Watchtower BIBLIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Tetun Dili
Á
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Í
  • í
  • Ó
  • ó
  • Ú
  • ú
  • Ã
  • ã
  • Ç
  • ç
  • Ñ
  • ñ
  • ʼ
  • BÍBLIA
  • LIVRU SIRA
  • REUNIAUN SIRA
  • mwbr25 Setembru p. 1-13
  • Informasaun atu uza hamutuk livru “Moris Kristaun no Haklaken”

La iha video neʼebé bele loke.

Deskulpa, la bele loke vídeo.

  • Informasaun atu uza hamutuk livru “Moris Kristaun no Haklaken”
  • Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken—2025
  • Subtítulu
  • 1-7 SETEMBRU
  • 8-14 SETEMBRU
  • 15-21 SETEMBRU
  • 22-28 SETEMBRU
  • 29 SETEMBRU–5 OUTUBRU
  • 6-12 OUTUBRU
  • 13-19 OUTUBRU
  • 20-26 OUTUBRU
  • 27 OUTUBRU–2 NOVEMBRU
Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken—2025
mwbr25 Setembru p. 1-13

Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken

© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

1-7 SETEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA PROVÉRBIOS 29

Keta simu hanorin no kostume neʼebé kontra Bíblia

wp16.06 p. 6, kaixa

Vizaun sira kona-ba lalehan

Ema rihun ba rihun moris ho taʼuk ba espíritu aat, ka anju aat sira. Tan neʼe, sira husu ajuda ba matan-dook ka uza biru ka sasán ruma neʼebé tuir sira-nia fiar bele proteje sira. Maibé tuir loloos, ita la presiza halo hanesan neʼe. Bíblia hatete: “Jeová nia matan hateke bá-mai iha rai hotu atu hatudu ninia forsa hodi ajuda ema neʼebé fó sira-nia laran tomak ba nia.” (2Kr 16:9) Maromak Jeová mak forsa liu fali Satanás, no Nia sei proteje ita se ita tau fiar ba Nia.

Atu hetan protesaun husi Jeová, ita presiza aprende no halo tuir Ninia hakarak hodi bele halo Nia kontente. Porezemplu, iha tempu antigu, ema kristaun sira iha sidade Éfeso halibur livru sira kona-ba masonik no sunu tiha. (Aps 19:19, 20) Nuneʼe mós ho ita, atubele simu protesaun husi Maromak, ita tenke soe tiha livru kona-ba matan-dook, biru, maninga, ka buat naran deʼit neʼebé iha ligasaun ho anju aat sira.

w19.04 p. 17 par. 13

Defende lia-loos kona-ba mate

13 Se ita dúvida kona-ba kostume ka toman ruma, halo orasaun ba Jeová hodi husu matenek. (Lee Tiago 1:5.) Tuirmai halo riset hodi uza ita-nia livru sira. Se presiza, koʼalia ho katuas kongregasaun. Sira sei la halo desizaun mai Ita, maibé sira bele hatudu prinsípiu husi Bíblia hanesan prinsípiu sira iha lisaun neʼe. Bainhira Ita halo buat sira-neʼe, Ita treinu Ita-nia “kbiit atu tetu didiʼak”, no kbiit neʼe sei ajuda Ita “atu hatene saida mak loos no saida mak sala”.—Ebr 5:14.

w18.11 p. 11 par. 12

“Haʼu sei laʼo tuir Ita-nia dalan lia-loos nian”

12 Kostume no toman neʼebé la tuir Bíblia. Karik ita-nia família, kolega serbisu, no kolega eskola koko atu dada ita tuir selebrasaun ruma. Saida mak bele ajuda ita atu la halo tuir kostume no selebrasaun loron-boot neʼebé Jeová la simu? Ita presiza hanoin beibeik kona-ba tanbasá mak Jeová la simu selebrasaun sira-neʼe. Buka informasaun husi ita-nia publikasaun sira hodi hatene kona-ba selebrasaun sira-nia hun. Kuandu ita hanoin didiʼak razaun sira husi Bíblia kona-ba tanbasá ita la selebra loron-boot ruma, neʼe bele ajuda ita atu hatene katak ita laʼo daudaun iha dalan neʼebé “halo Naʼi kontente”. (Éf 5:10) Se ita tau fiar ba Jeová no ninia Liafuan, ita sei la taʼuk kona-ba ema seluk sente oinsá.—Prv 29:25.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

it “Gaba ho liafuan midar” par. 1

Gaba ho liafuan midar

Neʼe mak bainhira ema ida gaba ema seluk ho motivu neʼebé la loos, la ho laran ka demais. Bainhira ema ida gaba iha dalan hanesan neʼe, baibain neʼe atu halo ema neʼebé hetan gaba sente katak nia mak importante no foti an liután, no neʼe bele estraga nia. Baibain ema gaba iha dalan hanesan neʼe atu foti ema nia laran, atu hetan buat ruma husi ema seluk, ka atu hetan respeitu. Baibain kuandu ema gaba iha dalan hanesan neʼe, nia hakarak atu lasu ema seluk. (Prv 29:5) Hahalok neʼe la mai husi Jeová, maibé husi mundu tanba neʼe book ema atu hanoin an deʼit, todan ba sorin, no laran-makerek. (Tgo 3:17) Maromak la gosta hahalok sira hanesan bosok, fó glória ba ema, gaba demais no la ho laran.—2Ko 1:12; Gal 1:10; Éf 4:25; Kol 3:9; Apk 21:8.

8-14 SETEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA PROVÉRBIOS 30

“Labele husik haʼu sai kiak ka sai riku”

w18.01 p. 24-25 par. 10-12

Domin saida mak lori ksolok neʼebé loos?

10 Ita hotu presiza osan, no osan bele proteje ita. (Ecl 7:12) Maibé, se ema ida mak iha osan natoon deʼit ba ninia presiza, nia bele sente kontente ka lae? Bele! (Lee Eclesiastes 5:12.) Jake nia oan-mane Agur dehan: “Labele husik haʼu sai kiak ka sai riku. Husik haʼu han deʼit ai-han neʼebé haʼu presiza.” Ita bele komprende tansá nia lakohi sai kiak demais. Nia hatete katak se lae, neʼe bele book nia atu naʼok, no naʼok sei hafoʼer Maromak nia naran. Maibé tanbasá mak nia lakohi sai riku? Nia dehan: “Atu nuneʼe haʼu la sai bosu loos toʼo nega Ita no dehan: ‘Sé mak Jeová?’” (Prv 30:8, 9) Karik Ita mós koñese ema balu neʼebé tau fiar ba rikusoin duké tau fiar ba Maromak.

