Watchtower BIBLIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Tetun Dili
Á
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Í
  • í
  • Ó
  • ó
  • Ú
  • ú
  • Ã
  • ã
  • Ç
  • ç
  • Ñ
  • ñ
  • ʼ
  • BÍBLIA
  • LIVRU SIRA
  • REUNIAUN SIRA
  • nwt Jó 1:1-42:17
  • Job

La iha video neʼebé bele loke.

Deskulpa, la bele loke vídeo.

  • Job
  • Bíblia Sagrada Tradusaun Mundu Foun
Bíblia Sagrada Tradusaun Mundu Foun
Job

JOB

1 Iha rai-Uz, iha mane ida naran Job.*+ Nia mak ema neʼebé laran-loos no laran-metin.*+ Nia hamtaʼuk Maromak no hadook an husi buat neʼebé aat.+ 2 Nia iha oan-mane naʼin-hitu no oan-feto naʼin-tolu. 3 Ninia animál sira mak bibi-malae 7.000, kuda-kamelu 3.000, karau 1.000* no kuda-burru* 500. Nia mós iha atan barak tebes, nuneʼe nia sai ema neʼebé naran-boot liu fali ema hotu iha área Leste.

4 Baibain, Job nia oan-mane sira halo festa iha sira-nia uma tuir sira ida-idak nia loron.* Sira bolu sira-nia feton naʼin-tolu atu han-hemu hamutuk ho sira. 5 Bainhira sira-nia loron festa nian liutiha, Job bolu sira atu halo santu* sira iha Maromak nia oin. Iha dadeer-saan Job hadeer no hasaʼe sakrifísiu sunu nian+ ba nia oan-mane ida-idak, tanba Job dehan: “Karik haʼu-nia oan-mane sira halo ona sala no hatete aat Maromak iha sira-nia laran.” Neʼe mak Job nia toman neʼebé nia halo.+

6 Iha loron neʼebé anju sira*+ halibur hamutuk no hamriik iha Jeová nia oin,+ Satanás+ mós tama iha sira-nia leet.+

7 Entaun Jeová husu ba Satanás: “Ó foin mai husi neʼebé?” Satanás hatán ba Jeová: “Haʼu foin laʼo bá-mai haleʼu mundu.”+ 8 Jeová hatete ba Satanás: “Ó haree ona* haʼu-nia atan Job ka? Iha mundu, la iha ema ida hanesan nia. Nia mak ema neʼebé laran-loos no laran-metin,*+ hamtaʼuk Maromak no hadook an husi buat neʼebé aat.” 9 Rona tiha neʼe, Satanás hatán ba Jeová: “Se Job la hetan buat ida, nia sei hamtaʼuk nafatin Maromak ka lae?+ 10 Ita mak tau lutu haleʼu nia, ninia uma no buat hotu neʼebé nia iha hodi proteje nia,+ loos ka lae? Ita mós haraik ona bensaun ba serbisu hotu neʼebé nia halo ho nia liman,+ no ninia animál sira sai barak iha rai. 11 Maibé agora, lolo Ita-nia liman bá no foti buat hotu neʼebé nia iha, no nia sei hatete aat duni ba Ita.” 12 Ho ida-neʼe, Jeová dehan ba Satanás: “Buat hotu neʼebé ninian iha ona ó-nia liman.* Maibé ó-nia liman keta kona nia!” Nuneʼe, Satanás sai husi Jeová nia oin.+

13 Iha loron neʼebé ninia oan-mane no oan-feto sira han hamutuk no hemu tua-uvas iha sira-nia maun boot nia uma,+ 14 ema ida mai fó-hatene ba Job, hodi dehan: “Ohin, bainhira ema uza hela karau hodi fila rai no kuda-burru sira han hela duʼut iha sira-nia sorin, 15 ema Sabeu sira mai ataka no hadau animál hotu, sira oho atan sira ho surik. Haʼu mesak deʼit mak konsege halai atu fó-hatene Ita.”

16 Bainhira nia sei koʼalia hela, ema ida tan mai no dehan: “Ahi husi Maromak* tun husi lalehan no han bibi-malae ho atan sira hotu! Haʼu mesak deʼit mak konsege halai atu fó-hatene Ita.”

17 Bainhira nia sei koʼalia hela, ema ida seluk mai fali no dehan: “Ema Kaldeia sira+ halo grupu tolu hodi ataka no hadau kuda-kamelu hotu, sira oho atan sira ho surik. Haʼu mesak deʼit mak konsege halai atu fó-hatene Ita.”

18 Bainhira nia sei koʼalia hela, ema ida seluk tan mai no dehan: “Ita-nia oan-mane no oan-feto sira han hamutuk hela no hemu tua-uvas iha sira-nia maun boot nia uma. 19 Derrepente deʼit, anin boot huu husi rai-fuik, baku uma nia lidun haat, halo uma neʼe naksobu hodi hanehan Ita-nia oan sira, no sira hotu mate. Haʼu mesak deʼit mak konsege halai atu fó-hatene Ita.”

20 Rona tiha neʼe, Job hamriik, lees ninia roupa no tesi hotu nia fuuk. Tuirmai, nia hakneʼak no hakruʼuk ho oin ba rai, 21 hodi dehan:

“Haʼu moris mai husi haʼu-nia inan nia knotak la ho buat ida,

Nuneʼe mós haʼu sei mate* la lori buat ida.+

Jeová mak fó,+ no Jeová mak foti fali.

Haʼu hein katak Jeová nia naran sei hetan hahiʼi nafatin.”

22 Kona-ba buat hotu neʼe, Job la halo sala no la duun katak Maromak mak halo buat neʼebé aat.*

2 Liutiha neʼe, iha loron neʼebé anju sira*+ halibur hamutuk no hamriik iha Jeová nia oin,+ Satanás mós tama iha sira-nia leet atu hamriik iha Jeová nia oin.+

2 Entaun Jeová husu ba Satanás: “Ó foin mai husi neʼebé?” Satanás hatán ba Jeová: “Haʼu foin laʼo bá-mai haleʼu mundu.”+ 3 Jeová hatete ba Satanás: “Ó haree ona* haʼu-nia atan Job ka? Iha mundu, la iha ema ida hanesan nia. Nia mak ema neʼebé laran-loos no laran-metin,*+ hamtaʼuk Maromak no hadook an husi buat neʼebé aat. Maski ó husu haʼu atu haterus* nia+ la ho razaun, maibé nia nafatin laran-metin tebes*+ ba haʼu toʼo agora.” 4 Maibé Satanás hatán ba Jeová: “Se ema ida besik ona atu mate,* nia sei fó buat hotu neʼebé nia iha atu salva nia moris.* 5 Maibé agora, lolo Ita-nia liman bá no kona ninia ruin no isin, no nia sei hatete aat duni ba Ita.”+

6 Ho ida-neʼe, Jeová dehan ba Satanás: “Nia iha ona ó-nia liman!* Maibé ó keta halakon ninia moris!” 7 Nuneʼe, Satanás sai husi Jeová nia oin no haterus Job ho fisur aat barak+ husi ulun toʼo ain. 8 Job foti sanan-rai rohan ida hodi koi ninia isin, no tuur iha ahi-kadesan laran.+

9 Ikusmai nia feen hatete ba nia: “Ó sei laran-metin nafatin* toʼo agora ka? Hatete aat Maromak no mate deʼit bá!” 10 Maibé Job hatete ba nia: “Ó koʼalia arbiru hanesan feto neʼebé la iha neon. Ita hakarak simu deʼit buat diʼak husi Maromak neʼebé loos no lakohi simu buat neʼebé aat ka?”+ Kona-ba buat hotu neʼe, Job la halo sala ho ninia ibun.+

11 Job nia kolega naʼin-tolu rona kona-ba susar hotu neʼebé kona nia, no sira mai husi sira ida-idak nia rai. Sira mak Elifaz+ ema Teman, Bildad+ ema Suá,+ no Zofar+ ema Naama. Sira halibur hamutuk hodi bá atu fó kmaan ba Job no hatudu sira hanoin nia. 12 Bainhira sira haree Job husi dook, sira la koñese ona nia. Sira hahú tanis ho lian makaʼas no lees sira-nia unuk, no sira kari rai-rahun ba leten no ba sira-nia ulun.+ 13 Tuirmai, sira tuur hamutuk ho nia iha rai ba loron hitu no kalan hitu. La iha ema ida mak koʼalia liafuan ida ba nia, tanba sira haree katak Job nia terus boot tebetebes.+

3 Liutiha neʼe mak Job foin hahú koʼalia no hatete aat kona-ba ninia loron-moris.+ 2 Job dehan:

 3 “Se haʼu-nia loron-moris nunka iha karik,+

Nuneʼe mós ho kalan neʼebé ema ida dehan: ‘Oan-mane ida iha ona knotak laran!’

 4 Haʼu hakarak loron neʼebá sai nakukun deʼit,

Maromak iha lalehan haluha tiha loron neʼebá,

No la iha naroman iha loron neʼebá.

 5 Haʼu hakarak nakukun neʼebé metan liu mak tolan tiha loron neʼebá,

Kalohan metan mak taka tiha loron neʼebá,

No nakukun neʼebé halo taʼuk mak taka loron neʼebá.

 6 Haʼu hakarak iha kalan neʼebá, nakukun mak sai metan liután,+

Labele husik loron neʼebá atu haksolok hamutuk ho loron sira iha tinan ida nia laran,

No labele sura loron neʼebá iha fulan sira-nia laran.

 7 Neʼe duni, haʼu hakarak kalan neʼebá la iha feto ida mak tuur-ahi,

Ema ida mós labele rona lian ksolok nian iha kalan neʼebá.

 8 Haʼu hakarak sira neʼebé hatene fanu lafaek,*+

Sira neʼebé hatene fó-malisan, atu fó-malisan ba kalan neʼebá.

 9 Haʼu hakarak fitun sira neʼebé mosu iha kalan neʼebá atu sai nakukun,

Husik kalan neʼebá hein ba naroman maibé neʼe saugati deʼit,

No husik kalan neʼebá labele haree naroman iha dadeer.

10 Tanba kalan neʼebá la taka odamatan ba haʼu-nia inan nia oan-fatin,+

No haʼu labele sees husi susar.

11 Tanbasá mak haʼu moris mai la mate kedas?

Tanbasá mak haʼu la mate deʼit bainhira haʼu moris mai?+

12 Tanbasá mak haʼu-nia inan simu haʼu iha ninia hitin

No fó-susu ba haʼu?

13 Se lae karik, agora haʼu sei latan hela ho hakmatek,+

Haʼu sei toba hela no deskansa deʼit+

14 Hamutuk ho liurai sira iha mundu neʼe no sira-nia konsellu-naʼin,

Sira neʼebé harii fatin oioin ba sira-nia an maibé fatin sira-neʼe agora aat ona,*

15 Ka hamutuk ho liurai nia oan-mane sira* neʼebé iha osan-mean barak,

Sira neʼebé halo nakonu sira-nia uma ho osan-mutin.

16 Tanbasá mak haʼu la hanesan bebé neʼebé mate deʼit iha inan nia kabun laran,

Hanesan labarik sira neʼebé nunka haree naroman?

17 Iha rate laran,* ema aat sira mós sei la sente tan laran-susar,

Sira neʼebé kbiit-laek deskansa iha neʼebá.+

18 Iha neʼebá, dadur-naʼin sira hotu deskansa hamutuk,

Sira la rona ema nia lian neʼebé hakaʼas sira atu halo serbisu.

19 Iha neʼebá, ema baibain ka ema-boot hanesan deʼit,+

No atan sira livre ona husi sira-nia naʼi.

20 Tanbasá mak Maromak fó naroman ba ema neʼebé hasoru susar?

Tanbasá mak nia fó moris ba sira neʼebé iha terus laran?+

21 Tanbasá mak sira hakarak mate maibé sira la mate?+

Sira buka nafatin mate, liu fali keʼe rikusoin neʼebé subar metin hela,

22 Bainhira sira hetan ona rate,

Sira haksolok no kontente tebetebes.

23 Tanbasá mak Maromak fó naroman ba mane ida neʼebé lakon ona ninia dalan,

Mane neʼebé Maromak tau lutu haleʼu ona?+

24 Tanba haʼu-nia lian triste mak sai nuʼudar haʼu-nia ai-han,+

No haʼu-nia lian halerik+ mak suli sai hanesan bee.

25 Tanba buat neʼebé halo haʼu nakdedar mak kona ona haʼu,

No buat neʼebé halo haʼu taʼuk mak kona ona haʼu.

26 Haʼu la sente dame, la sente hakmatek no labele deskansa,

Susar deʼit mak mai la para.”

4 Tuirmai Elifaz+ ema Teman hatán, hodi dehan:

 2 “Se ema ruma koko atu koʼalia ba ó, ó sei la iha pasiénsia atu rona ka lae?

Tanba sé mak bele nonook deʼit?

 3 Loos, ó korrije ona ema barak,

No uluk ó sempre hametin ema sira neʼebé kbiit-laek.

 4 Ó-nia liafuan sira halo ema neʼebé sidi hamriik fali,

No ó hametin ema sira neʼebé ain-tuur nakdedar.

 5 Maibé agora susar sira-neʼe akontese ba ó, no ó sente todan loos,*

Susar sira-neʼe kona ó, no ó-nia neon susar.

 6 Ó-nia respeitu ba Maromak la halo ó fiar metin ka?

Ó-nia laran-metin*+ la fó esperansa ba ó ka?

 7 Favór ida hanoin toʼok: Horibainhira mak ema neʼebé laran-moos mate mohu?

Ema neʼebé la halo sala bele lakon mohu ka lae?

 8 Tuir buat neʼebé haʼu haree, ema neʼebé fila rai hodi kuda* hahalok aat

No ema neʼebé kari fini terus nian, sira rasik mak sei koʼa ida-neʼe.

 9 Maromak huu iis, sira lakon mohu,

No nia hasai ninia hirus, sira la iha tan.

10 Leaun bele hasai lian makaʼas no lian siʼak,

Maibé leaun-aman neʼebé forte nia nehan mós bele tohar.

11 Leaun ida bele mate hamlaha tanba la hetan animál atu han,

No leaun ida nia oan sira bele laʼo namkari.

12 Haʼu rona liafuan neʼebé hatoʼo subasubar mai haʼu,

No haʼu-nia tilun rona lian bisubisu.

13 Haʼu neon-susar tanba haree vizaun* sira iha kalan,

Iha oras neʼebé ema toba-dukur loos,

14 Haʼu nakdedar makaʼas,

Haʼu-nia ruin hotu nakonu ho taʼuk.

15 Kriatura espíritu ida* liu iha haʼu-nia oin,

Halo haʼu-nia isin-fulun hamriik.

16 Kriatura neʼe hamriik la book an,

Maibé haʼu labele haree nia ho momoos.

Haʼu haree buat ida iha haʼu-nia oin.

Buat hotu sai hakmatek, tuirmai haʼu rona lian ida:

17 ‘Ema bele hatudu hahalok loos liu fali Maromak ka?

Ema nia hahalok bele diʼak liu fali ninia Kriadór ka?’

18 Nia la fiar ninia atan sira,

No nia fó-sala ba ninia anju sira.*

19 Sá tan ho ema sira neʼebé hela iha uma neʼebé halo husi rai-mean,

Uma neʼebé ninia fundasaun iha rai-rahun laran,+

Fasil liu atu sira mate duké kukulai* ida!

20 Sira moris hela iha dadeer maibé rahun tiha iha kalan,

Sira lakon ba nafatin, la iha ema ida mak hatudu interese.

21 Sira mak hanesan tenda neʼebé ninia tali kore tiha.

Sira mate no la iha matenek.

5 “Favór ida, bolu bá! Sé mak sei hatán ba ó?

Anju santu ida-neʼebé mak ó sei bolu atu ajuda ó?

 2 Tanba laran-hirus sei oho ema neʼebé beik,

No laran-moras sei oho ema neʼebé la iha neon.

 3 Haʼu haree ona ema beik nia moris sai diʼak,

Maibé derrepente deʼit susar kona ninia hela-fatin.

 4 Ninia oan-mane sira la hetan protesaun,

No sira hetan terus iha sidade nia portaun,+ la iha ema ida mak salva sira.

 5 Ai-han neʼebé nia koʼa, ema neʼebé hamlaha mak sei foti no han,

Ema neʼe sei foti ninia ai-han husi ai-tarak sira-nia leet.

No sira-nia rikusoin, ema seluk mak sei tolan.

 6 Tanba buat sira neʼebé aat labele mosu deʼit husi rai-rahun,

No susar labele mosu deʼit husi rai.

 7 Ema moris mai sempre hetan susar,

Hanesan ahi-funan sempre semo ba leten.

 8 Maibé haʼu rasik sei husu Maromak,

No haʼu sei entrega haʼu-nia kazu ba Maromak,

 9 Ba Nia neʼebé halo buat kmanek boot oioin neʼebé ita ema la iha kbiit atu buka-hatene,

Buat furak oioin neʼebé ita ema labele sura.

10 Nia fó udan ba rai

No fó bee ba rai.

11 Nia foti aas ema kiʼik,

No foti saʼe ema laran-triste atu hetan salvasaun.

12 Nia estraga ema matenek nia planu aat sira,

Hodi nuneʼe sira labele hetan susesu iha serbisu neʼebé sira halo ho sira-nia liman.

13 Nia halo ema matenek monu ba lasu neʼebé sira rasik tau,+

Hodi nuneʼe nia bele estraga ema matenek sira-neʼe nia planu.

14 Nakukun mak taka sira maski rai sei loron hela,

No sira lamas bá-mai iha meiudia hanesan iha kalan.

15 Nia salva ema husi ema aat nia nanál neʼebé hanesan surik,

No salva ema kiak sira husi kbiit-naʼin nia liman,

16 Hodi nuneʼe ema kiʼik sira bele iha esperansa,

Maibé ema aat sira-nia ibun taka metin tiha.

17 Ksolok ba ema neʼebé Maromak fó dixiplina,

Tan neʼe, keta fila kotuk ba dixiplina husi Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu!

18 Tanba nia mak halo moras, maibé nia sei falun kanek neʼe,

Nia mak harahun, maibé nia sei kura ho ninia liman rasik.

19 Nia sei salva ó husi susar neen neʼebé kona ó,

Maski susar sira kona ó toʼo dala hitu mós nia sei salva ó.

20 Durante rai-hamlaha, nia sei salva* ó husi mate,

No durante funu, nia sei salva ó husi surik nia kbiit.

21 Ó sei hetan protesaun husi nanál neʼebé hanesan xikote.+

No ó sei la taʼuk se ema ataka ó atu hadau ó-nia sasán.

22 Ó sei la hanoin barak kona-ba hamlaha no perigu,

No ó sei la taʼuk ba animál fuik sira.

23 Tanba fatuk sira iha rai-luan sei la hakanek ó,*

No animál fuik sira iha rai-luan sei moris ho dame hamutuk ho ó.

24 Ó sei hatene katak ó-nia tenda mak seguru,*

No bainhira ó bá haree ó-nia animál-hakiak iha ó-nia rai, la iha ida mak lakon.

25 Ó sei haksolok tanba ó iha oan barak,

No ó-nia bei-oan sira sei sai barak hanesan ai-horis sira iha rai.

26 Ó-nia isin sei forte nafatin toʼo ó tama ba rate,

Hanesan trigu-kain neʼebé ema koʼa iha ninia tempu.

27 Ami buka-hatene ona, no buat sira-neʼe loos duni.

Rona no simu bá.”

6 Tuirmai Job hatán, hodi dehan:

 2 “Se karik haʼu-nia laran-susar+ bele tetu hotu

No tau iha dasin hamutuk ho haʼu-nia terus!

 3 Tanba agora, neʼe todan liu fali rai-henek iha tasi.

Tan neʼe mak haʼu koʼalia liafuan arbiru deʼit.+

 4 Tanba rama-oan sira husi Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu sona borus haʼu,

No haʼu sente sira-nia venenu halai iha haʼu-nia isin tomak,+

Maromak ataka haʼu no halo haʼu taʼuk tebes.

 5 Kuda-burru fuik+ sei halo lian boot bainhira duʼut iha hela ka lae?

Karau sei hasai lian bainhira ninia hahán iha hela ka lae?

 6 Ema sei han hahán neʼebé la iha gostu no la tau masin ka lae?

Ai-malva nia been gostu ka lae?

 7 Haʼu lakohi kaer buat sira-neʼe.

Buat hotu neʼe hanesan buat foʼer iha haʼu-nia hahán.

 8 Oh, haʼu hein katak buat neʼebé haʼu husu bele sai loos

No Maromak bele fó buat neʼebé haʼu hakarak!

 9 Haʼu hein katak Maromak prontu atu harahun haʼu,

No lolo liman hodi halakon haʼu!+

10 Se nuneʼe, haʼu sei sente kmaan,

Haʼu sei haksoit ho haksolok maski haʼu sente moras tebes,

Tanba haʼu la nega Maromak Santu+ nia liafuan sira.

11 Haʼu sei iha kbiit atu hein nafatin ka lae?+

Haʼu sei hetan buat diʼak saida hodi haʼu tenke kontinua moris?*

12 Haʼu-nia forsa hanesan ho fatuk ka?

Haʼu-nia isin halo husi riti ka?

13 Buat hotu neʼebé apoia haʼu lakon mohu ona,

Oinsá mak haʼu bele iha kbiit atu ajuda haʼu-nia an?

14 Ema neʼebé la hatudu domin ho laran-metin ba ninia maluk,+

Nia sei la hamtaʼuk Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu.+

15 Haʼu-nia maun-alin rasik hatudu laran-makerek+ mai haʼu hanesan mota neʼebé suli iha tempu malirin,

Hanesan bee iha mota sira neʼebé sai maran.

16 Mota sira-neʼe sai merak* tanba jelu,

No jelu-rahun neʼebé nabeen subar iha laran.

17 Maibé mota sira-neʼe la iha tan bee no lakon tiha tuir ninia tempu,

Bainhira tempu manas, sira sai maran.

18 Sira suli ba fatin seluk,

Sira suli tun ba rai-fuik maran no lakon tiha.

19 Ema laʼo-rai sira husi Tema+ buka mota sira-neʼe,

Ema laʼo-rai sira husi Sabá+ mós hein mota sira-neʼe atu suli fali.

