BIBLIOTECA INTERNET CHUKÚAMI Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA INTERNET CHUKÚAMI
ralámuli
  • BIBLIA
  • OSELÍ
  • NAPAWÍLIWAMI
  • w25 febrero págs. 14-19
  • Chúriká wikáwiami nipo japi riká Jeobá

Jena'í ke nirú videos.

Wikawi, ke ti omeri wilayá echi video.

  • Chúriká wikáwiami nipo japi riká Jeobá
  • Echi Nawésami japi nawesa Jeobá Gobiérnowala (japi binéliwa) 2025
  • Subtítulos
  • Oselí japi chopi aníami ju
  • KITI ISÍ JAPI RIKÁ KO KE NAMÚ INILIA
  • IʼWÉRILI ISÍ MA KE IYOA NILIA
  • IʼWÉRILI ISÍ SIMÁ NILIA
  • NATÁ ECHI AʼLÁALA NAMUTI JAPI IKIMEA AMI WIKÁWISAKÁ
  • Jeobá “ku saʼwé echi japi we risoa nilia muchuwi echi sulala”
    Echi Nawésami japi nawesa Jeobá Gobiérnowala (japi binéliwa) 2024
  • Muliwia echi hermanos yúa we aʼlá ju tamujé jitra
    Echi Nawésami japi nawesa Jeobá Gobiérnowala (japi binéliwa) 2025
  • Jeobá ko iʼwiri echi japi ku wikáwiami ju
    La Atalaya. Anunciando el Reino de Jehová (estudio) 2022
  • Iʼwírili tani Jeobá aʼlá nátika isimia bilé namuti
    Oselí japi binepo echoná napawíliwachi Nokiboa japi riká isili Cristo 2023
Che iné
Echi Nawésami japi nawesa Jeobá Gobiérnowala (japi binéliwa) 2025
w25 febrero págs. 14-19

BINELÍWAMI 8

CANCIÓN sjj 130 We aʼlá wikawabo japi riká Jeobá

Chúriká wikáwiami nipo japi riká Jeobá

“Jeobá emi ku wikáwili wisabé niraa, emi ayénachó echi riká nokisí” (COL. 3:13, TNM).

JAPI TA JITRA BINEPO

Chúriká nokiboa jiti wikáwipo bilé japi tamó cha olali.

1, 2. a) ¿Chu kabú we jilí ju wikawia? b) ¿Chúriká néwariwélitili Denise japi we aʼlá wikáwili?

¿ACHI mi jilí niraa wikawia? Wiká ko a jilí niraa, alí wabé jilí ju japalí bilé aní o isimí bilé namuti japi we risoa níliti echi. Nalí tákoré echi riká ju, ati oméripo ke echi riká inilia alí wikawia. Ma inepo echi ejemplo bilé hermana jitra Denise riwéami,a japi we aʼlá wikáwili. Bamíali 2017, echi alí echi téemala simíali inesia echi kulíwami central mundial japi niwali echi testigo Jeobá alí japalí ma ku bitichí sirie, bilé rijoi carro mélami echi rikicholi. Denise ko natajeli, alí japalí ku busureli echi ko machili japi echi kúchuwala we risoa ikili alí japi echi kunala, Brian riwéami, mukuli. Denise ko aní japi we risoa nílili echi jitra. Miná ko machili japi echi rijoi ke rikicholi jiti ke sayeka mélali echi carro, ke cho jiti rikúami nili o néeli drogas. Jiti la, Denise ko raʼíchili Jeobá yúa jiti echi iʼwírima kilí nilia alí ke iyoa nilia echi rijoi yúa.

2 Echi rijoi chapiri alí aneri japi a keʼré erta achárami nima jiti miʼali echi Denise kunala. Nalí bilé policía aneli Denise japi echi raʼichásaré japoná chunéliwa alí japi echi animea iʼwírima machiyá japi chu olárami nima echi rijoi. Denise ko anili japi we jilí nima checho ku raʼichia echi namuti jitra japi ikili. Nalí ma simírisa jaré tarali, Denise ko simili japoná chunéliwa jiti ruyema japi ikili alí echoná si asali echi rijoi japi we risoa olali echi téemala. ¿Alí piri anili? Echi ko aneli echi oyériami japi natimáami nima echi rijoi yúa.b Japalí ma sunili raʼichia, echi oyériami nalali alí anili: “Ani oyériami ju ma 25 bamíali jonsa alí ni ke siné kipuli bilé echi riká aníami. Echi pagótami japi risoa olárami nili, ke siné tamí ané japi ni natimáami nima echi cha isíami yúa. Ke ni siné ineli bilé japi néwariwéliti japi we galéami ju alí wikáwiami”.

