ARTÍCILO RÍ MUʼNIGAJMAA 10
AJMÚÚ 31 Xátatsiʼñáʼ Jeobá
Gundxa̱ʼwámi̱jna̱ xóo endxa̱ʼwáminaʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús
“Numuu rí nákha Cristo ninindxu̱u̱ xa̱bu̱ nimínuuʼ, xúʼko̱ má mangáanʼla gu̱ni̱ratáá ku̱ma̱ ndrígála mu mundxaʼwamíjná xó má ikhaa” (1 PED. 4:1).
EDXU̱U̱
Ndiéjunʼ rí gíʼdoo numuu nijmañuu Pedro ga̱jma̱a̱ numuu xóo endxa̱ʼwáminaʼ Jesús ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ gándoo gajmañulú ikháanʼ rá.
1, 2. a) Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n rí maʼndulú kuʼyáá Jeobá rá. b) Xú káʼni nisngájma Jesús dí nandoo kaʼyoo Jeobá ga̱jma̱a̱ xúgíʼ ku̱ma̱ ndrígóo rá.
JESÚS niʼthí dí rígi̱ rí itháán gíʼdoo numuu náa Xtángoo ndrígóo Moisés: “Gaʼndaaʼ xtayáá Jeobá Dios ndrígáaʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkia̱a̱nʼ, ga̱jma̱a̱ xúgíʼ xóo nindxa̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ ku̱ma̱ ndrígáaʼ” (Mar. 12:30). Ikha jngóo gíʼmaa maʼndulú kuʼyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ xúgíʼ xóo nindxu̱lú, ga̱jma̱a̱ rí kuáʼdáá, xóo dí nagua̱ʼa̱ muʼni, rí nakumulú ga̱jma̱a̱ tsiaki̱i̱ ndrígulú ma̱ngaa ma̱ndoo majmulú májánʼ rí nundxa̱ʼwa̱míjna̱lú. Rí nandulúʼ kuʼyáá Jeobá naxkajxáánʼ mundxa̱ʼwa̱míjna̱ xóo endxa̱ʼwa̱mínáʼ ikhaa. Gajkhun má nditháan xáʼngulú gákru̱ʼu̱lú kájxi̱ xóo endxa̱ʼwáminaʼ Jeobá, mú rí mbuyáá xóo nindxu̱u̱ “ku̱ma̱ ndrígóo Cristo” mambáyulú numuu dí ikhaa ndiʼyaridoo xóo endxa̱ʼwa̱mínáʼ Anu̱u̱ (1 Cor. 2:16 ga̱jma̱a̱ nota rí na̱ʼkha̱ náa Biblia ndrígóo estudio “nosotros sí tenemos la mente de Cristo”).
2 Jesús nindoo kaʼyoo Jeobá ga̱jma̱a̱ xúgíʼ ku̱ma̱ ndrígóo, ndiʼyoo ndiéjunʼ nindxu̱u̱ dí Dios nandoo maʼni ga̱jma̱a̱ nixtáa xawii maʼnimbánuu, maski ajndu ndiʼyoo rí mbaʼyóoʼ mamínuuʼ. Niʼni má xúʼko̱ rí nanigu̱u̱ʼ Anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ tániñuuʼ dí eʼwáʼ magiʼdoo itháán numuu ki xóo rígi̱.
3. Ndiéjunʼ nijmañuu Pedro náa Jesús ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ niʼthúu̱n dí gíʼmaa muni̱ cristianos xá. (1 Pedro 4:1.)
3 Pedro ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ apóstoles nindoo nikuwá mbóo gajmiún Jesús, ikha jngóo ikhiin nindoo nijmañún xóo endxa̱ʼwáminaʼ ikhaa. Índo̱ Pedro naʼnirámaaʼ timbá carta ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu, niʼthún cristianos rí muniratáá ku̱ma̱ ndrígu̱ún xó má dí nigiʼdoo Cristo (atraxnuu 1 Pedro 4:1). Pedro niʼthí ga̱jma̱a̱ numún soldados bi̱ nuniratamijná ga̱jma̱a̱ ajua̱nʼ mu magún guxmíjná náa guerra. Ikhaa má kayuuʼ á mu cristianos najmañún nundxa̱ʼwa̱míjna̱ xó má Jesús nindxa̱ʼwáminaʼ, makuwá xawii muni̱ gáʼdu̱u̱n mbá xúgíʼ dí rígá náa numbaaʼ dí naʼtáñajunʼ Gixa̱a̱ (2 Cor. 10:3-5; Efes. 6:12).