20 Sira sai moe tanba sira hanoin katak bee sei iha, maibé sira hanoin sala,

Sira toʼo iha neʼebá, maibé sai triste deʼit.

21 Imi la fó kmaan mai haʼu hanesan mota sira-neʼe,+

Imi haree tiha haʼu-nia terus no susar, no imi sai taʼuk.+

22 Haʼu mak husu imi atu fó buat ruma mai haʼu ka?

Ka haʼu husu imi atu fó prezente mai haʼu husi imi-nia rikusoin?

23 Haʼu mak husu imi atu salva haʼu husi inimigu nia liman ka?

Ka haʼu husu imi atu salva* haʼu husi sira neʼebé haterus haʼu?

24 Fó-hatene mai haʼu no haʼu sei nonook,+

Ajuda haʼu atu komprende sala saida mak haʼu halo.

25 Liafuan sira neʼebé koʼalia ho laran-moos sei la halo laran-kanek!+

Maibé imi-nia konsellu lori buat diʼak saida?+

26 Imi halo planu atu korrije haʼu-nia liafuan sira ka?

Haʼu mak mane neʼebé laran-taridu, no haʼu-nia liafuan+ anin huu dook tiha.

27 Imi mós dada sorteiu* kona-ba oan-kiak+ atu hadau sira hodi sai imi-nia atan,

No atu faʼan* imi-nia belun rasik!+

28 Entaun, agora fila oin no hateke mai haʼu,

Tanba haʼu sei la bosok iha imi-nia oin.

29 Hanoin didiʼak fali, keta hanoin sala kona-ba haʼu,

Favór ida, hanoin didiʼak fali, tanba haʼu sei laran-metin hela.

30 Haʼu-nia nanál koʼalia buat neʼebé la tuir justisa ka?

Haʼu labele hatene katak haʼu iha terus laran ka?

7 “Ema nia moris iha rai mak hanesan serbisu todan neʼebé tenke halo,

No ninia loron sira mak hanesan serbisu-naʼin ida nia loron sira, loos ka lae?+

 2 Hanesan atan ida, nia hein namanas atu bá fatin mahon,

No hanesan serbisu-naʼin ida, nia hein ba ninia kolen.+

 3 Nuneʼe mós haʼu moris saugati deʼit ba fulan barak,

Haʼu iha terus laran ba kalan barak ona.+

 4 Iha tempu neʼebé haʼu toba, haʼu husu: ‘Bainhira mak haʼu sei hadeer?’+

Maibé kalan tomak haʼu fila an bá-mai no la hakmatek toʼo rai naroman.

 5 Haʼu-nia isin nakonu ho ular-oan no rai-rahun,+

Haʼu-nia kulit nakonu ho kanek neʼebé atu maran no kanek neʼebé iha been mutin.+

 6 Haʼu-nia loron sira laʼo lalais liu fali ai neʼebé ema muda bá-mai atu soru hena,+

No loron sira-neʼe remata la ho esperansa.+

 7 Hanoin-hetan bá katak haʼu-nia moris mak hanesan anin,*+

No haʼu-nia matan sei la haree tan ksolok.*

 8 Matan sira neʼebé agora haree haʼu sei la haree tan haʼu,

Ita-Boot nia matan sei buka haʼu, maibé haʼu sei la iha tan.+

 9 Hanesan kalohan neʼebé lakon neineik-neineik toʼo la iha tan,

Ema neʼebé tama ba rate* mós sei la sai fali.+

10 Nia sei la fila tan ona ba ninia uma,

No ninia hela-fatin sei la hatene tan nia.+

11 Tan neʼe, haʼu sei la taka haʼu-nia ibun.

Haʼu sei koʼalia tanba haʼu-nia laran-susar,

Haʼu sei halerik tanba haʼu-nia terus boot!+

12 Haʼu mak hanesan tasi ka animál boot tasi nian ka?

Tanbasá mak Ita tenke haruka guarda ida hodi hein haʼu?

13 Bainhira haʼu dehan: ‘Haʼu-nia toba-fatin sei halo haʼu sente kmaan,

Haʼu-nia kama sei ajuda halo kmaan haʼu-nia terus’,

14 Maibé Ita hataʼuk haʼu ho mehi sira

No hataʼuk haʼu ho vizaun sira,

15 Tan neʼe, haʼu* hakarak iis kotu deʼit,

Sin, mate diʼak liu duké moris ho isin* hanesan neʼe.+

16 Haʼu odi haʼu-nia moris,+ haʼu lakohi moris tan.

Husik haʼu mesak bá, tanba haʼu-nia loron sira hanesan iis neʼebé ema huu sai.+

17 Ema iha folin saida hodi Ita hanoin kona-ba nia

No haree nia ho didiʼak?*+

18 Tanbasá mak Ita buka-hatene kona-ba nia dadeer-dadeer

No koko nia beibeik?+

19 Tanbasá mak Ita la para atu hateke ba haʼu

No la husik haʼu mesak ba tempu uitoan deʼit atu haʼu bele tolan kabeen?+

20 Oh Maromak neʼebé haree buat hotu neʼebé ema halo,+ se haʼu halo sala karik, oinsá mak haʼu-nia sala neʼe bele halo aat ba Ita-Boot?

Tanbasá mak Ita buka atu ataka haʼu?

Haʼu sai nuʼudar buat todan ida ba Ita ka?

21 Tanbasá mak Ita la fó perdua ba haʼu-nia sala

No haluha deʼit haʼu-nia sala?

Tanba lakleur tan, haʼu sei mate no fila fali ba rai-rahun,+

No Ita sei buka haʼu, maibé haʼu sei la iha tan.”

8 Tuirmai, Bildad+ ema Suá+ hatán dehan:

 2 “Toʼo bainhira mak ó sei koʼalia hanesan neʼe?+

Liafuan sira neʼebé sai husi ó-nia ibun mak hanesan deʼit ho anin neʼebé huu makaʼas!

 3 Maromak sei la halo tuir justisa ka lae?

Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu sei halo buat neʼebé la loos ka lae?

 4 Se ó-nia oan-mane sira halo ona sala hasoru nia,

Nia husik sira hetan kastigu tanba sira kontra nia,

 5 Maibé se karik ó buka deʼit Maromak+

No ó harohan ba Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu atu husu laran-sadiʼa,

 6 Se ó laran-moos no laran-loos duni,+

Nia sei haree ó*

No halo ó fila fali ba ó-nia fatin neʼebé loos no buat hotu sai hanesan uluk.

 7 Maski ó hahú husi buat kiʼik,

Maibé ó-nia futuru sei sai diʼak tebes.+

 8 Favór ida, husu toʼok ba jerasaun uluk nian,

No hanoin didiʼak kona-ba buat neʼebé sira-nia beiʼala hatene ona.+

 9 Tanba foin horiseik mak ita ema moris mai, no ita la hatene buat ida,

Tanba ita-nia loron sira iha rai mak hanesan lalatak deʼit.

10 Sira sei hanorin ó

No fó-hatene ó buat neʼebé sira hatene ona,* loos ka lae?

11 Se la iha bee-lihun, duʼut-papiru bele sai naruk ka lae?

Se la iha bee, duʼut-kain bele sai naruk ka lae?

12 Bainhira sira-nia funan seidauk nakloke, no ema seidauk kuʼu,

Sira sei sai maran lalais liu fali duʼut seluk.

13 Ema hotu neʼebé haluha Maromak sei sai hanesan neʼe,

Tanba ema aat* sei la iha tan esperansa,

14 Nia tau fiar ba buat neʼebé saugati deʼit

No ninia fiar la metin hanesan labadain nia knuuk.*

15 Nia hanesan ema neʼebé sadere ba ninia uma, maibé uma neʼe sei monu,

Nia sei koko atu kaer uma neʼe, maibé uma neʼe sei la metin.

16 Nia hanesan ai-horis neʼebé buras iha loro-matan okos,

No ninia sanak sira sai barak iha jardín laran.+

17 Ninia abut sira bobar metin malu iha fatuk butuk nia leet,

Nia buka uma iha fatuk sira-nia leet.*

18 Maibé bainhira fokit tiha* nia husi ninia fatin,

Fatin neʼe sei nega nia, hodi dehan: ‘Haʼu la koñese ó.’+

19 Loos, nia sei lakon iha dalan hanesan neʼe,*+

Tuirmai ai-horis seluk mak sei moris husi rai-rahun.

20 Neʼe duni, Maromak sei la fila kotuk ba ema neʼebé laran-metin nafatin,*

Nia mós sei la apoia ema aat sira.*

21 Nia sei halo ó-nia ibun nakonu ho hamnasa

No ó-nia ibun-tutun nakonu ho haklalak ksolok nian.

22 Kona-ba sira neʼebé odi ó, moe mak sei taka sira hanesan roupa,

No ema aat sira-nia tenda sei la iha tan.”

9 Job hatán, hodi dehan:

2 “Haʼu hatene neʼe loos duni.

Maibé ema bele manán kazu hasoru Maromak ka lae?+

 3 Se ema ida hakarak haksesuk malu ho Nia,*+

Husi Ninia pergunta rihun ida, pergunta ida deʼit mós ema neʼe labele hatán.

 4 Maromak matenek* no nia nakonu ho kbiit.+

Sé mak bele kontra nia no la hetan susar?+

 5 Nia muda* foho sira no la iha ema ida mak hatene kona-ba neʼe,

Nia baku fila foho sira-neʼe ho ninia hirus.

 6 Nia doko mundu toʼo muda husi ninia fatin,

No halo mundu nia riin sira nakdoko.+

 7 Nia manda loro-matan atu labele fó tan naroman

No taka metin fitun sira atu labele nabilan,+

 8 Nia rasik mak nahe lalehan hanesan hena,+

No nia laʼo iha laloran aas sira-nia leten iha tasi.+

 9 Nia halo fitun-lubun As, Kesil no Kima,+

No fitun-lubun sira iha lalehan nia parte súl,

10 Nia halo buat kmanek oioin neʼebé ita ema labele komprende,+

Buat furak oioin neʼebé sura labele.+

11 Nia liu iha haʼu-nia oin, no haʼu la haree nia,

Nia laʼo liu iha haʼu-nia oin, maibé haʼu la hatene nia.

12 Bainhira nia hadau buat ruma, sé mak bele kontra nia?

Sé mak bele hatete ba nia: ‘Saida mak Ita halo?’+

13 Maromak sei la hanetik ninia hirus,+

Maski Raab*+ nia ajuda-naʼin sira mós sei hakruʼuk duni ba nia.

14 Sá tan se haʼu mak hatán ba nia,

Haʼu tenke hili didiʼak haʼu-nia liafuan sira atu hatán ba nia!

15 Maski haʼu mak loos, haʼu sei la brani hatán ba nia.+

Haʼu bele husu deʼit ba haʼu-nia tesi-lia naʼin* atu hatudu laran-sadiʼa mai haʼu.

16 Se haʼu bolu nia, nia sei hatán haʼu ka lae?

Haʼu la fiar katak nia sei rona haʼu-nia lian,

17 Tanba nia harahun haʼu ho anin-fuik

No aumenta tan haʼu-nia kanek maski la iha razaun.+

18 Nia la husik haʼu atu dada iis,

No halo haʼu hetan terus barak tebes.

19 Se koʼalia kona-ba kbiit, nia mak kbiit-naʼin.+

Se koʼalia kona-ba justisa, nia dehan: ‘Sé mak bele haruka haʼu atu hatán?’*

20 Se haʼu mak loos karik, haʼu-nia ibun rasik sei duun haʼu,

Maski haʼu laran-metin nafatin,* nia sei dehan haʼu mak sala.

21 Maski haʼu laran-metin nafatin,* haʼu la fiar an,

Haʼu lakohi* ona haʼu-nia moris neʼe.

22 Buat hotu neʼe hanesan deʼit. Tan neʼe mak haʼu hatete:

‘Nia sei halakon ema neʼebé la halo sala* hanesan deʼit ho ema aat.’

23 Se bee-saʼe halo ema mate derrepente,

Nia sei goza ema neʼebé la halo sala neʼebé laran-susar tebes.

24 Mundu neʼe entrega ona ba ema aat sira-nia liman,+

Nia taka tesi-lia naʼin sira-nia matan.*

Se laʼós nia, entaun sé fali?

25 Agora haʼu-nia loron sira halai lalais liu fali halaidór ida,+

No haʼu seidauk haree buat diʼak ida.

26 Haʼu-nia loron sira halai lalais hanesan bero neʼebé halo husi duʼut-kain,

Hanesan manu-makikit neʼebé semo tun lalais atu kaer animál ida.

27 Se haʼu dehan: ‘Haʼu sei haluha haʼu-nia halerik,

Haʼu sei troka haʼu-nia oin triste sai fali oin kontente’,

28 Haʼu sei taʼuk nafatin tanba terus hotu neʼebé haʼu sente,+

No haʼu hatene katak Ita sei la haree haʼu nuʼudar ema laran-moos.

29 Nia sei tesi-lia katak haʼu mak sala.*

Nuneʼe tanbasá mak haʼu tenke hakaʼas an se neʼe mak saugati deʼit?+

30 Se haʼu hariis ho bee husi jelu-rahun neʼebé nabeen,

No haʼu fase liman ho sabaun,*+

31 Maibé Ita sei hoban haʼu iha rai-kuak laran,

Toʼo haʼu-nia roupa rasik mós sei hakribi haʼu.

32 Tanba nia laʼós ema hanesan haʼu atu haʼu bele hatán hasoru nia,

Ami labele hasoru malu iha tribunál.+

33 La iha ema ida mak bele halo desizaun* entre nia ho haʼu,

No bele sai nuʼudar ami-nia juís.

34 Se karik nia la baku tan haʼu*

No la halo haʼu taʼuk ho buat aat sira,+

35 Haʼu sei koʼalia ba nia ho brani,

Tanba baibain haʼu la taʼuk atu koʼalia ho nia.

10 “Haʼu odi haʼu-nia moris.+

Haʼu sei hasai lian halerik.

Haʼu sei koʼalia tanba haʼu iha terus boot laran!

 2 Haʼu sei hatete ba Maromak: ‘Keta tesi-lia katak haʼu mak sala.

Fó-hatene mai haʼu tanbasá mak Ita halo funu hasoru haʼu.

 3 Ita fó-terus no hakribi buat neʼebé Ita-nia liman mak halo,+

Ita apoia ema aat nia konsellu,

Neʼe lori buat diʼak saida ba Ita?

 4 Ita-nia matan hanesan ema nian ka?

Ita bele haree hanesan ema haree ka?

 5 Ita-nia loron sira hanesan ema nia loron sira ka?

Ita-nia tinan sira hanesan ho ema nian ka?+

 6 Tan neʼe mak Ita koko atu buka haʼu-nia hahalok aat

No buka nafatin haʼu-nia sala, loos ka lae?+

 7 Ita hatene katak haʼu la halo sala,+

No la iha ema ida mak bele salva haʼu husi Ita-nia liman.+

 8 Ita-nia liman rasik mak forma haʼu no halo haʼu,+

Maibé agora Ita atu harahun haʼu toʼo mohu.

 9 Favór ida, hanoin-hetan bá, Ita mak halo haʼu husi rai-mean,+

Maibé agora Ita halo haʼu fila fali ba rai-rahun.+

10 Ita mak fui haʼu hanesan susubeen

No Ita mak halo haʼu kantál hanesan keiju, loos ka lae?

11 Ita mak fó-hatais haʼu ho kulit no isin,

No Ita mak soru haʼu hamutuk ho ruin no uat.+

12 Ita mak haraik moris no domin neʼebé laran-metin mai haʼu,

Ita mak proteje haʼu-nia moris* hodi tau matan mai haʼu.+

13 Maibé ho subasubar Ita hakarak halo buat aat sira-neʼe mai haʼu,

Haʼu hatene duni katak buat sira-neʼe mai husi Ita:

14 Se haʼu halo sala, Ita sei haree haʼu,+

No Ita lakohi perdua haʼu-nia sala.

15 Se haʼu mak sala duni, haʼu sei hetan susar!

No maski haʼu la sala, haʼu mós labele foti saʼe haʼu-nia ulun,+

Tanba haʼu nakonu ho moe no terus.+

16 Se haʼu foti saʼe haʼu-nia ulun, Ita sei kasa haʼu hanesan leaun+

No Ita hatudu Ita-nia kbiit hasoru haʼu dala ida tan.

17 Ita lori ema foun sira atu sai sasin hasoru haʼu

No Ita sai hirus liután hasoru haʼu;

Susar ida liutiha, susar seluk kona fali haʼu.

18 Nuneʼe, tanbasá mak Ita lori haʼu sai husi haʼu-nia inan nia knotak?+

Loloos haʼu tenke mate deʼit antes ema nia matan haree haʼu.

19 Se nuneʼe karik, neʼe hanesan haʼu nunka iha,

Haʼu sai husi haʼu-nia inan nia knotak, no tama kedas ba rate.’

20 Haʼu-nia loron sira hela uitoan deʼit ona,+ loos ka lae? Diʼak liu nia husik hela haʼu mesak deʼit,

Husik ninia matan la hateke tan ba haʼu, atu haʼu bele sente kmaan* uitoan+

21 Antes haʼu bá fatin ida, no haʼu sei la fila fali husi neʼebá.+

Haʼu sei bá rai neʼebé nakukun no metan loos,+

22 Bá rai neʼebé nakukun tebes,

Rai neʼebé ho lalatak neʼebé metan tebes no runguranga,

Iha neʼebá, naroman mak hanesan nakukun.”

11 Zofar+ ema Naama hatán dehan:

 2 “Ó-nia liafuan sira-neʼe hotu husik deʼit hodi la hetan resposta ka?

Koʼalia barak bele halo ó-nia liafuan sai loos ka?*

 3 Ema neʼebé rona ó-nia liafuan folin-laek neʼe, bele nonook deʼit ka?

Ema tenke korrije ó-nia liafuan sira neʼebé hatún ema seluk,+ loos ka lae?

 4 Tanba ó hatete: ‘Haʼu-nia hanorin mak moos,+

No Maromak haree haʼu nuʼudar ema laran-moos.’+

 5 Maibé se Maromak rasik mak koʼalia karik

No loke ninia ibun ba ó,+

 6 Nia sei fó sai segredu atu halo ó sai matenek,

Tanba iha matenek oioin.

No ó mós sei hatene katak Maromak haluha no husik tiha ó-nia sala balu.

 7 Ó bele hatene buat hotu neʼebé kleʼan kona-ba Maromak ka?

Ó bele hatene buat hotu kona-ba Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu ka?

 8 Matenek neʼe aas liu fali lalehan. Saida mak ó bele halo?

Neʼe kleʼan liu fali rate.* Saida mak ó bele hatene?

 9 Matenek neʼe naruk liu fali rai

No luan liu fali tasi.

10 Se nia laʼo liu no kaer ema ruma no lori ba tribunál,

Sé mak bele kontra nia?

11 Tanba nia hatene ema neʼebé lohidór.

Bainhira ema halo buat neʼebé aat, nia la haree no hatene ka?

12 Maibé susar loos ba ema beik atu komprende,

Hanesan kuda-burru fuik nunka bele hahoris ema.*

13 Se ó prepara ó-nia laran karik

No lolo liman ba nia,

14 Se ó-nia liman mak halo sala, soe tiha nia ba dook,

No keta husik buat neʼebé la loos hela iha ó-nia tenda laran,

15 Hodi nuneʼe ó bele foti ó-nia oin no la sente sala.

Ó bele hamriik metin no ó sei la taʼuk.

16 Ó sei haluha ó-nia susar,

Ó sei la hanoin tan susar neʼe, hanesan bee neʼebé suli liu tiha ona.

17 Ó-nia moris sei naroman liu fali meiudia,

Maski nakukun mós sei sai hanesan dadeer.

18 Ó sei fiar metin tanba iha esperansa,

Ó sei hateke haleʼu no toba ho hakmatek.

19 Ó sei toba, no la iha ema ida mak halo ó taʼuk,

No ema barak sei buka ó-nia laran-diʼak.

20 Maibé ema aat sira-nia matan sei delek,

No sira sei la hetan fatin ida atu halai,

No sira iha esperansa ida deʼit, neʼe mak mate.”*+

12 Tuirmai Job hatán, hodi dehan:

 2 “Tuir loloos imi mak ema neʼebé hatene liu,

No matenek sei mate hamutuk ho imi!

 3 Maibé haʼu mós iha kbiit atu komprende.*

Haʼu mós la beik liu fali imi.

Sé mak la hatene buat sira-neʼe?

 4 Haʼu-nia maluk sira hamnasa haʼu,+

Tanba haʼu bolu Maromak atu hatán mai haʼu.+

Ema neʼebé laran-loos no moris ho hahalok loos mak sai vítima tanba ema hamnasa nia.

 5 Ema neʼebé haksolok hela deʼit la hanoin kona-ba susar,

Hodi hanoin katak terus sei kona deʼit ema neʼebé hamriik la metin.*

 6 Naʼok-teen sira-nia tenda iha dame,+

No ema sira neʼebé provoka Maromak, sira moris seguru,+

Sira neʼebé kaer hela sira-nia maromak* iha sira-nia liman.

 7 Maibé favór ida, husu toʼok ba animál sira, no sira sei hanorin ó,

Husu mós ba manu sira neʼebé semo iha lalehan, no sira sei fó-hatene ba ó.

 8 Hanoin kleʼan kona-ba* mundu neʼe, no mundu sei hanorin ó,

No ikan sira iha tasi mós sei fó sai ba ó.

 9 Husi buat hotu neʼe, ida-neʼebé mak la hatene

Katak Jeová nia liman mak halo ona sira?

10 Kriatura hotu neʼebé moris

No mós ema hotu nia moris*+ mak iha ninia liman.

11 Tilun koko liafuan sira

Hanesan nanál koko hahán,+ loos ka lae?

12 Matenek mak iha ferik-katuas sira-nia leet,+

No ema neʼebé moris naruk mak iha kbiit atu komprende, loos ka lae?

13 Maromak iha matenek no kbiit,+

Nia iha kbiit atu komprende+ no sei kumpre ninia hakarak.

14 Bainhira nia harahun buat ruma, neʼe labele harii fali,+

Buat neʼebé nia taka tiha ona, la iha ema ida mak bele loke.