11 Ema neʼebé hadomi osan la bele halo kontente Maromak. Jesus dehan: “Ema ida la bele sai atan ba naʼi-ulun rua, tanba nia sei odi ida no hadomi ida seluk, ka sei apoia ida no hakribi ida seluk. Imi la bele sai atan ba Maromak no ba Rikusoin.” Nia mós dehan: “Keta haloot ba ó-nia an rikusoin iha rai, iha neʼebé ular no ferrujen han mohu tiha, no naʼok-teen tama hodi naʼok. Maibé, haloot ba ó-nia an rikusoin iha lalehan, iha neʼebé ular no ferrujen la han mohu, no naʼok-teen la bele tama hodi naʼok.”—Mt 6:19, 20, 24.

12 Jeová nia atan barak hakaʼas an atu halaʼo moris neʼebé simples. Sira sente katak moris simples halo sira kontente liu no iha tempu barak liután atu serbí Jeová. Porezemplu, Jack neʼebé hela iha Estadus Unidus faʼan tiha ninia uma neʼebé boot ho ninia bisnis hodi nia bele pioneiru hamutuk ninia feen. Nia dehan: “Susar tebes ba ami atu faʼan ami-nia rai no uma neʼebé kapás.” Maibé nia sei hanoin-hetan katak, uluk nia sempre fila uma la kontente tanba problema husi serbisu. Nia dehan: “Haʼu-nia feen neʼebé serbí nuʼudar pioneiru sempre iha ksolok. Nia sempre hatete, ‘Haʼu-nia patraun mak diʼak liu hotu!’ Agora haʼu mós foti pioneiru, no ami naʼin-rua serbisu ba Patraun ida deʼit, Jeová.”

w87-E 5/15 p. 30 par. 8

Se Ita hamtaʼuk Jeová, Ita sei kontente

◆ 30:15, 16—Tanbasá Bíblia uza ezemplu sira-neʼe?

Neʼe hatudu katak ema neʼebé kaan-teen sempre hakarak atu hetan buat barak liután. Hanesan ular-metan ka sangesuga neʼebé xupa raan barak, ema kaan-teen sempre hakarak atu hetan osan no kbiit liután. Nuneʼe mós ho Rate neʼebé sei nunka sai nakonu no nafatin nakloke atu simu mate-isin sira. Oan-fatin husi feto neʼebé la iha oan tanis tanba la iha oan. (Gén 30:1) Rai neʼebé maran-dekor xupa udan-been barak no lakleur deʼit rai maran fali. Ahi neʼebé han mohu buat ruma sei lakan makaʼas liután no tuirmai han buat seluk neʼebé besik ida-neʼe. Ema kaan-teen mak hanesan neʼe duni. Maibé ema neʼebé halo tuir Maromak nia matadalan la husik hahalok kaan-teen atu kontrola sira.

w11 1/7 p. 20 par. 4

Moris ho buat neʼebé ita iha—Dalan atu halo nuneʼe

Rai osan antes atu hola. Maski ema barak sente ida-neʼe la jeitu, rai osan antes atu hola buat ruma mak dalan neʼebé matenek liu atu sees an husi problema kona-ba osan. Ida-neʼe ajuda ema barak atu la monu ba lasu kona-ba debe osan, no selu osan-funan neʼebé boot tanba tuir loloos ida-neʼe aumenta deʼit folin ba sasán neʼebé sira sosa. Bíblia esplika katak nehek mak animál neʼebé “matenek” tanba iha “tempu koʼa nian nia mós rai didiʼak hahán” atu uza ba futuru.—Prv 6:6-8; 30:24, 25.

w24.06 p. 13 par. 18

Sai Jeová nia bainaka ba nafatin!

18 Diʼak atu analiza ita-nia hanoin kona-ba osan. Husu Ita-nia an: ‘Haʼu hanoin beibeik kona-ba osan no buat neʼebé haʼu hakarak sosa? Se haʼu empresta osan, haʼu neineik atu selu fali tanba hanoin ema neʼebé fó-empresta la presiza? Haʼu sente katak haʼu mak ema neʼebé importante tanba iha osan? Susar ba haʼu atu hatudu laran-luak ka lae? Haʼu hanoin katak irmaun no irmán sira neʼebé iha osan barak mak materializmu ka lae? Haʼu habelun ho ema neʼebé riku no la hatudu interese ba ema neʼebé kiak?’ Importante atu husu pergunta sira-neʼe tanba ita iha priviléjiu furak atu sai Jeová nia bainaka. Ita bele proteje ita-nia priviléjiu neʼe hodi la hadomi osan. Se ita halo nuneʼe, Jeová sei nunka husik hela ita!—Lee Ebreu 13:5.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w09-E 4/15 p. 17 par. 11-13

Aprende kona-ba Jeová nia matenek husi kriasaun

11 Ita bele aprende lisaun importante husi animál kiʼik ida naran koellu-hiraks. (Lee Provérbios 30:26.) Koellu-hiraks mak atu hanesan ho koellu baibain, maibé nia iha tilun kiʼik no kabuar, no mós ain-badak. Animál kiʼik neʼe hela iha área neʼebé iha fatuk barak. Sira iha matan neʼebé kroʼat, no tanba sira hela iha fatuk-kuak, neʼe proteje sira husi animál fuik seluk neʼebé hakarak han sira. Koellu-hiraks gosta atu hela hamutuk nuʼudar grupu boot tanba neʼe halo sira sente seguru no nafatin sente manas iha tempu malirin.

12 Saida mak ita bele aprende husi sira? Primeiru, animál neʼe halo buat oioin atu animál seluk labele ataka nia. Nia uza ninia matan neʼebé kroʼat atu haree animál seluk husi dook, no nia besik nafatin ho fatuk-kuak atu bele subar an lalais. Ita mós presiza iha matan espirituál neʼebé kroʼat katak ita bele rekoñese perigu oioin iha Satanás nia mundu. Apóstolu Pedro fó avizu ba ema Kristaun sira: “Proteje imi-nia neon no matan-moris bá! Imi-nia inimigu, Diabu, laʼo bá-mai hanesan leaun ida neʼebé hasai lian makaʼas no buka atu han ema ruma.” (1Pe 5:8) Bainhira Jesus iha mundu, nia matan-moris nafatin atu la monu ba Satanás nia lasu sira neʼebé bele estraga ninia laran-metin. (Mt 4:1-11) Jesus hatudu ezemplu diʼak ba ninia dixípulu sira.

13 Dalan ida atu matan-moris mak hodi aproveita buat hotu neʼebé Jeová prepara ona ba ita. Diʼak atu ita sempre lee Bíblia no tuir reuniaun sira. (Lc 4:4; Ebr 10:24, 25) Hanesan koellu-hiraks neʼebé gosta atu moris hamutuk nuʼudar grupu, ita presiza hakbesik nafatin ba ita-nia maluk Kristaun hodi nuneʼe “ita bele anima no hametin malu”. (Rom 1:12) Hodi aproveita buat neʼebé Jeová fó, ita hatudu katak ita konkorda ho David nia liafuan neʼebé dehan: “Jeová mak haʼu-nia fatuk boot, haʼu-nia fatin seguru no Maromak neʼebé salva haʼu. Haʼu-nia Maromak mak haʼu-nia fatuk boot, haʼu buka protesaun husi nia.”—Sal 18:2.

