa tabeng ea lichelete. (Liproverbia 2:7; Moeklesia 7:12) Bibele e ea re hopotsa: “Ha rea tlisa letho lefatšeng, leha e le hore re ka tloha le letho. Kahoo, ha re e-na le lintho tsa ho iphelisa le liaparo le tšireletso, re tla li khotsofalla.” (1 Timothea 6:7, 8) Ho ithuta ho khotsofalla se fokolang seo u nang le sona ke ntho e utloahalang le e ka lateloang. Hopola Leandro, ea ileng a qetella a le setulong sa likooa ka lebaka la kotsi ea koloi. Eena le mosali oa hae ba ile ba nka mehato e ba thusang ho baballa chelete. Leandro o oa hlalosa: “Re leka ho baballa. Ka mohlala, haeba re sa sebelise lebone, rea le tima e le hore re boloke motlakase. Tabeng ea koloi, re rera pele hore na re ea hokae e le hore re ka kopanya mabaka a rōna molemong oa ho baballa peterole.”

Batsoali ba ka thusa bana hore ba be le pono e nepahetseng. Morali oa Leandro, Carmen, oa lumela: “Ke ne ke tloaetse ho reka feela, empa batsoali ba ka ba ile ba nthusa hore ke tsebe haeba ho hlile ho hlokahala hore ke reke ntho leha ho sa hlokahale. Qalong ho ne ho se bonolo. Empa ke ithutile ho khetholla pakeng tsa lintho tseo ke li batlang le tseo ke li hlokang.”

Puisano—Setlhare se Imollang Khatello ea Kelello

Lelapa e lokela ho ba sebaka se khathollang kelello, empa hangata ke oona mohloli o ka sehloohong oa khatello ea kelello. Lebaka? Buka ea Survival Strategies for Couples, e re: “Banyalani . . . ba tšoenyehileng hanyenyane, kapa ba tletseng bohale, ba re ho se buisane ke sesosa se ka sehloohong sa ho se utloane ha bona.”

Melao-motheo ea Bibele e ka thusa banyalani hore ba ntlafatse tsebo ea bona ea ho buisana. Bibele e re ho na le “nako ea ho khutsa le nako ea ho bua” le hore “lentsoe le buuoang ka nako ea lona e nepahetseng le molemo hakaakang!” (Moeklesia 3:1, 7; Liproverbia 15:23) Ho tseba sena ho ka u thusa hore u se ke ua bua ka taba e amang maikutlo nakong eo molekane oa hao a khathetseng kapa a imetsoeng kelellong. Na ha ho molemo ho emela nako e nepahetseng—nako eo molekane oa hao a tla beng a le boemong bo loketseng ba ho mamela?

Ke ’nete hore ha lintho li sa ka tsa u tsamaela hantle letsatsing leo, ho ka ’na ha se be bonolo hore u itšoare kapa u be le mamello. Empa ho ka etsahala’ng haeba re ntšetsa bohloko ba rōna balekaneng ba rōna ka ho ba tšufula ha re bua le bona? Bibele ea re hopotsa hore “lentsoe le utloisang bohloko le baka bohale.” (Liproverbia 15:1) Ha ho bapisoa, “lipolelo tse khahlehang ke khekhe ea linotši, li monate moeeng ’me ke pholiso masapong.” (Liproverbia 16:24) Ho ka ’na ha u hloka boikemisetso bo tiileng hore ha le tšohla litaba tse amang lenyalo la lōna, puisano eo e hloke “lehloeo le nang le lonya le bohale le khalefo le ho tleroha le puo e nyefolang.” (Baefese 4:31) Empa liphello tsa hona ke tse putsang. Banyalani ba buisanang ba ka tšelisana le ho tšehetsana. Liproverbia 13:10 e re: “Ho ba rerisanang hammoho ho na le bohlale.”b

Bothata ba Puisano Pakeng Tsa Batsoali le Bana

Ho buisana le bana ha ho bonolo—haholo-holo ha ho se na nako e lekaneng. Bibele e khothalletsa batsoali hore ba buoe le bana ba bona ha monyetla o mong le o mong o hlaha, joaloka nakong eo ‘ba lutseng ka tlung le ha ba tsamaea tseleng.’ (Deuteronoma 6:6-8) Leandro o re: “Motho o lokela ho batla menyetla ea ho bua. Ha ke le ka koloing le mora oa ka, ke sebelisa monyetla oo ho bua le eena.”

