LYASI LYA KUSAMBILILA LYA 8
LWIMBO 130 Tuye Twaeleelana
Wewe Kunti Wakita Syani evi Uye Waeleela nga Yehova?
“Nga evelia Yehova vyaamyeleele mu kwitonena, ni mwemue mupalile kukita evio vyenka.”—BAKOL. 3:13, NWT.
KIKATA KIINE
Mu leli lyasi, tuli kusambilila bintu bitupalile kukita evi tuvinde kumweleela muntu olia waakituluvia.
1-2. (a) Kunti twamona kyakolele kumweleela muntu, asa mu aali ya syani? (b) Denise waakitile syani evi kweleela?
EBA, wewe uli wamona kyakolele kweleela bange? Bengi pakati ketu bali bamona kyakolele kukita evio, asa kine muntu walanda ao wakita kintu kimo kelia kyakibakisia sana ku mutima. Inzi, kunti twavinda kulwisia kipuki kyetu ni kumweleela. Kwa mufuano, tontonkania palua mufuano wakue nkazi umo olia ali wakuutua Denise.a Ozo nkazi waaeleele mu nzila ya kupapia sana. Mu mwaka wa 2017, Denise pamo ni lupua lwakue, baaendeele ku Kitente Kikata kya Bakasininkizia Bakue Yehova kya lenu. Musita lubabanga bali mu nzila bali mukubwela kwabo, shofere unge mwalalume, waandilue kwenzia bwino motoka wakue mpaka wafikiila kupunka mu motoka wabo. Ezio aksida yaalengiizie Denise apenzuke. Musita lwaasitukile, waabwililue nangue baana bakue baakisikile ovio sana, kabili nangue Brian, mulume wakue, waafwile. Kisia kutontonkania palua ozo musita, Denise walanda evi: “Naatyokele mutima ni kuvulunghana sana mu mano.” Kisia, Denise waafikiile kumana nangue ozo shofere tabanga wakolelue ao taabombiizie miti ya kukozia, kabili waainikile nangue tabanga wapuulwilue na kukenta ku telefone ao ku bintu binge. Pa kako, evi avinde kuteekamana, Denise waamulombele Yehova mutende.
2 Olia shofere waakwetue ni kutwalua ku tribinali evi asambe pantu waamwipaile muka Denise mu aksida. Tribinali ipingulenge nangue ozo shofere abanga wali ni kilubo, nga waakakilue. Inzi, muntu umo wa ku tribinali waalandile nangue belia byakaba kulanda Denise, i byakaba kulengia tribinali ikabe kupingula kumupoza ozo shofere mu buloko ao abe. Denise walanda evi: “Naaunvwile nga evelia muntu waizula kilonda kyane kisonenue, ni kupongwelamo mukele wingi sana. Naaunvwile evio pantu bulanzi bwakue ozo muntu wa ku tribinali, bwaalombele ndandile palua aali ikilile kubipa, inaapitilemo mu bwikazi bwane.” Kisia sie milungu inini, Denise waaingiile mu biro ya ku tribinali evi alande mawazo akue ntanzi ya olia mwalalume waalengiizie lupua lwakue lukisue sana ku mutima. Denise waalandile ki? Wene waamwanine mupinguzi wa ku tribinali amweleele ozo shofere.b Kisia sie Denise kupua kulanda, ozo mupinguzi waatendekele kulila. Waalandile evi: “Nakita kale myaka 25 mu miilo ya kupingula ku tribinali, inzi nsinaunvuepo ata limo muntu walanda evi mu enu biro yane. Kabili, nsinaunvuepo ata limo bantu ba mu lupua, baalia baakitiilue bintu bibipile, bali mukulomba muntu olia waakisitaakua eleelue. Nsinaunvwepo ata limo milandu ya ntono ni kweleela.”
3. Juu ya ki Denise waapingwile kweleela?
3 Juu ya ki Denise waapingwile kumweleela ozo mwalalume? Waatontonkaniizie palua kweleela kwakue Yehova. (Mik. 7:18) Kine twamutasia sana Yehova pantu ali watweleela, kekio kyakaba kutusonsezia tutone kweleela bange.
4. Yehova atonene tuye twakita ki? (Baefeso 4:32)
4 Yehova atonene tuye twaeleela bange nga evelia sie wene vyaatweleele mu kwitonena. (Soma Baefeso 4:32.) Atonene tuye twabeleela baalia bali batuluvia ao kutukisia ku mutima. (Malum. 86:5; Luk. 17:4) Mu leli lyasi, tuli kusambilila bintu bitatu, belia bili kutukwasia tukile kweleela bange.