15 Bainhira nia la fó bee, buat hotu sai maran,+

Bainhira nia husik tun bee, bee taka mundu tomak.+

16 Nia iha forsa no matenek,+

Ema neʼebé laʼo sala dalan no ema neʼebé lori ema seluk laʼo sala dalan, sira iha ninia liman.

17 Nia halo konsellu-naʼin sira laʼo ho ain-tanan,*

No nia halo juís sira sai beik.+

18 Nia kore tali neʼebé liurai sira kesi metin,+

No nia kesi sintu ba sira-nia knotak.

19 Nia halo amlulik sira laʼo ho ain-tanan,+

No nia hatún ema sira neʼebé kaer kbiit boot.+

20 Nia halakon liafuan husi konsellu-naʼin sira neʼebé ema tau fiar

No nia hasai matenek husi katuas sira-nia neon,

21 Nia hamoe ema-boot sira,+

No nia halo kbiit-naʼin sira sai fraku,*

22 Nia fó sai buat neʼebé subar iha nakukun laran,+

No nia fó naroman ba fatin neʼebé nakukun tebes.

23 Nia halo nasaun sira sai boot atu nia bele halakon sira,

Nia halo luan nasaun sira-nia rai atu nia bele lori sira ba dadur.

24 Nia halakon povu nia ulun-naʼin sira-nia kbiit atu komprende*

No halo sira laʼo-lemo iha rai-fuik neʼebé la iha dalan.+

25 Sira lamas bá-mai iha nakukun laran+ neʼebé naroman la iha,

Nia halo sira laʼo bá-mai hanesan ema lanu.+

13 “Neʼe duni, haʼu-nia matan haree ona buat hotu neʼe,

Haʼu-nia tilun rona ona no komprende.

 2 Buat neʼebé imi hatene, haʼu mós hatene,

Haʼu mós la beik liu fali imi.

 3 Maski nuneʼe haʼu hakarak koʼalia ho Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu,

Haʼu hakarak defende haʼu-nia kazu iha Maromak nia oin.+

 4 Maibé imi hafoʼer haʼu-nia naran ho lia-bosok,

Imi hotu mak doutór neʼebé folin-laek.+

 5 Se karik imi bele nonook deʼit,

Neʼe sei hatudu katak imi matenek.+

 6 Favór ida, rona lai ba haʼu-nia razaun sira,

See tilun ba buat neʼebé haʼu hatoʼo husi haʼu-nia ibun.

 7 Imi koʼalia buat la loos hodi apoia Maromak ka?

No imi koʼalia lia-bobar hodi apoia Maromak ka?

 8 Imi todan ba sorin hodi apoia Maromak ka?

Imi koko atu defende Maromak loos iha kazu neʼe ka?

 9 Se Maromak buka-hatene didiʼak kona-ba imi, neʼe sei lori buat diʼak ba imi ka lae?+

Imi bele lohi nia hanesan imi lohi ema ka?

10 Se imi ho subasubar koko atu todan ba sorin,+

Nia sei korrije kedas imi.

11 Ninia glória sei la halo imi nakdedar ka?

No imi sei la taʼuk ba nia ka?

12 Imi-nia lia-dadolin matenek sira mak hanesan ahi-kadesan deʼit,

Imi-nia liafuan sira fraku hanesan eskudu neʼebé halo husi rai-mean.

13 Imi nonook lai, atu nuneʼe haʼu bele koʼalia.

Tuirmai buat neʼebé sei akontese mai haʼu, husik ida-neʼe akontese bá!

14 Tanbasá mak haʼu tau haʼu-nia moris iha perigu laran?

Tanbasá mak haʼu fó an ba mate?

15 Maski nia atu oho haʼu, haʼu sei hein nafatin,+

Haʼu sei defende* haʼu-nia kazu iha ninia oin.

16 Nuneʼe nia sei fó salvasaun mai haʼu,+

Tanba ema aat* labele hamriik iha ninia oin.+

17 Rona didiʼak ba haʼu-nia liafuan,

See tilun ba buat neʼebé haʼu hatoʼo.

18 Haree, agora haʼu prepara ona haʼu-nia kazu,

Haʼu hatene duni katak haʼu mak loos.

19 Sé mak bele diskute malu ho haʼu?

Haʼu sei mate deʼit se haʼu nonook nafatin!*

20 Oh Maromak, buat rua deʼit mak haʼu husu,

Atu nuneʼe haʼu sei la subar an tan husi Ita:

21 Hasai Ita-nia liman neʼebé todan husi haʼu,

No keta kontinua halo haʼu taʼuk.+

22 Bolu haʼu bá no haʼu sei hatán,

Se lae, husik haʼu koʼalia no Ita hatán mai haʼu.

23 Sala saida mak haʼu halo?

Fó sai haʼu-nia sala sira mai haʼu.

24 Tanbasá mak Ita subar Ita-nia oin+

No haree haʼu hanesan Ita-nia inimigu?+

25 Ita sei halo taʼuk ai-tahan neʼebé anin huu bá-mai ka?

Ita sei duni tuir duʼut-maran ka?

26 Tanba Ita hakerek nafatin liafuan todan hodi duun haʼu,

No Ita fó kastigu mai haʼu tanba haʼu-nia sala sira iha tempu joven.

27 Ita xave metin haʼu-nia ain,*

Ita buka-hatene haʼu-nia dalan hotu,

No Ita tau marka ba haʼu-nia ain-fatin ida-idak.

28 Nuneʼe mane neʼe* nia isin sai dodok hanesan buat neʼebé dodok,

Hanesan hena neʼebé kukulai* han mohu.

14 “Ema neʼebé moris mai husi feto,

Ninia moris badak+ no nakonu ho susar.+

 2 Nia moris mai hanesan ai-funan neʼebé buras no depois namlaek tiha,*+

Nia hanesan lalatak neʼebé lakon lalais deʼit.+

 3 Ita-nia matan hateke ba ema,

No Ita lori haʼu ba tribunál atu hetan tesi-lia.+

 4 Ema neʼebé sala-naʼin* bele fó moris ba ema neʼebé la iha sala* ka lae?+

Lae duni!

 5 Ita deside ona ema nia loron sira,

Númeru ba ninia fulan sira Ita mak kontrola.

Ita tau ona limite ba nia atu nuneʼe nia labele liu.+

 6 Keta hateke tan ba nia, hodi nuneʼe nia bele deskansa,

Toʼo ninia loron remata+ hanesan serbisu-naʼin ida.

 7 Ai-hun deʼit mós sei iha esperansa.

Se ema tesi tiha ai-hun ida, nia sei moris fali,

No ninia sanak kiʼik sira sei buras nafatin.

 8 Maski ninia abut sai tuan iha rai okos

No ninia hun rohan mate iha rai laran,

 9 Se bee uitoan kona nia, ninia tubun sei moris,

No ninia sanak sira sei buras hanesan ai-horis foun ida.

10 Maibé bainhira ema ida mate, nia latan no la iha kbiit ona.

Bainhira ema ida iis kotu, nia iha neʼebé?+

11 Bee sei lakon husi tasi,

Bee iha mota mós suli tun no sai maran tiha.

12 Ema mós sei toba latan tanba mate no la hadeer fali.+

Toʼo lalehan lakon mohu mós sira sei la hadeer,

Maski fanu mós sira sei la hadeer.+

13 Oh haʼu hein katak Ita sei subar haʼu iha rate* laran,+

No subar haʼu toʼo Ita la hirus tan,

No marka tempu mai haʼu hodi hanoin-hetan fali haʼu!+

14 Se ema ida mate, nia bele moris fali ka lae?+

Haʼu sei hein loron ba loron toʼo haʼu-nia tempu nuʼudar atan* remata

No haʼu sai livre.+

15 Ita sei bolu no haʼu sei hatán ba Ita.+

Ita sei hanoin tebes ema neʼebé Ita kria ona ho Ita-nia liman.

16 Maibé agora, Ita sura nafatin haʼu-nia hakat ida-idak,

Ita buka deʼit haʼu-nia sala.

17 Ita taka metin haʼu-nia hahalok aat iha saku laran,

No taka metin haʼu-nia sala ho goma.

18 Hanesan foho ida bele sai rahun no monu

No fatuk boot bele monu namtate husi ninia fatin,

19 Hanesan bee halo fatuk sai mihis

No mota sira lori lakon tiha rai,

Nuneʼe mós Ita halakon tiha ema nia esperansa.

20 Ita hanehan nafatin nia toʼo nia lakon mohu,+

Ita troka ninia isin no haruka nia ba rate.

21 Ninia oan-mane sira hetan hahiʼi, maibé nia la hatene,

Sira sai folin-laek mós nia la hatene.+

22 Maibé bainhira nia sei moris hela nia sente moras,

No bainhira nia sei moris hela nia halerik.”

15 Elifaz+ ema Teman hatán, hodi dehan:

 2 “Ema matenek sei hatán ho liafuan mamuk* deʼit ka?

Nia sei halo nakonu ninia kabun ho anin husi parte leste ka?

 3 Korrije ho liafuan deʼit, neʼe la iha folin,

No koʼalia deʼit, neʼe la lori buat diʼak.

 4 Tanba ó mak ema la hamtaʼuk tan Maromak,

No ó hamenus ema nia interese ba Maromak.

 5 Tanba ó-nia sala mak ó koʼalia hanesan neʼe,*

No ó hili atu koʼalia ho laran-makerek.

 6 Ó-nia ibun rasik mak fó-sala ba ó, laʼós haʼu,

Ó-nia ibun-tutun mak fó sasin hasoru ó.+

 7 Ó mak ema primeiru neʼebé moris mai ka?

Ó moris mai antes foho sira iha ka?

 8 Ó rona Maromak nia liafuan segredu ka?

Ó hanoin ó mesak deʼit mak matenek ka?

 9 Buat saida deʼit mak ó hatene neʼebé ami la hatene?+

Buat saida deʼit mak ó komprende neʼebé ami la komprende?

10 Ema neʼebé fuuk mutin no tinan boot mak iha ami-nia leet,+

Mane sira neʼebé katuas liu fali ó-nia aman.

11 Maromak nia liafuan neʼebé fó kmaan ba ó

No liafuan mamar sira neʼebé hatoʼo ba ó, neʼe la toʼo ka?

12 Tanbasá mak ó-nia laran hanoin buat neʼebé la loos?

Tanbasá mak ó-nia matan hatudu hirus?

13 Ó sai hirus hasoru Maromak,

No ó husik ó-nia liafuan sira-neʼe sai husi ó-nia ibun rasik.

14 Ema bele sai moos iha Maromak nia oin ka lae?

Oinsá mak ema neʼebé moris mai husi feto bele sai ema loos?+

15 Nia la tau fiar ba ninia anju santu sira,

Iha ninia matan, lalehan deʼit mós la moos.+

16 Sá tan ho ema ida neʼebé halo hahalok aat neʼebé nia hakribi,+

Ema ida neʼebé kaan hahalok aat hanesan hamrook ba bee!

17 Rona mai haʼu! Haʼu sei fó-hatene ba ó,

Haʼu sei konta tuir buat neʼebé haʼu haree ona,

18 Buat sira-neʼe ema matenek sira konta sai ona no la subar,

Neʼe mak buat neʼebé sira rona husi sira-nia aman.+

19 Rai neʼe fó tiha ona ba sira,

No ema oin-foun la laʼo iha sira-nia leet.

20 Ema aat terus hela deʼit durante ninia moris tomak,

Kbiit-naʼin neʼebé aat mós terus hela deʼit durante ninia tinan hotu.

21 Ninia tilun rona lian neʼebé halo nia taʼuk,+

Naʼok-teen sira ataka nia durante tempu dame.

22 Nia la fiar katak nia bele halai sai husi nakukun,+

Nia haketak ona atu mate ho surik.

23 Nia laʼo-lemo hodi buka hahán,* no nia husu: “Hahán iha neʼebé”?

Nia hatene duni katak loron neʼebé nakukun toʼo daudaun ona.

24 Laran-susar no terus kontinua halo nia taʼuk,

Buat sira-neʼe hotu domina nia hanesan liurai ida neʼebé prontu ona atu ataka.

25 Tanba nia foti liman hasoru Maromak

No koko atu kontra* Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu,

26 Ho ulun-toos, nia halai atu kontra Maromak,

Ho ninia eskudu neʼebé mahar no forte,

27 Ninia oin taka ho bokur,*

No ninia kabun boot,

28 Nia hela iha sidade sira neʼebé sei naksobu,

Iha uma sira neʼebé sei sai fatuk butuk deʼit,

Neʼebé la iha ema ida mak hakarak hela.

29 Nia sei la sai riku, no ninia rikusoin sei la aumenta,

Ninia sasán sira sei la sai barak iha rai.

30 Nia sei labele halai sai husi nakukun,

Ahi sei halo maran ninia sanak kiʼik,*

Maromak* huu dala ida deʼit, nia sei lakon.+

31 Loloos nia labele laʼo sees no labele tau fiar ba buat neʼebé la iha folin,

Tanba nia sei simu fali kolen neʼebé la iha folin,

32 Lakleur tan neʼe sei akontese ba nia,

No ninia sanak sira sei nunka sai buras.+

33 Nia sei sai hanesan uvas-hun neʼebé ninia fuan matak monu namtate,

No hanesan ai-oliveira neʼebé ninia funan sira monu tiha.

34 Tanba ema-lubun neʼebé aat* sei la iha oan,+

No kona-ba ema neʼebé halo korrupsaun,* ahi sei han mohu sira-nia tenda.

35 Sira sai isin-rua ho problema no hahoris buat neʼebé aat,

No sira-nia oan-fatin nakonu ho bosok.”

16 Job hatán, hodi dehan:

 2 “Haʼu rona buat sira hanesan neʼe dala barak ona.

Imi hotu mak konsola-naʼin neʼebé lori susar deʼit!+

 3 Imi-nia liafuan mamuk* sira iha rohan ka lae?

Saida mak book imi atu hatán iha dalan hanesan neʼe?

 4 Haʼu mós bele koʼalia hanesan imi.

Se imi mak iha haʼu-nia fatin,

Haʼu mós bele koʼalia liafuan furak oioin hasoru imi

No doko ulun ba imi.+

 5 Maibé haʼu sei la halo nuneʼe, haʼu sei hametin imi ho liafuan sira husi haʼu-nia ibun,

No liafuan konsola nian husi haʼu-nia ibun sei fó kmaan ba imi.+

 6 Se karik haʼu koʼalia tan, haʼu-nia terus neʼe sei la sai kmaan,+

No se karik haʼu nonook mós, haʼu-nia moras neʼe sei la menus.

 7 Maibé agora Maromak halo haʼu kole loos ona,+

Nia harahun ona haʼu-nia uma-laran tomak.*

 8 Nia* mós kaer ona haʼu, no ema sai ona sasin,

Toʼo haʼu-nia isin neʼebé krekas mós fó sasin hasoru haʼu.

 9 Ho hirus nia lees tiha haʼu ba pedasuk, no nia rai odi hasoru haʼu.+

Nia ruun nehan hasoru haʼu.

Haʼu-nia inimigu hateke mai haʼu ho laran-aat.+

10 Sira loke ibun luan atu tolan haʼu,+

Sira basa haʼu-nia hasan hodi goza haʼu,

Sira barak loos halibur hodi kontra hasoru haʼu.+

11 Maromak entrega haʼu ba labarik-mane sira,

No nia soe haʼu ba ema aat sira-nia liman.+

12 Uluk haʼu moris hakmatek, maibé nia soe rahun ona haʼu,+

Nia kaer haʼu-nia kanuruk no harahun ona haʼu,

Tuirmai nia hana rama-oan sira mai loos deʼit haʼu.

13 Ninia hanadór sira hobur haʼu,+

Nia sona borus haʼu-nia rins+ no la sente laran-sadiʼa,

Nia fakar sai haʼu-nia aten-moruk ba rai.

14 Nia ataka haʼu hanesan tropa neʼebé sobu moru ida ba ida,

Nia halai mai hasoru haʼu hanesan funu-naʼin ida.

15 Haʼu suku hamutuk hena karón* hodi taka haʼu-nia isin,+

No haʼu hakoi ona haʼu-nia dignidade* iha rai-rahun laran.+

16 Haʼu tanis toʼo oin mean,+

Toʼo haʼu-nia matan-kulit mós sai metan,

17 Maski haʼu-nia liman la halo violénsia

No haʼu-nia orasaun mak moos.

18 Oh rai, keta taka haʼu-nia raan!+

No keta fó fatin hakmatek ba haʼu-nia halerik!

19 Maibé agora, haʼu-nia sasin-naʼin mak iha lalehan,

Nia neʼebé bele fó sasin ba haʼu mak iha fatin aas.

20 Haʼu-nia maluk sira hatún haʼu,+

Haʼu tanis ba Maromak.*+

21 Husik ema ida sai tesi-lia naʼin entre haʼu ho Maromak,

Hanesan entre ema ida ho nia maluk.+

22 Tanba haʼu-nia tinan sira hela uitoan deʼit,

No haʼu sei laʼo tuir dalan neʼebé haʼu sei la fila fali.+

17 “Haʼu-nia forsa moris nian* rahun ona, haʼu-nia loron sira toʼo ona rohan,

Rate mak hein hela haʼu.+

 2 Gozadór sira haleʼu haʼu,+

No haʼu-nia matan tenke haree kontradór sira-nia hahalok.

 3 Favór ida, promete mai haʼu katak Ita sei apoia haʼu.

Sé tan mak sei kaer liman ho haʼu hodi ajuda haʼu?+

 4 Tanba Ita subar tiha kbiit atu tetu didiʼak husi sira-nia fuan-laran,+

Tan neʼe mak Ita la foti aas sira.

 5 Nia prontu atu fahe rikusoin ba ninia kolega sira,

Maibé ninia oan sira hamlaha toʼo sira-nia matan haree la moos.

 6 Nia halo haʼu sai vítima ba ema nia liafuan neʼebé hatún haʼu,*+

Toʼo sira tafui kabeen ba haʼu-nia oin.+

 7 Haʼu-nia matan sai malahuk tanba laran-susar,+

No haʼu-nia isin krekas loos.

 8 Ema laran-loos sira hakfodak haree haʼu sai hanesan neʼe,

No ema neʼebé la halo sala sai laran-susar kona-ba ema aat.*

 9 Ema neʼebé laran-loos kaer metin ba ninia dalan,+

No ema neʼebé liman moos, ninia forsa aumenta ba beibeik.+

10 Maibé, imi hotu bele mai no koʼalia buat neʼebé imi hakarak koʼalia,

Tanba haʼu seidauk hetan ema matenek ida iha imi-nia leet.+

11 Haʼu-nia loron sira liu tiha ona,+

Haʼu-nia planu, katak haʼu-nia hakarak sira, sai runguranga ona.+

12 Sira nafatin troka kalan ba loron,

Sira dehan: ‘Naroman besik ona’, maibé haʼu haree mak nakukun deʼit.

13 Se haʼu hein, rate* sei sai haʼu-nia uma,+

Haʼu sei nahe haʼu-nia toba-fatin iha nakukun laran.+

14 Haʼu sei bolu rate,*+ hodi dehan: ‘Ita mak haʼu-nia aman!’

Ba ular-oan, haʼu dehan: ‘Ita mak haʼu-nia inan no haʼu-nia feton!’

15 Nuneʼe, haʼu-nia esperansa iha neʼebé?+

Sé mak bele haree haʼu-nia esperansa?

16 Haʼu-nia esperansa sei tun ba rate* neʼebé ninia portaun sira mak metin,

Iha tempu neʼebé ita hotu hamutuk tun ba rai-rahun laran.”+

18 Bildad+ ema Suá hatán, hodi dehan:

 2 “Bainhira loos mak ó sei para koʼalia hanesan neʼe?

Hatudu kbiit atu komprende bá hodi ami bele koʼalia fali.

 3 Tanbasá mak ó haree ami hanesan animál?+

Iha ó-nia matan ami mak hanesan ema beik* ka?

 4 Maski ho hirus ó lees ó-nia an* ba pedasuk,

Mundu neʼe sei sai mamuk tan deʼit ó ka?

Fatuk sei muda dook husi ninia fatin ka?

 5 Neʼe duni, ema aat nia naroman sei sai nakukun,

No ninia ahi neʼebé lakan sei la fó naroman.+

 6 Naroman iha ninia tenda laran sei sai nakukun,

No ninia ahi-oan neʼebé iha leten sei mate.

 7 Ninia hakat sira neʼebé forte sei sai neineik,

No ninia konsellu rasik sei halo nia monu.+

 8 Tanba ninia ain sei lori nia ba rede,

No nia sei laʼo tama ba rede laran.

 9 Lasu sei kaʼit ninia ain-tuban,

Lasu sei kaer nia.+

10 Iha tali ida neʼebé subar ona ba nia iha rai laran,

No iha lasu ida neʼebé tau ona iha ninia dalan.

11 Susar oioin husi sorin-sorin halo nia taʼuk+

No duni tuir ninia hakat sira.

12 Ninia forsa sai fraku,

No dezastre+ sei kona nia toʼo halo nia laʼo nakdoko.*

13 Moras ida neʼebé aat liu* han mohu tiha ninia liman-ain tomak,

Neʼe sei han mohu ninia kulit.

14 Sira haketak nia husi ninia tenda neʼebé seguru+

No halo nia laʼo ba mate neʼebé aat tebes.*

15 Ema oin-foun mak sei hela iha ninia tenda,

Ahi* sei han mohu ninia hela-fatin.+

16 Ninia abut sira iha okos sei sai maran,

No ninia sanak sira iha leten sei sai namlaek.

17 Ema sei haluha tiha nia iha rai,

No iha dalan sira, ema sei la hatene ninia naran.

18 Ema sei duni sai nia husi naroman hodi bá nakukun laran

No duni sai nia husi rai neʼebé buras.

19 Nia sei la iha oan no bei-oan sira iha povu nia leet,

No la iha ema ida husi nia mak sei moris hela iha fatin neʼebé nia hela.*

20 Bainhira ninia loron toʼo mai, ema husi área Oeste sei hakribi

No ema husi área Leste sei sente taʼuk tebes.

21 Neʼe mak buat neʼebé akontese ba ema aat nia tenda sira

No ba fatin husi ema neʼebé la hatene Maromak.”

