Watchtower BIBLIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Tetun Dili
Á
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Í
  • í
  • Ó
  • ó
  • Ú
  • ú
  • Ã
  • ã
  • Ç
  • ç
  • Ñ
  • ñ
  • ʼ
  • BÍBLIA
  • LIVRU SIRA
  • REUNIAUN SIRA
  • g20 No. 1 p. 5-7
  • Saida mak estrese?

La iha video neʼebé bele loke.

Deskulpa, la bele loke vídeo.

  • Saida mak estrese?
  • Matan-moris bá!—2020
  • Subtítulu
  • Informasaun seluk neʼebé hanesan
  • ESTRESE BELE LORI BUAT DIʼAK NO AAT
  • Informasaun iha livru neʼe
    Matan-moris bá!—2020
  • Ita sente estrese ka lae?
    Matan-moris bá!—2020
  • Saida mak Ita bele halo kuandu estrese
    Matan-moris bá!—2020
Matan-moris bá!—2020
g20 No. 1 p. 5-7
Mane ida iha sidade halai saʼe eskada atu bá serbisu-fatin.

OINSÁ BELE HAMENUS ESTRESE

Saida mak estrese?

Bainhira ita hasoru situasaun neʼebé la diʼak, ita-nia isin hakarak defende an. Reasaun neʼe mak hamosu estrese. Ita-nia kakutak haruka ormona barak tebes ba ita-nia parte hotu iha isin. Neʼe halo ita-nia fuan tuku-tuku makaʼas, tensaun la normál, dada iis lalais, no múskulu sira estika an. Antes ita rekoñese saida mak akontese, ita-nia isin prontu ona atu halo buat ruma. Maibé bainhira situasaun neʼe liu ona, ita-nia isin neʼebé fó reasaun makaʼas sei sai normál fali.

ESTRESE BELE LORI BUAT DIʼAK NO AAT

Estrese mak reasaun neʼebé normál no bele ajuda ita tahan ho situasaun neʼebé perigu ka susar. Reasaun neʼe komesa husi ita-nia kakutak. Estrese neʼebé diʼak ajuda ita atu hatudu kedas reasaun ba situasaun ida, no mós bele motiva ita kumpre ita-nia hakarak ka atu halo diʼak liután buat ruma, porezemplu kona-ba tempu ezame, entrevista ba serbisu, ka jogu desportu ruma.

Maski nuneʼe, estrese demais ba tempu naruk bele lori rezultadu neʼebé la diʼak. Neʼe bele fó impaktu la diʼak ba saúde fíziku, emosaun, no mentál. Ita-nia toman, ka dalan neʼebé ita trata ema seluk karik bele troka. Dala barak ema neʼebé estrese demais komesa atu hemu tua barak, uza droga, han la kontrola an, fuma no toman aat seluk tan. Neʼe mós bele halo ema kona depresaun, lakon forsa no sente kole demais, no mós bele halo ema iha hanoin atu oho an.

Maski ema hotu hasoru rezultadu neʼebé la hanesan tanba estrese, maibé estrese bele hamosu moras oioin. No neʼe mós bele afeta parte barak husi ita-nia isin.

OINSÁ MAK ESTRESE BELE KONA ITA-NIA ISIN

Sistema nervu.

Mane ida kaer hela ninia ulun, sente oinsá estrese afeta nia.

Sistema nervu halo ita-nia isin hamosu adrenalina no cortisol. Prosesu neʼe mak halo ita-nia fuan tuku-tuku makaʼas, tensaun saʼe, glikoze iha raan aumenta, no buat sira-neʼe halo ita atu responde lalais ba perigu neʼebé akontese. Estrese demais bele halo ita

  • hirus lalais, laran-taridu, depresaun, ulun-moras, toba la dukur

Múskulu.

Ita-nia múskulu estika an atu proteje ita husi perigu. Estrese demais bele halo ita

  • isin moras, ulun moras makaʼas, múskulu estika an mesak

Sistema respirasaun.

Ita dada iis lalais liután atu hetan oksijéniu barak. Estrese demais bele halo ita

  • dada iis makaʼas no susar dada iis, halo ita pániku

Fuan.

Fuan tuku-tuku makaʼas liu no lalais liu hodi raan bele halai ba parte isin neʼebé presiza, hanesan múskulu sira. Estrese demais bele halo ita

  • tensaun saʼe, estrok, atake-fuan

Sistema endókrinu.

Ita-nia glándula prodús ormona adrenalina no cortisol atu ajuda ita-nia isin tahan hasoru estrese. Ita-nia aten aumenta ita-nia raan nia midar atu isin bele iha forsa. Estrese demais bele halo ita

  • kona diabetes, sentimentu tun-saʼe, sai bokur, sistema imune sai fraku no lalais atu kona moras

Estómagu.

Ita-nia isin labele prosesu hahán ho didiʼak. Estrese demais bele halo ita

  • laran-saʼe, muta, tee-been, tee-toos

Sistema reprodusaun.

Estrese bele afeta ita-nia hakarak no funsaun seksuál. Estrese demais bele halo ita

  • impoténsia, menstruasaun mai la tuir fulan

    Livru sira iha lian Tetun Dili (1993-2025)
    Log Out
    Log In
    • Tetun Dili
    • Fahe
    • Organiza tuir Ita-nia hakarak
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisaun atu Uza
    • Informasaun Privadu
    • Setting kona-ba privasidade
    • JW.ORG
    • Log In
    Fahe