4. Ndiéjunʼ guʼyáá náa artículo rígi̱ rá.
4 Náa artículo rígi̱ mbuʼyáá xóo endxa̱ʼwáminaʼ Jesús ga̱jma̱a̱ xóo ma̱ndoo mbuʼyaridáá. Majmañulú 1) mundxa̱ʼwa̱míjna̱ xó má endxa̱ʼwáminaʼ Jeobá, 2) manindxu̱lú xa̱bu̱ wabaaʼ, ga̱jma̱a̱ 3) mundxa̱ʼwa̱míjna̱ májánʼ.
GUNDXA̱ʼWA̱MÍJNA̱ XÓ MÁ ENDXA̱ʼWÁMINAʼ JEOBÁ
5. Aratá mbá miʼtsu dí Pedro nisngájma dí tándxa̱ʼwáminaʼ xó má Jeobá.
5 Guʼyáá mbá miʼtsu dí Pedro nisngájma dí tándxa̱ʼwáminaʼ xó má Jeobá. Jesús niʼthúún apóstoles ndrígióo dí mbaʼyóoʼ magún Jerusalén náa ndxajkuun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ murtuwiin, muni̱ gínáa ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á muxiyáa (Mat. 16:21). Pedro ndaʼyoo má dí Jesús nindxu̱u̱ Mesías bi̱ nijuiʼthá ma̱ʼkha̱, bi̱ maʼni káwíin xuajñuu Dios. Mbá ikha jngóo Pedro tándoo gáʼnimbo̱o̱ rí Jeobá maniñuuʼ dí Jesús muxiyáa (Mat. 16:16). Ikha jngóo nijkha kayáa kaníí ga̱jma̱a̱ niʼthún: “¡Tátá, agáwiinʼ a̱jkia̱a̱nʼ xtayaminaʼ! Ikháán nditháan xágíʼnaaʼ rúʼko̱” (Mat. 16:22). Xóo nindxa̱ʼwáminaʼ Pedro ga̱jma̱a̱ Jesús na̱nguá nimbriguiin, numuu rí Pedro tándxa̱ʼwáminaʼ xó má Jeobá.
6. Xú káʼnii nisngájma Jesús dí nandxa̱ʼwa̱mínáʼ xó má Jeobá rá.
6 Jesús nindxa̱ʼwáminaʼ xó má Anu̱u̱, niʼthúu̱n Pedro: “¡Añejún kidxuʼ, Gixa̱a̱! Xátani̱ majngráduunʼ. Ikháán natagíʼ matrikoʼ numuu rí natatsaʼwamínáʼ xóo xa̱bu̱ numbaaʼ, raʼkháa xóo endxa̱ʼóo edxu̱u̱ Dios” (Mat. 16:23). Jesús ndiʼyoo dí mu maʼnimbánuu rí nandoo Jeobá mani̱ndxu̱u̱ gakhi̱i̱, mbaʼyoo dí mamínuuʼ ga̱jma̱a̱ makhañúu, ikha jngóo táʼdxawun dí niʼthúunʼ Pedro, maski ajndu Pedro nindoo mambáyúu. Xígi̱ ni̱jkha̱nú ndiʼyoo Pedro dí ndaʼyoo majmañuu mandxaʼwáminaʼ xó má Jeobá. Xúʼko̱ má mangáanʼ gíʼmaa majmañulú mundxa̱ʼwa̱míjna̱ xó má Jeobá.