15-21 SETEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA PROVÉRBIOS 31

Aprende husi inan ida nia matadalan

w11 1/4 p. 11 par. 7-8

Hanorin beibeik matadalan kona-ba morál ba Ita-nia oan

Hanorin buat neʼebé loos kona-ba seks. Importante duni atu fó avizu kona-ba hahalok seksuál neʼebé sala. Bíblia mós hatudu katak Satanás bele uza seks nuʼudar lasu ida. (1Ko 6:18; Tgo 1:14, 15) Maski nuneʼe, Bíblia hatudu ho klaru katak relasaun seksuál mak prezente husi Maromak. (Prv 5:18, 19; Kna 1:2) Se ita fó-hatene deʼit perigu husi relasaun seksuál, ida-neʼe bele halo oan iha hanoin neʼebé la tuir Bíblia nia hanorin neʼebé loos. Feto joven ida husi rai-Fransa, naran Corrina, hatete: “Haʼu-nia inan-aman koʼalia deʼit kona-ba hahalok seksuál neʼebé sala no ida-neʼe halo haʼu iha hanoin neʼebé la diʼak kona-ba relasaun seksuál.”

Hakaʼas an atu hanorin buat neʼebé loos kona-ba seks ba Ita-nia oan. Inan ida husi rai-Méxiku, naran Nadia, hatete: “Haʼu sempre koko atu esplika ba haʼu-nia oan joven sira katak seks mak buat neʼebé furak no normál, no Maromak Jeová fó ba ema atu goza. Maibé neʼe ba kaben-naʼin deʼit. Se ita uza prezente neʼe tuir Maromak nia hakarak, neʼe halo ita kontente. Maibé se lae, neʼe bele lori susar mai ita.”

ijwhf lisaun 4 par. 11-13

Esplika ba oan kona-ba tua

Keta demora atu koʼalia kona-ba tópiku neʼe. Aman ida husi rai-Inglaterra naran Mark hatete: “Haʼu husu haʼu-nia oan neʼebé tinan ualu, tuir ninia hanoin hemu tua sala ka lae, tanba labarik barak konfuzaun kona-ba hemu tua. Nuʼudar ami koʼalia haʼu koko atu koʼalia hanesan belun ida no neʼe ajuda nia atu koʼalia nakloke.”

Ita bele ajuda Ita-nia oan iha dalan diʼak liu se Ita koʼalia beibeik kona-ba tópiku neʼe. Depende ba Ita-nia oan nia idade, Ita mós bele koʼalia kona-ba tópiku seluk neʼebé importante hanesan hodi karreta ho seguru ka esplika kona-ba relasaun seksuál.

Hatudu ezemplu diʼak. Labarik sira lalais atu halo tuir buat neʼebé sira haree, no peskizadór sira hatete katak inan-aman nia ezemplu mak iha kbiit boot liu ba sira-nia oan. Nuneʼe se ita toman hemu tua atu sai kalma ka hatún estrese, Ita-nia oan bele hanoin katak nia tenke hemu tua kuandu nia estrese ka hanoin barak. Tan neʼe, hatudu ezemplu neʼebé diʼak. Ita rasik tenke uza matenek kona-ba hemu tua.

g17.6 p. 9 par. 5

Hanorin oan haraik-an

Anima Ita-nia oan atu hatudu laran-luak. Hatudu ba Ita-nia oan katak Ita “kontente liu atu fó duké simu”. (Aps 20:35) Oinsá? Karik Ita bele hakerek lista hamutuk ho Ita-nia oan kona-ba ema neʼebé presiza Ita-nia ajuda atu tula, hadiʼa sasán ruma ka bá kompras. Tuirmai, lori mós Ita-nia oan bainhira Ita ajuda ema sira-neʼe. Hodi nuneʼe, sira bele haree katak Ita sente kontente bainhira Ita ajuda ema seluk. Dalan diʼak liu hotu atu hanorin Ita-nia oan kona-ba haraik-an mak liuhusi Ita-nia ezemplu.—Matadalan husi Bíblia: Lucas 6:38.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w92-E 11/1 p. 11 par. 7-8

Edukasaun iha Bíblia nia tempu

7 Iha Izraél, inan-aman hanorin sira-nia oan husi kiʼik kedas. (Deu 11:18, 19; Prv 1:8; 31:26) Iha disionáriu ida kona-ba Bíblia iha lian Fransés, matenek-naʼin ida kona-ba Bíblia hakerek: “Bainhira labarik ida bele koʼalia ona, nia sei aprende versíkulu balu husi Ukun-Fuan. Ninia inan sei repete versíkulu ida ba nia, no kuandu nia dekór ona ida-neʼe, ninia inan sei fó fali versíkulu seluk. Tuirmai kuandu labarik neʼe boot uitoan, nia sei aprende atu hakerek versíkulu neʼebé nia dekór ona. Iha tempu hanesan, nia mós aprende lee, no kuandu nia sai boot, nia bele aumenta ninia koñesimentu hodi lee no medita Maromak nia Ukun-Fuan.”

8 Neʼe hatudu katak iha tempu neʼebá, métodu atu aprende mak liuhusi dekór. Buat neʼebé sira aprende kona-ba Jeová nia Ukun-Fuan no dalan neʼebé nia tau matan ninia povu tenke book sira-nia laran. (Deu 6:6, 7) Sira presiza medita kona-ba buat sira-neʼe. (Sal 77:11, 12) Sira uza dalan oioin atu ajuda labarik no ema boot atu dekór Ukun-Fuan sira. Porezemplu, eskritura balu hakerek tuituir malu tuir alfabetu (hanesan Provérbios 31:10-31); hakerek hodi hahú ho letra neʼebé hanesan, ka uza númeru sira, hanesan ita bele lee iha Provérbios kapítulu 30 nia rohan. Kalendáriu Gezer mak inklui kalendáriu antigu liu no karik uluk labarik ida mak hakerek ida-neʼe nuʼudar ezersísiu iha eskola.

