Mwe Bankazi Bakaziana, Aluke Bakristu Bakulile

1. Tupalile kukita ki eevi kwaluka Bakristu bakulile?

TULI twapapa saana muana vyali wakula lubilo. Nga vitumanine muana teezi kukita maka eevi aaluke mukulu. Inzi pa kunti muntu aaluke Mukristu akulile apalile kukita maka.b (1 Bakor. 13:11; Baeb. 6:1) Eevi twaluke evio, tupalile kumwalula Yehova kuya wali mwineetu wa peepi saana. Kabili tukabiile mupasi utakatiifu eevi tuviinde kwaluka ni mibeele elia ili yamusaansamusia Leeza, kusambilila bufundi paleepale ni kwiteania palua musita uli waiza.—Tus Maf. 1:5.

2. Twasambilila ki mu lileembo lya Kutendeka 1:27, kabili tuli kusambilila ki mu leeli lyasi?

² Yehova waabumbile mwalalume ni mwanakazi. (Soma Kutendeka 1:27.) Kulanda kisinka, balalume ni banakazi bapuseene kimubili, inzi kabili bapuseene ni mu bintu binge. Kwa mufuano, Yehova waabumbile balalume ni banakazi eevi baye bali ni miilo ya kubomba. Pakaako bakabiile kuya bali ni mibeele ni bufundi paleepale bolia buli kubakwasia kubomba buino miilo yabo. (Kut. 2:18) Mu leeli lyasi, tuli kusambilila bintu bipalile kukita nkazi mukaziana eevi aaluke Mukristu akulile. Mu lyasi likoonkelepo, twakaba kusambilila bintu bipalile kukita balupua balumendo.

ALUKA NI MIBEELE ELIA ILI YAMUSAANSAMUSIA YEHOVA

3-4. Bankazi bakaziana kunti bapata pi mifuano iweeme ya kusambililako bintu bingi? (Mona ni foto.)

³ Bibilia izimbuile banakazi bengi saana ba mana, baalia baali bamutonene Yehova, kabili baali bamubombela. (Mona ku jw.org lyasi lilandile, “Wanamuke Wenye Kuzungumuziwa mu Biblia Wanatufundisha Nini?”) Babo banakazi, baali ni mibeele elia izimbuilue mu lileembo liimaniine leeli lyasi, i kulanda baali “baitiimine,” kabili baali “baswapiilue na bonse.” Kukila pakaako, bankazi kunti bapata mu kilonghaano kyabo, banakazi Bakristu baalia bamutonene saana Yehova, eevi basambilile bintu bingi kupitila beene.

⁴ Mwe bankazi bakaziana, mwamona siani kine mwakeba banakazi bakulile eevi musambilile bintu bingi kupitila beene? Muye mwakenta mibeele yabo iweeme; kisia muye mwatontonkania ni mwemue vimuli kuviinda kulangilila ezio mibeele. Mu mafungu akoonkelepo, tuli kusambilila mibeele itatu ya mana elia ipalile kulangilila banakazi.

5. Juu ya ki mibeele ya kwikeefia ni ya mana eevi mwanakazi aaluke Mukristu akulile?

⁵ Eevi twaluke Bakristu bakulile, tupalile kuya twali ni mibeele ya kwikeefia. Kine mwanakazi ekefiizie, Yehova pamo ni bantu bange bali kwaluka benakue. (Yak. 4:6) Kwa mufuano, mwanakazi amutonene Yehova, ali wakindika waikefiizie lifunde lya bumutue, leelia libiikilue na Baba wakue wa ku muulu. (1 Bakor. 11:3) Leelio lifunde lili lyabomba mu kilonghaano ni mu lupua.c

6. Mufuano wakue Rebeka wa kwikeefia kunti wabasambilizia ki bankazi bakaziana?

⁶ Tulandile palua mufuano wakue Rebeka. Abanga wali ni mulangue. Kabili mu buikazi bwakue bonse, abanga wakwata bupinguzi bila kutiina. Kukila pakaako, abanga wamanine musita wa kukita bintu paleepale ni vya kubikita. (Kut. 24:58; 27:5-17) Inzi abanga wali ni mukinzi kabili waali waikoosiizie. (Kut. 24:17, 18, 65) Kine weewe uli wakindika mipaango yakue Yehova waikefiizie nga evelia vyaakitile Rebeka, wakaba kwaluka mufuano uweeme ku bantu bonse ba mu lupua lobe ni ba mu kilonghaano.