3. ¿Piri iʼwírili Denise jiti wikáwima?

3 ¿Piri iʼwírili Denise jiti wikáwima? Echi ko nátili japi Jeobá we aʼlá wikáwiami ju (Miq. 7:18). Ati we natéami niraa inésaká japi riká isimí Jeobá tamó wikawia, tamujé ayénachó wikáwinalipo jarecho.

4. ¿Piri nakí Jeobá japi ta nokiboa? (Efesios 4:32).

4 Jeobá ko wisabé niraa tamó wikawi alí nakí japi tamujé echi riká cho nokiboa (leeri Efesios 4:32). Echi ko nakí japi ta wikáwipo echi japi we tamó risoa níliti (Sal. 86:5; Luc. 17:4). Jenaʼí binelíwami binepo bikiá namuti japi tamó iʼwírima wikawia.

KITI ISÍ JAPI RIKÁ KO KE NAMÚ INILIA

5. ¿Chuti iníliporé japalí bilé tamó risoa nílitisa? (Proverbios 12:18).

5 We ti risoa nili japalí bilé aní o isimí bilé namuti japi tamó risoa níliti, nalí ati wabé cha inili japalí bilé tamujé amígowala o tamujé téemala echi riká isimí (Sal. 55:12-14). Japalí echi riká ikisaa, ati we risoa níliporé japi riká ko bilé tamó ichea bilé piyá jitra (leeri Proverbios 12:18). A keʼré japi ta iʼwérili noká anachia alí nokayá japi riká ko ke namú inilia, nalí echi riká nokayá ko ju japi riká ko echoná riwea echi piyá japi jitra bilé tamó icheli alí ke iʼwérili nokayá ku machí pamia. We be nalí, ke ti ku kilí nílipo ke ti anisáaká japi ta inili.

6. ¿Chuti iníliporé japalí bilé aní o isimí bilé namuti japi ke tamó kaníliti?

6 Japalí bilé aní o isimí bilé namuti japi ke tamó kaníliti, a keʼré japi ta sapú iyopo. Echi Biblia aní japi ta echi riká ikibóaré. Nalí be, ayénachó aní japi ta ke iyoa ripísaré (Sal. 4:4; Efes. 4:26). ¿Chúsiá? Jiti ne sojí sinibí, japi riká ta inili echi riká ti noká, alí ti cha nokibóaré ati we iyósaká (Sant. 1:20). Newalá jepuná: ke ti omeri aniyá achi bilé namuti isima japi ta iyopo o ke, nalí a ti omeri aniyá achi ta iyoa ripibo o ke.

Ke ti omeri aniyá achi bilé namuti isima japi ta iyopo o ke, nalí a ti omeri aniyá achi ta iyoa ripibo o ke.

7. ¿Piri jarecho si namuti iníliporé japalí jarecho we tamó risoa níliti?

7 Japalí bilé we tamó risoa níliti, ayénachó ti iníliporé jarecho si namuti. Japi riká, bilé hermana Ann riwéami, aní: “Japalí ni taa ke, nijé onolá ko riweli nijé iyela alí niwili echi mukí yúa japi tamí tibúe. Echalí ni bineli ka níliki. Alí japalí echi ma olali kúchuwala, ani iníliki japi ni ma ke natéami nili. Ani ochériki natia japi ni ke galéliwa”. Bilé hermana Georgette riwéami, aní japi chu inílili japalí machili japi echi kunala nasawili bilecho yúa: “Ani we risoa níliki ne sulachí jonsa jiti ta kuuchi ka jonsa amigos nili alí okuaka precursores nili”. Bilé hermana Naomi riwéami jéaní: “Ke ni siné nátili japi nijé kunala we tamí risoa nílitima. Japalí echi ko tamí aneki japi inéi pornografía, ani iníliki japi tamí ékili”.

8. a) ¿Chúsiá wabé aʼlá ju japi ta wikáwipo? b) ¿Piri aʼláala namuti ikí japalí ti wikawi? (Iné echi recuadro “¿Piri ni isima aminabi cha níliaká echi namuti jitra japi bilé tamí olali?”).