22-28 SETEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA ECLESIASTES 1-2

Kontinua treinu jerasaun tuirmai

w17.01 p. 27-28 par. 3-4

“Fó sai buat sira-neʼe ba ema neʼebé laran-metin”

3 Ita gosta tebes atu serbí Jeová no hafolin ita-nia knaar sira. Ita balu gosta tebes ita-nia serbisu toʼo hakarak halo serbisu neʼe ba nafatin. Maibé realidade mak ema nia idade sempre aumenta, no buat neʼebé uluk sira halo bainhira sei joven, karik agora la iha tan kbiit atu halo. (Ecl 1:4) Situasaun neʼe dala ruma halo susar ba Jeová nia povu. Ohin loron, serbisu haklaken kontinua laʼo ba oin no Jeová nia organizasaun mós aproveita didiʼak teknolojia modernu hodi hatoʼo mensajen husi Bíblia. Maibé dala ruma sira neʼebé idade ona sente susar atu aprende dalan foun hodi halo buat ruma. (Lc 5:39) No mós, baibain fasil ba ema neʼebé idade ona atu sai fraku no la iha tan forsa. (Prv 20:29) Tan neʼe diʼak ba sira neʼebé idade ona atu prepara sira neʼebé seidauk idade oinsá bele kaer responsabilidade iha Jeová nia organizasaun.—Lee Salmo 71:18.

4 La fasil ba sira neʼebé idade ona atu fahe sira-nia knaar ba sira neʼebé seidauk idade. Dala ruma irmaun sira bele sente triste bainhira hanoin katak sira sei lakon knaar neʼebé sira gosta tebes atu halo. Karik sira hanoin barak kona-ba se sira la tau matan ba serbisu sira-neʼe, serbisu bele sai runguranga. Ka karik sira sente la iha tempu atu fó treinu ba ema seluk. Maibé ba sira neʼebé seidauk idade mós presiza pasiénsia se sira seidauk hetan knaar ruma.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

it “Eclesiastes” par. 1

Eclesiastes

Liafuan Ebraiku Qohéleth (signifika “Ema neʼebé halibur povu”) mak liafuan neʼebé cocok atu refere ba liurai nia knaar iha Izraél. (Ecl 1:1, 12) Liurai iha responsabilidade atu ajuda povu neʼebé dedika an ona ba Maromak atu hatudu laran-metin ba Liurai neʼebé boot liu katak Maromak. (1Rs 8:1-5, 41-43, 66) Tan neʼe mak liurai ida mak diʼak ka la diʼak depende ba nia bele dirije ninia povu atu adora Jeová ka lae. (2Rs 16:1-4; 18:1-6) Ezemplu ida mak Liurai Salomão. Nia halo buat oioin atu halibur ema Izraél no ema seluk iha templu. Iha livru Eclesiastes, nia fó sai oinsá nia hakarak halibur Maromak nia povu atu hasees an husi buat neʼebé la iha folin iha mundu neʼe no hatudu hahalok neʼebé halo Maromak kontente. Liafuan Eclesiastes neʼebé uza iha ita-nia Bíblia mak tradusaun husi liafuan Gregu Ekklesiastés iha Septuajinta Lian Gregu no neʼe mak tradusaun husi Liafuan Ebraiku Qohéleth neʼebé signifika “membru ida husi eclésia (kongregasaun; asembleia).”

29 SETEMBRU–5 OUTUBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA ECLESIASTES 3-4

Hametin Ita-nia moris kaben nian

ijwhf lisaun 10 par. 2-8

Oinsá atu uza teknolojia iha dalan neʼebé diʼak?

● Bainhira Ita uza teknolojia iha dalan neʼebé diʼak, ida-neʼe bele lori benefísiu ba Ita-nia moris kaben nian. Porezemplu, feen-laʼen balu uza teknolojia atu kontaktu malu beibeik bainhira sira la hamutuk.

“Mensajen simples hanesan, ‘Haʼu hadomi ó’ ka ‘Haʼu hanoin ó’, mak folin-boot.”—Jonathan.

● Bainhira Ita uza sala teknolojia, ida-neʼe bele estraga Ita-nia moris kaben nian. Porezemplu, ema balu uza sira-nia sasán eletróniku barak demais, no ida-neʼe hamenus tempu ho sira-nia kaben no sira la tau atensaun ba sira-nia kaben.

“Haʼu fiar katak dala ruma haʼu-nia laʼen sei kontente liu atu koʼalia ho haʼu se karik haʼu la uza beibeik haʼu-nia telemovel.”—Julissa.

● Ema balu dehan katak sira bele uza sira-nia sasán eletróniku no iha tempu hanesan koʼalia ho sira-nia kaben. Matenek-naʼin ida naran Sherry Turkle hatete katak ema barak hanoin katak sira bele halo atividade oioin iha tempu hanesan, maibé neʼe mak hanoin neʼebé sala. Tuir loloos, bainhira ita halo atividade oioin iha tempu hanesan, neʼe laʼós buat neʼebé diʼak. Matenek-naʼin neʼe hatete katak bainhira ita halo atividade oioin iha tempu hanesan, ita la halo atividade sira-neʼe ho didiʼak.

“Haʼu gosta koʼalia ho haʼu-nia laʼen, no neʼe bele lori rezultadu diʼak. Maibé haʼu la gosta koʼalia ho nia kuandu nia halo atividade oioin iha tempu hanesan. Bainhira nia kaer telemovel no mós koʼalia ho haʼu, neʼe halo haʼu hanoin katak nia sei kontente liu se nia mesak deʼit ho ninia telemovel.”—Sarah.

Buat neʼebé importante: Dalan neʼebé Ita uza teknolojia bele lori benefísiu ba Ita-nia moris kaben nian ka bele estraga Ita-nia moris kaben nian.

w23.05 p. 23-24 par. 12-14

Husik “ahi husi Jah” lakan nafatin

12 Oinsá mak feen-laʼen bele banati-tuir Áquila no Priscila? Hanoin kona-ba buat oioin neʼebé Ita no Ita-nia pár presiza halo. Ita bele ka lae halo atividade balu hamutuk nuʼudar feen-laʼen duké halo mesamesak? Porezemplu, Áquila no Priscila haklaken hamutuk. Ita halo planu beibeik atu haklaken hamutuk ka lae? Áquila no Priscila mós serbisu hamutuk. Karik Ita no Ita-nia pár halo serbisu neʼebé la hanesan atu manán osan, maibé imi bele halo serbisu uma-laran nian hamutuk ka lae? (Ecl 4:9) Bainhira imi ajuda malu, imi sei sente hanesan ekipa ida, no imi iha oportunidade atu koʼalia ba malu. Robert no Linda kaben ona ba tinan 50 liu. Robert hatete: “Ami ladún iha tempu atu halimar hamutuk. Maibé bainhira haʼu fase bikan, haʼu-nia feen hamaran bikan, ka bainhira haʼu hamoos duʼut, nia mós sai mai hodi halo serbisu ho haʼu, neʼe halo haʼu kontente tebes. Ami sente besik liután ba malu bainhira halo buat sira-neʼe hamutuk. Ami-nia domin kontinua sai boot liután.”

13 Maibé hanoin-hetan katak uza deʼit tempu hamutuk sei la halo kedas feen-laʼen sente besik ba malu. Feen ida iha rai-Brazíl hatete: “Ohin loron ita-nia moris mak okupadu tebes, no fasil atu hanoin katak ita uza ona tempu hamutuk tanba hela iha uma ida deʼit. Haʼu nota katak presiza halo buat seluk tan. Haʼu mós presiza fó atensaun ba haʼu-nia laʼen.” Haree toʼok saida mak Bruno no ninia feen Tays halo hodi tau atensaun ba malu. Nia hatete: “Bainhira ami uza tempu hamutuk, ami tau dook tiha telefone no goza tempu hamutuk.”