19 Job hatán, hodi dehan:

 2 “Toʼo bainhira mak imi sei halo haʼu hirus,+

Hodi hanehan haʼu ho imi-nia liafuan sira?+

 3 Imi korrije haʼu dala sanulu ona,

Imi la moe atu halo aat ba haʼu.+

 4 Se haʼu halo sala duni,

Sala neʼe haʼu-nian ba nafatin.

 5 Se imi hakarak nafatin halo imi-nia an boot liu fali haʼu,

No dehan katak haʼu merese simu imi-nia liafuan neʼebé hatún haʼu,

 6 Hatene bá katak Maromak rasik mak lohi tiha haʼu,

No nia kaer ona haʼu iha ninia rede neʼebé lasu haʼu.

 7 Haʼu kontinua halerik: ‘Violénsia!’ maibé haʼu la hetan resposta,+

Haʼu kontinua halerik hodi husu ajuda, maibé justisa la iha.+

 8 Nia taka metin tiha haʼu-nia dalan ho didin fatuk, no haʼu labele liu,

Nia taka haʼu-nia dalan sira ho nakukun.+

 9 Nia kolu sai tiha haʼu-nia glória husi haʼu,

No hasai tiha koroa husi haʼu-nia ulun.

10 Nia harahun tiha haʼu husi sorin-sorin hotu toʼo haʼu lakon mohu,

Nia fokit sai tiha haʼu-nia esperansa hanesan fokit ai-hun ida.

11 Ninia hirus lakan hasoru haʼu,

No nia haree haʼu hanesan ninia inimigu.+

12 Ninia tropa sira mai hamutuk no halo serku ba haʼu,

No sira harii tenda haleʼu haʼu-nia tenda.

13 Nia hadook tiha haʼu-nia maun-alin rasik husi haʼu,

No ema sira neʼebé koñese haʼu mós fila kotuk tiha ba haʼu.+

14 Haʼu la iha tan kolega diʼak sira,*

No ema sira neʼebé haʼu koñese didiʼak mós haluha ona haʼu.+

15 Bainaka sira iha haʼu-nia uma+ no haʼu-nia atan-feto sira mós haree haʼu nuʼudar ema oin-foun.

Haʼu mak ema estranjeiru duni tuir sira-nia haree.

16 Haʼu bolu haʼu-nia atan, maibé nia la hatán.

Haʼu husu favór ba nia atu hatudu laran-sadiʼa ba haʼu.

17 Haʼu-nia feen hakribi tebes iis dois husi haʼu-nia ibun,+

No haʼu sai buat neʼebé dois tebes ba haʼu-nia maun-alin rasik.

18 Labarik kiʼik sira mós odi haʼu.

Bainhira haʼu hamriik, sira komesa goza haʼu.

19 Haʼu-nia belun diʼak sira hotu odi haʼu,+

No ema sira neʼebé haʼu hadomi kontra hasoru fali haʼu.+

20 Haʼu-nia isin la iha, kulit deʼit mak taka ruin,+

No haʼu besik atu mate ona.*

21 Haʼu-nia kolega sira, hatudu laran-sadiʼa mai haʼu, hatudu laran-sadiʼa bá,

Tanba Maromak nia liman rasik mak fó susar ona mai haʼu.+

22 Tanbasá mak imi halo hanesan Maromak hodi haterus haʼu nafatin,+

No ataka haʼu la para?+

23 Haʼu hakarak hakerek tiha haʼu-nia liafuan sira!

Haʼu hakarak hakerek iha livru laran!

24 Oh, haʼu hakarak liafuan sira-neʼe bahat ba nafatin iha fatuk boot,

Bahat ho kaneta* besi no fui ho makdadi!*

25 Tanba haʼu hatene didiʼak katak haʼu-nia salvadór*+ moris hela,

Nia sei mai no hamriik iha rai leten.

26 Haʼu-nia kulit sai aat tiha hanesan neʼe,

Maibé haʼu-nia isin sei iha, haʼu sei haree Maromak.

27 Haʼu rasik sei haree nia,

Haʼu-nia matan rasik mak sei haree, laʼós ema seluk nian.+

Maibé iha haʼu-nia laran haʼu sente todan loos!*

28 Tanba imi dehan: ‘Oinsá mak ita fó-terus nafatin ba nia?’+

Tanba imi hanoin problema nia hun mak haʼu.

29 Imi rasik tenke taʼuk surik,+

Tanba surik sei lori kastigu ba sala,

Imi tenke hatene katak iha duni juís ida.”+

20 Zofar+ ema Naama hatán:

 2 “Haʼu tenke hatán tanba haʼu-nia neon la hakmatek,

Tanba haʼu sente laran-nakali.

 3 Haʼu rona ona konsellu neʼebé hatún haʼu,

No haʼu tenke hatán tuir buat neʼebé haʼu komprende.

 4 Loloos ó hatene ona buat sira neʼebé haʼu atu fó-hatene ba ó,

Tanba buat sira-neʼe hanesan neʼe ona husi tempu neʼebé ema primeiru* moris iha rai.+

 5 Ema aat sira-nia haklalak ksolok nian mak ba tempu badak deʼit,

No ema aat* nia haksolok hela ba tempu uitoan deʼit.+

 6 Maski ninia kmanek boot bele aas toʼo lalehan

No ninia ulun mós aas toʼo kalohan,

 7 Maibé nia sei lakon ba nafatin hanesan ninia tee,

Ema neʼebé uluk sempre haree nia sei dehan: ‘Agora nia iha neʼebé?’

 8 Nia sei lakon tiha hanesan mehi, no sira sei la hetan nia,

Nia sei lakon tiha hanesan vizaun iha kalan.

 9 Ema nia matan neʼebé uluk haree nia sei la haree tan nia,

No ninia hela-fatin mós sei la haree tan nia.+

10 Ninia oan sira sei buka ema kiak atu hatudu laran-sadiʼa ba sira,

Nia rasik sei fó fali rikusoin neʼebé nia hadau.+

11 Ninia ruin sei forsa hanesan tempu joven,

Maibé nia sei mate hamutuk ho ninia forsa neʼe.

12 Se buat neʼebé aat sente midar iha ninia ibun,

Se nia subar ida-neʼe iha ninia nanál okos,

13 Se nia sente gostu no lakohi husik ida-neʼe,

Maibé nia sei rai hela nafatin ida-neʼe iha ninia ibun,

14 Ninia hahán sei sai siin iha ninia kabun laran,

Neʼe sei sai hanesan samea-kobra nia venenu* iha ninia laran.

15 Nia tolan tiha rikusoin, maibé nia sei muta sai fali,

Maromak sei halo mamuk ninia kabun.

16 Nia sei xupa samea-kobra nia venenu,

Samea venenu nia nehan* sei tata nia no oho nia.

17 Nia sei nunka haree bee neʼebé suli iha bee-dalan,

No sei la haree manteiga* ho bani-been neʼebé suli makaʼas hanesan bee.

18 Nia sei fó fali sasán sira neʼebé nia hetan no la uza sasán sira-neʼe,

Nia sei la goza rikusoin neʼebé nia hetan husi ninia negósiu.+

19 Tanba nia harahun ema kiak no husik tiha sira,

Nia hadau tiha uma neʼebé laʼós nia mak harii.

20 Maibé nia sei sente la iha dame iha laran,

Ninia rikusoin sei la salva nia.

21 Nia tolan ona buat hotu,

Tan neʼe mak ninia moris diʼak neʼe sei la dura.

22 Bainhira ninia rikusoin sai nakonu toʼo resin, nia sei sai laran-taridu,

Buat hotu neʼebé aat sei kona nia.

23 Bainhira nia halo nakonu hela ninia kabun,

Maromak* sei haruka ninia laran-nakali makaʼas ba nia,

Hanesan udan neʼebé tun ba nia.

24 Bainhira nia halai sees husi armas besi,

Rama-oan sira neʼebé hana sai husi rama-inan riti sei sona borus nia.

25 Nia losu sai rama-oan neʼebé sona borus ninia kotuk,

No hasai armas neʼebé nabilan husi ninia aten-moruk,

Taʼuk mak domina nia.+

26 Ninia rikusoin sira sei lakon iha nakukun laran,

Ahi neʼebé ema ida la kehe mak sei han mohu nia,

Ema neʼebé sei moris hela iha ninia tenda laran sei kona dezastre.

27 Lalehan sei fó sai ninia sala,

No mundu sei kontra hasoru nia.

28 Rai-nabeen sei halakon mohu ninia uma,

Bee neʼe sei suli makaʼas iha Maromak* nia loron hirus.

29 Neʼe mak ema aat sira-nia kolen husi Maromak,

Liman-rohan neʼebé Maromak hakotu ona ba nia.”

21 Job hatán, hodi dehan:

 2 “Rona didiʼak ba buat neʼebé haʼu hatete,

Se imi rona karik, neʼe sei fó kmaan mai haʼu.

 3 Hatudu pasiénsia mai haʼu bainhira haʼu koʼalia.

Depois haʼu koʼalia tiha mak imi bele hamoe haʼu.+

 4 Haʼu hatoʼo haʼu-nia halerik ba ema ka?

Se nuneʼe, haʼu* sei lakon haʼu-nia pasiénsia, loos ka lae?

 5 Haree mai haʼu no hateke ho hakfodak,

Taka imi-nia ibun ho imi-nia liman.

 6 Bainhira haʼu hanoin kona-ba neʼe, haʼu sente laran-taridu,

No haʼu-nia isin tomak nakdedar.

 7 Tanbasá mak ema aat sira la mate,+

Sai riku* no moris naruk?+

 8 Sira-nia oan sira sempre hamutuk ho sira,

No sira bele haree sira-nia bei-oan ba bei-oan.

 9 Sira-nia uma mak seguru, sira la sente taʼuk,+

No Maromak la fó kastigu ba sira ho ninia rota.

10 Sira-nia karau-aman sempre halo kabuk karau-inan,

Sira-nia karau-inan sempre hahoris oan no oan nunka mate.

11 Sira-nia oan-mane sira halai livre iha liʼur hanesan bibi-lubun,

No sira-nia oan sira haksoit bá-mai.

12 Sira kanta hodi akompaña ho tamborín no arpa,

Sira haksolok ho flauta nia lian.+

13 Sira halaʼo sira-nia moris ho haksolok

Toʼo sira tun ba rate* ho laran-hakmatek.*

14 Maibé sira hatete ba Maromak neʼebé loos: ‘Husik ami mesak bá!

Ami lakohi hatene Ita-nia dalan sira.+

15 Sé mak Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu? Tanbasá mak ami tenke serbí nia?+

Ami hetan buat diʼak saida atu hatene kona-ba nia?’+

16 Maibé haʼu hatene katak sira rasik la iha kbiit atu halo buat hotu laʼo ho diʼak iha sira-nia moris.+

Ema aat nia hanoin* dook husi haʼu.+

17 Dala hira ona mak ema aat nia ahi-oan mate?+

Dala hira ona mak susar kona sira?

Dala hira ona mak Maromak halakon sira ho ninia hirus?

18 Horibainhira mak sira sai hanesan duʼut-maran neʼebé anin huu?

Horibainhira mak sira sai hanesan trigu-kulit neʼebé anin-fuik lori lakon tiha?

19 Maromak sei rai hela ema ida nia kastigu ba ninia oan sira.

Maibé haʼu hein katak Maromak sei fó kastigu ba nia atu nia bele hatene ida-neʼe.+

20 Haʼu hein katak ninia matan rasik sei haree terus neʼebé kona nia,

No nia hemu husi Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu nia kopu hirus nian.+

21 Se ninia fulan sira habadak tiha,*+

Nia sei la hanoin tan kona-ba buat neʼebé akontese ba ninia umakain bainhira nia mate sedu, loos ka lae?

22 Sé mak bele hanorin Maromak*+

Bainhira Maromak tesi-lia ba ema-boot sira?+

23 Mane ida mate bainhira nia sei forte hela+

Bainhira nia moris hakmatek no kalma,+

24 Bainhira ninia kelen nakonu ho bokur

No ninia ruin sei forte.*

25 Maibé mane ida seluk mate ho laran-susar tebes,*

Bainhira nia seidauk koko buat sira neʼebé diʼak.

26 Sira sei latan hamutuk iha rai-rahun laran,+

No ular-oan mak sei han sira naʼin-rua hotu.+

27 Haʼu hatene ho momoos saida mak imi hanoin

No imi-nia planu aat sira mai haʼu.*+

28 Tanba imi hatete: ‘Ema-boot nia uma iha neʼebé?

No tenda neʼebé uluk ema aat hela iha neʼebé?’+

29 Imi la husu ba ema laʼo-rai sira ka?

Imi la buka-hatene didiʼak sira-nia hanoin* ka?

30 Ema aat la mate iha loron dezastre nian

No hetan salvasaun husi loron susar nian, loos ka lae?

31 Sé mak sei koʼalia ba ema neʼe kona-ba ninia dalan sira?

No sé mak sei selu fali buat neʼebé nia halo ona?

32 Bainhira lori tiha nia ba rate,

Ema sei hein ninia rate.

33 Rai-kafuʼak iha foho-leet* sei sai midar ba nia,+

No ema hotu sei tuir nia*+

Hanesan mós ho ema sira antes nia, neʼebé sura labele.

34 Entaun, tanbasá mak imi koko atu fó kmaan mai haʼu? Imi-nia liafuan neʼe saugati deʼit.+

Imi-nia resposta hotu mak liafuan lohi deʼit!”

22 Tuirmai Elifaz+ ema Teman hatán, hodi dehan:

 2 “Ema ida iha folin ba Maromak ka lae?

Ema neʼebé matenek bele halo buat diʼak ba nia ka lae?+

 3 Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu sei sente haksolok ho* ó-nia hahalok neʼebé diʼak ka lae?

Nia hetan buat diʼak ruma tanba ó moris ho laran-metin* ka lae?+

 4 Maromak sei fó kastigu ba ó no lori ó ba tribunál

Tanba ó hamtaʼuk nia ka?

 5 Neʼe tanba ó-nia hahalok aat mak barak tebes ona

No ó-nia hahalok sala la iha rohan, loos ka lae?+

 6 Tanba la ho razaun mak ó hadau ó-nia maun-alin nia sasán nuʼudar garantia,*

No ó hasai ema nia roupa hodi husik sira isin-tanan deʼit.*+

 7 Ó la fó netik bee ba ema neʼebé kole atu hemu,

No ó lakohi fó ai-han ba ema neʼebé hamlaha.+

 8 Mane sira neʼebé kbiit boot hanesan ó, iha rai barak,+

No ema naran-boot deʼit mak hela iha rai neʼe.

 9 Maibé ó haruka feto-faluk sira sai ho liman-mamuk,

No ó halo oan-kiak* sira-nia liman sai fraku.

10 Tan neʼe mak iha lasu sira* neʼebé haleʼu ó,+

No derrepente deʼit perigu oioin mosu hodi hataʼuk ó.

11 Tan neʼe mak rai nakukun tebes toʼo ó labele haree,

No bee saʼe toʼo taka ó.

12 Maromak mak iha fatin aas liu iha lalehan, loos ka lae?

No haree bá, fitun sira hotu mak aas tebes.

13 Maibé ó hatete: ‘Loloos Maromak hatene saida?

Nia bele haree borus husi kalohan metan hodi tesi-lia ka?

14 Bainhira nia laʼo bá-mai iha fatin aas liu iha lalehan

Kalohan sira mak hanetik nia hodi nia labele haree.’

15 Ó sei laʼo tuir dalan uluk nian

Neʼebé ema aat sira laʼo ona ka?

16 Antes sira-nia tempu toʼo mai, mate mak hadau tiha sira,*

Hanesan uma ida nia fundasaun neʼebé mota lori tiha.+

17 Sira dehan beibeik ba Maromak neʼebé loos: ‘Husik ami mesak!’

No ‘Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu bele halo saida mai ami?’

18 Maibé nia mak halo nakonu sira-nia uma ho buat sira neʼebé diʼak.

Hanoin aat hanesan neʼe dook husi haʼu-nia hanoin.

19 Ema neʼebé laran-loos sei haree sira-nia susar no haksolok,

No ema neʼebé la halo sala sei hamnasa sira no hatete:

20 ‘Ita-nia inimigu lakon mohu ona,

No ahi sei han mohu buat neʼebé sira husik hela.’

21 Koñese didiʼak Nia bá, no ó sei iha dame,

Hodi nuneʼe ó sei hetan buat diʼak sira.

22 Simu ukun-fuan husi ninia ibun,

No rai hela ninia liafuan sira iha ó-nia laran.+

23 Se ó fila fali ba Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu, ó-nia moris sei sai hanesan uluk.+

Se ó hasai buat neʼebé la loos husi ó-nia tenda,

24 Se ó soe ó-nia osan-mean iha rai-rahun laran

No soe tun osan-mean husi Ofir*+ ba dalan kloot iha fatuk-leet,

25 Nuneʼe Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu sei sai ó-nia osan-mean,

No nia sei sai ó-nia osan-mutin neʼebé diʼak liu.

26 Hodi halo nuneʼe, ó sei haksolok tebes tanba Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu,

No ó sei foti ó-nia oin ba Maromak.

27 Ó sei harohan ba nia, no nia sei rona ó,

No ó sei kumpre ó-nia promesa sira.

28 Ó sei hetan susesu iha buat hotu neʼebé ó deside atu halo,

No naroman sei leno ó-nia dalan.

29 Tanba ó sei hetan moe bainhira ó koʼalia ho foti an,

Maibé nia sei salva ema neʼebé haraik an.*

30 Nia sei salva ema neʼebé la halo sala,

Nuneʼe se ó-nia liman mak moos, ó sei hetan duni salvasaun.”

23 Job hatán, hodi dehan:

 2 “Ohin loron mós haʼu sei defende an ho ulun-toos,+

Haʼu-nia forsa la iha ona tanba haʼu halerik beibeik.

 3 Se karik haʼu hatene iha neʼebé mak haʼu bele hetan Maromak,+

Haʼu sei bá ninia fatin.+

 4 Haʼu sei lori haʼu-nia kazu ba ninia oin

No halo nakonu haʼu-nia ibun ho razaun hodi defende an,

 5 Haʼu sei hatene oinsá mak nia hatán mai haʼu

No haʼu sei rona didiʼak saida mak nia hatete mai haʼu.

 6 Nia sei diskute malu ho haʼu hodi uza ninia kbiit boot ka?

Lae, haʼu fiar nia sei rona didiʼak mai haʼu.+

 7 Iha neʼebá, ema neʼebé laran-loos bele rezolve problema ho nia,

No haʼu-nia Juís sei fó sai katak haʼu mak loos dala ida deʼit ba nafatin.

 8 Maibé kuandu haʼu bá parte leste, nia la iha neʼebá,

Nuneʼe haʼu fila fali, haʼu buka nia la hetan.

 9 Haʼu laʼo ba sorin karuk, ba fatin neʼebé nia serbisu, maibé haʼu la haree nia,

Depois neʼe, nia fila ba sorin loos, maibé haʼu mós la haree nia.

10 Maibé nia hatene dalan neʼebé haʼu liu.+

Bainhira nia koko tiha haʼu, haʼu sei sai hanesan osan-mean neʼebé hamoos ona.+

11 Haʼu-nia ain laʼo tuir ninia ain-fatin ho loloos,

Haʼu laʼo tuir ninia dalan no la laʼo sees.+

12 Haʼu la hasees an husi ukun-fuan neʼebé sai husi ninia ibun.

Haʼu hafolin ninia liafuan sira+ liu fali buat neʼebé nia haruka haʼu atu halo.

13 Bainhira nia deside metin ona, sé mak bele kontra nia?+

Bainhira nia hakarak halo buat ruma, nia sei halo duni.+

14 Tanba nia sei halo tuir buat hotu neʼebé nia deside ona ba haʼu,

No nia sei hanoin atu halo buat barak tan ba haʼu.

15 Tan neʼe mak haʼu laran-susar tanba nia,

Bainhira haʼu hanoin kona-ba nia, haʼu-nia taʼuk aumenta liután.

16 Maromak halo haʼu sai laran-taʼuk,

No Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu halo haʼu taʼuk.

17 Maski nakukun mak taka haʼu-nia oin,

Maibé haʼu sei la nonook.

24 “Tanbasá mak Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu la marka tempu ida atu tesi-lia?+

Tanbasá mak sira neʼebé hatene nia la haree ninia loron neʼe?*

 2 Ema muda marka ba baliza husi ema seluk nia rai,+

Sira hadau animál-lubun atu hakiak iha sira-nia rai rasik.

 3 Sira hadau oan-kiak* nia kuda-burru

No foti feto-faluk nia karau nuʼudar garantia ba debe.*+

 4 Sira la husik ema kiak atu laʼo iha dalan boot,

Ema neʼebé kbiit-laek iha rai tenke subar an husi sira.+

 5 Ema kiak buka hahán hanesan kuda-burru fuik+ buka hahán iha rai-fuik,

Sira buka hahán iha rai-fuik maran ba sira-nia oan.

 6 Sira tenke koʼa ai-han* iha ema seluk nia toʼos

No hili uvas restu iha ema aat sira-nia toʼos-uvas.

 7 Kalan tomak sira isin-tanan, la iha roupa,+

Sira la iha buat ida atu taka an iha tempu malirin.

 8 Udan husi foho halo sira bokon didiʼak,

Sira hakoʼak fatuk boot deʼit tanba la hetan fatin atu hamahon an.

 9 Ema aat sira hadau tiha oan-kiak husi ninia inan nia susun,+

No foti ema kiak nia roupa nuʼudar garantia ba debe.+

10 Neʼe halo ema kiak sira laʼo bá-mai ho isin-tanan no la iha roupa,

Sira hamlaha hela bainhira sira lori trigu-fulin neʼebé koʼa ona.

11 Sira serbisu makaʼas* durante loron manas iha foho-lolon iha lutu fatuk nia leet,

Sira sama uvas-fuan hodi halo tua, maibé sira hamrook nafatin.+

12 Ema neʼebé atu mate ona halerik beibeik iha sidade laran,

Sira neʼebé kanek todan hakilar hodi husu ajuda,+

Maibé Maromak la hanoin kona-ba neʼe.*

13 Iha ema neʼebé odi naroman,+

Sira la rekoñese ninia dalan sira,

No sira la laʼo tuir ninia dalan sira.

14 Ohodór ida hadeer iha dadeer-saan,

Nia oho ema kbiit-laek no ema kiak,+

No nia sai naʼok-teen iha kalan.