8 Ke ti omeri nokayá japi jarecho animea o nokimea japi riká ti nakí, nalí a ti omeri aniyá piri nokiboa. Alí ne sojí sinibí, wabé aʼlá ju japi ta wikáwipo. ¿Chúsiá? Jiti ta we galé Jeobá alí echi ko nakí japi ta echi riká nokiboa. Ayénachó, ati iyoa ripísaká alí ke ti wikáwisaká, a keʼré japi ta ke aʼlá nátika nokiboa alí ti nayúporé (Prov. 14:17, 29, 30). Ma inepo japi aní bilé hermana Christine riwéami: “Japalí ni we nata echi namuti japi tamí risoa níliti, ke ni me achí, ke ni me aʼlá koʼá alí ke ni aʼlá ochí. Ayénachó we ni sapú iyó alí jepuná isimí japi ni ke kanílima nijé kunala yúa alí jarecho yúa”.

¿Piri ni isima aminabi cha níliaká echi namuti jitra japi bilé tamí olali?

Japalí ti ku wikawi bilé japi tamó cha olali, we natéami ju japi newalabo japi echi ko ke aniwáami ju japi ta aʼlá niraa iné japi echi isili alí japi ta riwé japi aminabi tamó cha olama. Nalí ati wikawi bilé jiti ta ma ke iyoa nílinali. Echi riká ke riwepo japi echi pagótami japi tamó cha olali, aminabi tamó cha nílitima. Iʼwérili nokayá ma ke iyoa nilia, bilé chiliwéliami we natéami ju jiti tamó iʼwiri ke siwea, kaníliami niya alí nokayá japi riká ko tamujé aboi saʼwea. Alí tákoré ti ma riweli iyoa nilia echi pagótami yúa, newalabo japi Jeobá ko oyérima echi pagótami japi cha isili. Japalí ti riwé iyoa nilia, ati nijewi echi busuréliami japi chukú echoná Salmo 55:22: “Japi mi inili Jeobá ané, alí echi ko mi iʼwírima”. Jepuná ko aniwáami ju japi tamujé riwé japi Jeobá tamó iʼwírima, jiti ta bichiwi japi echi ko oyérima echi pagótami japi tamó cha olali. Alí, jiti Jeobá wabé aʼlá oyériami ju tamujé yúa, echi namuti japi echi isima wabé aʼlá nima echi namuti yúa japi tamujé oméripolí nokayá.

9. ¿Chúsiá ti riwésaré iyoa nilia?

9 Tákoré echi pagótami japi tamó risoa nílitili ke siné tamó wikáwili tánili, tamujé ko a omeri nokayá jaré namuti jiti ke aminabi cha nílipo. ¿Piri namuti nokiboa? Georgette, japi ta jitra raʼíchiki echoná párrafo 7, ruyé: “Ani wilí isiki riwea iyoa nilia echi yúa japi nijé kunala nili. Nalí japalí ni ma riweki echi riká inilia, ani we kilí níliki”. Japalí ta riwé iyoa nilia, we tamó iʼwiri kilí nilia jarecho yúa. Ayénachó tamó iʼwiri ke siwea alí aminabi we kaníliami niya (Prov. 11:17). Nalí, ¿piri mi isísaré ami iníliaká japi mi kecho bijí omeri wikawia? Ma binepo.

IʼWÉRILI ISÍ MA KE IYOA NILIA

10. ¿Chúsiá ti newalé aminabi kilí buwea jiti ma ke iyoa nílipo? (Ayénachó iné echi dibujos).

10 ¿Piri mi iʼwírima jiti mi ma ke iyoa nílima? Bachá, ami newalé kilí buwéami niya. Natabo bilé pagótami jitra japi ronola apoli. Japalí ma simisaa echoná hospital, echi ko aminabi newalema kilí buwea jiti ku saʼwimea. Echi riká cho, tamujé newalé aminabi kilí buwea japalí chéami ma ke iyoa nílipo alí echi riká oméripo wikawia ne sulachí jonsa (Ecl. 3:3; 1 Ped. 1:22).

Jenaʼí nirú jaré dibujos bilé hermano jitra japi ronola apoli alí kilipi niraa ku saʼwí. 1. Echi hermano torúami ju echoná bilé ambulancia. 2. Iʼwíriliwa jiti ku omérima iyenia alí ku saʼwimea echi ronola. 3. Jipi ko echi hermano ma omeri aʼlá ku iyenia.

Japalí bilé aposa echi ronola, newalé japi iʼwíritami nima alí kilí buwea jiti ku saʼwimea. Echi riká cho ju japalí bilé tamó risoa nílitisa, ati kilí buwésaré jiti ma ke iyoa nílipo. (Iné echi párrafo 10).