KITA MAKA EVI UPWISIE KIPUKI KYOBE
5. Nga vilandile Tuswalo ni Mafunde 12:18, kunti twaunvua syani kine muntu umo watuluvia?
5 Muntu kunti watukisia sana ku mutima kupitila milandu ao bintu byali mukutukitila, asa kine ozo muntu ni rafiki wa pepi ao kine ni muntu wa mu lupua. (Malum. 55:12-14) Nsita inge, kunti twafipua sana ni kunvua nga evelia fwe batunkua kisu. (Soma Tuswalo ni Mafunde 12:18.) Pange, wewe kunti watontonkania nangue kipuki kili kupua sie kiine. Inzi, kukita evio kuli nga kutunkua kisu ni kukilekelela kyasompele mu kilonda. Pa kako, tupalile kulanguluka nangue kipuki tekivinda kupua, kine te tukitile maka a kukipwisia.
6. Kunti twakita syani kine muntu umo watuluvia?
6 Kine muntu umo watuluvia, pange kintu kya kwanza kituli kukita ni keki: kufipua. Ata sie Bibilia ili yalanda nangue nsita inge kunti twafipua. Inzi, ili yatusoka nangue te tupalile kutwalilila kuya twafipilue. (Malum. 4:4; Baef. 4:26) Juu ya ki? Pantu lingi, aali ituli twaiunvua ili yalengia tukitepo kintu kimo. Kabili, kine muntu tezi kukokola wafipilue, kekio kili kyaleta mazabo aweme. (Yak. 1:20) Languluka nangue, ata sie kine twaikwinda syani, nsita inge kunti twafipua kine muntu watuluvia. Inzi, tuli twasangua twali ni buvinde bwa kupingula kine tuli kutwalilila kumufipilua ozo muntu ao abe.
Ata sie kine twaikwinda syani, nsita inge kunti twafipua kine muntu watuluvia, inzi tuli twasangua twali ni buvinde bwa kupingula kine tuli kutwalilila kumufipilua ozo muntu ao abe
7. Kine muntu umo watuluvia kunti twaiunvua syani kabili?
7 Kine twaakikitilua mu nzila ibipile, kunti twakisua kabili mu nzila inge. Kwa mufuano, nkazi umo, olia ali wakuutua Ann, walanda evi: “Musita umbanga nali mwanike, baba wane waamukeene mama wane, ni kuya kuupa mwanakazi olia abanga walipua nfalanga juu ya kunsunga. Naaimwene nga nene ali bunke. Lubaapatile baana, naamwene nangue nsikipozelueko mano. Naali nakula ni koku naimwene nangue nsibanga natonenue.” Nkazi umo, olia ali wakuutua Georgette, walondolola vyaaiunvwile musita mulume wakue lwaakitile bukende. Walanda evi: “Tubanga twali ba rafiki tangia ku bwanike. Tubanga twabomba bupainia pamo! Kulanda kisinka, mutima wane waatyokele.” Mufuano unge ni wakue nkazi, olia ali wakuutua Naomi. Wene, walanda evi: “Nsyaali natontonkania ata kanini nangue mulume wane kunti wantyona mutima. Pa kako, lwaambwilile nangue abanga wamona porno waifiikiliile, naatyokele sana mutima.”
8. (a) Ni nsambu ki paleepale ipalile kutusonsezia kweleela bange? (b) Kweleela bange kuli kwatuletela faida ki? (Mona kisanduku kilandile, “Kunti Twakita Syani Kine Muntu umo Watwemia Sana mu Mano?”)
8 Te tuli na buvinde bwa kubapingwila bange bintu bya kunti balande ni kutukitila, inzi tuli ni buvinde bwa kwipingwila vya kukita. Kabili, lingi kintu kitupalile kukita ni keki: Kweleela. Juu ya ki? Pantu tumutonene Yehova, kabili ni wene atonene fwefue tuye twaeleela. Kine twatwalilila kuya twafipilue ni kukaana kweleela, pange kunti twakita bintu bya bupuba, kabili pange kunti twalwalilapo. (Tus Maf. 14:17, 29, 30) Tontonkania palua mufuano wakue nkazi umo ali wakuutua Christine. Wene walanda evi: “Kine nafipua, nsizi kutona kuseka-seka. Nsizi kulia bwino. Ndi napunga, kabili ndi naandua kutitikila mawazo ane. Kekio kili kyalengia te kunti ngie namukitila mulume wane pamo ni bantu bange mu nzila iweme.”