7. Xú káʼnii nisngájma Pedro dí niʼni tsiakimínáʼ mandxa̱ʼwa̱mínáʼ xó má Jeobá rá. (Atayáá xtiʼkhuu .)
7 Itháán nda̱wa̱á Pedro nisngájma dí naʼni tsiakimínáʼ mandxaʼwáminaʼ xó má Jeobá. Numuu dí índo̱ Jeobá niraʼwíí dí nijkhánú mbáa mbiʼi rí xa̱bu̱ bi̱ raʼkhíin judíos makuwá náa xuajñuu, ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n Pedro dí maʼga gátaróʼoo Cornelio bi̱ mani̱ndxu̱u̱ timbáa cristiano bi̱ raʼkháa judío. Judíos tsémbájxu̱u̱n gajmiún xa̱bu̱ bi̱ raʼkhíin judíos. Ikha jngóo mbáa Pedro niʼniuu gakhi̱i̱ maʼnimbánuu ñajunʼ rígi̱. Mú, índo̱ ndiʼyoo ndiéjunʼ rí nandoo Jeobá, niriʼkhuu xóo endxa̱ʼwa̱mínáʼ. Índo̱ Cornelio niʼthúu̱n Pedro dí maʼga gáʼyoo, mbá nacha̱ nijkha (Hech. 10:28, 29). Niʼtároʼoo Cornelio gajmíi̱n bi̱ kúwá náa goʼwóo ga̱jma̱a̱ ikhiin nijngún iyááʼ (Hech. 10:21-23, 34, 35, 44-48).
Pedro nato̱ʼo̱o̱ náa goʼwóo Cornelio. (Atayáá kutriga̱ 7).
8. Xú káʼni esngajmá dí nundxa̱ʼwa̱míjna̱ xó má endxa̱ʼwa̱mínáʼ Jeobá rá. (1 Pedro 3:8.)
8 Mbayuʼ tsiguʼ nda̱wa̱á Pedro nixnún consejo rígi̱ cristianos: “Mbóó rí gúndxaʼwamíjnala xúgiáanʼ” (atraxnuu 1 Pedro 3:8). Mú, mbóó dí gundxaʼwamíjna̱lu xúgiáanʼ bi̱ nindxu̱lú xa̱bi̱i̱ Jeobá, gíʼmaa mbuʼyaridáá xóo endxa̱ʼwáminaʼ ikhaa, dí ma̱ndoo muxkamaa náa Ajngá rawuunʼ. Mbá xkri̱da Jesús niʼthúún xa̱bi̱i̱ dí gíʼmaa mbuyáʼ ginii rí naʼtáñajunʼ Dios (Mat. 6:33). Gundxaʼwamíjna̱ dí mbáa ndxájulú bi̱ xtáa náa congregación naraʼwíí mani̱ndxu̱u̱ precursor o maʼni eʼwáʼ ñajunʼ mu maʼni kájxi̱ ñajuunʼ Jeobá, gíʼmaa muñewa̱a̱n dí nuʼtháán, mu xúʼthá mbá dí maʼni makáwabaaʼ, gíʼmaa muʼthán dí nindxu̱u̱ májánʼ tsiaki̱i̱ dí naʼni ga̱jma̱a̱ guʼtháán dí mumbáyíí.
GANINDXU̱LÚ XA̱BU̱ WABAAʼ
9, 10. Xú káʼnii nisngájmaa Jesús dí nindxu̱u̱ xa̱bu̱ wabaaʼ rá.
9 Mbruʼun dí inu makhañúu Jesús, ikhaa niʼsngóo Pedro ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ apóstoles dí gíʼmaa mani̱ndxu̱ún xa̱bu̱ wabiinʼ. Jesús niʼthúu̱n Pedro ga̱jma̱a̱ Juan dí muni̱ májáanʼ náa makuiʼtsu wañuu gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ nákhá xóó tsékháñuu. Mbáa ikhí niguáʼdáá má xawii mbá pájxua̱a̱ ga̱jma̱a̱ toalla mu xúʼko̱ mujñáa rajkúún nákha xóó tséphiʼtsu. Mú, tsáá gánindxu̱u̱ xa̱bu̱ wabaaʼ mu maʼjñáa rajkúún xá.
