LYASI LYA KUSAMBILILA LYA 31
LWIMBO 12 Yehova I Leeza Mukulu
Yehova Waakitile ki evi Kutupususia fwe Bantu ba Mazambi?
‘Leeza waatoneesie bantu ba mu kyalo, i kyaapeeleele Mwana wakue lyonga ao wa bunke.’—YOAN. 3:16.
KIKATA KIINE
Tuli kumona Yehova vyaakitile evi kutukwasia tulwisie lizambi ni kuvinda kumusansamusia wene. Kabili, tuli kumona vyaatulangiliile luse evi tukavinde kwikala lonse bila twali bantu ba mazambi.
1-2. (a) Lizambi ni kiki, kabili kunti twavinda syani kulilwisia? (Mona ni “Mulandu Ulondolwelue.”) (b) Tuli kulondolwela ki mu leli lyasi pamo ni mu maasi ange ali mu ezi kazeeti ya Lupungu Lwakue Kamwenenena? (Mona ni “Mpunda ku ba Kabelenga” elia ili mu ezi kazeeti.)
EBA, wewe kunti watona kumana Yehova Leeza vyali wasangua wakutonene? Nzila iweme ya kukukwasia kupata kyasuko ni ezi: Sambilila mupango waakitile Leeza evi kukupususia kufuma mu lizambi ni lufu. Lizambia ni mulwani abipile sana, tetuvinda kulilwisia ku maka etu fwe bene. Tuli twakita mazambi kila busiku. Kabili, pantu fwe bonse te tupwililikile tuli twafua. (Bar. 5:12) Anzia evio, kuli ni mpunda iweme pa lwetu. Yehova atulaile kakiine nangue wene wakaba kutupususia kufuma mu lizambi ni lufu!
2 Kwapita kale myaka elufu sita evi (6 000) ntangia Yehova lwaatendekele kubakwasia bantu evi baaluke barafiki bakue ni kumubombela ata sie kine te bapwililikile. Juu ya ki? Pantu atutonene. Waabatonene bantu ntangia lwaababumbile. Pantu atutonene sana, ali wakita bintu bingi bya kutukwasia kine twakita lizambi. Leeza amanine nangue lizambi lili lyatwalana ku lufu, kabili tatonene fwefue tuye twafua. Atonene twikale lonse. (Bar. 6:23) Atonene ni wewe ukekale lonse. Mu leli lyasi, tuli kulondolwela bipuzio bitatu: (1) Yehova waabapeele syani kiswapilo bantu ba mazambi? (2) Bantu basipwililikile ba mu nsita ya kale baakitile syani evi kumusansamusia Yehova ni kumupalama? (3) Yesu waakitile ki evi kupususia bantu kufuma mu lizambi ni lufu?
YEHOVA WAABAPEELE SYANI KISWAPILO BANTU BA MAZAMBI?
3. Bavyazi betu ba kwanza baalukile syani ba mazambi?
3 Musita Yehova lwaabumbile mwalalume ni mwanakazi wa kwanza, waatonene baye bali ni nsansa. Waabapeele fwasi iweme sana ya kwikalamo, bupe bwa kyupo, pamo ni miilo yaweme. Babanga bapalile kuvyala baana evi kwizuzia kyalo, ni kukita kyalo kyonse kyaluke paradiso nga busitani bwa Edeni. Waabakaaniizie sie kukita kintu kimo kileengele. Kabili, waabasokele nangue kine baandua kunakila azo malaizio, bakaba kufua. Tumanine bintu byaakitikile. Malaika umo mubifi olia asyaali wamutonene Leeza ao ba Adamu ni Eva, waabasonseziizie evi te kunti bamunakile Leeza. Ba Adamu ni Eva baakitile belia byaali byatonene ozo malaika mubifi, Sataana. Baandilue kumuswapila Baba wabo wa ntono, kabili baakitile lizambi. Belia byaalandile Yehova byaalukile bya kisinka. Kubambila pa bobo busiku, babanga bapalile kupata maavia ali alengiiwa na lizambi. Baatendekele kukota, kisia bafikiile kufua.—Kut. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Juu ya ki Yehova ali wasuula lizambi, kabili juu ya ki ali watukwasia kulilwisia? (Baroma 8:20, 21)
4 Yehova waabiikile ezio mpunda mu Bibilia evi iye yatukwasia. Ezio mpunda ili yatukwasia kwinika kili kyalengia Yehova aye wasuula sana lizambi. Lizambi lili lyatutenganisia ni Baba wetu, kabili lili lyatutwala ku lufu. (Is. 59:2) Sataana tezi kumutona Yehova ni bantu. Kekio i kyaalengiizie abasonsezie ba Adamu ni Eva bakite lizambi, kabili mpaka lonu, atwaliliile kukita enka evio ku bantu. Pa kako, musita ba Adamu ni Eva lubaakitile Lizambi, pange Sataana waatontonkaniizie nangue wavinda kwinoona mupango wakue Yehova palua bantu. Inzi, taali wamanine vili vyasangua ntono yakue Yehova. Leeza taalulwile ata kanini mupango wakue palua baana bakue Adamu ni Eva. Pantu atutonene, waatupeele kiswapilo fwe bonse bila kukokola. (Soma Baroma 8:20, 21.) Yehova waali wamanine nangue bamo pakati ka baana bakue Adamu ni Eva, bakasaakula kumutona wene ni kumunakila. Yehova waakitile mupango evi babo bantu bavinde kumupalama ni kupususiiwa kufuma mu lizambi ni lufu. Yehova waakitile syani evi bebio bintu byonse bikitike?