15 Ema neʼebé halo adultériu* hein ba rai-nakaras,+

Hodi dehan: ‘La iha ema ida mak sei haree haʼu!’+

No nia taka ninia oin.

16 Naʼok-teen sira tama ema nia uma iha nakukun laran,

Sira sulan an iha loron.

Sira mak ema neʼebé la hatene naroman.+

17 Sira taʼuk loron hanesan ema taʼuk nakukun,

Maibé sira toman ona ho buat sira neʼebé ema taʼuk iha nakukun laran.

18 Maibé bee sei lori sira lakon lalais.

Sira-nia rai sei hetan malisan.+

Sira sei la fila fali ba sira-nia toʼos-uvas.

19 Hanesan tempu bailoro no manas halakon jelu-rahun neʼebé nabeen ona,

Rate* mós halakon ema sira neʼebé halo sala!+

20 Ninia inan sei haluha nia, ular-oan sei han nia ho kontente.

Ema sei la hanoin-hetan tan nia.+

No ema neʼebé halo hahalok la loos sei tohar hanesan ai-hun ida.

21 Nia lasu feto neʼebé labele iha oan,

No nia haterus feto-faluk sira.

22 Maromak* sei uza ninia forsa atu halakon kbiit-naʼin sira,

Maski sira iha pozisaun aas, maibé sira la hatene sira-nia moris sei sai oinsá.

23 Maromak* husik sira sai fiar an no sente seguru,+

Maibé ninia matan haree ba buat hotu neʼebé sira halo.*+

24 Sira-nia pozisaun aas ba tempu uitoan, depois neʼe sira la iha tan.+

Sira-nia pozisaun aas la iha ona,+ no ikusmai sira mós mate hanesan ho ema hotu,

Sira sai hanesan trigu-fulin neʼebé ema koʼa no halibur hamutuk ona.

25 Agora sé mak bele hatudu katak haʼu mak bosok-teen

Ka dehan katak haʼu-nia liafuan sira mak sala?”

25 Bildad+ ema Suá hatán, hodi dehan:

 2 “Ukun no forsa neʼebé halo taʼuk mak ninian,

Nia harii dame iha lalehan.

 3 Ninia tropa sira bele sura ka lae?

Ba sé mak nia la fó ninia naroman?

 4 Entaun, oinsá mak ema bele sai ema loos iha Maromak nia oin?+

Oinsá mak ema neʼebé moris mai husi feto labele iha sala?*+

 5 Ba nia, fulan deʼit mós la naroman

No fitun sira mós la moos,

 6 Sá tan ho ema neʼebé hanesan ular-oan deʼit,

No oan-mane husi ema, neʼebé hanesan ular kiʼik!”

26 Job hatán, hodi dehan:

 2 “Ó-nia dalan atu ajuda ema neʼebé la iha kbiit mak hanesan neʼe ka?

Ó-nia dalan atu salva ema neʼebé la iha forsa mak hanesan neʼe ka?+

 3 Ó fó konsellu kapás tebes ba ema neʼebé beik!+

Ó lalais loos atu hatudu sai ó-nia matenek!

 4 Ó koko atu koʼalia ba sé?

No sé mak haruka* ó atu koʼalia buat sira hanesan neʼe?

 5 Ema sira neʼebé mate ona la iha kbiit no sira nakdedar,

Sira iha tasi okos, iha kriatura sira iha tasi laran nia okos.

 6 Maromak* haree ho momoos buat hotu iha rate* laran,+

No nia haree buat hotu iha fatin halakon nian.*

 7 Nia nahe lalehan parte norte hanesan hena iha fatin neʼebé mamuk,+

No mundu la tara ba buat ida.

 8 Nia falun bee iha ninia kalohan laran ho didiʼak,+

Atu nuneʼe kalohan sira labele nakfera tanba todan.

 9 Nia nahe ninia kalohan,+

Hodi taka ninia kadunan atu labele haree.

10 Nia marka liña baliza* entre lalehan no tasi,+

Nia halo baliza entre naroman no nakukun.

11 Lalehan nia riin sira mós nakdoko,

Sira nakdedar tanba nia korrije sira.

12 Ho ninia kbiit, nia halo tasi siʼak,+

No ho ninia matenek, nia halo tohar animál boot tasi nian* sai pedasuk ba pedasuk.+

13 Ho ninia iis,* nia halo lalehan sai moos,

Ninia liman sona borus samea neʼebé dolar lalais.

14 Tuir loloos, buat sira-neʼe mak parte kiʼik deʼit husi ninia hahalok sira,+

No ita rona deʼit ninia lian bisubisu!

Entaun, sé mak bele komprende oinsá nia hamosu rai-tarutu makaʼas?”+

27 Job kontinua hatoʼo ninia liafuan,* hodi dehan:

 2 “Haʼu jura hodi Maromak neʼebé moris, neʼebé la fó justisa mai haʼu,+

Haʼu jura hodi Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu neʼebé moris, neʼebé halo haʼu-nia moris terus tebes:+

 3 Bainhira haʼu-nia iis seidauk kotu

No iis* husi Maromak sei iha haʼu-nia inus-kuak,+

 4 Haʼu-nia ibun sei la koʼalia buat neʼebé la loos,

No haʼu-nia nanál mós sei la bisubisu ho lia-bosok!

 5 Haʼu nunka bele fó sai katak imi mak ema neʼebé loos!

Toʼo haʼu mate, haʼu sei nunka husik haʼu-nia laran-metin!*+

 6 Haʼu sei kaer metin haʼu-nia hahalok loos no nunka husik ida-neʼe,+

Haʼu-nia laran sei la fó-sala ba haʼu iha haʼu-nia moris tomak.

 7 Husik haʼu-nia inimigu hetan kastigu hanesan ema aat,

Husik sira neʼebé ataka haʼu sai hanesan ema neʼebé halo hahalok aat.

 8 Kona-ba ema aat,* bainhira Maromak halakon tiha nia,+

Bainhira Maromak hasai tiha ninia moris, ninia esperansa mak saida?

 9 Bainhira susar kona nia,

Maromak sei rona ninia halerik ka lae?+

10 Nia sei hetan ksolok tanba Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu ka lae?

Nia sei bolu Maromak iha tempu hotu ka lae?

11 Haʼu sei hanorin imi kona-ba Maromak nia kbiit,*

Haʼu sei la subar buat ida kona-ba Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu.

12 Se imi hotu haree ona vizaun sira,

Tanbasá mak imi-nia liafuan sira folin-laek tebes?

13 Buat neʼebé ema aat simu husi Maromak,+

No liman-rohan neʼebé ukun-naʼin aat sira simu husi Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu mak tuirmai neʼe:

14 Se ninia oan-mane sira sai barak, sira sei mate ho surik,+

No ninia bei-oan sira sei la iha ai-han.

15 Ema husi ninia umakain neʼebé sei moris hela sei mate tanba moras aat,

No sira-nia feto-faluk sira sei la tanis ba sira.

16 Maski nia butuk hela osan-mutin barak hanesan rai-rahun

No rai hela roupa diʼak barak hanesan rai-mean,

17 Maski nia bele halibur buat sira-neʼe,

Maibé ema laran-loos mak sei hatais ninia roupa,+

No ema laran-moos mak sei fahe ninia osan-mutin ba malu.

18 Uma neʼebé nia harii mak fraku hanesan kukulai* nia knuuk,

Hanesan barraka+ neʼebé guarda ida halo.

19 Maski nia riku bainhira nia bá toba, maibé ninia rikusoin sei la hela nafatin,*

Bainhira nia loke ninia matan, sei la iha buat ida iha neʼebá.

20 Terus sei kona nia hanesan bee saʼe derrepente,

Anin-fuik sei lori lakon nia iha kalan.+

21 Anin husi parte leste sei lori lakon nia, no nia sei la iha tan,

Anin neʼe sei lori lakon nia husi ninia fatin.+

22 Nia koko makaʼas atu halai sees husi anin nia kbiit,+

Maibé anin neʼe sei huu hasoru nia la ho laran-sadiʼa.+

23 Anin neʼe sei basa liman ba nia

No hakfuʼik+ ba nia husi anin nia fatin.*

28 “Iha fatin ba ema atu bele hetan osan-mutin,

No iha fatin ba ema atu hamoos osan-mean.+

 2 Ema foti besi husi rai,

No halo riti nabeen hodi suli sai husi fatuk.+

 3 Ema leno fatin nakukun,

Nia keʼe toʼo fatin neʼebé nakukun tebes

Hodi buka fatuk neʼebé iha besi.*

 4 Nia keʼe rai-kuak kleʼan neʼebé dook husi ema nia hela-fatin,

Iha fatin sira neʼebé ema haluha tiha, dook husi fatin neʼebé ema laʼo,

Ema balu tabele tun ho tali.

 5 Ai-han moris iha rai leten,

Maibé iha rai-okos, buat hotu troka hanesan estraga tiha ho ahi.*

 6 Iha fatuk nia laran, iha fatuk-safira,

No iha rai-rahun laran, iha osan-mean.

 7 Manu-makikit la hatene dalan atu tama ba fatin neʼe,

Manu-makikit metan nia matan mós seidauk haree dalan neʼe.

 8 La iha animál fuik ida mak sama ona dalan neʼe,

Leaun ida mós seidauk laʼo liu iha neʼe.

 9 Ema ida tuku rahun fatuk neʼebé toos* ho ninia liman,

Nia baku fila foho sira husi sira-nia hun.

10 Nia keʼe bee-dalan sira+ iha fatuk boot,

Ninia matan haree buat hotu neʼebé folin-boot.

11 Nia taka netik mota-ulun atu labele suli,

No buat neʼebé subar hela, nia lori sai ba naroman.

12 Maibé iha neʼebé mak ema bele hetan matenek?+

No hun ba kbiit atu komprende mak iha neʼebé?+

13 La iha ema ida mak rekoñese katak sira iha folin boot,+

No labele hetan buat sira-neʼe iha ema moris nia leet.

14 Bee neʼebé kleʼan hatete: ‘Neʼe laʼós iha haʼu!’

Tasi mós hatete: ‘Neʼe laʼós iha haʼu!’+

15 Labele sosa buat sira-neʼe ho osan-mean neʼebé diʼak liu,

Nuneʼe mós labele tetu osan-mutin nuʼudar folin atu troka ho buat sira-neʼe.+

16 Labele sosa buat sira-neʼe ho osan-mean husi Ofir,*+

Nuneʼe mós ho fatuk-oniks no fatuk-safira neʼebé folin-boot.

17 Osan-mean no vidru labele kompara ho buat sira-neʼe,

Nuneʼe mós vazu husi osan-mean neʼebé diʼak liu* labele troka ho buat sira-neʼe.+

18 Korál no fatuk-kristál mós labele kompara ho buat sira-neʼe,+

Tanba matenek nia folin mak boot liu fali pérola* saku ida.

19 Fatuk-topáziu+ husi Kus labele kompara ho matenek,

Osan-mean neʼebé diʼak liu mós labele sosa ida-neʼe.

20 Maibé matenek neʼe mai husi neʼebé?

No hun ba kbiit atu komprende mak iha neʼebé?+

21 Neʼe subar husi kriatura hotu neʼebé moris nia matan+

No subar husi manu sira neʼebé semo iha lalehan.

22 Fatin halakon nian no mate hatete:

‘Ami rona deʼit istória kona-ba neʼe.’

23 Maromak mak komprende oinsá atu hetan matenek,

Nia mesak deʼit mak hatene matenek nia fatin mak iha neʼebé,+

24 Tanba nia hateke ba rai hotu iha mundu tomak,

No haree buat hotu iha lalehan okos.+

25 Iha tempu neʼebé nia fó forsa ba anin+

No sukat didiʼak bee hotu-hotu,+

26 Bainhira nia halo lei ida ba udan+

No halo dalan ida ba anin-fuik, kalohan no rai-tarutu,+

27 Iha tempu neʼebá nia haree matenek no esplika ida-neʼe,

Nia harii metin matenek no koko ida-neʼe.

28 Tuirmai nia dehan ba ema:

‘Hamtaʼuk Jeová, neʼe mak matenek,+

No kbiit atu komprende, neʼe katak hadook an husi buat aat.’”+

29 Job kontinua hatoʼo ninia liafuan,* hodi dehan:

 2 “Haʼu hakarak haʼu-nia moris sai hanesan fulan hirak liubá,

Iha tempu neʼebé Maromak sei tau matan hela mai haʼu,

 3 Hanesan iha tempu neʼebé nia halo ninia ahi-oan lakan hela iha haʼu-nia ulun leten,

Tempu neʼebé haʼu laʼo liu nakukun laran ho ninia naroman,+

 4 Tempu neʼebé haʼu sei iha forsa,

Tempu neʼebé haʼu belun diʼak hela ho Maromak no nia iha haʼu-nia tenda laran,+

 5 Tempu neʼebé Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu sei hamutuk hela ho haʼu,

Tempu neʼebé haʼu-nia oan sira* hotu haleʼu hela haʼu,

 6 Tempu neʼebé mina sei suli hela ba haʼu husi fatuk boot sira,+

No haʼu laʼo iha dalan sira neʼebé manteiga suli.

 7 Tempu neʼebé haʼu bá beibeik sidade nia portaun+

No tuur iha haʼu-nia fatin iha sidade nia fatin públiku,+

 8 Mane joven sira haree haʼu no fó dalan ba haʼu,*

Katuas sira mós hamriik no la tuur fali.+

 9 Ulun-naʼin sira dada an atu koʼalia,

Sira tau sira-nia liman ba sira-nia ibun.

10 Ema-boot sira nonook deʼit,

Sira-nia nanál belit metin ba sira-nia ibun laran.

11 Ema naran deʼit neʼebé rona haʼu, koʼalia diʼak kona-ba haʼu,

No sira neʼebé haree haʼu, fó sasin diʼak kona-ba haʼu.

12 Tanba haʼu salva ema kiak neʼebé halerik hodi husu ajuda,+

Hamutuk ho oan-kiak* no mós ema naran deʼit neʼebé la iha ema ida mak ajuda sira.+

13 Ema neʼebé besik ona atu mate koʼalia diʼak ba haʼu,+

No haʼu halo feto-faluk nia laran haksolok.+

14 Haʼu tau hahalok loos nuʼudar haʼu-nia roupa,

Haʼu-nia hahalok justisa mak hanesan haʼu-nia roupa* no turbante* iha haʼu-nia ulun.

15 Haʼu mak sai matan ba ema neʼebé matan-delek

No haʼu mak sai ain ba ema neʼebé ain-kudeʼik.

16 Haʼu mak sai aman ba ema neʼebé kiak,+

Haʼu ajuda ema neʼebé haʼu la hatene, haʼu buka-hatene sira-nia kazu.+

17 Haʼu halo tohar ema aat nia hasan-ruin+

No dada sai vítima husi ema aat neʼe nia nehan.

18 Haʼu hatete beibeik: ‘Haʼu sei mate iha haʼu-nia uma* rasik,+

No haʼu-nia loron sira sei sai barak hanesan rai-henek.

19 Haʼu sei sai hanesan ai-hun ida neʼebé ninia abut sira nani toʼo bee laran,

No mahobeen sei iha haʼu-nia sanak sira durante kalan tomak.

20 Ema sempre hatudu respeitu mai haʼu,

No haʼu sei hana nafatin rama-oan iha haʼu-nia liman.’

21 Ema hakarak tebes rona haʼu,

Sira hein ho nonook hodi simu haʼu-nia konsellu.+

22 Bainhira haʼu koʼalia hotu tiha, sira la iha tan buat ida atu koʼalia,

Sira-nia tilun gosta rona haʼu-nia liafuan.*

23 Sira hein haʼu hanesan hein udan,

Sira loke sira-nia ibun luan hanesan hein udan ikus.*+

24 Bainhira haʼu oin-midar ba sira, neʼe halo sira kontente toʼo la fiar ida-neʼe,

Naroman husi haʼu-nia oin sei halo sira sente hakmatek.*

25 Haʼu fó matadalan ba sira nuʼudar sira-nia ulun-naʼin,

No haʼu moris hanesan liurai ida iha tropa sira-nia leet,+

Hanesan ema neʼebé fó kmaan ba sira neʼebé laran-susar.+

30 “Maibé agora sira hamnasa haʼu,+

Mane sira-neʼe mak idade kiʼik liu fali haʼu,

Sira-nia aman deʼit mós uluk haʼu la simu

Atu hein haʼu-nia bibi-lubun hamutuk ho asu sira.

 2 Sira-nia liman neʼebé iha forsa iha folin saida mai haʼu?

Sira-nia kbiit la iha ona.

 3 Sira-nia kbiit la iha tanba kiak no hamlaha,

Sira nata deʼit rai neʼebé maran-dekor

Rai neʼebé estraga tiha no fuik ona.

 4 Sira halibur ai-tahan neʼebé meer iha ai-oan nia leet,

Ai-jiesta nia abut mak sira-nia hahán.

 5 Ema duni sai sira husi komunidade nia leet,+

Ema hakilar sira hanesan hakilar naʼok-teen.

 6 Sira hela iha fatuk-leet iha foho-lolon sira,*

Iha rai-kuak no fatuk-kuak laran.

 7 Sira hakilar husi ai-oan sira-neʼe nia leet

No sira sena malu iha duʼut-tarak nia leet.

 8 Sira mak ema beik no mós ema folin-laek nia oan-mane sira,

No ema duni sai tiha sira husi rai neʼe.

 9 Maibé agora sira hatún haʼu toʼo temi haʼu iha sira-nia knananuk,+

Haʼu sai vítima ba sira-nia liafuan neʼebé hatún haʼu.*+

10 Sira hakribi haʼu no hadook an husi haʼu,+

Sira la taʼuk atu tafui kabeen ba haʼu-nia oin.+

11 Tanba Maromak hasai tiha haʼu-nia armas* hodi hamoe haʼu,

Sira hatudu hahalok arbiru deʼit* iha haʼu-nia oin.

12 Sira hamriik hasoru haʼu hanesan ema-lubun neʼebé fuik iha haʼu-nia sorin loos,

Sira halo haʼu halai

No sira taka haʼu-nia dalan atu halakon haʼu.

13 Sira halo aat tiha haʼu-nia dalan sira

No halo haʼu-nia terus sai aat liután,+

La iha ema ida mak hapara sira.*

14 Sira tama mai hanesan tama liuhusi moru kuak neʼebé luan,

Sira tama mai iha fatin neʼebé estraga ona.

15 Taʼuk mak domina haʼu,

Haʼu-nia dignidade lakon ona hanesan buat neʼebé anin huu lakon tiha,

No haʼu-nia salvasaun lakon daudaun hanesan kalohan ida.

16 Agora haʼu atu mate ona,+

Loroloron haʼu terus hela deʼit.+

17 Iha kalan, moras sona borus haʼu-nia ruin,+

Moras neʼe haterus haʼu la para.+

18 Haʼu-nia roupa sai aat tiha tanba dada ho forsa makaʼas*

No haʼu-nia roupa habit metin haʼu, hanesan faru nia gola neʼebé aperta.

19 Maromak soe tiha haʼu ba tahu laran,

Haʼu sai hanesan rai-rahun no ahi-kadesan deʼit.

20 Haʼu halerik ba Ita hodi husu ajuda, maibé Ita la hatán haʼu,+

Haʼu hamriik iha Ita-nia oin, maibé Ita hateke deʼit haʼu.

21 Ita kontra fali haʼu ho laran-aat,+

Ita haterus haʼu ho Ita-nia liman neʼebé nakonu ho kbiit.

22 Ita foti haʼu ho anin no lori lakon haʼu,

Depois neʼe, Ita soe haʼu bá-mai iha anin-fuik nia laran.*

23 Tanba haʼu hatene katak Ita sei entrega haʼu ba mate,

Ita lori haʼu ba uma neʼebé ema hotu sei bá.

24 Maibé la iha ema ida mak sei tuku ema neʼebé iha susar laran,*+

Bainhira nia halerik hela atu husu ajuda iha terus laran.

25 Uluk haʼu tanis bainhira ema monu ba susar laran, loos ka lae?

Uluk haʼu laran-triste tebes tanba hanoin ema kiak, loos ka lae?+

26 Maski haʼu hein ba buat diʼak, maibé buat aat mak kona haʼu,

No haʼu hein ba naroman, maibé nakukun mak mosu mai.

27 Haʼu-nia laran nunka hakmatek,

Loroloron terus mak hasoru haʼu.

28 Haʼu laʼo bá-mai ho laran-triste,+ la iha loro-matan nia naroman.

Haʼu hamriik no halerik hodi husu ajuda iha ema-lubun nia leet.

29 Haʼu sai maun-alin ho asu-xakál sira,

Haʼu sai belun ho manu-avestrús nia oan sira.+

30 Haʼu-nia kulit sai metan no monu,+

Manas* mak sunu tiha haʼu-nia ruin sira.

31 Haʼu-nia arpa fó sai deʼit lian triste,

No haʼu-nia flauta fó sai deʼit lian tanis.

31 “Haʼu halo ona aliansa ho haʼu-nia matan.+

Entaun oinsá mak haʼu bele hateke fali* ba feto virjen ida?+

 2 Se nuneʼe, saida mak haʼu sei simu husi Maromak iha lalehan?

Liman-rohan saida mak haʼu sei simu husi Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu neʼebé iha fatin aas?

 3 Dezastre mak hein hela ema neʼebé halo sala,

No ema neʼebé halo hahalok aat sei hetan terus boot, loos ka lae?+

 4 Nia la haree haʼu-nia dalan sira+

No la sura haʼu-nia hakat hotu ka?

 5 Horibainhira mak haʼu laʼo iha bosok-teen nia dalan?*

Horibainhira mak haʼu lohi ema?+

 6 Haʼu hein katak Maromak sei tetu haʼu iha dasin neʼebé loos,+

Hodi nuneʼe, nia sei hatene haʼu-nia laran-metin.*+

 7 Se haʼu laʼo sees husi dalan loos+

Ka se haʼu-nia matan dada ona haʼu-nia laran+

Ka se haʼu-nia liman halo buat neʼebé foʼer,

 8 Se nuneʼe, husik ema seluk mak han rezultadu husi fini neʼebé haʼu kari,+

No husik ema fokit sai tiha buat neʼebé haʼu kuda ona.*

 9 Se haʼu husik haʼu-nia laran monu ona ba feto ida,+

No haʼu hein iha haʼu-nia viziñu nia odamatan hodi hafuhu nia subasubar,+

10 Se nuneʼe, husik haʼu-nia feen mak dulas trigu ba mane seluk,

No husik mane sira seluk mak toba ho nia.*+

11 Neʼe mak hahalok neʼebé lori moe boot,

No juís sira tenkesér fó kastigu ba haʼu tanba sala neʼe.+

12 Neʼe sei sai hanesan ahi neʼebé han mohu no halakon buat hotu,+

No han mohu buat hotu neʼebé haʼu iha.