9. Juu ya ki te tupalile kutwalilila kumufipilua muntu?
9 Ata sie kine muntu olia watuluvianga talombele ata kanini tumweleele, kunti twavinda kupuulula bilubo byaakitukitila. Kunti twakita syani evio? Georgette, olia utwazimbulanga, walanda evi: “Paapitile musita walepeleko, inzi nalekeele kutwalilila kumufipilua olia abanga wali mulume wane lwa kale. Kukita evio, kwankwasiizie ngaluke ni mutende sana.” Kine twalekela kutwalilila kumufipilua muntu, kipuki te kitungulula namuna yetu ya kubakitila bange. Kabili, tuli kunonkelamo fwe bene, i kulanda, tuli kulekela kutontonkania palua aali yaakilengia tufipue. (Tus Maf. 11:17) Inzi, wewe kunti wakita syani kine ukili sie ni kipuki, i kulanda, kine te utonene kweleela?
VYA KUKITA EVI KIPUKI KIPUE
10. Juu ya ki musita upalile kupitapo pa kunti kipuki kyetu kipue? (Mona ni ma foto.)
10 Wewe kunti wakita syani evi te kunti utwalilile kuya wafipilue? Kintu kimo kya kukita ni keki: kulekela musita upitepo. Nga vitumanine, pa kunti muntu olia waakikisika sana afikiile kukosa bwino-bwino kisia kutunzua, musita upalile kupitapo. Enka evio ni fwefue, pange kunti kyalomba musita upitepo pa kunti tuvinde kumweleela kufuma ku mutima olia waakituluvia.—Kas. 3:3; 1 Pet. 1:22.
Kine twaikisia, kili kyalomba kupite musita walepele ni kwemenapo pa kunti kilonda kipue, evio vyenka i vikili kyasangua kine muntu watukisia ku mutima (Mona lifungu lya 10)
11. (a) Lipepo kunti lyakukwasia syani uvinde kuya waeleela? (b) Ma video azimbwilue mu leli lyasi, alia alandiile palua kweleela, akikusambilizia ki?
11 Pepa, wamulomba Yehova akukwasie evi uye waeleela.c Ann, olia utwazimbulanga, walondolola lipepo vilyaamukwasiizie. Wene walanda evi: “Nene naamulombele Yehova eleele kila muntu wa mu lupua lwetu palua bintu bisipalile bitwaalandile ao kukita. Kisia, naamulembeele mukanda baba wane pamo ni mukazi wakue wa lenu, ni kubabwila nangue naabeeleele kale.” Ann walanda nangue te kibanga kyalengele kukita evio. Inzi, walanda evi: “Nswapiile nangue pantu naaeziizie kubeleela nga vili vyaeleela Yehova, baba wane pamo ni mukazi wakue bakaba kusonseziiwa kusambilila bingi pa lwakue Yehova.”
12. Juu ya ki tupalile kumuswapila Yehova kuliko kuswapila mawazo etu? (Tuswalo ni Mafunde 3:5, 6)
12 Muswapile Yehova, te kuswapila nangue mawazo obe i aweme. (Soma Tuswalo ni Mafunde 3:5, 6.) Lyonse, Yehova ali wasangua wamanine bintu biweme sana kuli fwefue. (Is. 55:8, 9) Kabili, tavinda kutulomba ata limo kukita kintu kelia kili kutuletela bwavia. Pa kako, musita lwali watulanda tuye twaeleela, tuye twaswapiile nangue kukita evio kwakaba kutuletela faida. (Malum. 40:4; Is. 48:17, 18) Inzi, kine twamona nangue mawazo etu i aweme, pange tetuvinda ata kanini kweleela. (Tus Maf. 14:12; Yer. 17:9) Naomi, olia utwazimbulanga ku ntendeko, walanda evi: “Ku ntendeko, naali namwene nangue nsibanga napalile kumweleela mulume wane olia abanga wamona porno. Mbanga natiina nangue pange kunti wantyona kabili mutima, ao pange kunti wamona nangue taankisiizie sana ku mutima. Kabili, naatontonkaniizie nangue Yehova amanine mawazo ane. Inzi, kisia musita, naatendekele kwinika nangue, kumana sie nangue Yehova amanine mawazo ane, te kulangiliile nangue amwene azo mawazo kuya aweme. Kakiine, amanine vindi naiunvua, kabili amanine nangue kilombele musita upitepo pa kunti kipuki kyane kipue; inzi kabili atonene ngeleele.”d
TONTONKANIA PALUA BINTU BIWEME
13. Nga vilandile lilembo lya Baroma 12:18-21, tupalile kukita ki?
13 Kine twamweleela olia waakituluvia sana, te tupalile sie kupeleela pa kupingula nangue tetukaba kulandila kabili palua kelia kyaakikitika. Kuli ni bintu binge bitupalile kukita. Kine olia waakituluvia ni Mukristu mwinetu, tupalile kukita mutende. (Mat. 5:23, 24) Kuliko kutwalilila kuya twamufipiilue, tupalile kulangilila luse ni kumweleela. (Soma Baroma 12:18-21; 1 Pet. 3:9) Kunti twavinda syani kukita evio?