5. Yehova waabapeele bantu bonse ba mazambi kiswapilo musita ki? Londolola. (Kutendeka 3:15)
5 Soma Kutendeka 3:15. Bila kukokola, Yehova waalandile nangue wakamwinoona Sataana, kabili waabapeele bantu bonse kiswapilo. Leeza walandile nangue kwakaaluka “luvyalo” lolia lwakapususia bantu. Lolo luvyalo lwakamusansa Sataana Kibanda, ni kufumia bubifi bonse bolia bwaaletele mu Edeni. (1 Yoan. 3:8) Inzi, ntanzi ya kukita evio, lolo luvyalo lubanga lwali lwa kukyuziiwanke. Sataana abanga wapalile kupumanke lolo luvyalo ni kufikiila kulwipaya. Kekio kyaali kyapalile kumulengia Yehova akisue sana. Yehova waaitabiile sie akisue, ni kulekelela lolo luvyalo lukyuziiwe evi kupususia bantu kufuma mu lizambi ni lufu.
BANTU BA MAZAMBI BA KALE, BAAKITILE SYANI EVI BAMUSANSAMUSIE YEHOVA?
6. Ni kiki kyaakitile Abeli, Noa pamo ni bantu bange ba kisinka evi bamupalame Yehova?
6 Mu ma mia a myaka aakonkelepo, Yehova waatendekele kuya wakila kulangilila bantu ba mazambi vibali kuvinda kumupalama. Abeli, mwana wa bubili wakue Adamu ni Eva, i waali muntu wa kwanza kumuketekela Yehova, kisia bukisanguka bwaakitikile mu Edeni. Pantu Abeli waali wamutonene Yehova, kabili pantu waali watonene kumusansamusia ni kumupalama, waamupeele Yehova bupe. Abeli abanga wali musungi. Pa kako, waatweme baana-mikooko kufuma pa mikooko yakue, waaipaile ni kumufumiizia Yehova bupe. Yehova waakitile syani? Wene “waamwitabiile Abeli pamo ni bupe bwakue.” (Kut. 4:4) Kabili, Yehova waali waitabila bupe bwaali bwafumiiwa na bantu baalia baali bamutonene wene ni kumuswapila, nga evelia Noa. (Kut. 8:20, 21) Pantu waali waitabila bobo bupe, kekio kyaalangiliile nangue bantu ba mazambi kunti baitabilua na wene ni kumupalama.b
7. Twasambilila ki kupitila mufuano wakue Abrahamu wa kumufumia mwana wakue mu kwitonena evi aaluke ngeleelo?
7 Yehova waamulandile Abrahamu, muntu wa kiketekelo kikata, akite kintu kikolele sana, i kulanda amufumie Isaka, mwana wakue mutonua evi aaluke ngeleelo. Kipalile kekio kyaamwemiizie sana Abrahamu. Anzia evio, wene waamunakiile Yehova. Musita Abrahamu lwabanga wasyakeba kumwipaya mwana wakue, Yehova waamukaniizie. Inzi, ozo mufuano wabasambilizia bantu ba kiketekelo kintu kya mana sana.—Mu kwitonena, Yehova waali wa kwiza kumufumia Mwana wakue mutonua evi aaluke ngeleelo. Yehova abatonene sana bantu.—Kut. 22:1-18.