13 Se haʼu lakohi ajuda haʼu-nia atan-mane no atan-feto sira atu hetan justisa

Bainhira sira kesar haʼu,*

14 Haʼu bele halo saida iha tempu neʼebé Maromak hamriik hasoru haʼu?

Haʼu bele hatán saida ba nia iha tempu neʼebé nia tesi-lia mai haʼu?+

15 Maromak neʼebé halo haʼu iha haʼu-nia inan nia oan-fatin, nia mós halo sira, loos ka lae?+

Nia neʼebé halo ami iha oan-fatin laran mak ida deʼit, loos ka lae?+

16 Se haʼu lakohi fó buat neʼebé ema kiak sira hakarak,+

Ka se haʼu halo feto-faluk sira-nia matan sai triste,+

17 Se haʼu mesak deʼit mak han haʼu-nia hahán

Hodi la fahe ba oan-kiak sira,+

18 (Tanba husi tempu neʼebé haʼu sei joven, oan-kiak sira sai boot ho haʼu no sira halo haʼu hanesan sira-nia aman,

No husi tempu neʼebé haʼu sei kiʼik,* haʼu ajuda feto-faluk.)

19 Se haʼu haree ema ida besik atu mate tanba malirin tebes no la iha roupa

Ka ema kiak neʼebé la iha hena ida atu taka ninia an,+

20 Se nia la fó agradese*+

Bainhira haʼu fó haʼu-nia bibi-malae fulun ba nia hodi halo nia sente manas,

21 Se iha oan-kiak neʼebé presiza haʼu-nia ajuda iha sidade nia portaun,*+

Maibé haʼu kumu liman no doko hodi ameasa nia,+

22 Se nuneʼe, husik haʼu-nia liman* monu husi haʼu-nia kabaas,

No husik haʼu-nia liman-sikun tohar.

23 Tanba haʼu taʼuk dezastre husi Maromak,

No haʼu labele hamriik iha ninia oin neʼebé kmanek.

24 Se haʼu sadere ba osan-mean,

Ka haʼu hatete ba osan-mean neʼebé diʼak liu: ‘Ba ó mak haʼu tau fiar!’+

25 Se haʼu hetan ksolok tanba haʼu-nia rikusoin barak,+

No tanba sasán barak neʼebé haʼu iha,+

26 Se haʼu haree loro-matan* nabilan,

Ka fulan furak neʼebé muda daudaun,+

27 No ho subasubar haʼu laran-monu ba buat sira-neʼe,

No haʼu reʼi haʼu-nia liman hodi adora sira,+

28 Se nuneʼe, haʼu nega ona Maromak loos iha lalehan,

No juís sira tenkesér fó kastigu ba haʼu tanba sala neʼe.

29 Horibainhira mak haʼu haksolok tanba ema neʼebé odi tebes haʼu mate+

Ka haʼu kontente tanba buat aat kona nia?

30 Haʼu nunka husik haʼu-nia ibun atu halo sala

Hodi fó-malisan no hakarak nia mate.+

31 Ema iha haʼu-nia tenda laran dehan ona:

‘La iha ema ida mak seidauk sai bosu ho hahán* husi nia, loos ka lae?’+

32 Iha kalan, la iha ema oin-foun* ida mak tenke toba iha liʼur,+

Haʼu loke haʼu-nia odamatan ba ema laʼo-rai sira.

33 Horibainhira mak haʼu koko atu taka haʼu-nia sala, hanesan ema seluk halo,+

Hodi subar haʼu-nia sala iha haʼu-nia unuk nia bolsu?

34 Horibainhira mak haʼu taʼuk ema-lubun

Ka família seluk hamoe haʼu?

Horibainhira mak taʼuk halo haʼu nonook no subar iha uma laran deʼit?

35 Haʼu hakarak iha ema ruma bele rona mai haʼu!+

Haʼu sei asina haʼu-nia naran ba buat neʼebé haʼu hatete ona.*

Oh Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu, hatán mai haʼu!+

Diʼak liu nia neʼebé duun haʼu hakerek tiha haʼu-nia sala iha dokumentu ida!

36 Haʼu sei lori duni ida-neʼe iha haʼu-nia kabaas,

No haʼu sei tau ida-neʼe iha haʼu-nia ulun hanesan koroa ida.

37 Haʼu sei esplika haʼu-nia hakat ida-idak ba nia,

Haʼu sei hakbesik ba nia ho fiar an, hanesan ulun-naʼin ida.

38 Se haʼu-nia rai rasik halerik tanba haʼu halo sala

No haʼu-nia toʼos sira tanis hamutuk atu husu ajuda,

39 Se haʼu han ai-han husi toʼos sira hodi la selu,+

Ka se haʼu halo toʼos-naʼin sira laran-triste,+

40 Se nuneʼe, husik ai-tarak mak moris iha haʼu-nia toʼos, laʼós trigu,

No duʼut neʼebé dois mak moris, laʼós sevada.”

Job nia liafuan sira remata ona iha neʼe.

32 Nuneʼe mane naʼin-tolu neʼe para koʼalia ho Job, tanba Job fiar katak nia mak ema neʼebé laran-loos.*+ 2 Maibé Barakel nia oan-mane Eliú, Buz+ nia bei-oan, neʼebé husi Ram nia família, sai laran-nakali tebes. Nia hirus tebes ba Job, tanba Job koko atu hatudu katak nia mak loos liu fali Maromak.+ 3 Nia mós sai laran-nakali tebes ba Job nia kolega naʼin-tolu tanba sira labele hatán ho loloos ba Job maibé sira hatete katak Maromak mak laran-aat.+ 4 Eliú hein hela atu koʼalia ba Job, tanba sira hotu mak tinan boot liu fali nia.+ 5 Bainhira Eliú haree katak mane naʼin-tolu neʼe la iha tan liafuan atu koʼalia, nia sai laran-nakali liután. 6 Nuneʼe, Barakel nia oan-mane Eliú, Buz nia bei-oan, komesa koʼalia, hodi dehan:

“Haʼu mak tinan kiʼik liu

No imi mak tinan boot.+

Tan neʼe mak haʼu nonook deʼit hodi hatudu respeitu ba imi,+

No haʼu la brani atu fó-hatene ba imi buat neʼebé haʼu hatene.

 7 Haʼu hanoin: ‘Husik ema idade boot sira mak koʼalia,

No sira neʼebé tinan boot mak fó sai matenek.’

 8 Maibé espíritu neʼebé Maromak fó ba ema,

No iis husi Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu mak fó kbiit ba sira atu komprende.+

 9 Laʼós tan deʼit tinan boot mak halo ema sai matenek,

No mós laʼós katak katuas sira deʼit mak bele komprende buat loos.+

10 Tan neʼe haʼu dehan: ‘Rona mai haʼu,

No haʼu mós sei fó-hatene ba imi buat neʼebé haʼu hatene.’

11 Haʼu hein imi-nia liafuan sira,

Haʼu rona hela bainhira imi fó sai imi-nia hanoin+

No imi buka hela liafuan atu koʼalia.+

12 Haʼu see tilun didiʼak ona ba imi,

Maibé la iha ida mak bele hatudu katak Job mak sala*

Ka bele hatán ba ninia liafuan.

13 Tan neʼe, keta hatete: ‘Ami hetan ona matenek.

Maromak mak korrije nia, laʼós ema.’

14 Ninia liafuan laʼós kontra haʼu,

Tan neʼe haʼu sei la hatán ba nia hanesan ho imi.

15 Mane sira-neʼe laran-taridu, sira la iha tan liafuan atu hatán,

Sira la iha tan buat ida atu hatete.

16 Haʼu hein hela, maibé sira la kontinua koʼalia,

Sira hamriik deʼit iha neʼebá, la iha tan liafuan atu hatán.

17 Tan neʼe, haʼu mak sei hatán,

No haʼu mós sei fó-hatene buat neʼebé haʼu hatene.

18 Haʼu iha liafuan barak atu koʼalia

Tanba espíritu* neʼebé book makaʼas haʼu-nia laran.

19 Haʼu-nia laran hanesan tua-uvas iha tua-fatin neʼebé taka metin,*

Hanesan tua-fatin foun neʼebé besik ona atu nakfera.+

20 Husik haʼu koʼalia atu haʼu bele sente kmaan!

Haʼu sei loke haʼu-nia ibun atu koʼalia.

21 Haʼu sei la todan ba sorin ba ema ida,+

Haʼu mós lakohi koʼalia liafuan midar ba ema ida,

22 Tanba haʼu la hatene koʼalia liafuan midar.

Se haʼu halo nuneʼe, haʼu-nia Kriadór sei halakon kedas haʼu.

33 “Maibé agora, Job, favór ida rona lai haʼu-nia liafuan,

See tilun ba buat hotu neʼebé haʼu koʼalia.

 2 Favór ida, rona mai haʼu! Haʼu tenke loke haʼu-nia ibun,

Haʼu-nia nanál tenke koʼalia.

 3 Haʼu hatoʼo haʼu-nia liafuan ho laran-loos,+

No haʼu fó-hatene buat neʼebé haʼu hatene ho laran-moos.

 4 Maromak nia espíritu* rasik mak halo haʼu moris,+

No Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu nia iis rasik mak halo haʼu moris.+

 5 Se Ita-Boot bele, hatán mai haʼu,

Fó sai Ita-nia hanoin mai haʼu, sai prontu atu defende Ita-nia kazu.

 6 Haʼu ho Ita hanesan deʼit iha Maromak loos nia oin,

Maromak mós halo haʼu husi rai-mean.+

 7 Tan neʼe, Ita lalika sai taʼuk demais ba haʼu,

No haʼu-nia liafuan todan sei la harahun Ita.

 8 Maibé haʼu rona ona Ita koʼalia,

Sin, haʼu rona beibeik liafuan sira tuirmai neʼe:

 9 ‘Haʼu mak laran-moos, la iha sala ida,+

Haʼu mak moos, la halo sala ida.+

10 Maibé Maromak buka razaun oioin hodi kontra haʼu,

Nia haree haʼu hanesan ninia inimigu.+

11 Nia xave metin haʼu-nia ain,*

Nia buka-hatene haʼu-nia dalan hotu.’+

12 Maibé Ita-nia liafuan sira-neʼe mak la loos, tan neʼe haʼu sei hatán ba Ita:

Maromak mak boot tebes, boot liu fali ema.+

13 Tanbasá mak Ita muramura hasoru Maromak?+

Neʼe tanba nia la hatán ba Ita-nia liafuan hotu ka?+

14 Tuir loloos Maromak koʼalia ba dala ida no ba dala rua,

Maibé la iha ema ida mak tau atensaun.

15 Nia koʼalia iha mehi, iha vizaun ida iha kalan,+

Bainhira ema toba-dukur loos

Iha sira-nia toba-fatin.

16 Iha tempu neʼebá mak nia loke sira-nia tilun+

No hametin ninia hanorin* iha sira-nia neon,

17 Atu hadook ema ida husi hahalok sala+

No atu proteje ema ida husi hahalok foti an.+

18 Maromak salva ema neʼe nia moris husi rate,*+

No proteje ninia moris hodi labele mate ho surik.*

19 Ema ida bele aprende buat ruma bainhira nia sente moras iha ninia toba-fatin,

No bainhira nia sente ninia ruin sira moras beibeik.

20 Ninia moras halo nia* hakribi paun,

No ai-han neʼebé diʼak mós nia lakohi simu.+

21 Nia sai krekas loos,

Toʼo bele haree ruin deʼit.

22 Nia* besik ona atu tama ba rate,*

Nia besik sira neʼebé lori mate ba nia.

23 Se iha atan ida neʼebé lori lia-menon* ba nia,

Se iha lia-naʼin ida husi ema naʼin-rihun ida nia leet,

Atu fó-hatene ba ema kona-ba buat neʼebé loos,

24 Se nuneʼe, Maromak sei kontente ho nia no dehan:

‘Salva nia hodi nia labele tun ba rate!*+

Haʼu hetan ona buat neʼebé bele sosa fali nia!+

25 Husik ninia isin sai forte* liu fali tempu joven nian,+

Husik nia fila fali ba loron sira neʼebé nia sei iha forsa joven nian.’+

26 Nia sei harohan ba Maromak,+ no Maromak sei simu nia,

No nia sei haklalak ho haksolok tanba haree Maromak nia oin,

No Maromak sei halo ema neʼe sai ema loos fali iha ninia oin.

27 Ema neʼe sei fó sai* ba ema sira, hodi dehan:

‘Haʼu halo ona sala+ no haʼu halo kleʼuk ona buat neʼebé loos,

Maibé haʼu la simu buat neʼebé haʼu merese atu simu.*

28 Nia sosa fali haʼu-nia moris hodi haʼu labele tun ba rate,*+

No haʼu* sei haree naroman.’

29 Loos duni, Maromak halo buat sira-neʼe hotu

Nia halo buat sira-neʼe ba dala rua no dala tolu ba ema ida,

30 Atu lori nia fila fali husi rate,*

Hodi nuneʼe naroman moris nian bele leno nia.+

31 Job, see tilun bá! Rona mai haʼu!

Nonook nafatin bá, no haʼu sei kontinua koʼalia.

32 Se Ita iha buat ruma atu hatete, hatán mai haʼu.

Koʼalia bá, tanba haʼu hakarak hatudu katak Ita mak loos.

33 Maibé se Ita la iha buat ida atu hatete, Ita tenke rona mai haʼu,

Nonook nafatin bá, no haʼu sei hanorin matenek ba Ita.”

34 Eliú hatutan tan, hodi dehan:

 2 “Imi neʼebé matenek, rona lai ba haʼu-nia liafuan,

Imi neʼebé hatene barak liu, rona lai mai haʼu.

 3 Tanba tilun koko liafuan sira

Hanesan nanál koko hahán.

 4 Mai ita hamutuk tetu didiʼak saida mak loos,

Mai ita deside saida mak diʼak.

 5 Tanba Job dehan: ‘Haʼu mak loos,+

Maibé Maromak la hatudu justisa mai haʼu.+

 6 Haʼu tenke bosok katak haʼu la merese simu tesi-lia neʼebé diʼak ka?

Haʼu-nia kanek kura labele maski haʼu la halo sala.’+

 7 Mane ida-neʼebé mak hanesan Job,

Neʼebé hemu liafuan hamoe nian hanesan hemu bee?

 8 Nia kolega ho ema sira neʼebé halo sala

No ransu hamutuk ho ema aat sira.+

 9 Tanba nia hatete ona: ‘Ema neʼebé koko atu halo Maromak nia laran kontente,

Nia labele hetan buat diʼak.’+

10 Tan neʼe, rona mai haʼu, imi katuas sira neʼebé iha kbiit atu komprende:

Maromak neʼebé loos nunka halo buat neʼebé aat,+

Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu nunka halo sala!+

11 Tanba Maromak sei fó kolen ba ema ida tuir buat neʼebé nia halo+

No Maromak husik nia atu simu rezultadu husi ninia hahalok sira.

12 Tanba loloos, Maromak la halo buat aat,+

Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu sempre halo tuir justisa.+

13 Sé mak fó knaar ba nia atu tau matan ba rai?

No sé mak foti nia atu tau matan ba mundu tomak?

14 Se nia kontra ema,

Se nia halibur sira-nia iis no forsa moris nian* ba ninia an,+

15 Ema hotu sei mate hamutuk,

No ema hotu sei fila fali ba rai-rahun.+

16 Nuneʼe, se Ita-Boot iha kbiit atu komprende, see tilun didiʼak ba ida-neʼe,

Rona didiʼak ba buat neʼebé haʼu hatete.

17 Ema neʼebé odi justisa bele ukun ho loloos ka lae?

Ita bele duun kbiit-naʼin neʼebé laran-loos ka lae?

18 Ita brani ka lae, atu hatete ba liurai: ‘Ó mak ema neʼebé folin-laek’?

Ita mós brani ka lae, atu hatete ba ema-boot: ‘Ó mak ema aat’?+

19 Maromak la todan ba sorin ba ulun-naʼin sira

No nia la hadomi ema riku liu fali ema kiak,*+

Tanba ninia liman mak halo sira hotu.+

20 Sira bele mate derrepente+ iha kalan-boot,+

Sira nakdedar makaʼas no mate mohu,

Maski ema-boot sira mós mate, maibé laʼós ho ema nia liman.+

21 Tanba Maromak nia matan haree ba ema nia hahalok sira,+

No Nia haree ema nia hakat hotu.

22 La iha fatin nakukun ka lalatak metan

Ba ema sira neʼebé halo sala atu bele subar an.+

23 Tanba Maromak la marka tempu ba ema ida

Atu hamriik iha Ninia oin hodi hetan tesi-lia.

24 Nia la presiza buka-hatene didiʼak uluk bainhira nia halakon kbiit-naʼin sira

No nia tau fali ema seluk iha sira-nia fatin.+

25 Tanba nia hatene buat neʼebé sira halo daudaun,+

Nia manán sira iha kalan, no harahun tiha sira.+

26 Nia tuku sira iha ema hotu nia oin

Tanba sira-nia hahalok aat,+

27 Tanba sira fila kotuk hodi la halo tuir tan nia+

No sira la hafolin ninia dalan sira hotu,+

28 Sira halo ema kiak halerik ba Maromak,

Toʼo nia rona ema kbiit-laek sira-nia lian halerik.+

29 Bainhira Maromak nonook deʼit, sé mak bele fó-sala ba nia?

Bainhira nia subar ninia oin, sé mak bele haree nia?

Rezultadu mak hanesan deʼit ba nasaun ida ka ba ema ida,

30 Hodi nuneʼe ema aat* labele ukun povu+

Ka labele tau lasu ba povu.

31 Tanba sé mak bele hatete ba Maromak:

‘Haʼu hetan ona kastigu maski haʼu la halo sala.+

32 Se haʼu halo ona sala ruma karik,

Hanorin haʼu buat neʼebé haʼu la hatene, atu nuneʼe haʼu sei la halo tan ida-neʼe’?

33 Se Ita la simu ninia desizaun, neʼe katak nia tenke fó kolen ba Ita tuir Ita-nia hakarak ka?

Ita rasik mak tenke deside, laʼós haʼu.

Tan neʼe, hatete mai haʼu buat neʼebé Ita hatene.

34 Ema neʼebé iha kbiit atu komprende,

Ema naran deʼit neʼebé matenek, neʼebé rona ba haʼu, sei hatete mai haʼu:

35 ‘Job koʼalia maski nia la iha koñesimentu,+

No ninia liafuan sira la iha matenek.’

36 Husik Job hetan koko* toʼo rohan

Tanba ninia resposta sira mak hanesan deʼit ho ema aat sira-nian!

37 Nia aumenta tan ninia sala ho hahalok kontra,+

Nia basa liman iha ami-nia oin hodi hatún ami,

No aumenta ninia liafuan sira neʼebé kontra hasoru Maromak neʼebé loos!”+

35 Eliú koʼalia tan, hodi dehan:

 2 “Ita fiar an duni katak Ita mak loos ka?

Toʼo Ita dehan: ‘Haʼu mak loos liu fali Maromak.’+

 3 Tanba Ita dehan: ‘Haʼu-nia hahalok loos iha folin saida ba Ita-Boot?*

Se haʼu halo sala karik, haʼu-nia moris mós hanesan deʼit, loos ka lae?’+

 4 Haʼu sei hatán ba Ita

No ba Ita-nia kolega sira+ neʼebé hamutuk ho Ita.

 5 Hateke saʼe ba lalehan no haree bá,

Haree didiʼak ba kalohan sira+ iha leten neʼebé aas liu fali Ita.

 6 Se Ita halo sala, neʼe bele hakanek Maromak ka?+

Se Ita-nia sala sira sai barak, neʼe bele kona nia ka lae?+

 7 Se Ita-nia hahalok mak loos, Ita bele fó saida ba nia?

Ka saida mak nia sei simu husi Ita?+

 8 Ita-nia hahalok aat kona deʼit ema sira hanesan ho Ita,

No Ita-nia hahalok loos mós kona deʼit ema.

 9 Ema tanis halerik bainhira iha terus boot nia laran,

Sira halerik atu husu ajuda tanba kbiit-naʼin mak hanehan sira.*+

10 Maibé la iha ema ida mak husu: ‘Maromak, haʼu-nia Kriadór Boot, iha neʼebé?+

Maromak neʼebé halo ema kanta knananuk sira iha kalan, nia iha neʼebé?’+

11 Nia hanorin ita+ buat barak liu se kompara ho animál sira iha rai,+

No nia halo ita matenek liu fali manu sira neʼebé semo iha lalehan.

12 Ema halerik atu husu ajuda, maibé nia la hatán,+

Tanba ema aat sira foti an.+

13 Neʼe duni, Maromak la rona ba ema neʼebé halerik ho laran-makerek,*+

Ida neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu la see tilun ba buat sira-neʼe.

14 Sá tan bainhira Ita halerik dehan Ita la haree Maromak!+

Ita-nia kazu entrega ona ba Maromak, tan neʼe Ita tenke hein deʼit ba nia.+

15 Tanba Maromak la hirus Ita no la husu Ita atu hatán ba nia,

Nia mós la hanoin Ita-nia liafuan neʼebé arbiru deʼit.+

16 Job loke nia ibun maibé saugati deʼit,

Ninia liafuan barak maibé la iha koñesimentu.”+

36 Eliú hatutan tan:

 2 “Favór ida, pasiénsia uitoan tan no haʼu sei esplika ba Ita,

Tanba haʼu sei iha tan liafuan atu hatoʼo hodi defende Maromak.