7. Bankazi bakaziani kunti balangilila siani mibeele ya kiasi nga Esta?

⁷ Kwikoosia ao kiasi, i mibeele inge ipalile kuya yali na Bakristu bonse bakulile. Bibilia ili yalanda nangue “mulangue uli wasaangua na baalia bekoosiizie.” (Tus Maf. 11:2) Esta abanga wali ni kiasi, kabili abanga wali wa kisinka kuli Leeza. Paantu abanga wali ni kiasi, tabanga wali na kibuli musita lwaalukile nanfumu. Waatuiliziizie ni kukoonka masoke akue kaka wakue, waali wakuutua Mordekai. (Est. 2:10, 20, 22) Ni weewe kunti walangilila ezio mibeele ya kiasi kupitila kuloomba ni kubombia masoke aweeme auli wapeelua na bange.—Tit. 2:3-5.

8. Nga vilandile 1 Timoteo 2:9, 10, mibeele ya kiasi kunti yamukwasia siani nkazi kusaakula buino ngubo ya kuvuala ni vya kwipenta?

⁸ Esta waalangiliile mibeele ya kiasi mu nzila inge. Abanga “waweeme kabili lukebu lwakue lwaali lwafuaniine”; inzi taaimwene kuya wali muntu ebeleele. (Est. 2:7, 15) Mufuano wakue Esta kunti wabakwasia siani banakazi Bakristu? Nzila imo, ilondolwelue mu 1 Timoteo 2:9, 10. (Soma.) Paapa mutumua Paulo walanda nangue banakazi bapalile kuvuala mu nzila ilangiliile nangue bali bamukindika Leeza. Milandu ya Kigiriki ibombiiziwe paapa, ilangiliile nangue lyonse mwanakazi apalile kuvuala mu nzila ilangiliile mukinzi, kabili apalile kukindika mawazo a bange palua ngubo yali wavuala. Tuli twasekelela saana kumona bankazi bakulile vibali bavuala mu kiasi!

9. Mufuano wakue Abigaili watusambilizia ki?

⁹ Buviinde bwa kwinika i mibeele inge ipalile kuya yali na bankazi bonse Bakristu bakulile. Buviinde bwa kwinika i kiki? Ni bupinguzi buweeme, i kulanda nangue buviinde bwa kupusania kiweeme ni kibiipile ni kusaakula kukitapo kintu kiweeme. Tumonenke mufuano wakue Abigaili. Mulume wakue waakwete bupinguzi bubiipile bolia bwaasiile kuleeta maavia akata mu lupua lwakue. Bila kukokola Abigaili waakitile kintu kimo. Paantu abanga wali ni buviinde bwa kwinika, waapususiizie bukose bwa bantu. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) Kabili buviinde bwa kwinika buli bwatukwasia kumana musita wa kulanda ni musita wa kusiala tondolo. Kabili buli bwatukwasia kwemena bange bila kubalengia beyunvue ovio.—1 Bat. 4:11.

SAMBILILA BUFUNDI PALEEPALE

10-11. Kine wasambilila kusoma ni kwandika buino, weewe pamo ni bange muli kupata faida ki? (Mona ni foto.)

¹⁰ Mwanakazi Mukristu apalile kusambilila bufundi paleepale. Bufundi buli kuviinda kusambilila mukaziana wakili mwanike kunti bwamukwasia mu buikazi bwakue bonse. Tumone mifuano paleepale.

¹¹ Sambilila kusoma ni kwandika buino. Mu fuasi inge, bantu bali bamona nangue kine mwanakazi ali mukusambilila kusoma ni kwandika, ali mukubomba sie miilo ya mpuni. Anzia evio, kusoma ni kwandika ni kwa mana saana ku Bakristu bonse.d (1 Tim. 4:13) Pakaako te kulekelela kintu ata kimo kikwanzie kusambilila kusoma ni kwandika buino. Kunti waapata faida ki? Kusoma ni kwandika kunti kwakukwasia kupata miilo ni kuisuunga. Kabili kuli kukukwasia kusambilila ni kusambilizia buino Mulandu Wakue Leeza. Kikilile kuwaama pa byonse, uli kukila kumupalama Yehova musita luuli kuya wasoma Mulandu wakue ni kutontonkania.—Yosh. 1:8; 1 Tim. 4:15.

12. Lileembo lya Tuswalo ni Mafunde 31:26 lyakusambilizia ki weewe?

¹² Sambilila vya kulanda buino ni bantu. Bakristu bonse bapalile kukita evio. Pakaako, mwanafunzi Yakobo watusoka eevi: “Kila muntu apalile kuya waleengele kutuilizia, apana waleengele kulanda.” (Yak. 1:19, NWT) Kine weewe wabatuilizia bange musita ubali mukulanda, keekio kili kulangilila nangue uli mukwibiika pa fuasi yabo, ao nangue uli ni ‘malanga nga abo.’ (1 Pet. 3:8) Kine wamona nangue te unvuile buino beelia byalanda muntu ao vyaiunvuile, mwipuzie biipuzio bipalile, kisia tontonkania ntaanzi ya kulanda. (Tus Maf. 15:28, bulondolozi bwa pensina.) Iipuzie eevi: ‘Eba, keeki kinakeba kulanda, ni kya kisinka kabili ni kya kukuula? Kilangiliile mukinzi kabili kiweeme?’ Sambilila kupitila bankazi baalia bali batuilizia bapoozeleko maano kabili bali balanda buino. (Soma Tuswalo ni Mafunde 31:26.) Mona vibali balanda. Vyuli kuya wakila kusambilila bobo bufundi, i vikili kukila kuya kyaleengele ku bange kwaluka benobe ba peepi.