8. Ngeleelo ingi elia yaali yafumiiwa mu Muzilo, yaalangiliile ki? (Balawi 4:27-29; 17:11)
8 Musita Yehova lwaabapeele Baisraeli Muzilo, waabalandile baye bafumia ngeleelo evi mazambi abo aye aeleelua. (Soma Balawi 4:27-29; 17:11.) Ezio ngeleelo yaalangiliile nangue Yehova abanga wapangile kufumia ngeleelo ikilile kuwama, ya kufumia bantu kakiine mu lizambi. Ba kabika bakue Leeza baatungulwilue na mupasi ni kulondolola nangue lolia luvyalo lwaalailue, i kulanda, lolia lwaaizile kwaluka Mwana ebeleele wakue Leeza, lwakakyuziiwa ni kufikiila kwipaiwa. Baalandile nangue ozo mwana wakepaiwa nga mukooko wa kufumiiwa ngeleelo. (Is. 53:1-12) Ezia kutontonkania: Yehova waapangile Mwana wakue mutonua aaluke ngeleelo evi kupususia bantu, kubiika mukati ni wewe—kufuma mu lizambi ni lufu!
YESU WAAKITILE KI EVI KUPUSUSIA BANTU KUFUMA MU LIZAMBI?
9. Yoane Mubatizi waalandile ki pa lwakue Yesu? (Baebrania 9:22; 10:1-4, 12)
9 Mu myaka mia ya ku ntendeko, Yesu wasyavyelue, Yoane Mubatizi, mubombi wakue Leeza, waamumwene Yesu wa ku Nazareti ni kulanda evi: ‘Ozu i Mwana-mukooko wakue Leeza, ali wafumia bibalo ao mazambi a bantu!’ (Yoan. 1:29) Ezio milandu yaakwasiizie kwinika nangue Yesu i lolia luvyalo lwaalandilue ntanzi. Yesu abanga wali wa kufumia bukose bwakue evi buye bwali ngeleelo. Kupwako, luvyalo lwakue Yehova lwaaizile kupususia bantu kakiine kufuma mu lizambi.—Soma Baebrania 9:22; 10:1-4, 12.
10. Yesu waalangiliile syani nangue ‘waaiziile’ ba mazambi?
10 Yesu waapozele sana mano ku bantu baalia baali baimwene nangue batitikiilue sana na lizambi, kabili waabakupile evi baaluke basambi bakue. Waali wainikile nangue lizambi i lyaali lyalengia bantu baye baema. Pa kako, waapozele sana mano ku kukwasia balalume ni banakazi baalia baali baemene juu ya lizambi. Kupitila kubombia mufuano, waalondolwele evi: ‘Bantu bakosele te bezi kukeba munganga, inga sie balwele.’ Waaongeziizie evi: ‘Nsyaaiziile balunghami, inzi naaiziile ba bibalo ao ba mazambi.’ (Mat. 9:12, 13) Yesu waakitile kukonkana ni ezio milandu. Waaeleele mu nzila ya buwame mazambi akue mwanakazi olia waatomiizie makasa akue Yesu na mensozi akue. (Luk. 7:37-50) Waamusambiliziizie mwanakazi umo Musamaria bisinka bya mana ku kisima ata sie kine waali wamanine nangue lwendo lwakue ozo mwanakazi te lwaali lwaweme. (Yoan. 4:7, 17-19, 25, 26) Kabili, Leeza waamupeele Yesu maka a kupwisia lufu, lolia luli lwaletua na lizambi. Pa syani? Yesu waatuntumwine bantu: balalume ni banakazi, banike ni bakulu.—Mat. 11:5.
11. Ni kiki kyaalengiizie bantu ba mazambi batone kumupalama Yesu?
11 Kunti twainika kintu kyaalengiizie bantu ba mazambi baye batona kumupalama Yesu. Wene waabalangiliile nkumbu, kabili waali wainika vibaali baiunvua. Baali baunvua bwino kuya bali pamo nakue. (Luk. 15:1, 2) Yesu waabatasiizie, kabili waabapeele kilambu pantu baalangiliile nangue babanga bamuketekeele. (Luk. 19:1-10) Yesu abanga wali ni luse nga lolia lwakue Baba wakue. (Yoan. 14:9) Kupitila milandu ni bikitua, waalangiliile nangue Baba wakue ali ni luse, kabili abatonene bantu ba mazambi. Kukila pa kako, atonene kubakwasia bonse bavinde kulwisia lizambi. Yesu waabakwasiizie bantu ba mazambi evi batone kwalulula lwendo lwabo ni kumukonka wene.—Luk. 5:27, 28.