14 Maibé oinsá se Ita no Ita-nia pár ladún gosta atu uza tempu hamutuk? Karik tanba Ita no Ita-nia pár gosta atu halo buat neʼebé la hanesan, ka Ita la gosta Ita-nia pár nia toman ruma. Hanoin fali ezemplu kona-ba ahi. Ahi neʼe la lakan makaʼas kedas. Neineik-neineik ita tenke kontinua tau tan ai neʼebé boot liu hodi ahi bele lakan makaʼas. Nuneʼe mós diʼak atu hahú uza tempu uitoan-uitoan hamutuk loroloron. Halo buat neʼebé imi naʼin-rua gosta, laʼós buat neʼebé halo imi diskute malu. (Tgo 3:18) Hodi hahú ho buat neʼebé kiʼik, imi bele halo lakan fali imi-nia domin ba malu.

w23.05 p. 21 par. 3

Husik “ahi husi Jah” lakan nafatin

3 Atu halo “ahi husi Jah” lakan nafatin, feen no laʼen tenke hakaʼas an hametin sira ida-idak nia relasaun diʼak ho Jeová. Oinsá ida-neʼe bele ajuda sira-nia moris kaben nian? Bainhira feen-laʼen hafolin sira-nia relasaun ho Aman iha lalehan, sira sei prontu atu aplika ninia konsellu no neʼe bele ajuda sira atu rezolve no hasees an husi problema neʼebé bele halo sira-nia domin sai malirin. (Lee Eclesiastes 4:12.) Ema espirituál mós hakaʼas an atu banati-tuir Jeová nia hahalok, hanesan laran-diʼak, pasiénsia no prontu atu fó perdua. (Éf 4:32–5:1) Bainhira feen-laʼen halo ida-neʼe, sira-nia domin ba malu sei sai boot liután. Irmán Lena neʼebé kaben ona ba tinan 25 hatete: “Fasil liu atu hadomi no respeitu ema neʼebé espirituál.”

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

it “Domin” par. 39

Domin

“Tempu atu hadomi.” Jeová la hatudu domin ba sira neʼebé la merese atu hetan ida-neʼe ka sira neʼebé toman atu halo hahalok aat no lakohi troka. Jeová hatudu domin ba ema hotu, maibé nia sei para bainhira sira hatudu katak sira odi nia. Jeová no Jesus Kristu hadomi hahalok loos no odi hahalok aat. (Sal 45:7; Ebr 1:9) Ita la presiza hatudu domin ba ema neʼebé odi tebes Maromak neʼebé loos. Saugati deʼit atu kontinua hatudu domin ba ema hanesan neʼe tanba ema neʼebé odi Maromak lakohi simu Maromak nia domin. (Sal 139:21, 22; Isa 26:10) Tan neʼe Maromak odi sira no nia sei kastigu sira iha tempu neʼebé loos.—Sal 21:8, 9; Ecl 3:1, 8.

6-12 OUTUBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA ECLESIASTES 5-6

Oinsá atu hatudu respeitu kleʼan ba Maromak?

w08-E 8/15 p. 15-16 par. 17-18

Hahiʼi Jeová hodi hatudu respeitu

17 Ita presiza hatudu respeitu kuandu ita hakbesik ba Jeová atu adora nia. Eclesiastes 5:1 hatete: “Kuidadu didiʼak ó-nia an se ó laʼo ba Maromak loos nia uma.” Moisés no Josué presiza hasai sira-nia sandálias kuandu sira iha fatin neʼebé santu. (Éx 3:5; Jos 5:15) Sira halo ida-neʼe atu hatudu respeitu. Ema Izraél nia amlulik sira presiza hatais roupa laran neʼebé halo husi hena-liñu “atu taka sira-nia isin-tanan”. (Éx 28:42, 43) Neʼe sei taka sira-nia isin ho didiʼak bainhira sira serbí iha altár. Ema ida-idak husi amlulik nia família presiza halo tuir Maromak nia matadalan kona-ba hatais ho respeitu.

18 Bainhira ita adora Jeová, ita presiza hatudu respeitu iha buat hotu neʼebé ita halo. Atu bele simu hahiʼi no respeitu, ita presiza hatudu respeitu husi ita-nia laran, laʼós deʼit kuandu ema haree. (1Sa 16:7; Prv 21:2) Hahalok neʼe presiza fó influénsia ba ita-nia atitude, hahalok, hanoin, relasaun ho ema seluk, no mós dalan neʼebé ita haree ita-nia an rasik. Ita presiza hatudu respeitu iha tempu hotu liuhusi ita-nia liafuan no hahalok. Ita presiza halo tuir apóstolu Paulo nia liafuan kona-ba ita-nia hahalok, hatais no dalan neʼebé ita hadiʼa an: “Iha buat hotu, ami lakohi halo ema ida sidi, atu nuneʼe ema la hetan sala ida iha ami-nia serbisu. Maibé iha buat hotu ami hatudu ami-nia an nuʼudar Maromak nia serbisu-naʼin.” (2Ko 6:3, 4) “Iha buat hotu [ita] bele fó hahiʼi ba hanorin husi ita-nia Salvadór, Maromak.”—Tit 2:10.

w09 15/11 p. 11 par. 21

Estuda Bíblia bele hafurak ita-nia orasaun

21 Jesus halo orasaun hodi fiar tomak. Porezemplu, antes Jesus halo Lázaro moris hiʼas, nia foti matan ba lalehan, hodi dehan: “Aman, haʼu fó-agradese ba Ita-Boot tan Ita rona haʼu. Haʼu hatene nanis ona katak Ita rona haʼu nafatin.” (Jo 11:41, 42) Iha ita-nia orasaun ita mós hatudu katak ita hamtaʼuk no iha fiar ba Maromak ka lae? Hodi estuda kona-ba orasaun Ami Aman neʼebé Jesus hanorin, ita sei haree katak buat importante liu mak halo santu Maromak Jeová nia naran, atu nia Reinu mai, no atu halo nia hakarak iha rai. (Mt 6:9, 10) Hanoin toʼok kona-ba ita-nia orasaun rasik. Ita-nia orasaun hatudu katak ita hafolin Maromak Jeová nia Reinu, ninia hakarak, no atu nia naran sai santu, ka lae? Ita-nia orasaun tenke nuneʼe duni.

w17.04 p. 6 par. 12

“Buat neʼebé ó jura, ó tenke kumpre ida-neʼe”