13. Weewe kunti wasambilila siani kubomba buino miilo ya mu nsesi? (Mona ni foto.)

¹³ Sambilila vya kubomba buino miilo ya mu nsesi. Mu fuasi ingi, banakazi bali babomba miilo ingi ya mu nsesi. Mama obe ao nkazi unge olia ali ni buviinde, kunti wakusambilizia vya kubomba buino ezio miilo. Nkazi umo ali wakuutua Cindy, walanda eevi: “Mama wane waansambiliziizie nangue kubomba saana kuli kwaleeta nsaansa. Keekio kili pakati ka bintu biweeme saana byaansambiliziizie. Kusambilila miilo nga evelia kweleka, kusona ni kusambilila vya kubombia buino nfalanga musita undi nasita bintu, kwaakwasiizie buikazi bwane bukile kuleenga kabili kwaankwasiizie kumubombela saana Yehova. Kukila pakaako mama waansambiliziizie vya kulangilila mibeele ya kupokelelana. Kabili keekio kyaalengiizie ngie nali ni balupua ni bankazi baweeme saana baalia bali ni mibeele impalile kupala.” (Tus Maf. 31:​15, 21, 22) Mwanakazi ali ni buviinde, kabili ali ni mibeele ya kupokelelana, olia asambiliile miilo ya mu nsesi, ali waaluka mpaalo ku bantu bonse ba mu lupua lwakue ni mu kilonghaano.—Tus Maf. 31:13, 17, 27; Miil Bat. 16:15.

14. Mufuano wakue Crystal wakusambilizia ki weewe, kabili upalile kupooza maano kuki?

¹⁴ Sambilila kwikitila bintu we muine. Bakristu bonse bapalile kukita evio. (Baf. 4:11) Nkazi umo ali wakuutua Crystal, walanda eevi: “Baviazi bane baali baemena saana masomo ampalile kusoma ku sekondere, eevi nkabe kusambilila bufundi bwa mana. Baba wane waansokele nsome masomo alandiile palua miilo ya kwimanina nfalanga mu kiwanda. Azo masomo aankwasiizie saana.” Kukila pa kusambilila bufundi bwa kukukwasia upate miilo, ezia kusambilila kabili vya kusuunga buino nfalanga yuli wapata eevi te kunti uye wakita ma depanse engi saana. (Tus Maf. 31:16, 18) Pooza maano ku mipaango yobe ya kimupasi kupitila kutiina kwiingizia mu madeni asili a mana kabili sekelela kuya wali ni buikazi buleengele.—1 Tim. 6:8.

IITEANIE PALUA MUSITA OBE ULI WAIZA

15-16. Juu ya ki bankazi basinaupue ni ba mana saana? (Marko 10:29, 30)

¹⁵ Kine weewe wasambilila kulangilila mibeele ya kimupasi ni bufundi bwa mana, wakaba kuya waiteaniizie buino palua musita uli waiza. Mona bintu paleepale byuli kuviinda kukita.

¹⁶ Weewe kunti wapingula kusiala bila kuupua mu kipindi kimo. Kukoonkana ni milandu yakue Yesu, banakazi bange bali bapingula kusiala bila kuupua, anzia kine mu fuasi inge bantu te beezi kutona kwikala sie bila kuupua. (Mat. 19:10-12) Banakazi bange kunti bapingula kwikala bila kuupua juu ya nsaambu paleepale. Uye wasininkiziizie nangue Yehova ni Yesu bakumwene kuya wali muntu wa mana ata sie kine teupilue. Mwaya kyalo, bankazi basyupilue bali basaangua bali mifuano iweeme saana mu kilonghaano. Paantu bali balangilila ntono ni kwemena bange, bali baaluka nga ba mama ni ba dada ku bantu bengi.—Soma Marko 10:29, 30; 1 Tim. 5:2.