12. Yesu waalandile ki palua lufu lwakue?
12 Yesu waali wamanine ntanzi bintu byaali byapalile kumupata. Kabili waabalandile basambi bakue lingi nangue wakapaanua ao kusisiiwa ni kwipaiwa pa kimuti kya busanso. (Mat. 17:22; 20:18, 19) Waali wamanine nangue ngeleelo yakue yakafumia lizambi lya bantu mu kyalo, nga evelia vyaalandile ntanzi Yoane Mubatizi ni ba kabika. Yesu ni wene waalandile nangue kisia kufumia bukose bwakue bwaluke ngeleelo, ‘wakaba kubakulila bantu ba misango yonse’ kuli wene. (Yoan. 12:32, NWT) Baalia bali bamunakila Yesu ni kukonka malaizio akue kunti bamusansamusia Yehova. Kine baakita evio, bakafikiila ‘kulubulua kufuma ku bibalo ao ku mazambi.’ (Bar. 6:14, 18, 22; Yoan. 8:32) Kekio i kyaalengiizie Yesu alangilile mibele ya kusipa ni kwitabila kufua lufu lwaviizie sana evi atupususie.—Yoan. 10:17, 18.
13. Yesu waafwile lufu lwa syani, kabili lufu lwakue lwatusambilizia ki pa lwakue Yehova Leeza? (Mona ni foto.)
13 Yesu waapeenue na rafiki wakue wa pepi. Kisia, balwani bakue baamukwete, baamutukile ni kumubepela bintu byaasyakitile. Ba soda baamutwele ku fwasi ya kumwipaila, kisia baamukonkomeene pa kimuti kya busanso. Lwabanga wali mukusipikizia ezio misa yonse, kubanga kwali ni Muntu unge olia waakilile kukisua. Ozo muntu ni Yehova Leeza. Wene abanga wali sie ni buvinde bwa kwanzia lyemo lyaapatile Mwana wakue, inzi taakitile evio. Yehova abanga wamutonene sana Mwana wakue, ale juu ya ki waalekeleele akyuziiwe ni kwipaiwa? Pantu atutonene. Yesu waalandile evi: ‘Leeza waatoneesie bantu ba mu kyalo, i kyaapeleele Mwana wakue lyonga, evi kubalua muntu wamuketekela te kunti akazeze [ao akenoonue], inzi akaaluke ni bukose bwa muyayaya.’—Yoan. 3:16.
Yehova waakisilue sana musita lwaalekeleele Mwana wakue afikiile kwipaiwa evi twaluke uru kufuma mu lizambi ni lufu (Mona lifungu lya 13)
14. Ngeleelo yakue Yesu yatusambilizia ki?
14 Ngeleelo yakue Yesu i busininkizio bukata bulangiliile nangue Yehova abatonene sana baana bakue Adamu ni Eva. Ezio ngeleelo ilangiliile nangue Yehova akutonene sana wewe. Waapeele ye mwine Mwana wakue mutonua ni kusipikizia misa ikata sana evi akupususie kufuma mu lizambi ni lufu. (1 Yoan. 4:9, 10) Kakiine, atonene kukwasia kila muntu evi avinde kulwisia lizambi!
15. Ni kiki kitupalile kukita evi tunonkele mu bupe bwakue Leeza bwa ngeleelo ya kilubula-mulandu yakue Yesu?
15 Bupe bwakue Leeza, ao ngeleelo ya kilubula-mulandu ya Mwana wakue libeli, buli bwalengia kivindikane evi mazambi etu eleelue. Inzi, evi Leeza atweleele, tupalile kukita kintu kimo. Ni kiki kitupalile kukita? Yoane Mubatizi, kisia ni Yesu Kristu ye mwine, baalandile kintu kya kukita. Baalandile evi: “Lapile bibalo byenu pantu Bukolo bwa ku muulu bwapalama.” (Mat. 3:1, 2; 4:17) Pa kako, kulapila i kintu kikata kitupalile kukita evi tuvinde kulwisia lizambi ni kumupalama Baba wetu wa ntono. Inzi, kulapila kubiikile mukati kiki, kabili kuli kwatukwasia syani kulwisia aali yetu ya lizambi? Lyasi lya kusambilila likonkelepo, lyakaba kwasuka kekio kipuzio.
LWIMBO 18 Twatasia Palua Kilubula-Mulandu
a MULANDU ULONDOLWELUE: Mu Bibilia, mulandu “lizambi” kunti waaluka na mana ya bikitua bibipile, i kulanda, kwandua kwikala ao kukita kukonkana ni mafunde akue Yehova palua lwendo. Inzi, mulandu lizambi kunti walangilila kabili aali ya kusipwililika ao ya “lizambi,” lelia litwaapyene kufuma kuli Adamu. Kabili, juu ya lizambi litwaapyene, fwe bonse tuli twafikiila kufua.