 3 Haʼu sei koʼalia sai buat hotu neʼebé haʼu hatene,

No haʼu sei fó sai katak haʼu-nia Kriadór nia hahalok mak loos.+

 4 Tebes duni, haʼu la bosok,

Maromak neʼebé hatene buat hotu-hotu+ mak haree hela Ita.

 5 Loos duni, Maromak neʼe kbiit boot+ no nia la fila kotuk ba ema ida,

Ninia kbiit atu komprende mak kleʼan tebes.

 6 Nia sei la proteje ema aat nia moris,+

Maibé nia sei hatudu justisa ba ema neʼebé iha terus laran.+

 7 Ninia matan hateke nafatin ba ema laran-loos sira,+

Nia sei husik sira tuur iha kadunan hamutuk ho liurai sira,*+ no sira tuur iha pozisaun aas ba nafatin.

 8 Maibé se ema laran-loos halo sala, tan neʼe ema kaer no kesi metin sira ho korrente

No sira terus tanba kesi metin ho tali,

 9 Nia sei halo sira hatene sala saida mak sira halo,

Sala sira neʼebé sira halo tanba foti an.

10 Nia loke sira-nia tilun hodi simu konsellu

No nia fó-hatene sira atu hasees an husi hahalok aat.+

11 Se sira halo tuir no serbí nia,

Sira-nia moris sei sai diʼak durante sira-nia loron hotu,

No sira sei haksolok durante sira-nia tinan hotu.+

12 Maibé se sira la halo tuir, sira sei mate ho surik,*+

No sira la iha koñesimentu bainhira sira mate.

13 Ema aat* sei rai odi.

Maski Maromak kesi metin sira, sira la halerik hodi husu ajuda.

14 Sira* mate maski sei joven hela,+

Sira moris* hamutuk ho mane sira neʼebé faʼan an* iha templu.+

15 Maibé Maromak sei salva sira neʼebé iha terus laran,

Nia loke sira-nia tilun bainhira ema haterus sira.

16 Ita besik atu monu ba perigu, maibé nia dada sai Ita husi neʼebá,+

Nia lori Ita ba fatin luan, hodi halo Ita sente livre,+

Nia fó hahán diʼak iha Ita-nia meza hodi halo Ita sente kmaan.+

17 Bainhira nia tesi-lia no halaʼo ona justisa,

Ita sei sente kontente tanba ema aat neʼe hetan ona tesi-lia.+

18 Maibé kuidadu bá, labele husik Ita-nia hirus sai fali odi,*+

No keta kaan atu simu prezente barak toʼo halo hahalok la loos.

19 Se Ita halerik atu husu ajuda

No hakaʼas an atu bele sees husi susar, neʼe sei halo Ita livre husi susar ka?+

20 Keta hein namanas ba kalan,

Bainhira ema lakon husi sira-nia fatin.

21 Kuidadu bá, keta halo hahalok aat,

Keta hili atu halo hahalok aat duké tahan susar.+

22 Maromak mak kbiit boot liu,

Mestre ida-neʼebé mak hanesan ho nia?

23 Sé mak bele hatudu dalan ba nia*+

Ka dehan ba nia: ‘Buat neʼebé Ita halo neʼe la loos’?+

24 Hanoin-hetan atu fó hahiʼi ba ninia hahalok sira,+

Ninia hahalok neʼebé ema temi ona iha sira-nia knananuk.+

25 Ema hotu-hotu haree ona ninia hahalok,

Sira nafatin hateke husi dook.

26 Loos duni, Maromak boot tebes toʼo ita labele hatene,+

Ninia tinan sira barak tebes toʼo sura labele.*+

27 Nia dada bee turuk ida-idak saʼe ba leten,+

Sira sai fali abuabu no udan,

28 Tan neʼe kalohan sira fakar tun bee,+

No bee neʼe tun ba ema hotu.

29 Sé mak bele komprende oinsá kalohan sira namkari,

No rai-tarutu sai husi Maromak nia tenda?*+

30 Haree toʼok oinsá nia halo rai-lakan naroman+ iha kalohan sira-nia leten,

No nia taka tasi okos ho bee.

31 Ho buat sira-neʼe, nia tau matan ba povu sira,*

Nia fó ai-han barak tebetebes ba sira.+

32 Nia kaer rai-lakan ho ninia liman,

No tuda rai-lakan neʼe kona loos buat neʼebé nia hakarak.+

33 Ninia rai-tarutu fó sai kona-ba nia,

Animál-hakiak mós fó-hatene kona-ba sé* mak atu mai.

37 “Agora haʼu-nia fuan tuku-tuku makaʼas

No fekit makaʼas.

 2 Rona didiʼak ba ninia lian* neʼebé tarutu makaʼas

No rona ba lian husi ninia ibun neʼebé hanesan rai-tarutu.

 3 Nia halo rai-tarutu neʼe toʼo iha fatin hotu iha lalehan okos,

Nia haruka rai-lakan+ toʼo mundu tomak.

 4 Tuirmai mak lian boot mosu,

Nia halo rai-tarutu ho ninia lian neʼebé kmanek,+

Nia la hanetik ninia rai-lakan bainhira nia halo lian makaʼas.

 5 Maromak nia lian hanesan rai-tarutu+ no neʼe halo ema admira,

Nia halo buat kmanek oioin neʼebé ita labele komprende.+

 6 Tanba nia dehan ba jelu-rahun: ‘Monu tun ba rai’,+

No dehan ba udan boot: ‘Fakar tun makaʼas bá.’+

 7 Maromak hapara serbisu hotu neʼebé ema halo,*

Hodi nuneʼe ema hotu bele hatene serbisu neʼebé Nia halo.

 8 Animál fuik sira tama ba sira-nia knuuk

No subar an iha sira-nia fatin.

 9 Anin-fuik huu husi ninia fatin,+

No anin malirin huu husi parte norte.+

10 Maromak huu ninia iis, halo jelu-fatuk mosu,+

No halo bee sira sai jelu-fatuk.+

11 Loos, nia halo kalohan sira todan tebes ho bee,

Nia halo rai-lakan namkari+ iha kalohan sira,

12 Nia haruka kalohan sira muda bá-mai tuir ninia hakarak,

Sira halo tuir ninia mandamentu+ iha mundu tomak.

13 Nia uza kalohan sira atu fó kastigu,*+ ka atu halo udan tun ba rai,+

Ka atu hatudu ninia domin neʼebé laran-metin.

14 Job, rona lai,

Rona no hanoin didiʼak kona-ba buat furak oioin neʼebé Maromak halo.+

15 Ita hatene oinsá Maromak kontrola* kalohan sira ka?

Ita hatene oinsá Maromak halo rai-lakan nabilan husi ninia kalohan ka?

16 Ita hatene oinsá kalohan sira bele namlele iha leten ka?+

Maromak neʼebé hatene buat hotu mak halo buat furak sira-neʼe.+

17 Tanbasá mak Ita-nia roupa neʼe sai manas

Bainhira mundu neʼe sei hakmatek hela tanba anin husi parte súl?+

18 Maromak nahe metin lalehan hanesan lalenok besi nian.

Ita mós bele halo nuneʼe ka?+

19 Fó-hatene toʼok mai ami, saida mak ami tenke hatete ba nia,

Ami labele fó resposta ba nia tanba ami iha nakukun laran.

20 Haʼu bele fó-hatene ba Maromak katak haʼu hakarak koʼalia ho nia ka?

La iha ema ida mak bele fó-hatene buat ruma ba nia, loos ka lae?+

21 Sira mós labele haree loro-matan,

Neʼebé kalohan mak taka hela,

Toʼo anin huu no halakon tiha kalohan sira-neʼe.

22 Naroman mosu husi parte norte no lakan hanesan osan-mean,

Maromak nia glória+ halo ema hamtaʼuk nia.

23 Ita-nia matenek la toʼo atu bele komprende Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu,+

Ninia forsa boot tebetebes,+

Nia sempre halo tuir ninia justisa+ no nakonu ho hahalok loos.+

24 Tan neʼe, ema tenke hamtaʼuk nia.+

Tanba Maromak la gosta ema neʼebé hanoin katak sira mak matenek.”+

38 Tuirmai Jeová hatán ba Job husi anin-fuik laran:+

 2 “Ó neʼe sé, hodi bele halo kleʼuk haʼu-nia konsellu

No koʼalia la ho matenek?+

 3 Favór ida, prepara an bá hanesan mane forte ida,

Haʼu sei husu pergunta sira ba ó, no hatán toʼok mai haʼu.

 4 Ó iha neʼebé bainhira haʼu halo mundu?+

Fó-hatene mai haʼu se ó hanoin ó hatene duni.

 5 Sé mak deside mundu neʼe nia luan no naruk? Ó hatene duni ka lae?

Sé mak dada liña hodi sukat mundu neʼe?

 6 Mundu nia riin sira hamriik iha saida nia leten?

Sé mak tau ninia fatuk prinsipál?*+

 7 Iha tempu neʼebá fitun dadeer nian hotu+ haklalak hamutuk ho haksolok,

No anju sira* hotu+ hahú hasai lian hodi hahiʼi Maromak.

 8 Bainhira tasi suli sai husi ninia hun,*

Sé mak tau odamatan sira hodi satan netik tasi neʼe?+

 9 Iha tempu neʼebá haʼu fó-hatais nia ho kalohan sira

No falun* nia ho nakukun metan,

10 Iha tempu neʼebá haʼu halo lei ba nia

No tau odamatan no xave,+

11 No haʼu dehan: ‘Ó bele mai toʼo iha neʼe deʼit, no labele liu ida-neʼe,

Ó-nia laloran neʼebé foti an tenke para deʼit iha neʼe.’+

12 Iha ó-nia moris tomak, ó manda ona dadeer-saan atu mosu mai ka lae?

Ó mak haruka rai naroman atu hatene fatin neʼebé nia tenke mosu ka?+

13 Ó mak manda naroman iha dadeer atu toʼo mundu tomak ka?

Ó mak duni sai ema aat sira ka?+

14 Naroman halo mundu sai hanesan rai-mean neʼebé hanehan ona ho selus,

No buat hotu haree furak hanesan roupa ida.

15 Maibé la iha tan naroman ba ema aat sira,

No sira labele halo aat tan ba ema.

16 Ó tun ona ba bee-matan iha tasi okos ka?

Ó tun ona ba bee neʼebé kleʼan ka?+

17 Ó hatene ona portaun mate nian ka?+

Ó haree ona portaun ba nakukun neʼebé kleʼan tebes ka?+

18 Ó hatene ona mundu neʼe nia luan hira?+

Fó-hatene toʼok mai haʼu, se ó hatene duni buat hotu neʼe.

19 Naroman hela iha neʼebé loos?+

No nakukun nia hela-fatin iha neʼebé loos?

20 Ó bele lori nia fila ba ninia fatin,

No ó hatene dalan sira atu bá ninia uma ka?

21 Ó hatene ida-neʼe tanba iha tempu neʼebá ó moris ona

No ó-nia tinan mak boot tebes ka?

22 Ó tama ona armazén ba jelu-rahun ka?+

Ó haree ona armazén ba jelu-fatuk ka?+

23 Haʼu rai hela buat sira-neʼe ba tempu susar,

Atu uza durante loron funu nian.+

24 Naroman* neʼebé halo nabilan fatin hotu, neʼe husi neʼebé?

No anin husi parte leste neʼebé huu ba rai, ninia hun husi neʼebé?+

25 Sé mak keʼe bee-dalan ba udan?

Sé mak loke dalan ba anin-fuik, kalohan no rai-tarutu?+

26 Sé mak halo udan tun ba fatin neʼebé la iha ema ida mak hela,

No udan tun ba rai-fuik neʼebé la iha ema ida?+

27 Sé mak habokon rai-fuik maran neʼebé estraga ona

No halo duʼut moris?+

28 Udan iha aman ka lae?+

Ka sé mak mahobeen nia aman?+

29 Sé mak hahoris jelu husi lalehan?+

No jelu-rahun moris husi sé-nia knotak?

30 Sé mak taka tiha bee sira hanesan taka ho fatuk,

No halo bee kleʼan nia leten sai jelu-fatuk neʼebé toos?+

31 Ó bele kesi metin tali ba fitun-lubun Kima ka?

Ó bele kore tali ba fitun-lubun Kesil ka?+

32 Ó bele lori sai fitun-lubun ida tuir ninia tempu ka?

Ó bele dirije fitun-lubun As ho ninia oan sira ka?

33 Ó hatene ona lei sira neʼebé kontrola lalehan ka?+

Ó bele uza kbiit neʼe* hodi ukun rai ka?

34 Ó bele manda* kalohan sira

Hodi halo bee barak fakar tun ba ó ka?+

35 Ó bele haruka rai-lakan sira sai ka?

Sira sei mai toʼo ó-nia oin no dehan: ‘Ami mak neʼe!’ Sira sei dehan nuneʼe ka?

36 Sé mak tau matenek iha kalohan sira?*+

Ka sé mak fó matenek ba buat oioin neʼebé mosu iha lalehan?*+

37 Sé mak matenek toʼo bele sura kalohan hotu?

Ka sé mak bele fakar sai tiha bee neʼebé iha buli sira iha lalehan?+

38 Sé mak halo rai-rahun sai tahu,

No rai-kafuʼak sira belit metin ba malu?

39 Ó bele bá kasa animál atu fó ba leaun han ka?

Ó bele halo leaun sira han toʼo bosu ka?+

40 Bainhira leaun sira hafuhu iha sira-nia fatin

Ka latan an hodi hein atu ataka, ó bele fó-han sira ka?

41 Bainhira manu-metan nia oan sira bá-mai tanba la iha buat ida atu han,

No tanis husu ajuda ba Maromak,

Sé mak fó ai-han ba sira-nia inan-aman atu fó tutan ba sira?+

39 “Ó hatene bainhira loos mak bibi-timur foho nian hahoris oan ka?+

Ó haree tiha ona bibi-rusa hahoris sira-nia oan ka?+

 2 Ó sura tiha ona sira kabuk ba fulan hira ka?

Ó hatene bainhira loos mak sira hahoris ka?

 3 Sira hakruʼuk bainhira hahoris sira-nia oan,

Neʼe hotu tiha, sira la sente moras tan.

 4 Sira-nia oan sai forte no sai boot iha rai-luan,

Sira-nia oan laʼo sai hodi husik sira no la fila fali tan.

 5 Sé mak husik kuda-burru fuik sai livre?+

No sé mak kore tiha tali neʼebé kesi hela kuda-burru fuik?

 6 Haʼu halo nia hela iha rai-tetuk maran,

Ninia hela-fatin mak iha rai masin.

 7 Nia hakribi sidade nia barullu,

No nia la rona lian husi ema neʼebé dirije animál atu halo serbisu.

 8 Nia laʼo-lemo iha foho-oan sira hodi buka duʼut,

Nia buka duʼut matak oioin.

 9 Karau-aman fuik sei halo tuir ó ka?+

Iha kalan nia sei toba iha ó-nia animál nia luhan ka?

10 Ó bele kesi tali ba karau-aman fuik hodi fila rai ba ó ka?

Nia sei laʼo tuir ó hodi fila rai iha rai-tetuk ka?

11 Ó bele tau fiar ba nia tanba nia iha forsa boot,

No husik nia halo serbisu todan ba ó ka?

12 Ó bele fiar nia atu lalin buat* neʼebé ó koʼa iha toʼos ka?

No nia sei lori buat sira-neʼe ba ó-nia fatin sama trigu nian ka?

13 Manu-avestrús baku ninia liras ho haksolok,

Maibé ninia liras tutun no ninia fulun diʼak liu fali manu-segoña nian ka?+

14 Manu-avestrús inan husik ninia tolun sira iha rai,

No nia halo tolun sira manas nafatin iha rai-rahun laran.

15 Nia haluha tiha katak ema bele sama rahun ninia tolun sira

Ka animál fuik mós bele sama ninia tolun sira.

16 Nia la hanoin ninia oan sira, nia haree sira hanesan laʼós ninia oan,+

Nia la taʼuk katak ninia kolen bele sai saugati deʼit.

17 Tanba Maromak la fó matenek ba nia*

No halo nia la iha kbiit atu komprende.

18 Maibé bainhira nia hamriik no baku ninia liras,

Nia hamnasa fali ba kuda no ema neʼebé saʼe kuda.

19 Ó mak fó forsa boot ba kuda ka?+

Ó mak tau fulun furak ba kuda nia kanuruk ka?

20 Ó bele halo kuda haksoit hanesan gafañotu ka?

Ninia inus halo lian boot neʼebé hataʼuk ema.+

21 Iha rai-tetuk iha foho-leet, nia tebe rai ho kontente tebes,+

Nia halai tama kedas ba funu.+

22 Nia hamnasa ba sentimentu taʼuk no nia la taʼuk ba buat ida.+

Surik mós labele halo nia fila fali ba kotuk.

23 Rama-oan fatin nakdoko hela iha ninia sorin,

Diman sira-nia tutun nabilan.

24 Nia la hakmatek, nia halai kedas ba oin.*

Bainhira nia rona dikur nia lian, nia la hamriik metin deʼit iha fatin.*

25 Bainhira nia rona dikur nia lian, nia dehan: ‘Ah, diʼak!’

Husi dook nia bele horon funu nia iis,

No rona komandante sira-nia lian hakilar, no rona mós lian funu nian.+

26 Manu-falkaun bele semo no loke ninia liras ba parte súl,

Neʼe tanba ó-nia matenek ka?

27 Ó mak manda manu-makikit hodi semo saʼe ba leten+

No halo knuuk iha fatin aas ka?+

28 Kalan tomak nia iha fatuk aas nia ninin,

Nia hela iha fatuk boot nia lolon.*

29 Husi neʼebá mak nia buka hahán,+

Ninia matan haree ba fatin dook loos.

30 Ninia oan sira xupa raan,

No iha fatin neʼebé mak iha mate-isin sira, nia mós iha neʼebá.”+

40 Jeová hatutan tan ba Job, hodi dehan:

 2 “Ema tenke buka Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu nia sala no diskute malu ho nia ka?+

Se ema ida hakarak korrije Maromak, koʼalia toʼok mai.”+

 3 Job hatán ba Jeová:

 4 “Loos duni! Haʼu folin-laek.+

Haʼu bele koʼalia saida tan ba Ita-Boot?

Haʼu taka ona haʼu-nia ibun ho haʼu-nia liman.+

 5 Haʼu koʼalia ona dala ida, maibé haʼu sei la koʼalia fali,

Maski haʼu koʼalia dala rua, maibé haʼu sei la koʼalia tan ona.”

 6 Tuirmai Jeová hatán ba Job husi anin-fuik laran:+

 7 “Favór ida, prepara an bá hanesan mane forte ida,

Haʼu sei husu pergunta sira ba ó, no hatán toʼok mai haʼu.+

 8 Ó dehan katak haʼu-nia justisa la vale ka?

Ó tenke duun haʼu mak sala atu nuneʼe ó mak loos liu ka?+

 9 Ó iha liman forte tebes hanesan Maromak loos nia liman ka?+

Ó-nia lian bele halo rai-tarutu hanesan Maromak nia lian ka?+

10 Favór ida, hafurak an bá ho glória no kbiit,

Fó-hatais ó-nia an ho dignidade no kmanek.

11 Hasai tiha ó-nia hirus no laran-nakali,

Haree ba ema hotu neʼebé loko an, no hatún ema neʼe.

12 Haree ba ema hotu neʼebé loko an, no hamoe ema neʼe,

No sama ema aat sira iha fatin neʼebé sira hamriik.

13 Subar sira hotu iha rai-rahun laran,

Kesi metin sira iha fatin subar nian,

14 Nuneʼe haʼu sei gaba ó

No fó sai ba ó katak ó-nia liman-loos bele salva ó.

15 Haree ba Behemot* neʼebé haʼu mak kria, hanesan haʼu kria mós ó,

Nia mós han duʼut hanesan karau.

16 Haree bá, ninia kidan forsa boot

No uat iha ninia kabun mak forsa tebes!

17 Nia halo ninia ikun toos tebes hanesan ai-sedru,

Ninia uat sira iha kelen homan hamutuk ona.

18 Ninia ruin hanesan kanu neʼebé halo husi riti,

Ninia ain sira hanesan besi-riin.

19 Husi Maromak nia kriasaun hotu, nia mak uluk no boot liu,

Ninia Kriadór deʼit mak bele hakbesik nia ho surik.

20 Foho sira neʼebé animál fuik hotu halimar bá

Mak fó ai-han ba nia.

21 Nia toba iha ai-lodaun sira-nia okos,

Nia buka mahon iha duʼut leet iha bee-lihun laran.

22 Ai-lodaun sira fó mahon ba nia,

No ai-koupos sira iha mota ninin* haleʼu nia.

23 Maski mota suli makaʼas, nia la taʼuk ida.

Nia fiar an tebes, maski Mota Jordaun+ suli makaʼas hasoru nia.

24 Sé mak bele kaer nia bainhira nia haree hela?

Sé mak bele sona borus nia inus ho besi-kaʼit?*

41 “Ó bele kail lafaek*+ hanesan kail ikan ka?

Ó bele kesi metin ninia nanál ho tali ka?

 2 Ó bele tuu tali ba ninia inus-kuak ka?

Ó bele sona borus ninia hasan-ruin ho besi-kaʼit* ka?

 3 Nia sei husu ó atu hatudu laran-sadiʼa ba nia ka?

Nia sei koʼalia mamar ba ó ka?

 4 Nia sei promete ba ó

Hodi sai ó-nia atan durante ninia moris tomak ka?

 5 Ó bele halimar ho nia hanesan halimar ho manu sira ka?

Ó bele kesi nia ho tali hodi fó ba ó-nia oan-feto kiʼikoan sira atu halimar ho nia ka?

 6 Negósiu-naʼin sira sei haksesuk malu kona-ba ninia folin ka?

Ema neʼebé fila liman sei koʼa ninia isin hodi fahe ba malu ka?

 7 Ó bele sona nia kulit ho diman barak ka?+

Ó bele sona nia ulun ho keur ka?

 8 Tau toʼok ó-nia liman ba nia dala ida deʼit,

Ó sei nunka haluha ida-neʼe no nunka halo fali!

 9 Se ó mehi atu kaer nia, neʼe sei nunka akontese.

Maski ó haree deʼit mós sei halo ó taʼuk tebes toʼo monu* ba rai.

