Mwalimu Wetu Mukulu Waatusambiliziizie mu Bwikazi Bwetu Bonse

MUFUANO WA BAVYAZI BANE

Ku mwinsio wa myaka ya 1950, bavyazi bane baafumine mu Italia ni kukuukila mu Kindersley, mu Saskatchewan, Kanada. Musita unini kisia papo, bene baasambiliile kisinka, kekio kisinka kyaalukile kya mana sana mu bwikazi bwetu fwe bonse, i kulanda, nene, baba, mama, kaka wane umo, pamo ni balabane banakazi babili. Lumbanga nali mwanike, mbanga nasimikila sana pamo ni lupua lwane. Pa kako, nsita inge mbanga nakita miza nalanda nangue “mbanga nali painia” lumbanga nali na myaka munane!

Bavyazi bane babanga bali bapabi, inzi baambikiile mufuano uweme palua kwipeela mu miilo yakue Yehova. Kwa mufuano, mu 1963 baasisiizie bintu byabo bingi evi bapate makuta akutukwasia kuya ku kulonghaana kukata kwa mu kyalo kyonse, kolia kwaakitikile mu Pasadena, Kalifornia, mu Amerika. Mu mwaka wa 1972, twaaendele kilometre elufu imo (1000) evi, mpaka ku Trail, British Kolombia, Kanada, evi kukwasia mu miilo ya kusimikila mu kyalo kya Italia. Baba wane abanga wabomba miilo ya busaka ni ya kuwamia butike imo evi ikata sana. Wene waakeene kubomba miilo ya kupata makuta engi evi apoze sana mano mu miilo ya kimupasi.

Ndi natasia sana palua mufuano uweme waambikiile bavyazi bane pamo ni kaka wane umo, ni balabane banakazi babili. Mufuano wabo i ubanga wali semu ya kwanza ya kubeleziiwa kwane mu miilo ya kiteokrasi, baansambiliziizie kintu kimo kindi nalanguluka lyonse mu bwikazi bwane, i kulanda, kine nakebanke Bukolo, Yehova wakaba kungemena.—Mat. 6:33.

TWATENDEKA MIILO YA NSITA YONSE

Mu 1980, naamuupile Debbie, mwanakazi afwaniine, olia ali wapoza sana mano ku miilo yakue Yehova. Tubanga twatonene kutendeka miilo ya nsita yonse, pa kako Debbie waatendekele miilo ya bupainia myezi itatu kisia kuupana. Mwaka umo kisia kuupana, twaakukiile mu kilonghaano kimo kinini, kolia kubanga kwali lazima ikata ya ba kasimika, kisia ni nene naatendekele bupainia.

Kisia musita unini, twaatyokele mutima ni kupingula kufuma ku kekio kilonghaano. Inzi, twaalanziene ni kangalila umo wa muputule ntanzi ya kukita evio. Kwa ntono, kabili bila kupita ku mbali, ozo kangalila waatulandile evi: “Mwe bene i bali mukulengia aali ikile kukola. Muli mukupoza mano ku maavia amuli mukupata. Kuliko kukita evio, kine mwapoza mano ku bintu biweme, mwakaba kubipata.” Kulanda kisinka, azo i masoke atubanga twali nao lazima. (Malum. 141:5) Twaabombiizie azo masoke bila kukokola, kabili twaainikile nangue kubanga kwali bintu bingi biweme. Mu kekio kilonghaano mubanga mwali bantu bengi baalia babanga batonene sana kumubombela Yehova, kubiika mukati balumendo ni bakazyana pamo ni baalia babanga bakwete balume ao bakazi basibanga bali ba kasininkizia. Kekio kyaalengiizie tusambilile lisomo lya mana sana. Twaasambiliile kukeba bintu biweme mu bantu bange ni kuswapila nangue Yehova wakaba kutukwasia mu maavia atuli nao. (Mik. 7:7) Nsansa yetu yaabwelele, kabili bintu byaalukile bwino.