10 Ñajunʼ rígi̱ i̱ndó naʼni mbáa ñumbáá, mú Jesús nisngájma dí nindxu̱u̱ xa̱bu̱ wabaaʼ, numuu dí ikhaa niʼjñáa rajkúún xa̱bi̱i̱. Mbáa ra̱ʼkhá tháán niʼniún tsiánguá apóstoles índo̱ ndiyáá dí niríyaʼ xtíñuu rí kagúwuunʼ mbájníí, niroʼóo mbá toalla náa smídúu, niguxiʼñáʼ iyaʼ náa pájxua̱a̱ ga̱jma̱a̱ nigíʼdúu niʼjñáa rajkúún (Juan 13:4, 5). Jesús niʼjñáa rajkúún bi̱ mbá 12 apóstoles, mbáa ndijyúuʼ mbayuʼ mu maʼni rígi̱, ajndu niʼjñáa rajkúu Judas bi̱ nda̱wa̱á nigujua̱a̱. ¡Ra̱ʼkhá tháán ninindxu̱u̱ xa̱bu̱ wabaaʼ Jesús! Nda̱wa̱á niʼthúún: “Nakrua̱ʼa̱la rí ninia̱la ráʼ. Ikháanʼ nuthu̱nʼ rí ni̱ndxu̱ʼ Maestro ga̱jma̱a̱ Tátá, ga̱jma̱a̱ gajkhun má dí nu̱tala, numuu rí ikhaa má ni̱ndxu̱ʼ. Ikha jngóo, á mu ikhúúnʼ rí ni̱ndxu̱ʼ Tátá ga̱jma̱a̱ Maestro, nijña̱a̱ rajkuala, xúʼko̱ má mangáanʼ gíʼmaa mujña̱a̱ rajkúún a̱ngia̱la” (Juan 13:12-14).
Dí mani̱ndxa̱a̱ʼ xa̱bu̱ wabaaʼ nandoo gáʼthúún xóo etatsaʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numaaʼ ma̱ngaa ga̱jma̱a̱ numún eʼwíinʼ.
11. Xú káʼnii nisngájma Pedro dí nijmañuu mani̱ndxu̱u̱ xa̱bu̱ wabaaʼ rá. (1 Pedro 5:5, atayáá ma̱ngaa xtiʼkhuu.)
11 Pedro nijmañuu mani̱ndxu̱u̱ xa̱bu̱ wabaaʼ xó má Jesús. Nda̱wa̱á dí Jesús ni̱jkha̱a̱ mekhuíí, Pedro niʼni mbá milagro mu maʼni thanuu mbáa xa̱bu̱ bi̱ gúʼxúʼ má nigumaa (Hech. 1:8, 9; 3:2, 6-8). Rígi̱ niʼni dí mbaʼin xa̱bu̱ magún kanuu náa ikhaa (Hech. 3:11). Mú Pedro na̱nguá nindoo magruigú gamajkhu maski ajndu ikhaa nigaja̱a̱ náa xa̱bu̱ nanigúnʼ maguáʼdáá numún. Ikhaa nisngájma dí ninindxu̱u̱ xa̱bu̱ wabaaʼ ma̱ngaa niʼthúún rí muxnáa gamajkhu Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús, índo̱ niʼthí: “Ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Jesús, ga̱jma̱a̱ fe rí kuaʼdááxu náa mbiʼyuu ikhaa niʼni rí xa̱bu̱ bugi̱ maʼni̱i̱ gújkuiiʼ bi̱ ikháanʼla ndu̱ya̱a̱ ga̱jma̱a̱ nuniʼníiʼ” (Hech. 3:12-16). Itháán nda̱wa̱á Pedro niʼnirámaaʼ náa inún cristianos dí gíʼdoo numuu mani̱ndxu̱ún xa̱bu̱ wabiinʼ, ajngáa dí niʼthí naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱lú índo̱ Jesús niroʼóo mbá toalla náa smídúu ga̱jma̱a̱ niʼjñáa rajkúún apóstoles ndrígióo (atraxnuu 1 Pedro 5:5 ga̱jma̱a̱ ragajma nota.)
Pedro ninindxu̱u̱ xa̱bu̱ wabaaʼ, nixnúu gamajkhu Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús ga̱jma̱a̱ numuu milagro rí niʼni. Ikháánʼ mangáanʼ ganindxu̱lú xa̱bu̱ wabaaʼ, gumbañúún eʼwíinʼ, mú xúguaʼthi̱i̱n mudrigú gamajkhu. (Atayáá kutriga̱ 11 ga̱jma̱a̱ 12).