10 La iha ema ida mak brani atu book nia.

Tan neʼe, sé mak bele hamriik hasoru haʼu?+

11 Sé mak fó uluk buat ruma mai haʼu, hodi nuneʼe haʼu tenke selu ba nia?+

Buat hotu-hotu iha lalehan okos mak haʼu-nian.+

12 Haʼu sei koʼalia tan kona-ba lafaek nia ain sira,

Kona-ba ninia forsa boot no isin-lolon neʼebé kria ona ho diʼak tebes.

13 Sé mak kolu ona ninia roupa?

Bainhira ninia ibun nakloke, sé mak brani atu tama ba laran?

14 Sé mak bele loke ninia hasan-ruin sira neʼebé boot?*

Ninia nehan sira neʼebé haleʼu ninia ibun halo ema taʼuk.

15 Ninia kotuk iha kikit sira neʼebé rabat malu metin,*

Sira tutan malu ho loloos.

16 Kikit sira rabat malu metin loos

Toʼo anin mós labele tama.

17 Sira belit metin ba malu,

Sira belit metin loos toʼo labele haketak.

18 Bainhira nia fani, naroman sai husi ninia inus,

Ninia matan hanesan naroman iha dadeer.

19 Naroman hanesan rai-lakan sai husi ninia ibun,

No ahi-funan mós haksoit sai husi ninia ibun.

20 Suar sai husi ninia inus,

Hanesan ahi-matan neʼebé lakan hela.*

21 Nia huu iis,* halo ahi-klaak lakan,

No ninia ibun tiru sai ahi.

22 Ninia kakorok iha forsa boot,

Sira hotu neʼebé hasoru nia sai taʼuk tebes.

23 Ninia kulit belit metin ba malu,

No toos hanesan besi neʼebé labele muda.

24 Ninia fuan toos hanesan fatuk,

Sin, toos hanesan fatuk dulas trigu nian.

25 Bainhira nia hiʼit an saʼe, sira neʼebé forsa boot mós sai taʼuk,

Bainhira nia book an bá-mai, neʼe halo sira bilán.

26 La iha surik ida mak bele manán nia,

Nuneʼe mós ho diman, rama-oan ka rama ulun.+

27 Nia haree besi hanesan duʼut-maran deʼit,

Riti hanesan ai lahuk deʼit.

28 Rama-oan ida labele halo nia halai,

Fatuk sira neʼebé ema tuda ho tali-baku* mós sai hanesan duʼut-maran deʼit.

29 Nia haree ai-dona hanesan duʼut-maran deʼit,

No nia hamnasa deʼit bainhira nia rona lian husi diman neʼebé ema doko hela.

30 Ninia kabun hanesan sanan-rai nia rohan neʼebé kroʼat,

Nia latan an iha tahu laran hanesan ai-kabelak sama trigu nian.+

31 Nia halo tasi nakali hanesan bee iha sanan laran,

Nia halo tasi nafurin hanesan mina iha sanan.

32 Fatin neʼebé nia nani liu ona sai nabilan.

Ema sei hanoin katak bee kleʼan mak hanesan fuuk mutin.

33 Iha rai tomak la iha buat ida mak hanesan ho nia,

Maromak kria nia nuʼudar animál ida neʼebé la hatene taʼuk.

34 Nia fihir ba animál hotu neʼebé loko an.

Nia mak liurai ba animál siʼak hotu neʼebé forsa boot.”

42 Tuirmai Job hatán ba Jeová, hodi dehan:

 2 “Agora haʼu hatene ona katak Ita-Boot bele halo buat hotu-hotu

No la iha buat ida mak bele hanetik Ita atu halo buat neʼebé Ita hakarak.+

 3 Ita dehan: ‘Ó neʼe sé, hodi bele halo kleʼuk haʼu-nia konsellu no koʼalia la ho matenek?’+

Loos duni, haʼu koʼalia, maibé haʼu la komprende

Kona-ba buat sira neʼebé kmanek liu mai haʼu, neʼebé haʼu la hatene.+

 4 No Ita dehan: ‘Favór ida, rona lai no haʼu sei koʼalia.

Haʼu sei husu pergunta sira ba ó, no hatán toʼok mai haʼu.’+

 5 Uluk haʼu-nia tilun rona ona kona-ba Ita,

Maibé agora haʼu-nia matan rasik haree Ita.

 6 Tan neʼe mak haʼu dada fali haʼu-nia liafuan,+

No haʼu arrepende an hodi tuur iha rai-rahun no ahi-kadesan laran.”+

7 Bainhira Jeová koʼalia hotu tiha ba Job, Jeová koʼalia fali ba Elifaz ema Teman, hodi dehan:

“Haʼu hirus makaʼas hasoru ó ho ó-nia kolega naʼin-rua,+ tanba imi la koʼalia buat loos kona-ba haʼu+ hanesan haʼu-nia atan Job koʼalia. 8 Agora bá foti karau-aman hitu no bibi-malae aman hitu, no lori ba Job hodi hasaʼe nuʼudar sakrifísiu sunu nian ba imi-nia an rasik. No haʼu-nia atan Job sei harohan ba haʼu atu labele fó kastigu ba imi tanba imi-nia hahalok beik neʼe, no haʼu sei simu ninia harohan.*+ Tanba imi la koʼalia buat loos kona-ba haʼu hanesan haʼu-nia atan Job koʼalia.”

9 Nuneʼe Elifaz ema Teman, Bildad ema Suá no Zofar ema Naama, sira bá no halo tuir buat neʼebé Jeová hatete. No Jeová rona Job nia orasaun.

10 Bainhira Job halo tiha orasaun ba ninia maluk sira-nia diʼak,+ Jeová halakon Job nia terus+ no fó fali rikusoin ba nia. Jeová fó ba nia dala rua barak liu fali buat neʼebé uluk nia iha.+ 11 Ninia maun-alin no feton sira hotu no ninia maluk hotu neʼebé uluk hatene nia,+ sira bá hasoru nia no han hamutuk ho nia iha ninia uma. Sira fó ksolok no fó kmaan ba nia kona-ba terus hotu neʼebé Jeová husik akontese ona ba nia. Sira ida-idak fó osan no brinkus osan-mean ida ba nia nuʼudar prezente.

12 Nuneʼe, Jeová haraik bensaun barak liu fali ba Job nia moris ikus nian duké moris uluk nian.+ Ikusmai Job iha bibi-malae 14.000, kuda-kamelu 6.000, karau pár 1.000 no kuda-burru inan 1.000.+ 13 Nia mós iha tan oan-mane naʼin-hitu no oan-feto naʼin-tolu.+ 14 Nia hanaran oan-feto ida primeiru Jemima, ida segundu Kezia, no ida terseiru Keren-Hapuk. 15 Iha rai tomak la iha feto ida neʼebé bonita liu fali Job nia oan-feto sira-neʼe, no sira-nia aman fó liman-rohan ba sira hamutuk ho sira-nia maun-alin sira.

16 Depois neʼe, Job moris tan tinan 140, no nia haree ninia oan no bei-oan sira, toʼo jerasaun haat. 17 Job moris naruk, haksolok ho ninia moris, no ikusmai nia mate.

Karik naran neʼe katak “Ema neʼebé sira odi”.

Ka “no iha integridade”.

Orj., “karau pár 500”.

Orj., “kuda-burru inan”.

Ka “sira halo festa troka malu iha sira ida-idak nia uma”.

Haree “Halo santu” iha Glosáriu.

Orj., “Maromak nia oan-mane sira”.

Orj., “tau ó-nia laran ba”.

Ka “no iha integridade”.

Ka “ó mak kontrola”.

Ka karik “Rai-lakan”.

Ka “fila fali”.

Ka “halo buat neʼebé la loos”.

Orj., “Maromak nia oan-mane sira”.

Orj., “tau ó-nia laran ba”.

Ka “no iha integridade”.

Orj., “tolan”.

Ka “nafatin kaer metin ba ninia integridade”.

Orj., “Kulit troka ho kulit”.

Haree “Nefes” iha Glosáriu.

Ka “Ó mak kontrola nia!”

Ka “Ó sei kaer metin nafatin ó-nia integridade”.

Karik neʼe refere mós ba animál boot seluk iha tasi. Lian Ebraiku, leviatan. Haree Glosáriu.

Ka karik “harii fatin fuik ba sira-nia an rasik”.

Ka “ema-boot sira neʼebé serbisu iha palásiu”.

Orj., “Iha neʼebá”.

Orj., “ó sai kole tebes”.

Ka “integridade”.

Ka “ema neʼebé planu atu halo”.

Haree Glosáriu.

Haree “Ruah” iha Glosáriu.

Ka “fó-sala ba sira neʼebé hatoʼo ninia liafuan”.

Neʼe mak ular-oan ida ho liras, neʼebé hanesan ho borboleta. Bainhira seidauk iha liras, ular-oan neʼe han hena.

Ka “sosa fali”.

Ka “fatuk sira iha rai-luan sei halo aliansa ho ó”.

Orj., “dame”.

Ka “hanaruk haʼu-nia moris”. Haree “Nefes” iha Glosáriu.

Ka “metan”.

Orj., “sosa fali”.

Haree “Dada sorteiu” iha Glosáriu.

Ka “atu halo negosiasaun kona-ba folin ba”.

Iha neʼe Job koʼalia ba Maromak.

Orj., “buat diʼak”.

Haree “Siol” iha Glosáriu.

Haree “Nefes” iha Glosáriu.

Orj., “ruin”.

Orj., “tau Ita-nia laran ba nia”.

Ka “Nia sei hamriik ba ó”.

Orj., “hatoʼo liafuan sira husi sira-nia laran”.

Ka “ema neʼebé la laran-metin ba Maromak”.

Orj., “uma”.

Ka “Nia hateke ba uma neʼebé halo husi fatuk”.

Ka “tolan tiha”.

Ka “nuneʼe mak ninia dalan sei nabeen”.

Ka “neʼebé la halo sala; neʼebé hatudu integridade”.

Orj., “la kaer ema aat sira-nia liman”.

Ka “lori Nia ba tribunál”.

Orj., “Maromak nia laran matenek”.

Ka “hasai”.

Karik neʼe refere ba animál boot ida iha tasi.

Ka karik “ida neʼebé kontra hasoru haʼu iha kazu tribunál nian”.

Orj., “Sé mak bele bolu haʼu?”

Ka “haʼu la halo sala; haʼu hatudu integridade”.

Ka “haʼu la halo sala; haʼu hatudu integridade”.

Ka “hakribi”.

Ka “ema neʼebé hatudu nafatin integridade”.

Orj., “sira-nia oin”.

Orj., “aat”.

Neʼe mak sabaun neʼebé halo husi ahi-kadesan.

Ka “bele sai mediadór”.

Orj., “nia hasai ninia rota husi haʼu”.

Ka “iis”. Haree “Ruah” iha Glosáriu.

Ka “kontente”.

Ka “Ema neʼebé gaba an mak loos ka?”

Haree “Siol” iha Glosáriu.

Ka “Maibé ema beik sei komprende se kuda-burru fuik bele hahoris ema”.

Ka “sira sei mate”. Haree “Nefes” iha Glosáriu.

Orj., “haʼu mós iha laran”.

Ka “ema neʼebé sidi”.

Neʼe refere ba estátua.

Ka karik “Koʼalia ba”.

Ka “iis”. Haree “Ruah” iha Glosáriu.

Ka “Nia hadau buat hotu husi konsellu-naʼin sira”.

Orj., “halo longra kbiit-naʼin sira-nia sintu”.

Orj., “sira-nia laran”.

Ka “diskute”.

Ka “ema neʼebé la laran-metin ba Maromak”.

Ka karik “Se ema ruma bele diskute malu ho haʼu, haʼu sei nonook deʼit no mate”.

Haree “Xave metin ain” iha Glosáriu.

Orj., “nia”. Karik neʼe refere ba Job.

Neʼe mak ular-oan ida ho liras, neʼebé hanesan ho borboleta. Bainhira seidauk iha liras, ular-oan neʼe han hena.

Ka karik “tesi kotu tiha”.

Orj., “Ema la moos”.

Orj., “ema moos”.

Haree “Siol” iha Glosáriu.

Iha neʼe, Job kompara tempu neʼebé nia iha rate laran hanesan sai atan ba mate.

Ka “ho koñesimentu neʼebé hanesan anin”.

Ka “Tanba ó-nia sala treinu ó-nia ibun”.

Orj., “paun”.

Ka “koko atu manán hasoru”.

Ka “Nia sai foti an”.

Neʼe katak esperansa atu kontinua moris.

Orj., “Nia”.

Ka “neʼebé la laran-metin ba Maromak”.

Ka “ema neʼebé simu ka fó prezente atu bobar lia-loos”.

Ka “liafuan neʼebé hanesan anin”.

Ka “sira neʼebé halibur ho haʼu”.

Orj., “Ita”.

Haree “Hena karón” iha Glosáriu.

Ka “kbiit”. Orj., “dikur”.

Ka karik “Haʼu-nia matan la dukur tanba haʼu hateke ba Maromak”.

Haree “Ruah” iha Glosáriu.

Orj., “ba sira-nia lia-dadolin”.

Ka “ema neʼebé la laran-metin ba Maromak”.

Haree “Siol” iha Glosáriu.

Ka “rai-kuak”.

Haree “Siol” iha Glosáriu.

Ka karik “ema la moos”.

Haree “Nefes” iha Glosáriu.

Ka “laʼo kudeʼik”.

Orj., “Mate nia oan primeiru”.

Ka “ba liurai ida neʼebé halo taʼuk”.

Orj., “Enxofre”. Haree Glosáriu.

Ka “iha ninia hela-fatin temporáriu”.

Ka “família sira”.

Orj., “halai sees ho haʼu-nia nehan kulit”.

Haree Glosáriu.

Haree “Besi-makdadi” iha Glosáriu.

Ka “ida neʼebé sosa fali haʼu”.

Ka “haʼu-nia rins sai fraku iha haʼu-nia laran”.

Ka “Adão”.

Ka “ema neʼebé la laran-metin ba Maromak”.

Ka “aten-moruk”.

Orj., “nanál”.

Ka “manteiga neʼebé nabeen”.

Orj., “Nia”.

Orj., “nia”.

Orj., “haʼu-nia espíritu”. Haree “Ruah” iha Glosáriu.

Ka “Iha podér”.

Haree “Siol” iha Glosáriu.

Ka “ho lalais”, neʼe katak la sente moras bainhira mate.

Ka “konsellu; planu aat”.

Ka “tesi ba rua”.

Orj., “hanorin koñesimentu ba Maromak”.

Orj., “ninia ruin-dolen seidauk maran”.

Ka “ho laran neʼebé moruk”.

Ka karik “No imi-nia planu aat sira atu halo violénsia ba haʼu”.

Orj., “sira-nia sinál sira”.

Ka “uádi”. Haree Glosáriu.

Orj., “No nia sei dada ema hotu tuir nia”.

Ka “Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu iha interese ba”.

Ka “integridade”.

Ka “peñór”. Haree Glosáriu.

Ka “ó kolu tiha ema kiak nia roupa”.

Ka “labarik neʼebé la iha aman”.

Orj., “manu nia lasu”.

Ka “sira-nia moris sai badak”.

Ofir mak fatin koñesidu tanba iha osan-mean ho kualidade diʼak liu.

Ka “ema neʼebé matan hateke tun ba rai”.

Neʼe katak ninia loron tesi-lia nian.

Ka “labarik neʼebé la iha aman”.

Ka “nuʼudar peñór”.

Ka karik “koʼa ai-han atu fó-han ba animál sira”.

Ka karik “Sira halo mina-oliveira”.

Ka karik “Maromak la fó-sala ba ema ida”.

Haree Glosáriu.

Haree “Siol” iha Glosáriu.

Orj., “Nia”.

Orj., “Nia”.

Orj., “haree ba sira-nia dalan sira”.

Ka “bele sai moos”.

Ka “inspira”.

Orj., “Nia”.

Haree “Siol” iha Glosáriu.

Ka “iha Abadon”. Haree “Abadon” iha Glosáriu.

Orj., “marka kabuar”.

Orj., “Raab”.

Ka “anin”.

Ka “diskursu”. Orj., “lia-dadolin”.

Haree “Ruah” iha Glosáriu.

Ka “haʼu sei kaer metin nafatin haʼu-nia integridade!”

Ka “ema neʼebé la laran-metin ba Maromak”.

Ka karik “ho Maromak nia liman”.

Neʼe mak ular-oan ida ho liras, neʼebé hanesan ho borboleta. Bainhira seidauk iha liras, ular-oan neʼe han hena.

Orj., “nia sei la halibur buat ida”.

Ka karik “Sira basa liman ba nia no hakfuʼik ba nia husi sira-nia fatin”.

Ka “minériu”.

Karik neʼe refere ba atividade keʼe fatuk-murak oioin.

Ka “fatuk-ahi”.

Ofir mak fatin koñesidu tanba iha osan-mean ho kualidade diʼak liu.

Ka “osan-mean neʼebé halo moos ona”.

Haree Glosáriu.

Ka “diskursu”. Orj., “lia-dadolin”.

Ka “atan sira”.

Orj., “subar an”.

Ka “labarik neʼebé la iha aman”.

Ka “roupa neʼebé la iha liman”.

Haree Glosáriu.

Orj., “iha haʼu-nia knuuk”.

Orj., “Haʼu-nia liafuan turuk neineik ba sira-nia tilun”.

Udan ikus komesa maizumenus iha fulan-Abríl nia klaran. Haree Ap. B15.

Ka karik “Sira la hamate naroman husi haʼu-nia oin”.

Ka “uádi sira”.

Orj., “ba sira-nia lia-dadolin”.

Orj., “halo haʼu-nia rama-talin la metin”.

Ka “Sira husik tiha kuda-talin”.

Ka karik “La iha ema ida mak ajuda sira”.

Ka karik “Haʼu-nia terus boot halo haʼu-nia isin sai aat”.

Ka karik “Ita xoke haʼu hodi halo haʼu nabeen”.

Orj., “tuku fatin neʼebé harahun tiha”.

Ka karik “Isin-manas”.

Ka “hateke hodi kaan”.

Ka karik “laʼo ho ema bosok-teen?”

Ka “integridade”.

Ka “husik ema fokit sai tiha haʼu-nia bei-oan sira”.

Orj., “husik mane sira seluk mak hakneʼak iha ninia leten”.

Ka “iha kazu hasoru haʼu”.

Orj., “tempu neʼebé haʼu sei iha haʼu-nia inan nia knotak”.

Orj., “fó bensaun”.

Ka karik “bainhira haʼu haree katak haʼu hetan apoiu iha sidade nia portaun”.

Ka “kabaas-ruin”.

Orj., “naroman”.

Orj., “naʼan”.

Ka “ema estranjeiru”.

Ka “Neʼe mak haʼu-nia asinatura”.

Ka “tanba nia haree nia an nuʼudar ema laran-loos”.

Ka “bele korrije Job”.

Ka “forsa”. Haree “Ruah” iha Glosáriu.

Neʼe refere ba tua-fatin neʼebé halo husi animál nia kulit.

Haree “Ruah” iha Glosáriu.

Haree “Xave metin ain” iha Glosáriu.

Orj., “No tau selus ba ninia hanorin”.

Ka “rai-kuak”.

Ka “ho armas; rama”.

Orj., “ninia moris”.

Ka “Ninia moris”. Haree “Nefes” iha Glosáriu.

Ka “rai-kuak”.

Ka “iha anju ida”.

Ka “rai-kuak”.

Ka “diʼak”.

Orj., “kanta”.

Ka karik “No neʼe la lori diʼak mai haʼu”.

Ka “rai-kuak”.

Orj., “haʼu-nia moris”.

Ka “rai-kuak”.

Haree “Ruah” iha Glosáriu.

Ka “hadomi ema-boot liu fali ema kiʼik”.

Ka “ema neʼebé la laran-metin ba Maromak”.

Ka karik “Haʼu-nia aman, husik Job hetan koko”.

Karik neʼe refere ba Maromak.

Orj., “kbiit-naʼin nia liman”.

Ka “la rona ba lia-bosok”.

Ka karik “Nia fó kadunan ba liurai sira”.

Ka “ho armas; rama”.

Ka “ema neʼebé la laran-metin ba Maromak”.

Haree “Nefes” iha Glosáriu.

Ka karik “Sira mate”.

Ka “ho prostitutu sira”. Neʼe katak mane neʼebé halo prostituisaun neʼebé liga ho adorasaun falsu.

Ka “labele husik hirus halo Ita basa liman tanba odi”.

Ka karik “kritika ninia hahalok; husu nia atu esplika ninia hahalok”.

Ka “ema labele komprende”.

Orj., “barraka”.

Ka karik “nia defende povu nia kazu”.

Ka karik “saida”.

Neʼe katak Maromak nia lian.

Orj., “tau selus ba ema hotu nia liman”.

Ka “kalohan sira nuʼudar rota”.

Ka “manda”.

Haree “Fatuk prinsipál” iha Glosáriu.

Orj., “Maromak nia oan-mane sira”.

Orj., “oan-fatin”.

Ka “haneras”.

Ka karik “Rai-lakan”.

Ka karik “uza Ninia kbiit”.

Ka “hasai lian ba”.

Ka karik “iha ema nia laran”.

Ka karik “ba ema nia kakutak”.

Orj., “fini”.

Orj., “halo nia haluha matenek”.

Orj., “tolan mundu”.

Ka karik “nia la fiar”.

Orj., “tutun”.

Karik neʼe refere ba ipopótamu.

Ka “iha uádi”. Haree Glosáriu.

Orj., “lasu”.

Lian Ebraiku, leviatan. Haree Glosáriu.

Orj., “ai-tarak”.

Ka “soe”.

Orj., “odamatan sira husi ninia oin”.

Ka karik “nia foti an tanba ninia kikit sira”.

Ka “ahi-matan neʼebé lakan makaʼas han duʼut sira”.

Ka “Ninia iis”. Haree “Nefes” iha Glosáriu.

Haree Glosáriu.

Orj., “haʼu sei hiʼit saʼe ninia oin”.

    Livru sira iha lian Tetun Dili (1993-2025)
    Log Out
    Log In
    • Tetun Dili
    • Fahe
    • Organiza tuir Ita-nia hakarak
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisaun atu Uza
    • Informasaun Privadu
    • Setting kona-ba privasidade
    • JW.ORG
    • Log In
    Fahe