12 Bainhira Ita hetan batizmu, Ita promete ba Jeová katak Ita sei uza Ita-nia moris tomak atu serbí nia no halo tuir ninia matadalan sira. Maibé iha tempu neʼebé Ita hetan batizmu, tuir loloos, Ita foin hahú Ita-nia moris hodi serbí Jeová. Nuʼudar tempu liu ba daudauk, ita hotu presiza husu ba ita-nia an: ‘Haʼu-nia relasaun ho Jeová sai metin liután husi tempu neʼebé haʼu hetan batizmu ka lae? Haʼu nafatin serbí nia ho haʼu-nia laran tomak ka lae? (Kol 3:23) Haʼu halo orasaun beibeik ka lae? Haʼu lee Bíblia loroloron ka lae? Haʼu tuir reuniaun sira no bá haklaken beibeik ka lae? Ka haʼu ladún laran-manas ona kona-ba atividade sira-neʼe?’ Apóstolu Pedro dehan katak se ita hakaʼas an atu haburas ita-nia fiar, matenek, hahalok tahan no laran-metin ba Maromak, ita sei la sai baruk iha ita-nia adorasaun ba Jeová.—Lee 2 Pedro 1:5-8.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w20.09 p. 31 par. 3-5

Pergunta husi lee-naʼin

Eclesiastes 5:8 koʼalia kona-ba ukun-naʼin ida ka ema-boot ida neʼebé hanehan ema kiak no la hatudu justisa ba ema. Ukun-naʼin neʼe presiza hanoin-hetan katak iha ida neʼebé aas liu nia ka iha podér boot liu fali nia no haree buat neʼebé nia halo. No karik iha mós ukun-naʼin sira seluk neʼebé iha pozisaun aas liután. Triste mak ukun-naʼin barak iha rai karik halo korrupsaun no povu hetan terus tanba ida-neʼe.

Maski situasaun iha mundu haree hanesan la iha esperansa, maibé ita bele sente kmaan tanba hatene katak Jeová ‘haree ema-boot’ sira neʼebé ukun iha rai. Ita bele husu Maromak nia ajuda no entrega ita-nia laran-susar ba nia. (Sal 55:22; Flp 4:6, 7) Ita hatene katak “Jeová nia matan hateke didiʼak ba mundu tomak atu hatudu ninia kbiit hodi salva ninia atan sira neʼebé laran-metin ba nia”.—2Kr 16:9.

Entaun, Eclesiastes 5:8 fó-hanoin ita katak maski ema mak ukun iha mundu, maibé sempre iha ida neʼebé pozisaun aas liu sira. Importante liu mak versíkulu neʼe fó-hanoin ita katak Jeová mak aas liu, sin, nia mak Ukun-Naʼin neʼebé Boot Liu Hotu. Agora nia ukun liuhusi ninia Oan-Mane Jesus Kristu, Liurai ba Maromak nia Ukun. Maromak Kbiit Boot Liu Hotu neʼebé haree buat hotu, sempre hatudu justisa, no ninia Oan-Mane mós sempre hatudu justisa.

13-19 OUTUBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA ECLESIASTES 7-8

“Bá mate-uma”

it “Triste tanba ema neʼebé ita hadomi mate” par. 9

Triste tanba ema neʼebé ita hadomi mate

Tempu atu tanis. Eclesiastes 3:1, 4 hatete katak iha “tempu atu tanis no tempu atu hamnasa; tempu atu lelir no tempu atu dansa”. Ikusmai ema hotu sei mate, tan neʼe Bíblia hatete katak ema matenek sira-nia laran iha “mate-uma” no laʼós iha fatin haksolok nian. (Ecl 7:2, 4; kompara ho Prv 14:13.) Ema neʼebé matenek uza oportunidade neʼe atu fó sai katak sira hanoin no hakarak fó kmaan ba ema seluk, duké bá fatin seluk hodi buka ksolok deʼit. Kuandu sira bá mate-uma, neʼe ajuda sira atu nafatin hanoin-hetan katak loron ida sira mós bele mate no sira presiza buka-hatene se sira nafatin hatudu hahalok neʼebé halo Maromak kontente.

w19.06 p. 23 par. 15

Ajuda ema seluk atu tahan hasoru estrese

15 William neʼebé ninia feen mate tinan balu liubá hatete: “Haʼu sente agradese bainhira ema konta kona-ba buat diʼak neʼebé haʼu-nia feen halo. Neʼe halo haʼu fiar katak ema hadomi no respeitu nia. Ida-neʼe ajuda boot mai haʼu. Sira-nia liafuan fó kmaan mai haʼu tanba haʼu-nia feen mak folin-boot tebes ba haʼu no parte importante husi haʼu-nia moris.” Feto-faluk ida naran Bianca esplika: “Haʼu sente kmaan bainhira ema halo orasaun hamutuk ho haʼu no lee mai haʼu eskritura balu. Kuandu sira koʼalia kona-ba haʼu-nia laʼen no rona bainhira haʼu koʼalia kona-ba nia, neʼe ajuda tebes haʼu.”

w17.07 p. 16 par. 16

“Tanis ho sira neʼebé tanis”

16 Ita-nia orasaun mós bele ajuda irmaun-irmán sira neʼebé triste kona-ba ema ruma mate. Ita bele halo orasaun ba sira ka bele mós halo orasaun hamutuk ho sira. Maski karik ita sente susar atu halo nuneʼe tanba ita sente ita sei tanis, maibé orasaun hanesan neʼe iha kbiit boot atu fó konsola ba sira. Dalene dehan: “Dala ruma kuandu irmán sira mai vizita atu konsola haʼu, haʼu husu se sira bele halo orasaun hamutuk ho haʼu. Bainhira sira komesa halo orasaun, foufoun sira sente susar atu koʼalia, maibé dala barak kuandu sira komesa koʼalia ona, sira-nia lian mós komesa sai boot no orasaun neʼebé sira halo kona tebes haʼu-nia laran. Sira-nia fiar neʼebé metin, sira-nia domin, no tanba sira hanoin haʼu, neʼe hametin tebes haʼu-nia fiar.”

w17.07 p. 16 par. 17-19

“Tanis ho sira neʼebé tanis”

17 Tempu ba ema ida-idak neʼebé sente triste bainhira ema ida mate la hanesan. Bainhira ema mate, foufoun belun no família barak mai atu fó konsola. Liutiha tempu balu, ema hotu fila fali ba sira-nia atividade, maibé ema neʼebé kona susar sei presiza nafatin atu hetan kmaan. Tan neʼe ita tenkesér sai prontu atu ajuda nia. Bíblia dehan: “Belun neʼebé loos hatudu domin iha tempu hotu, no nia sai hanesan maun ka alin ida iha tempu susar.” (Prv 17:17) Sin, durante tempu neʼebé ema triste hela, ita presiza fó konsola ba sira.—Lee 1 Tesalónika 3:7.