Balimu baalia baatusambiliziizie ku masomo etu a kwanza a bapainia babanga basyabombele miilo ya kiteokrasi mu byalo binge. Baatulangisiizie ma foto, kabili baatubwilile maavia ni mpaalo ibabanga bapata lubabanga babombela mu byalo binge, kekio kyaalengiizie ni fwefue tutone kwaluka ba misyonere. Pa kako, twaaibiikiile mupango wa kwaluka ba misyonere.

Evi tufikiile mupango wetu, mu 1984, twaakuukiile mu kazonga ka Quebec, molia mubanga mwalandua lulimi lwa Kifaransa, ku kilometre ikilile pa elufu ina (4000) kufuma ku British Kolombia. Kyaalombele twizibile tubelela twa lenu ni kusambilila lulimi lwa lenu. Bwavia bunge butwaapatile ni bobu: Lingi te tubanga twasangua twakwete makuta engi. Nsita inge, tubanga twalia sie byumbu belia bitubanga twasolola mu bukaba bwakue mulimi umo. Debbie waalukile sana ni bufundi bwa kweleka byumbu mu nzila ipusene-puseene, kabili iweme! Ata sie kine tubanga twapata maavia, tubanga twaikwinda kuasipikizia kwa nsansa. Kukila pa kako, tubanga twasininkiziizie nangue Yehova abanga watwemena.—Malum. 64:10.

Busiku bumo, twaatulumukile sie twakuutua ku telefone. Twaalandilue nangue twaakupilue evi kubombela ku Beteli ya Kanada. Tubanga twasyaizuziizie fomu ya kuya ku Masomo a Gileadi. Pa kako, kukupua evi kubombela ku Beteli kwaatuleteele nsansa, inzi kabili kwaalengiizie tutyoke mutima. Inzi, twaaitabiile olia mukupo. Lutwaafikile ku Beteli, twaamwipuziizie evi Lupua Kenneth Little, wa mu Kabungue ka Musambo: “Ale kine twakuutua ku Masomo a Gileadi, twakaba kukita syani?” Wene waasukile evi: “Twakaba kumona vya kukita kine mwakuutua.”

Kisia mulungu umo, nene pamo ni Debbie twaakupilue ku Masomo a Gileadi. Pa kako, kyaalombele tupingulepo kintu kimo. Lupua Little waatulandile evi: “Ata sie kine mwakwata bupinguzi ki, kisia nsiku, mwakaba kutendeka kuwaza nangue kansi nga te mwaakwete bobo bupinguzi. Pa bobo bupinguzi bubili, te pali bwa mana sana kupita bunge, Yehova wene kunti wapaala bonse.” Twaaitabiile mukupo wa kuya ku Masomo a Gileadi. Kabili, kisia myaka kupita, twaainikile nangue Lupua Little waalandile kisinka. Lingi, tubanga twababwila milandu yakue Lupua Little, baalia babanga basangua mu aali ilombele basaakulepo kya kukita mu miilo yakue Yehova.

TWAALUKA BA MISYONERE

Twaasekeleele sana kusangua pakati ka banafunzi makumi abili na bana (24) ba mu lisomo lya makumi munane na tutatu (83) lya Gileadi. Twaasomeene ku Brooklyn, New York, mu Mwezi wa 04, 1987. Ba Lupua Ulysses Glass ni Jack Redford i babanga bali balimu betu ba kwanza. Myezi isano ya masomo yaapitile sie nga menda, kisia twaapatile diplome pa Nsiku 06, Mwezi wa 09, 1987. Fwefue pamo ni John ni Marie Goode twaatuminue ku Haiti.

Kisia ba misyonere baalia babanga bali mu Haiti kukumbua, ntangia mwaka wa 1962 kubanga kwali tekunatumue ba misyonere bange. Milungu itatu kisia kupata diplome, twaatuminue ku Haiti, mu kilonghaano kinini kya ba kasimika makumi atatu na basano (35), kelia kibanga kyali mu fwasi ya mpili. Tubanga twali ba misepuka, kabili te tubanga twali na kibelezio. Kukila pa kako, tubanga twali sie fwe bunke mu nsesi ya ba misyonere. Bantu ba mu kako kazonga babanga bali bapabi sana, kabili bengi pakati kabo te babanga bamanine kusoma. Lutwaatendekele sie bumisyonere mu kako kazonga, twaaimweneene vita ya benenke, bantu kukeba kufumiapo kwa maka buteeko bubanga bwalipo, mandamano, ni tunvungulue tukata.