11. Jiti wikáwipo jarecho, ¿chúsiá we natéami ju japi ta raʼichabo Jeobá yúa?

11 Okuá, tani Jeobá japi mi iʼwírima wikawia.c Ann, japi ta jitra bineki echoná párrafo 7, ruyé chúriká raʼichia Jeobá yúa iʼwírili echi: “Ani tániki Jeobá japi wikáwima sinéami tamujé téemala echi namuti jitra japi ta ke aʼlá nokali. Miná ko, ani osaki bilé carta iyamia nijé onolá alí echi upila japi kulí yúa niwili, japoná ni aneki japi ni wikáwili echi”. Ann ko aní japi we jilí nirali echi riká isiá, nalí ayénachó aní: “Ani buwé japi nijé onolá alí echi upila binénalima Jeobá jitra, jiti ni iʼwérili isili wikawia japi riká isimí Jeobá”.

12. ¿Chúsiá ta bichíwisaré Jeobá alí ke ko japi ta inili? (Proverbios 3:5, 6).

12 Bikiá, bichiwi Jeobá alí ke ko japi mi inili (leeri Proverbios 3:5, 6). Jeobá ko sinibí we aʼlá machí piri wabé aʼlá ju tamujé jitra (Is. 55:8, 9). Echi ko ke siné tamó anema japi ta nokiboa bilé namuti japi tamó risoa nílitima. Jiti la, japalí tamó ané japi ta wikáwipo, ati omeri bichiwia japi echi ko aʼlá ju tamujé jitra (Sal. 40:4; Is. 48:17, 18). Nalí, ati bichíwisaká japi ta inili, a keʼré japi ke siné oméripo wikawia (Prov. 14:12; Jer. 17:9). Naomi, japi ta jitra bineki echoná párrafo 7, jéaní: “Ne kulí ko ani natie japi aʼlá nili japi ni ke wikawama nijé kunala jiti ineli echi pornografía. Ani majaa nilie jiti ni mayéi japi checho ku tamí risoa nílitima o japi ke newalama japi we tamí risoa nílitili. Ani natie japi aʼlá nili ke wikawia nijé kunala, jiti Jeobá aʼlá inami japi ni inili. Nalí miná ko ni machiki japi tákoré Jeobá aʼlá inami japi ni inili, echi ko ke aniwáami ju japi aʼlá niraa iné. Echi ko we aʼlá machí japi ni inili alí japi ni ke sapú ku kanílima, nalí nakí japi ni wikáwima”.d

IʼWÉRILI ISÍ SIMÁ NILIA

13. Japi riká aní Romanos 12:18-21, ¿piri ta nokisáré?

13 Wikawia bilé japi we tamó risoa olali, ke bi aniwáami ju japi ta ma ke raʼichabo echi namuti jitra japi ikili. Ayénachó ti nokisáré jarecho namuti. Bilé hermano nísaká, ati iʼwérili nokisáré ku akarewia echi namuti (Mat. 5:23, 24). Tamujé ko iʼwérili nokinali ma ke iyoa nilia echi yúa, nalí natimáami niya alí wikawia echi (leeri Romanos 12:18-21; 1 Ped. 3:9). ¿Piri tamó iʼwírima echi riká nokayá?

14. ¿Piri ta iʼwérili nokisáré nokayá, alí chúsiá?

14 Ati iʼwérili nokisáré inea echi pagótami japi tamó risoa nílitili japi riká Jeobá iné. Echi ko sinibí iné echi aʼláala namuti japi noká echi pagótami (2 Crón. 16:9; Sal. 130:3). A bichíwali ju japi ta áasaká echi aʼláala namuti japi noká jarecho, ati riwiboa; nalí, ati áasaká echi chati namuti, ayénachó ti riwiboa. Nalí, ati inésaká echi aʼláala namuti japi noká jarecho, ke ti me jilí nirabo wikawia. Japi riká, bilé hermano Jarrod riwéami, jéaní: “Ani ke me jilí niraa wikawia bilé hermano japalí ni iné suwaba echi namuti aʼláala japi isimí, echi bilepi namuti chati yúa japi isili”.

15. ¿Chúsiá we aʼlá ju japi mi anema echi pagótami japi mi wikáwili?

15 A nirú bilecho namuti japi mi omeri isiá: anea echi pagótami japi mi wikáwili. ¿Chúsiá we natéami ju japi mi echi riká isima? Iné japi aní Naomi: “Nijé kunala tamí náriki ‘¿Ma mi tamí wikáwili?ʼ. Japalí ni ma anema riké japi ni wikáwili, we ni cha níliki nijé kutálachi alí ke ni omériki anea. Ani machiki japi ni kecho bijí wikáwili ne sulachí jonsa. Nalí pe aminana ani omériki anea japi ni wikáwili. Ke ni mayeli japi echi okuá raʼíchali we tamí iʼwírima alí nijé kunala si. Echi ko we ku kanílili, jiti la nalali, alí nijé ko we kilí níliki. Echalí jonsa, ani kilipi niraa ku bichíwiki echi alí jipi ko ma ti checho ku we aʼlá amigos ju”.