18 Ita presiza hatene katak buat balu bele halo ema derrepente sente triste kona-ba ema neʼebé nia hadomi mate. Porezemplu, karik tanba aniversáriu, múzika, foto, atividade, ka morin ruma, lian, ka klima bele halo nia hanoin fali ema neʼebé mate. No bainhira ema ida nia kaben mate, dala primeiru nia tuir reuniaun boot ka Memoriál mesak, neʼe bele halo nia sente triste tebes. Irmaun ida hatete: “Haʼu hatene katak tinan primeiru sei susar ba haʼu bainhira toʼo ona ami-nia aniversáriu. Maibé irmaun-irmán balu halo festa kiʼik ida hodi bolu belun sira neʼebé besik ho haʼu atu nuneʼe haʼu la sente mesamesak.”

19 Presiza hanoin-hetan katak laʼós iha tempu espesiál deʼit mak atu fó konsola ba sira neʼebé triste hela. Junia dehan: “Baibain, tanba ema seluk hamaluk ita no fó ajuda ita iha tempu naran deʼit mak buat neʼebé importante tebes. Tempu sira hanesan neʼe iha folin-boot no fó duni kmaan ba ita.” Maski ita la bele halakon hotu sira-nia triste ka sentimentu mesamesak, maibé ita bele fó kmaan ba sira liuhusi buat neʼebé ita halo ba sira. (1Jo 3:18) Gaby dehan: “Haʼu agradese tebes ba Jeová tanba katuas kongregasaun sira ajuda haʼu iha buat oioin. Sira halo haʼu sente duni Jeová nia domin mak haleʼu haʼu.”

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w23.03 p. 31 par. 18

“Ema hotu sei hatene katak imi mak haʼu-nia dixípulu”

18 Dala ruma, ita sente katak ita presiza koʼalia ho maluk fiar-naʼin neʼebé hakanek ita-nia laran. Maibé antes halo nuneʼe, diʼak atu husu ba ita-nia an pergunta sira hanesan: ‘Haʼu komprende didiʼak buat neʼebé akontese ka lae?’ (Prv 18:13) ‘Nia iha duni intensaun atu hakanek haʼu-nia laran ka lae?’ (Ecl 7:20) ‘Haʼu mós halo ona sala neʼebé hanesan ka lae?’ (Ecl 7:21, 22) ‘Se haʼu koʼalia ho nia kona-ba neʼe, neʼe sei hadiʼa situasaun ka halo situasaun sai aat liu?’ (Lee Provérbios 26:20.) Bainhira ita uza tempu atu hanoin kleʼan kona-ba pergunta sira-neʼe, karik ita sente katak diʼak liu hatudu domin no haluha tiha sala neʼebé ita-nia maluk halo mai ita.

20-26 OUTUBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA ECLESIASTES 9-10

Iha hanoin neʼebé loos kona-ba Ita-nia susar

w13 15/8 p. 14 par. 20-21

Keta sai ‘laran-nakali hasoru Jeová’

20 La haluha ita-nia problema nia hun. Ita presiza hatene katak dala ruma ita rasik mak kria problema balu. (Gal 6:7) Ita labele duun fali Jeová kona-ba ita-nia sala. Tanbasá? Hanoin toʼok, ema ida lori karreta hodi halai makaʼas no ikusmai hetan dezastre. Nia bele ka lae, fó-sala ba kompañia neʼebé halo karreta? Lae duni! Hanesan neʼe mós ho Jeová. Nia fó liberdade ba ita ida-idak atu halo desizaun rasik, maibé nia mós fó matadalan kona-ba oinsá mak ita bele halo desizaun diʼak. Tan neʼe, se ita hetan susar tanba desizaun neʼebé ita mak halo, ita labele fó-sala ba Jeová, loos ka lae?

21 Klaru katak laʼós problema hotu neʼebé mosu iha ita-nia moris mak tanba ita-nia sala. Bíblia dehan: “Tempu no akontesimentu neʼebé mosu derrepente deʼit kona [ita] hotu.” (Ecl 9:11) Liután neʼe, buat aat oioin iha mundu neʼe nia hun mak Diabu Satanás. (1Jo 5:19; Apk 12:9) Loos duni, ita-nia inimigu mak Satanás, laʼós Maromak Jeová!—1Pe 5:8.

w19.09 p. 5 par. 10

Jeová hafolin ninia atan sira neʼebé haraik an

10 Haraik an bele ajuda ita hasoru problema iha ita-nia moris. Dala ruma, ita haree buat oioin neʼebé la justisa akontese iha ita-nia moris. Liurai Salomão hatete: “Haʼu haree ona atan sira saʼe kuda maibé ulun-naʼin sira laʼo ain hanesan atan sira.” (Ecl 10:7) Ema balu tuir loloos iha talentu, maibé ema ladún hafolin sira. No dala ruma ema hafolin liu mak sira neʼebé la iha talentu. Maski nuneʼe, Salomão dehan atu simu realidade duké sai laran-kraik kona-ba situasaun moris neʼebé ita hasoru. (Ecl 6:9) Se ita haraik an, fasil ba ita atu simu situasaun moris nian maski karik ita ladún gosta.

w11 15/10 p. 8 par. 1-2

Ita hili atividade halimar nian neʼebé lori diʼak ba ita ka lae?

IHA Bíblia laran, ita bele hetan liafuan barak neʼebé hatudu katak Maromak Jeová hakarak ita atu moris kontente. Porezemplu, Salmo 104:14, 15 hatete katak Jeová “halo ai-han sira sai husi rai, no tua-uvas neʼebé halo ema nia laran haksolok, atu halo ema nia oin nabilan tanba mina, no paun neʼebé halo ema hetan forsa”. Loos duni, Jeová fó ai-han mai ita atu moris. Nia halo ai-horis oioin atu ita bele han, atu halo mina no tua-uvas. Maski ita la presiza tua-uvas atu moris, maibé ida-neʼe bele halo ema nia “laran kontente”. (Ecl 9:7; 10:19) Sin, Jeová hakarak ita atu ‘haksolok iha ita-nia moris’.—Aps 14:16, 17.

2 Tan neʼe, lalika hanoin katak ita halo sala se ita uza ita-nia tempu balu atu “haree manu sira iha lalehan” ka “ai-funan líriu sira neʼebé moris iha rai” ka atu halo atividade oioin neʼebé halo ita sente kmaan no kontente. (Mt 6:26, 28; Sal 8:3, 4) Moris neʼebé kontente mak “prezente husi Maromak”. (Ecl 3:12, 13) Nuneʼe, kuandu ita haree atividade halimar nian nuʼudar parte husi Maromak nia prezente, ida-neʼe sei book ita atu uza prezente neʼe iha dalan neʼebé halo Maromak kontente.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

it “Gosip, koʼalia hodi hafoʼer ema seluk nia naran” par. 4, 8

Gosip, koʼalia hodi hafoʼer ema seluk nia naran

Ema neʼebé gosip ikusmai bele hafoʼer ema seluk nia naran no neʼe bele lori susar ba nia. Liafuan iha Eclesiastes 10:12-14 apoia ida-neʼe: “Maibé ema beik nia ibun mak halakon nia an rasik. Liafuan primeiru husi ema beik nia ibun mak buat beik, no ninia liafuan ikus mak buat bulak neʼebé lori susar. Maibé ema beik neʼe kontinua koʼalia.”