Twaasambiliile bingi ku ba lupua ni ba nkazi baalia babanga balumine kabili bali ni nsansa. Bengi babanga bali ni bwikazi bwaviizie, inzi babanga bamutonene Yehova pamo ni miilo ya kusimikila. Nkazi umo evi mukote tabanga wamanine kusoma, inzi kya kupapia, abanga wamanine malembo mia imo ni makumi asano (150). Bintu belia bibanga byakitika kila busiku bibanga byalengia tutone kutwalilila kusimikila mpunda ya Bukolo, pantu Bukolo Bwakue Leeza sie i bwakapwisia maavia onse a bantu. Tuli twaunvua makola kumona baalia batwaasambiliziizie Bibilia ku ntendeko baaluka ba painia ba lonse, ba painia bebeleele, ni bakote.

Lumbanga nali mu Haiti, Naasaakeene ni Trevor, Misyonere umo mulumendo wa mu dini ya ba Mormon. Tubanga twalanziana nakue lingi palua Bibilia. Kisia myaka fulani, naatulumukile lunaapatile mukanda wakue. Mu ozo mukanda, waambwilile evi: “Nakaba kubatiziiwa ku kulonghaana koku kuli mukwiza! Ntonene kubwela mu Haiti ni kubomba nali painia ebeleele mu kenka kaalia kazonga kaanabombeelemo lumbanga nali misyonere wa mu dini ya ba Mormon.” Waakitile enka evio kwa myaka ingi wali pamo ni mukazi wakue.

TWAATUMUA MU BULAYA—KISIA NI MU AFRIKA

Miilo ya Bukolo mu Bulaya yaatendekele kabili kwitabiziiwa na buteeko, kabili twaatuminue kuya kubombela kolia. Mu 1992 twaafikile mu Ljubljana, Slovenia, pepi ni ku fwasi kubanga kwaikala bavyazi bane ntanzi ya kukuukila ku Italia. Vita ibanga yakitwaliliile sie mu tuzonga twa Yugoslavia ya kale. Musambo wa mu Vienna, mu kyalo kya Ostria, pamo ni ma biro a mu Zagreb, mu kyalo kya Kroatia, pamo ni Belgrade, mu Serbia, i bibanga byaimaniine miilo ya kusimikila mu kako kazonga. Inzi, kyaalombele kila kyalo kyaluke ni Beteli yakue.

Kekio kyaalombele kabili tusambilile lulimi ni tubelela tunge. Bantu ba mu kako kazonga babanga balanda evi: “Lolu lulimi lwetu lukolele.” Kabili, kulanda kisinka, lubanga lwakolele! Twaatonene sana bukisinka bwa ba lupua ni ba nkazi baalia babanga bali tayari kwitabila bupilibuko bonse bubanga bwaletua na kuteania kwakue Yehova, kabili twaamwene Yehova vyabanga wabapaala. Twaaimweneene kabili nangue lyonse Yehova ali waolola bintu kwa ntono pa musita upalile. Twaasambiliile masomo engi lutubanga twali mu Slovenia, ni azo masomo aatukwasiizie tuvinde kusipikizia maavia alia atwaapatile lutubanga twali momo.

Inzi, bupilibuko mu bwikazi bwetu bubanga bwakitwaliliile sie. Mu 2000, twaatuminue mu Côte d’Ivoire, kuzika koba kwa Afrika. Kisia, mu Mwezi wa 11, 2002, juu ya vita ya benenke, twaatwelue mu Sierra Leone. Kisia papo, vita ya benenke elia yaakitile myaka likumi na kamo (11) yaapwile. Kibanga kyakolele sana kufuma mu Côte d’Ivoire mu kusitukila. Inzi, masomo atwaasambiliile mu bwikazi bwetu aatukwasiizie kusunga nsansa yetu.

