Watchtower BIBLIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Tetun Dili
Á
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Í
  • í
  • Ó
  • ó
  • Ú
  • ú
  • Ã
  • ã
  • Ç
  • ç
  • Ñ
  • ñ
  • ʼ
  • BÍBLIA
  • LIVRU SIRA
  • REUNIAUN SIRA
  • g17 No. 2 p. 8-9
  • Kuandu inan ka aman mate

La iha video neʼebé bele loke.

Deskulpa, la bele loke vídeo.

  • Kuandu inan ka aman mate
  • Matan-moris bá!—2017
  • Subtítulu
  • Informasaun seluk neʼebé hanesan
  • TANSÁ MAK SUSAR?
  • BUAT NEʼEBÉ ITA PRESIZA HATENE
  • SAIDA MAK ITA BELE HALO?
  • Kuandu labarik sira sente triste tebes
    Matan-moris bá!—2017
  • Oinsá haʼu bele tahan hasoru sentimentu triste tanba ema mate?
    Pergunta husi joven sira
  • Oinsá mak haʼu bele tahan hasoru haʼu-nia laran-triste?
    Kuandu Ema neʼebé Ita Hadomi Mate
  • Tahan hasoru—Saida mak ita bele halo agora
    Matan-moris bá!—2018
Haree barak liután
Matan-moris bá!—2017
g17 No. 2 p. 8-9
Labarik ida kaer ema boot nia liman iha rate

AJUDA BA FAMÍLIA | JOVEN SIRA

Kuandu inan ka aman mate

TANSÁ MAK SUSAR?

Bainhira Dami tinan neen, ninia aman mate tanba moras iha ulun. Bainhira Derrick tinan sia, ninia aman mate tanba moras-fuan. Jeannie nia inan moras kankru ováriu ba tinan ida, no ikusmai nia mate bainhira Jeannie tinan hitu.a

Sira naʼin-tolu lakon inan ka aman bainhira sira sei labarik. Ita-nia situasaun mós hanesan ho sira ka lae? Se nuneʼe, informasaun neʼe sei ajuda Ita atu tahan.b

BUAT NEʼEBÉ ITA PRESIZA HATENE

Iha dalan oioin atu hatudu laran-triste. Livru ida (Helping Teens Cope With Death) hatete: “Bainhira família ka belun ida mate, ema ida-idak nia dalan atu tahan hasoru sira-nia susar la hanesan.” Maibé importante mak Ita la subar ka rai deʼit ita-nia sentimentu. Tanbasá?

La diʼak atu rai deʼit Ita-nia sentimentu iha laran. Jeannie hatete: “Haʼu hanoin katak nuʼudar biin haʼu tenkesér forte atu tau matan ba haʼu-nia alin-feto, tan neʼe haʼu subar haʼu-nia laran-triste. Toʼo agora, haʼu toman atu rai hela deʼit haʼu-nia sentimentu, no neʼe la diʼak ba haʼu-nia saúde.”

Livru ida (The Grieving Teen) mós hatete: “Maski Ita subar Ita-nia sentimentu ka finje katak Ita la triste, maibé Ita la bele halo hanesan neʼe ba nafatin. Loron ida, Ita sei fakar sai Ita-nia emosaun derrepente deʼit, ka Ita sei sai moras.” Se ema ida rai deʼit ninia sentimentu iha laran, neʼe mós bele book nia atu sadere ba tua ka droga atu la sente triste.

Bainhira ita triste, sentimentu seluk mós bele mosu. Porezemplu, ema balu sai hirus tanba sente katak ema neʼebé mate ona “husik hela” sira. Balu tan fó-sala ba Maromak tanba hanoin katak Nia la salva inan ka aman neʼebé mate ona. Ema seluk tan fó-sala ba sira-nia an tanba sira hakanek inan ka aman nia laran, no maski ikusmai sira arrepende, maibé la iha tan oportunidade atu husu deskulpa tanba sira-nia inan ka aman neʼe mate ona.

Entaun, saida deʼit mak bele ajuda Ita atu sente kmaan?

SAIDA MAK ITA BELE HALO?

Koʼalia ba ema ruma. Durante tempu susar neʼe, karik Ita hakarak atu tuur mesamesak deʼit. Maibé hodi fó sai Ita-nia sentimentu ba família ka belun ida, neʼe sei ajuda Ita atu tahan hasoru Ita-nia susar no la mout iha triste laran.​—Bíblia nia matadalan: Provérbios (Amsal) 18:24.

Hakerek diáriu. Hakerek kona-ba Ita-nia inan ka aman neʼebé mate ona. Porezemplu, Ita iha memória diʼak saida kona-ba nia? Hahalok diʼak saida deʼit mak nia iha? Hahalok ida-neʼebé mak Ita rasik hakarak atu halo tuir?