Iha situasaun balu, gosip la perigu, maibé dala ruma liafuan gosip ikusmai bele troka no sai fali liafuan neʼebé hafoʼer ema seluk nia naran. Koʼalia hodi hafoʼer ema seluk nia naran sempre estraga ema seluk no hamosu deʼit laran-kanek no istori malu. Dala ruma ema bele koʼalia hodi hafoʼer ema seluk nia naran laʼós ho motivu aat. Maski nuneʼe, ema neʼebé hatudu hahalok hanesan neʼe, bele estraga ninia relasaun diʼak ho Jeová tanba Maromak odi “ema neʼebé hamosu istori malu iha maun-alin sira-nia leet”. (Prv 6:16-19) Liafuan Gregu neʼebé tradús nuʼudar “ema neʼebé hafoʼer ema seluk nia naran” mak diábolos. Bíblia mós uza liafuan neʼe atu refere ba “Diabu” Satanás, neʼebé hafoʼer Maromak nia naran. (Jo 8:44; Apk 12:9, 10; Gén 3:2-5) Neʼe hatudu hahalok hanesan neʼe mai husi neʼebé.

27 OUTUBRU–2 NOVEMBRU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA ECLESIASTES 11-12

Moris ho kontente no saudavel

g-E 3/15 p. 13 par. 6-7

Anin fresku no naroman husi loro-matan mak antibiótiku naturál

Naroman husi loro-matan bele oho mikróbiu sira neʼebé hamosu infesaun oioin no hadaʼet liuhusi ár.

Oinsá neʼe ajuda Ita? Diʼak ba Ita atu sai ba liʼur ba tempu balu hodi bele habai an no kona anin fresku. Neʼe bele ajuda ita atu iha saúde neʼebé diʼak.

w23.02 p. 21 par. 6-7

Hafolin moris nuʼudar prezente husi Maromak

6 Bíblia laʼós livru médiku ka la fó sai buat espesífiku kona-ba saida mak ita presiza han. Maski nuneʼe, Bíblia esplika Jeová nia hanoin kona-ba buat sira-neʼe. Porezemplu, Jeová anima ita atu hasees an husi “buat aat” neʼebé bele estraga ita-nia isin. (Ecl 11:10) Bíblia hatete katak ita labele han barak demais no hemu tua demais. Buat sira-neʼe bele estraga ita-nia saúde no oho ita. (Prv 23:20) Jeová hakarak ita atu kontrola an bainhira deside kona-ba atu han no hemu saida no mós barak oinsá.—1Ko 6:12; 9:25.

7 Bainhira halo desizaun, ita hakarak uza didiʼak ita-nia kbiit atu hanoin. Hodi halo nuneʼe, ita hatudu katak ita hafolin tebes moris neʼebé Maromak fó mai ita. (Sal 119:99, 100; lee Provérbios 2:11.) Porezemplu, ita sei hakaʼas an atu halo desizaun neʼebé matenek kona-ba buat neʼebé ita han. Se ita gosta hahán ida, maibé ita hatene katak hahán neʼe bele halo ita moras, ita sei la han ida-neʼe. Ita mós hatudu sai katak ita uza didiʼak ita-nia kbiit atu hanoin hodi toba tuir oras, halo ezersísiu beibeik, no tau matan ita-nia isin no hela-fatin atu moos nafatin.

w24.09 p. 2 par. 2-3

“Sai ema neʼebé halo tuir Maromak nia Liafuan”

2 Jeová nia povu mak ema neʼebé kontente. Tanbasá? Ita iha razaun barak, no razaun importante ida mak tanba ita lee Maromak nia Liafuan loroloron no hakaʼas an atu halo tuir buat neʼebé ita aprende.—Lee Tiago 1:22-25.

3 Ita bele hetan benefísiu barak bainhira ita “halo tuir Maromak nia liafuan”. Porezemplu, kuandu ita halo nuneʼe, ita halo Jeová kontente, no ita mós kontente. (Ecl 12:13) Neʼe mós halo ita-nia moris família nian kontente, no hametin ita-nia relasaun ho irmaun-irmán sira. Karik Ita rasik sente ona ida-neʼe. Liután neʼe, ita bele hasees an husi problema sira neʼebé baibain mosu tanba la halo tuir Jeová nia matadalan. Neʼe mak buat neʼebé Liurai David hatete. Depois temi tiha Jeová nia ukun-fuan, orden, no desizaun, nia hatete: “Sira neʼebé halo tuir desizaun sira-neʼe sei simu kolen boot.”—Sal 19:7-11.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

it “Espíritu santu mak dirije” par. 10

Espíritu santu mak dirije

Evidénsia hatudu katak mane sira neʼebé Jeová uza atu hakerek Bíblia laʼós deʼit hakerek buat neʼebé Jeová dita ba sira. Tuir livru Apokalipse, apóstolu João simu vizaun ida husi Maromak nia anju ida neʼebé fó sai liafuan sira-neʼe liuhusi “sinál oioin” no tuirmai “João fó sasin kona-ba buat hotu neʼebé nia haree, katak Maromak nia liafuan no sasin neʼebé Jesus Kristu fó sai”. (Apk 1:1, 2) Maromak nia espíritu lori João ba “Naʼi nia loron” no lian ida dehan ba nia: “Hakerek buat neʼebé ó haree iha livru ida.” (Apk 1:10, 11) Entaun haree hanesan Maromak husik ema ida-idak neʼebé hakerek Bíblia atu uza sira-nia matenek hodi esplika vizaun neʼebé sira haree ho sira-nia liafuan rasik. (Hab 2:2) Iha tempu neʼebé hanesan, nia nafatin dirije sira atu nuneʼe buat neʼebé sira hakerek mak loos no mós liga ho ninia hakarak. (Prv 30:5, 6) Liafuan iha Eclesiastes 12:9, 10, hatudu katak hakerek-naʼin sira ba Bíblia presiza hakaʼas an atu hanoin kleʼan, no buka-hatene ho didiʼak atu bele hakerek “liafuan furak sira no hakerek ho didiʼak liafuan neʼebé loos”.—Kompara ho Lc 1:1-4.

    Livru sira iha lian Tetun Dili (1993-2025)
    Log Out
    Log In
    • Tetun Dili
    • Fahe
    • Organiza tuir Ita-nia hakarak
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisaun atu Uza
    • Informasaun Privadu
    • Setting kona-ba privasidade
    • JW.ORG
    • Log In
    Fahe