17. Nkazi akili mukaziana kunti waiteania siani eevi afikiile kwaluka mubombi wa nsita yonse?

¹⁷ Weewe kunti waaluka mubombi wa nsita yonse. Mu kyalo kyonse, bankazi bali babomba saana miilo ya kusimikila. (Malum. 68:11) Eba, loonu weewe kunti waibiikila mupaango wa kubomba miilo ya nsita yonse? Kunti wabomba bupainia, miilo ya kukuula ao kubombela ku Beteli. Pepa palua mupaango obe. Babuile bange baalia baafikiliziizie kale mupaango ozo. Beepuzie bintu byupalile kukita pa kwaluka mubombi wa nsita yonse. Kisia iibiikile mupaango olia uli kukukwasia ufikiile kwingila mu ezio miilo. Kine weewe wafikilizia mupaango obe, keekio kunti kyakupeela fuasi ya kukita bingi mu miilo yakue Yehova.

18. Juu ya ki nkazi apalile kuya wakengeele saana musita lwali mukusaakula mwalalume wa kuupana nakue? (Mona ni foto.)

¹⁸ Weewe kunti wapingula kuupua. Mibeele ni bufundi butwafuma mu kulondoluela kunti bya kukwasia kwaluka mukazi aweeme. Kulanda kisinka, kine ukebele kuupua, upalile kuya wakengeele saana pa kusaakula mwalalume wa kuupana nakue. Bobo buli pakati ka bupinguzi bukata saana buwakaba kukita. Languluka nangue, kyakaba kuloomba ukabe kuya wakoonka butunguluzi bwa mwalalume olia uwakaba kusaakula kuupana nakue. (Bar. 7:2; Baef. 5:23, 33) Pakaako, iipuzie eevi: ‘Eba, ozu mwalalume akulile kimupasi? Amubiikile Yehova pa ntaanzi mu buikazi bwakue? Ali wakwata bupinguzi bwa mulangue? Eba, ali waitabila bilubo byakue? Eba, ali wabakindika banakazi? Amanineko ni bufundi bupalile kunkwasia mu aali yane ya kimupasi, mu bintu bya kimubili ni mu aali indi naiunvua? Ali wabomba buino miilo ibali bamupeela? Kwa mufuano, eba ni miilo ki yapeelue mu kilonghaano, kabili ali waibomba siani?’ (Luk. 16:10; 1 Tim. 5:8) Kulanda kisinka, kine utonene kupata mulume aweeme, ni weewe upalile kwiteaniizia mbeela eevi ukabe wali mukazi aweeme.

19. Juu ya ki mukazi tapalile kufipua paantu ali wakuutua “mukwasi” wakue mulume wakue?

¹⁹ Bibilia ili yalanda nangue mwanakazi aweeme ali waaluka “mukwasi” wakue mulume, kabili ali waaluka “wa kumukumania” weene. (Kut. 2:18) Eba ezio milandu ilangiliile nangue mukazi ni wa pansi? Ata! Ezio miilo ili yamulengia aye wakindeeme. Kakiine Bibilia ili yamuzimbula Yehova kuya wali “mukwasi.” (Malum. 54:4; Baeb. 13:6) Mukazi ali waaluka mukwasi wa kisinka musita lwali wamukwasia mulume wakue. Kwa mufuano musita mulume lwali wakwata bupinguzi mu lupua, mukazi ali wamukwasia eevi bobo bupinguzi bufikiliziiwe. Kabili paantu amutonene Yehova, ali waikwinda saana eevi kubakwasia bange bamone mibeele iweeme yakue mulume wakue. (Tus Maf. 31:11, 12; 1 Tim. 3:11) Weewe kunti waiteania eevi kwaluka mukazi aweeme kupitila kukosia ntono yobe kuli Yehova ni kuya wakwasia bange mu nsesi yeenu ni mu kilonghaano.

20. Mama kunti walengia bantu bange mu lupua beyunvue siani?

²⁰ Weewe kunti waaluka mama. Kisia kuupana, paange weewe pamo ni mulume obe kunti mwavyala baana. (Malum. 127:3) Pakaako, upalile kutontonkaniizia mbeela palua beelia byupalile kukita eevi kwaluka mama aweeme. Mibeele ni bufundi butwalondoluela mu leeli lyasi, byakaba kukukwasia kine waupua ao waaluka mama. Mibeele yobe ya ntono, ya buwaame, ni ya kupembelela yakaba kukwasia bantu ba mu lupua lwenu baye bali ni nsaansa. Kabili baana beenu bakaba kwiunvua kuya bakingiliilue kabili batonenue.—Tus Maf. 24:3.

21. Tuli twaiunvua siani palua bankazi betu, kabili juu ya ki? (Mona foto ili ku ntendeko ya kazeeti.)

²¹ Mwe bankazi, tumitonene palua bintu byonse bimuli mwamukitila Yehova ni bantu bakue. (Baeb. 6:10) Muli mwaikwinda saana eevi kwaluka ni mibeele ya kimupasi, kusambilila bufundi bolia buli bwalengia mwemue pamo ni bange mwaluke ni nsaansa, ni kwiteania palua musita uli waiza. Mwemue, muli ba mana saana mu kuteania kwakue Yehova!