Se Ita hanoin barak kona-ba buat ruma, porezemplu kona-ba Ita-nia liafuan neʼebé hakanek Ita-nia inan ka aman nia laran antes nia mate, hakerek toʼok kona-ba Ita-nia sentimentu no tansá mak Ita sente hanesan neʼe. Porezemplu, bele hakerek: “Haʼu sente sala, tanba loron ida antes apá mate, ami diskute malu.”

Tuirmai, hanoin didiʼak kona-ba buat neʼebé Ita hakerek ona. Livru ida (The Grieving Teen) hatete: “Ita la bele hatene nanis katak Ita sei la iha oportunidade atu husu deskulpa. Tan neʼe, keta fó-sala ba Ita-nia an.” Realidade mak dala ruma ita hotu koʼalia ka halo buat neʼebé ikusmai ita arrepende.​—Bíblia nia matadalan: Jó (Ayub) 10:1.

Tau matan ba Ita-nia saúde. Ita presiza deskansa, halo ezersísiu, no han hahán neʼebé diʼak. Se Ita la iha vontade, koko toʼok atu han uitoan-uitoan duké obriga an atu han hahán neʼebé kompletu iha oras han-meiudia ka kalan. Keta han hahán neʼebé ladiʼak ba saúde ka hemu tua atu bele sente kmaan, tanba tuir loloos neʼe la ajuda.

Koʼalia ba Maromak liuhusi orasaun. Bíblia hatete: “Entrega ó-nia laran-susar hotu ba Jeová, no nia sei apoia ó.” (Salmo [Mazmur] 55:22) Ita halo orasaun laʼós deʼit atu halo Ita-nia an sente kalma fali, maibé mós atu koʼalia ba Maromak neʼebé “fó kmaan ba ita iha ita-nia susar hotu”.​—2 Korinto 1:3, 4.

Maromak mós fó kmaan ba ema neʼebé triste liuhusi Ninia Liafuan Bíblia. Tan neʼe, buka-hatene toʼok saida mak Bíblia hanorin kona-ba ema mate nia kondisaun no esperansa kona-ba moris-hiʼas.c​—Bíblia nia matadalan: Salmo (Mazmur) 94:19.

a Ita mós bele lee kona-ba Dami, Derrick no Jeannie nia esperiénsia iha pájina 10-11.

b Maski informasaun neʼe koʼalia kona-ba labarik no joven sira neʼebé lakon inan ka aman, maibé neʼe mós bele ajuda sira neʼebé lakon maun-alin ka belun.

c Haree informasaun husi Livru Haklaken No. 3 2016, pájina 3-6 ho títulu “Kuandu ema neʼebé Ita hadomi mate”. Ita bele lee online livru neʼe husi sítiu www.jw.org/tdt. Klik LIVRU & VÍDEO > REVISTA SIRA.

MATADALAN SIRA HUSI BÍBLIA

  • “Iha belun neʼebé laran-metin liu fali maun-alin.”​—Provérbios (Amsal) 18:24.

  • “Haʼu sei koʼalia sai iha haʼu-nia susar neʼebé moruk!”​—Jó (Ayub) 10:1.

  • “Bainhira neon-susar sai barak iha haʼu-nia laran, Ita [Maromak] fó kmaan ba haʼu no halo haʼu kontente.”​—Salmo (Mazmur) 94:19.

ITA BELE AJUDA EMA SELUK

“Haʼu-nia família mak Testemuña ba Jeová, no tinan balu liubá, ami-nia maluk ida mate tanba moras kankru no husik labarik naʼin-rua neʼebé tinan 6 no 3, hanesan ho haʼu no haʼu-nia alin-feto nia tinan bainhira ami-nia apá mate tinan 17 liubá.

“Haʼu, haʼu-nia amá, alin-feto no alin-mane deside atu ajuda família neʼe. Ami konvida sira atu han hamutuk. Ami husik sira atu fó sai sira-nia sentimentu. Ami mós halimar hamutuk, rona ba sira, no mós fó sujestaun no matadalan tuir sira-nia presiza.

“Lakon inan ka aman mak buat neʼebé triste tebes. Maski neineik-neineik ita ladún sente triste hanesan uluk, maibé ita sempre sente falta buat ruma. Haʼu komprende sira-nia susar, tan neʼe haʼu kontente tanba haʼu-nia família gasta tempu barak ho sira. Ikusmai, ami sai belun neʼebé diʼak ho sira no ami rasik mós sai besik ba malu.”​—Dami.

    Livru sira iha lian Tetun Dili (1993-2025)
    Log Out
    Log In
    • Tetun Dili
    • Fahe
    • Organiza tuir Ita-nia hakarak
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisaun atu Uza
    • Informasaun Privadu
    • Setting kona-ba privasidade
    • JW.ORG
    • Log In
    Fahe