16. ¿Piri ta nokisáré jiti wikáwipo?

16 Jeobá ko nakí japi ta wikáwipo (Col. 3:13, TNM). Nalí be, isini kaachi ati jilí niráboré echi riká nokayá. Nalí a ti oméripo wikawia, ati nokisáaká jepuná namuti japi ta bineki: kiti nokayá japi riká ko ke namú inilia, iʼwérili nokayá ma ke iyoa nilia alí iʼwérili nokayá simá nilia (iné echi recuadro “Bikiá namuti japi mi iʼwírima wikawia”).

Bikiá namuti japi mi iʼwírima wikawia

Bilé hermana japi we risoa nili ventánachimi iné.

KITI ISÍ JAPI RIKÁ KO KE NAMÚ INILIA

  • Ke mi ku kanílima alí kilí nílima, ami isísaká japi riká ko ke namú inilia.

Echi hermana jipi ko raʼicha Jeobá yúa ne sulachí jonsa.

IʼWÉRILI ISÍ MA KE IYOA NILIA

  • Kilí buwé japalí chéami ma mi ke iyoa nílima.

  • Tani Jeobá japi mi iʼwírima jiti mi ma ke iyoa nílima.

  • Bichiwi Jeobá alí ke ko japi mi inili.

Echi hermana alí echi kunala, jipi ko we kanili.

IʼWÉRILI ISÍ SIMÁ NILIA

  • Iʼwérili isí inea echi pagótami japi riká Jeobá iné.

  • Tani Jeobá japi mi iʼwírima wikawia.

  • Ané echi pagótami japi mi wikáwili.

NATÁ ECHI AʼLÁALA NAMUTI JAPI IKIMEA AMI WIKÁWISAKÁ

17. ¿Piri namuti aʼláala ikí japalí ti wikawi?

17 A nirú wiká namuti aʼláala japi ta jitra wikáwisaré. Ma inepo jaré. Bachá, ati wikáwiami nipo japi riká tamujé Onolá Jeobá alí ti kanílitipo echi (Luc. 6:36). Okuá, néwariwélitipo japi ta matétara iyá Jeobá jiti wisabé niraa tamó wikawi (Mat. 6:12). Alí bikiá, ke ti me nayupo alí ti we aʼlá amigos olabo.

18, 19. ¿Piri namuti ikiméaré ati wikáwisaká?

18 Japalí ti wikawi jarecho, a keʼré japi ikimea namuti japi ta ke mayeli. Inepo japi ikili Denise, japi ta jitra bineki kulí chotasia jepuná binelíwami. Echi ko ke machiyé japi echi rijoi japi isili japi mukumea echi kunala, nátili japi binoy miʼlimea ma sunisa japalí oyéritami nima. Nalí japi isili Denise wikawia, iʼwírili jiti echi rijoi chotásima binea echi Biblia echi testigo Jeobá yúa.

19 A keʼré japi ta inílipo japi wikawia bilé pagótami we jilí ju. Nalí ayénachó ju bilé namuti japi wabé natéami ju japi ta nokiboa jarecho namuti yúa (Mat. 5:7). Jiti la, iʼwérili nokiboa niya japi riká Jeobá alí ne bichíwali wikáwipo.

¿PIRI MI ANIMEA?

  • ¿Chúsiá ti ke nokisáré japi riká ko ke namú inilia?

  • ¿Piri tamó iʼwírima jiti ma ke iyoa nílipo?

  • ¿Piri ta omeri nokayá jiti ta simá nílipo?

CANCIÓN sjj-S 125 Felices los misericordiosos

a Sinúrika ju jaré riwalá.

b Echi riká ikisáaká, ibili cristiano natásaré japi isima.

c Iné echoná jw.org echi canciones videos niraa japi rewé Hay que perdonar, Te perdono alí Es hora de hacer las paces.

d Tákoré inea pornografía we chati ju alí we risoa níliti echi upila o kunala ma, japi ke cha isili, jepuná ko ke aniwáami ju japi risensia olá jiti ku rojama.

    Oselí japi tarahumara osorúa uchuwi (2008-2025)
    Machíinima
    Bakí
    • ralámuli
    • Júuli
    • Japi riká mi inénili
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Japi katúwika noká chúriká néema na página
    • Japi ta machí mujé jitra
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Bakí
    Júuli