12. Xú káʼnii gándoo ganindxu̱lú xa̱bu̱ wabaaʼ xó má Pedro rá.
12 Ma̱ndoo mbuʼyaridáá Pedro ga̱jma̱a̱ majmañulú manindxu̱lú xa̱bu̱ wabaaʼ, nusngajma rígi̱ ga̱jma̱a̱ numuu xóo e̱ndxa̱ʼwa̱míjna̱, raʼkháa i̱ndó ga̱jma̱a̱ numuu ajngáa dí nuʼthá, rígi̱ dí nindoo gáʼthí Pedro índo̱ niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu mbáa xa̱bu̱ wabaaʼ náa 1 Pedro 5:5. Numbañún eʼwíinʼ numuu dí nandulúʼ kuʼyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ nandulúʼ kuʼñúún a̱ngiu̱lú, raʼkháa numuu dí nandulúʼ mundrígú gamajkhu. Musngajma dí nindxu̱lú xa̱bu̱ wabaaʼ á mu nduʼyamajkuíí Jeobá ga̱jma̱a̱ gagi, ma̱ngaa numbañún a̱ngiu̱lú, maski ajndu eʼwíinʼ tséyáá dí kúwá ru̱ʼni̱ (Mat. 6:1-4).
GUNDXAʼWAMÍJNA̱ MÁJÁNʼ
13. Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n rí mundxa̱ʼwa̱míjna̱ májánʼ rá.
13 Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n rí mundxa̱ʼwa̱míjna̱ májánʼ rá. (1 Ped. 4:7). Nindxu̱u̱ dí muʼni tsiakimijna muraʼwíí muʼni dí nasngájmaa xóo endxa̱ʼo̱o̱ edxu̱u̱ Jeobá ma̱ngaa dí mbuʼyáá rí nda̱a̱ i̱mba̱ dí gíʼdoo itháán numuu ki xóo dí nambájxulú gajmiúlú Jeobá. Á mu nundxa̱ʼwa̱míjna̱ májánʼ, xúʼni̱ mbaʼumíjna̱ ga̱jma̱a̱ xúndxa̱ʼwa̱míjna̱ dí nduʼyalú má xúgíʼ ma̱ngaa makumulú kuʼyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ muʼtákáñii má xúʼko̱ mu maxnúlú ikha.a
14. Náá numuu rí mbá miʼtsú Pedro tákumu̱u̱ kaʼyoo Jeobá rá.
14 Mbruʼun rí inu makhañúu, Jesús niʼthúún xa̱bi̱i̱: “Mbruʼun rígi̱, xúgiáanʼ ikháanʼ muniʼñúʼla”. Mú Pedro niriʼñuu: “Maski ajndu eʼwíinʼ muniña̱a̱nʼ, mú ¡ikhúúnʼ nditháan xániʼñáaʼ!”. Mbruʼun má rúʼko̱ Jesús nixnún consejo rígi̱ tikhuun xa̱bi̱i̱: “Maxúnuʼla ga̱jma̱a̱ gutajkáan má xúʼko̱” (Mat. 26:31, 33, 41). Á mu Pedro niʼnimbo̱o̱ consejo rígi̱, mbáa tamiñún maʼthí rí nindxu̱u̱ xa̱bi̱i̱ Jesús. Mú numuu rí na̱nguá niʼnimbo̱o̱ ikhaa niʼni gáʼdu̱u̱n rí naniniiʼ Jesús... ¡ga̱jma̱a̱ ra̱ʼkhá tháán nigáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n! (Mat. 26:69-75).
15. Xú káʼnii nisngájma Jesús rí nindxa̱ʼwáminaʼ májánʼ nákha mbruʼun rí inu makhañúu rá.
15 Jesús nimbáyuminaʼ kájxi̱ náa Jeobá. Maski ajndu ninindxu̱u̱ xa̱bu̱ jmbii, mú mbaʼa nuthu niʼtákáñuu Jeobá nákhá mbruʼun dí makhañúu. Xúʼko̱ niʼngo̱o̱ niʼnimbánuu rí nandoo Anu̱u̱ (Mat. 26:39, 42, 44; Juan 18:4, 5). Mbáa Pedro nditháan támbumuu dí Jesús mbaʼa nuthu niʼtájkáan nákha inu makhañúu.