Ke ’nete hore hase batsoali bohle ba fumanang ho le bonolo ho bua le bana ba bona. Alejandra, ’mè ea nang le bana ba bararo, oa lumela: “Ke ne ke sa khone ho mamela. Ho sitoa ho ba le puisano e ntle ho ne ho nkhalefisa le ho etsa hore ke ikutloe ke le molato.” Motsoali a ka ntlafatsa joang? Qala ka ho ithuta ho ‘potlakela ho utloa.’ (Jakobo 1:19) Dr. Bettie B. Youngs o re: “Ho mamela ka hloko ke mokhoa o motle oa ho theola khatello ea kelello.” U lokela ho ela hloko tsela eo u mamelang ka eona. Ba shebe ka mahlong. Qoba ho bebofatsa mathata a bana ba hao. Khothalletsa bana ba hao hore ba ntše maikutlo a bona. Botsa lipotso tse loketseng. Ba bontše lerato ka bolokolohi le ho ba bolella hore ua ba tšepa hore ba tla etsa se nepahetseng. (2 Bathesalonika 3:4) Rapela le bana ba hao.

Ho hloka boiteko ho ba le puisano e ntle kamehla. Empa ho etsa joalo ho ka u thusa ho fokotsa khatello ea kelello e ka bang teng ka lapeng. Puisano e ka u thusa hore u lemohe haeba bana ba e-na le khatello e itseng kelellong. U ka tseba ho tataisa bana ba hao ka bohlale hafeela u utloisisa kamoo ba ikutloang kateng le maemo a bona. Qetellong, bana ba khothalletsoang ho bua lintho tse ba bakelang khatello ea kelello ba ke ke ba sekamela ho ntšeng khatello ea bona ka litsela tse fosahetseng.

Tšebelisano—Senotlolo sa ho Phetha Mesebetsi ea Lelapa

Haeba monna le mosali ba sebetsa, ho phetha mesebetsi ea lelapa e ka ba mohloli o mong oa khatello ea kelello. Bo-’mè ba bang ba sebetsang, ba sebetsana le boemo bona ka ho nolofatsa lintho lapeng. Ba ka ’na ba etsa qeto ea hore ha ho khonehe kapa hase bohlale ho lokisa lijo tsa mefuta-futa. Hopola keletso ea Jesu ho mosali ea neng a tšoarehile ka ho lokisa lijo tse ngata tse hlophisitsoeng hantle: “Ho hlokahala lintho tse seng kae, kapa e le ’ngoe feela.” (Luka 10:42) Kahoo, nolofatsa lintho. Buka ea The Single-Parent Family ea eletsa: “Pheha sechu le lijo tse ling tse kopanngoang ka pitseng e le ’ngoe e le ho fokotsa lijana.” E, ho nolofatsa mesebetsi ea lapeng ho ka fokotsa khatello ea kelello.

Ho ntse ho le joalo, ho ntse ho ka ba le lintho tse hlokang ho etsoa. ’Mè e mong ea sebetsang oa lumela: “Ha ke sa le monyenyane, ke ne ke khona ho etsa ntho e ’ngoe le e ’ngoe. Kaha joale ke se ke hōlile, ho batla ho le thata. Ke qala ho utloa liphello tsa bophelo bo maphathaphathe boo ke bo phetseng. Ka hona, ho sebelisana ha litho tsohle tsa lelapa ho bontša ho nahanelana, ’me ho nthusa hore ke se ke ka ba le khatello e tebileng kelellong.” Haeba litho tsohle tsa lelapa li sebelisana hantle, ka sebele mesebetsi ea lelapa e ka etsoa ho se le ea mong ea imeloang ho sa hlokahale. Buka e buang ka ho ba motsoali e re: “Ho abela bana mesebetsi ea lelapa ke e ’ngoe ea litsela tse ntle ka ho fetisisa tsa ho fa ngoana . . . boikutlo ba ho itšepa. Mesebetsi ea letsatsi le letsatsi e ba thusa hore ba be le mekhoa e metle le boikutlo bo nepahetseng ka mosebetsi.” Ho etsa mesebetsi ea lelapa le le hammoho ho ka boetse ha u fa monyetla oa ho qeta nako le bana ba hao.

Julieta e monyenyane o re: “Kea bona hore ’Mè oa thaba ha ke mo imolla meroalo e meng. Sena sea nthabisa le ho etsa hore ke ikutloe ke e-na le boikarabelo. Ho nthusa hore ke ananele lelapa leso. Ho ithuta ho etsa mesebetsi ea lelapa ho mphile motheo bakeng sa bokamoso.” Mary Carmen le eena oa pheta: “Ho tloha ha re sa le banyenyane, batsoali ba ka ba ile ba re ruta ho itlhokomela. Sena e bile thuso e khōlō ho rōna bophelong.”

Mekhoa e Nepahetseng ea ho Sebetsana le Khatello ea Kelello

Khatello ea kelello ke karolo ea bophelo ba kajeno; u ke ke ua e qoba. Empa u ka ithuta ho sebetsana le eona. (Bona lebokose leqepheng la 10.) Ho latela melao-motheo ea Bibele ho ka thusa. Ka mohlala, haeba u sithabelitsoe ke boemo bo itseng, hopola hore “ho na le motsoalle ea khomarelang haufi ho feta mor’abo motho.” (Liproverbia 18:24) Buisana le motsoalle ea hōlileng tsebong kapa le molekane oa hao. Setsebi litabeng tsa kahisano, Ronald L. Pitzer, o re: “U se ke be ua hatella maikutlo a hao. Bolella motho ea ka utloisisang le ea tsotellang maikutlo a hao le lintho tse u tšoenyang.”