Twaapozele mano ku bantu bengi baalia babanga batonene kusambilila kisinka kya Bibilia ni ku ntono ya ba lupua ni ba nkazi baalia baasipikiziizie myaka yonse ya vita. Koko bantu bengi babanga bapabi, i kulanda te babanga bakwete bintu bingi bya kimubili, inzi babanga batona kubapeelako bange belia bibabanga baali nabio. Nkazi umo waamupeele Debbie maubo amo. Musita Debbie lwaakeene kutwama azo maubo, ozo nkazi waamupatikiziizie, walanda evi: “Mu nsita ya vita, ba lupua ba mu byalo binge babanga batukwasia, lonu ni musita wetu wa kubakwasiako bange.” Twaaibiikiile ni fwefue mupango wa kukonka mufuano wabo.

Ku mwinsio, twaabwelele kabili mu Côte d’Ivoire, inzi aali ya politike yaalengiizie kabili bintu biinooneke. Pa kako, mu Mwezi wa 11, 2004, twaafumiiziwe momo twatwemue mu elikoptere, kila muntu abanga watweme sie kafunda kamo ka kilo 10. Busiku, twaaleele sie pansi mu kampu ya ba soda Bafaransa. Kisia, busiku bwaakonkelepo, twaatwemue ni kutwalua mu Uswisi. Lutwaafikile ku Beteli na midi ya busiku, ba lupua ba mu Kabungue ka Musambo pamo ni balimu ba ku masomo alia abanga akuutua nangue Shule ya Mazoezi ya Kihuduma pamo ni bakazi babo baatupokeleele kwa nsansa ni kutukumbatila lingi, baatupeele kyakulia kiswelele, pamo ni shokola ya Swisi. Kekio kyalengiizie tumone nangue babanga batutonene sana.

Musita vita ya benenke luyaatontolokele, twaatuminue kwa musita unini mu Ghana, kisia twaabwelele mu Côte d’Ivoire. Pantu ba lupua baatukitiile bintu biweme, kekio kyaatukwasiizie tuvinde kusipikizia ezio aali yonse ikolele pamo ni kubombela kwa musita unini mu azo ma fwasi. Ata sie kine nene pamo ni Debbie twaainikile nangue ntono ya evio i ili yasangua lyonse pakati ka bantu bakue Yehova, te twaaipuulwile ezio ntono ata kanini. Kulanda kisinka, kisia musita twaainikile nangue ezio aali ikolele itwaapitilemo ni yene ibanga yali semu ya mana ya kubeleziiwa kwetu.

TWATUMUA MU BYALO BILI KU SEMU YA KUTULA KOBA

Mu 2006 twaapatile mukanda kufuma ku kitente kikata kya Bakasininkizia Bakue Yehova, twaalandilue nangue tuye ku mu byalo bili ku semu ya kutula koba. Koko ni kwene, kyaalombele tusaakaane ni maavia, tusambilile ndimi inge, ni kwizibila tubelela tunge. Kubanga kwali bintu bingi bya kusambilila mu kako kazonga, pantu mubanga mwali maavia engi abanga aletua na bantu ba politike ni bantu ba ma dini. Twaatonene sana ndimi ingi ibanga yali mu bilonghaano, ni buumo bubanga bwalimo pantu babanga bakonka butunguluzi bwa kiteokrasi. Tubanga twabatonene ba lupua ni ba nkazi, pantu bengi pakati kabo babanga basipikizia basipile kine bapingua na bantu ba mu lupua lwabo, banafunzi nabo, babombi nabo, pamo ni bantu bababanga baikala nabo pepi.

Mu 2012, twaalongheene kulonghaana kukata kwiibeleele mu Israeli. Ntangia Pentekoste, Mwaka wa 33, Yesu wasyavyelue, ezio i ibanga yali mara ya kwanza mu Israeli kumona bantu bakue Yehova basangua bengi sana ku kulonghaana kukata. Koko kulonghaana te kukalabua!