16. Xú káʼnii nisngájma Pedro dí nijmañuu mandxaʼwáminaʼ májánʼ rá. (1 Pedro 4:7.)
16 Itháán nda̱wa̱á Pedro nijmañuu dí gíʼdoo wéñuuʼ numuu maʼtájkáan ga̱jma̱a̱ dí mambáyuminaʼ náa Jeobá. Nda̱wa̱á rí Jesús nigabi̱i̱, niʼthúu̱n Pedro ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ apóstoles dí mudrigú espíritu santo mu ma̱ndoo mutaraʼa. Mú ma̱ngaa niʼthúu̱n dí mbaʼyóoʼ maguáʼthi̱i̱n náa Jerusalén (Luc. 24:49; Hech. 1:4, 5). Índo̱ kúwá raguáʼthi̱i̱n, náa Biblia naʼthí dí Pedro gajmii eʼwíinʼ apóstoles túniña̱a̱ʼ rutajkáan (Hech. 1:13, 14). Nda̱wa̱á náa timbá carta dí niʼnirámáʼ, niʼthún cristianos rí gíʼma mundxa̱ʼwa̱míjna̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ mutakháñii Jeobá mu mumbayumíjná náa ikhaa (atraxnuu 1 Pedro 4:7). Pedro nijmañuu mambáyuminaʼ náa Jeobá, ma̱ngaa nimbáñún ga̱jma̱a̱ nixnún tsiaki̱i̱ a̱ngui̱i̱n (Gál. 2:9).
17. Ndiéjunʼ dí gíʼma muʼni má xúʼko̱, maski ajndu rígá dí najmánʼlú má nuʼni rá. (Atayáá ma̱ngaa xtiʼkhuu.)
17 Mu mundxa̱ʼwa̱míjna̱ májánʼ ndayóoʼ muʼtákáñíí wéñuuʼ Jeobá. Maski ajndu nuʼni mbá rí nakumulú dí majmáanʼlú má muʼni, mú ndayóoʼ muʼtákáñíí má xúʼko̱ Jeobá dí mambáyulú, itháán má índo̱ ndayóoʼ muraʼwíí muʼni mbá dí gíʼdoo numuu. Numuu dí nduʼyáá rí ikhaa ndaʼyoo ndiéjunʼ dí itháán májánʼ muʼnilú.
Pedro nijmañuu mambáyuminaʼ náa Jeobá numuu dí niʼtákáñuu ikhaa. Ikháanʼ mangáanʼ ma̱ndoo mundxa̱ʼwa̱míjna̱ májánʼ índo̱ guʼtháán Jeobá mambáyulú, itháán á mu ndayóoʼ muraʼwíí muʼni mbá dí gíʼdoo numuu. (Atayáá kutriga̱ 17).b
18. Xó má niʼni Pedro, ndiéjunʼ ma̱ndoo muʼnilú mangáanʼ rá.
18 Ra̱ʼkhá tháán nuxnáa núma̱aʼ Jeobá, numuu dí niʼniwáánʼ mu ma̱ndoo mbuʼyaridáá xóo nindxu̱u̱ (Gén. 1:26). Gajkhun má xándoo mbuʼyaridáá kájxi̱ xóo káʼnii ikhaa (Is. 55:9). Mú ikháá má xóo Pedro, nandulúʼ majmañulú má xúʼko̱ mundxa̱ʼwa̱míjna̱ xó má ikhaa, manindxu̱lú xa̱bu̱ wabaaʼ, ga̱jma̱a̱ mundxa̱ʼwa̱míjna̱ májánʼ.
AJMÚÚ 30 Bi̱ nambáxuʼ ga̱jmu̱ʼ, Anu̱ʼ, Dios ndrígóʼ
a Mataxkamaa itháán rí nandoo gáʼthúún dí matatsaʼwamínáʼ májánʼ náa jw.org o náa JW Library®. Ayuʼ náa sección “Textos bíblicos explicados”, atayáʼ artículo “2 Timoteo 1:7: ‹Dios no nos ha dado un espíritu de temor› ga̱jma̱a̱ atraxnuu náa naʼthí “Buen juicio”.
b NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHUU.: Mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ naʼtákáñuu Jeobá, índo̱ xtáa ragíʼthu̱u̱n mu mbaʼyoo á mu makhánaa mbá ñajunʼ.