Bibele e boetse e bua ka ho ‘sebetsana ka mokhoa o putsang le moea oa motho.’ (Liproverbia 11:17) Etsoe ho nepahetse ho khotsofatsa litlhoko tsa hao. Bibele e re: “Phomolo e tletseng letsoho e molemo ho feta mosebetsi o boima o tletseng matsoho a mabeli le ho lelekisa moea.” (Moeklesia 4:6) Ho ipehela nako e itseng ka thōko ho ka u etsetsa limakatso—esita le haeba e le metsotso e ’maloa hoseng e le hore u ka thabela kopi ea tee, ho bala, ho rapela kapa ho thuisa ka khutso.

Boikoetliso bo itekanetseng le ho ja hantle le tsona li molemo. Buka e buang ka ho ba motsoali ea re hopotsa: “Ha e le hantle hase hore ua senya ha u sebelisa nako ea hao ea bohlokoa le matla a hao molemong oa hao, empa u ipolokela ’ona . . . . Ho lula u a sebelisa ho bolela hore u lokela ho fumana a macha, ho seng joalo, u ipeha kotsing ea ho imeloa kelellong, haeba u sa phuhlamane ke mokhathala.”

Ho phaella moo, Bibele e thusa motho hore a hlaolele litšoaneleho tse hlokahalang bakeng sa ho sebetsana le khatello ea kelello, tse kang “maikutlo a bonolo,” mamello le mosa. (Bagalata 5:22, 23; 1 Timothea 6:11) Ho feta moo, Bibele e fana ka tšepo—tšepiso ea lefatše le lecha le tlang leo ho lona lintho tsohle tse tlisetsang batho mahlomola li tla fela. (Tšenolo 21:1-4) Ka hona, ke bohlale ho hlaolela mokhoa oa ho bala Bibele letsatsi le letsatsi. Haeba u ka rata ho fumana thuso hore u be le lenaneo le joalo, Lipaki Tsa Jehova li tla thabela ho u thusa, li sa u lefise.

Sena ha se bolele hore Mokreste ha a na khatello ea kelello bophelong. Empa Jesu o itse ke ntho e ka etsahalang hore motho a qobe “ho imeloa ke . . . matšoenyeho a bophelo.” (Luka 21:34, 35) Hape, haeba u ka tseba Jehova Molimo joaloka motsoalle, e ka ba setšabelo sa sebele ho uena! (Pesaleme ea 62:8) A ka u thusa hore u sebetsane le lintho tse u bakelang khatello bophelong.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Ntlha e Qolotsoeng e leqepheng la 11]

“Ha ke sa le monyenyane, ke ne ke khona ho etsa ntho e ’ngoe le e ’ngoe. Kaha joale ke se ke hōlile, ho batla ho le thata. Ke qala ho utloa liphello tsa bophelo bo maphathaphathe boo ke bo phetseng”

[Lebokose/Litšoantšo tse leqepheng la 10]

Kamoo U ka Fokotsang Khatello ea Kelello

◼ Iphe nako e lekaneng ea ho phomola letsatsi le leng le le leng

◼ Ja lijo tse nepahetseng. Qoba ho ja sa mpana-phatloha

◼ Ikoetlise ka tsela e nepahetseng ’me e be kamehla, joaloka ho ikoetlisa ka ho tsamaea ka matla

◼ Haeba ho e-na le ntho e u tšoenyang kelellong, bua le motsoalle ka eona

◼ Qeta nako e ngata u thabela ho ba le lelapa la hao

◼ Aba kapa u arolelane mesebetsi ea lelapa le ba bang

◼ Tseba moo u fokolang teng ’meleng le maikutlong

◼ Ipehele lipakane tse sebetsang; u se ke ua batla phetheho

◼ E-ba ea hlophisehileng; e-ba le kemiso e leka-lekaneng, e ntle

◼ Hlaolela litšoaneleho tsa Bokreste tse kang bonolo le mamello

◼ Ipehele nako e itseng ka thōko bakeng sa hao

[Setšoantšo se leqepheng la 7]

Ho buisana le mohiri ka tlhompho ka mathata ho ka ’na ha fokotsa khatello ea kelello mosebetsing

[Setšoantšo se leqepheng la 8]

Batsoali ba ka buisana le bana ba bona ka litsela tsa ho baballa chelete

[Setšoantšo se leqepheng la 8]

Joaloka mocha, bolella motho ea ka u thusang bothata bo u bakelang khatello

[Setšoantšo se leqepheng la 8, 9]

Bohle ba ka thusa mesebetsing ea lelapa