14. Tupalile kwikwinda kukita ki, kabili juu ya ki?
14 Tupalile kwikwinda kumumona olia muntu waakituluvia nga Yehova vyali wamumona. Yehova ali wapingula kumona mibele iweme mu bantu. (2 Mil Nsi. 16:9; Malum. 130:3) Kulanda kisinka, kine tuli twakeba mibele ibipile mu bantu, ezio mibele i yenka itwakaba kupata, inzi kine tuli twakeba mibele iweme mu bantu, twakaba kupata ezio mibele iweme. Kine twakeba bintu biweme mu bantu, kili kuya kyalengele kuli fwefue kubeleela. Kwa mufuano, lupua olia ali wakuutua Jarrod, walanda evi: “Ndi namona kyakilile kulenga kumweleela lupua kine napalania bilubo byakue na bintu bingi biweme bindi natona kuli wene.”
15. Juu ya ki ni kintu kya mana kumwana muntu nangue waakimweleela?
15 Kintu kinge kya mana kya kukita ni keki: Kumwana muntu nangue wewe waakimweleela. Juu ya ki? Mona vyalanda Naomi, olia utwazimbulanga; wene walanda evi: “Mulume wane waangipuziizie evi: ‘Eba, waakingeleela?’ Lunaaizwile sie kanua kane evi ndande nangue, ‘nakweleela,’ naandilue kulanda. Naainikile nangue mbanga nali nsinamweleele kufuma ku mutima. Kupwako, naavindile kulanda ozo mulandu umo uli ni maka. Naamulandile evi: ‘Nakweleela.’ Musita unaalandile evio, mensozi akue mulume wane atendekele kwengeleela. Waaunvwile bwino sana. Nsyaali naswapiile nangue ali kwiunvua evio. Kupwako, ni nene naalukile ni mutende. Tangia lolo, naatendekele kumuswapila kabili. Lonu, twaakyaluka kabili ni burafiki buweme sana.”
16. Wewe wasambilila ki palua kweleela?
16 Yehova atonene tuye twaeleela. (Bakol. 3:13) Anzia evio, kunti twamona kyakolele kweleela bange. Inzi, kunti twavinda kweleela kine tuli twakita maka evi kupwisia kipuki kyetu musita utufipilue, kine te twizi kutwalilila kuya twafipilue, kabili kine tuli twatontonkania palua bintu biweme.—Mona kisanduku kilandile, “Bintu Bitatu bya Kukita evi Uvinde Kubeleela Bange.”
TONTONKANIA PALUA FAIDA YA KWELEELA
17. Juu ya ki ni kintu kya mana kuya twaeleela?
17 Kuli bintu bingi bili byatusonsezia kuya twaeleela. Tontonkania palua bebi bintu paleepale: Kya kwanza, tuli twamupala ni kumusansamusia Baba wetu wa luse, Yehova. (Luk. 6:36) Kya bubili, tuli twalangilila nangue tuli twamutasia Yehova pantu wene ali watweleela. (Mat. 6:12) Kya butatu, tuli twasangua ni bukose buweme, kabili tuli twatwalilila kuya twali ni burafiki bulumine.
18-19. Kweleela kunti kwatuletela faida ki?
18 Kine twaeleela bange, kunti twapata mpaalo elia itusyakiba twaswapiile. Kwa mufuano, mona vibanga vyali aali yakue Denise, olia utwaazimbulanga. Mwalalume olia waapunkile mu motoka wabo, abanga wapangile kwiipaya kisia sie kusambisiiwa ku tribinali. Ata sie kine Denise taamanine kekio mu kipindi kyaakitikiilemo aksida, waamweleele. Kekio kyaamukumiizie sana olia mwalalume ku mutima ni kulengia atendeke kusambilila Bibilia pamo ni Bakasininkizia Bakue Yehova.
19 Pange kunti twamona nangue kumweleela muntu kuli pakati ka bintu bikolele sana kukita mu bwikazi, inzi kabili, kweleela kunti kwaaluka kintu kya kumuletela muntu faida ikata sana. (Mat. 5:7) Kansi, twikwinde sana kuya twaeleela nga Yehova vyali waeleela.
LWIMBO 125 “Baalia Bali Ni Luse I Bali Ni Nsansa!”
a Meena ange alulwilue.
b Mu ezio aali, kila Mukristu apalile kwikwatila bupinguzi palua kelia kyapalile kukita.
c Mona ku jw.org ma video palua ezi nghimbo iibeleele: “Tusameheane,” ni “Unisaidie ili Nimusamehe,” pamo ni “Turudishe Urafiki.”
d Ata sie kine kumona porno ni lizambi, kabili ata sie kine kuli kwakisia, Malembo te alandile nangue olia ali ni mukazi ao mulume ali wamona porno ali ni nsambu ya kupwisia kyupo.