Mu ezio myaka, tubanga twatumua kwendela mu kyalo molia mukaniiziwe miilo yetu. Tubanga twatwama mpapulo, tubanga twasimikila, kabili tubanga twasangua ni ku kulonghaana kukata kunini. Kubanga kwali ma bariere fwasi yonse juu ya kutoosia bantu. Kabili, ni ba soda baalia babanga bali ni ma bunduki, babanga bali fwasi yonse. Inzi, te kuli kintu kibipile kibanga kyaatukitikila lutubanga twafuma twakengeele pamo ni ba kasimika paleepale.

TWABWELA MU AFRIKA

Mu 2013, twaapeelue miilo ipuseene sana, i kulanda, twaatuminue evi kubombela ku musambo wa Kinshasa, mu Kongo. Kyalo kya Kongo kiweme sana, inzi mu semu inge muli bupabi sana, kabili lingi muli mwaaluka vita. Lutwaafikile sie, twaalandile evi: “Ale tumanine bwino vili vyasangua bwikazi mu Afrika, pantu twaaikeelemo kale. Pa kako, tetukaba kwandua kwikala mu Kongo.” Inzi, tubanga twakili sie ni bintu bingi bya kusambilila, nga evelia kumana vya kwenda mu misebo ibipile, kabili isiliimo bilalo. Twaamwene bintu bingi biweme bya kupozako mano, kubiika mukati kumona ba lupua ni ba nkazi vibabanga basipikizia ni kutwalilila kuya bali ni nsansa ata sie kine babanga bali ni maavia, bapabi, vibabanga batona kusimikila, ni vibabanga baikwinda kusangua ku kulonghaana kwa mukati ka mulungu ni ku kulonghaana kukata. Twaaimweneene miilo ya Bukolo viibanga yaya pa ntanzi, pantu sie Yehova abanga wakwasia ni kuipaala. Myaka ingi itwaakipisia mu miilo ya nsita yonse mu Kongo, twaakisambilila masomo engi a mana ni kupata ba rafiki baalia bali sie nga bantu ba mu lupua lwetu.

Ku mwinsio wa mwaka wa 2017, twaapeelue miilo inge, i kulanda, kuya kubombela ku Afrika ya Kusini. Tubanga twali tetunabombele ku musambo ukata sana nga ozo, kabili twaapeelue miilo elia itubanga twali tetunabombepo. Ni kwene kubanga kwali bintu bingi bya kusambilila, inzi bintu bitwaasambiliile lwa ntanzi i byaatukwasiizie. Tubatonene ba lupua ni ba nkazi baalia baatwaliliile kuya bali ba kisinka kuli Yehova kwa myaka ikilile pa 20. Kabili, kintu kili kyatupapia ni keki: Kumona ba lupua ni ba nkazi, ku Beteli, vibali babomba mu buumo ata sie kine bali ni rangi ya mpapa ipusene, kabili ata sie kine bafumine mu ma fwasi apusene-puseene. Kimwenekele paswetele nangue Yehova ali mukubapaala bantu bakue kupitila kubapeela mutende musita ubali mukwikwinda kuvwala bumuntu bwa lenu ni ku kubombia mafunde ali mu Bibilia.

Kwa myaka ingi, twaakiba twapeelua miilo iweme, twakiba twaikwinda kwipatanisia ni tubelela tupusene ni twetu, kabili twakiba twasambilila ndimi inge. Kulanda kisinka, te kyaakiba kyalengele lyonse kukita evio, inzi twaakiba twaimwena Yehova vyaakiba wabombia kuteania kwakue pamo ni ba lupua ni ba nkazi evi kutulangilila ntono ya kisinka. (Malum. 144:2) Tuswapiile nangue kubeleziiwa konse kutwaakipata mu miilo ya nsita yonse kwaakilengia twaluke babombi bakilile kuwama bakue Yehova.

Ndi natasia palua bintu binaasambiliziiziwe na bavyazi bane; palua kukwasiiwa na mukazi wane mutonua Debbie; pamo ni mifuano iweme sana ya ba lupua ni ba nkazi ba mu kyalo kyonse. Nene pamo ni mukazi wane, lutuli mukuwaza palua belia byakaba kutukitikila mu bwikazi musita uli waiza, tupingwile kutwalilila kusambilila masomo alia atuli mukusambiliziiwa na Mwalimu Wetu Mukulu.