Hatene Jeová nia dalan sira
“Halo haʼu hatene Ita-nia dalan sira, atu nuneʼe haʼu bele hatene Ita.”—ÉXODO 33:13.
1, 2. (a) Tanbasá Moisés oho ema Ejitu neʼebé trata aat ema Ebreu? (b) Atu Jeová bele uza Moisés, saida mak Moisés tenke aprende?
MOISÉS sai boot iha Faraó nia umakain no nia hetan edukasaun aas atu sai ukun-naʼin iha rai-Ejitu. Maibé Moisés hatene katak nia laʼós ema Ejitu. Ninia inan-aman rasik mak ema Ebreu. Kuandu nia tinan 40, nia bá haree ninia maluk sira katak ema Izraél sira. Bainhira Moisés haree ema Ejitu ida baku ema Ebreu ida, nia la nonook deʼit. Nia oho ema Ejitu neʼe. Moisés hili atu apoia Jeová nia povu no nia hanoin katak Maromak uza nia atu halo livre ema Izraél husi moris nuʼudar atan. (Apóstolu 7:21-25; Ebreu 11:24, 25) Kuandu Faraó rona kona-ba akontesimentu neʼe, nia haree Moisés nuʼudar kontradór no Moisés tenke halai atu salva ninia an. (Éxodo 2:11-15) Atu Jeová bele uza Moisés, nia presiza aprende liután Jeová nia dalan sira. Moisés prontu atu aprende ka lae?—Salmo 25:9.
2 Durante tinan 40, Moisés moris nuʼudar ema estranjeiru no bibi-atan. Duké sai laran-kraik tanba ema Izraél la hafolin buat neʼebé nia halo, Moisés hatudu pasiénsia hodi rekoñese katak Jeová mak husik ida-neʼe akontese. Durante tempu neʼe, haree hanesan ema haluha ona Moisés, maibé Jeová treinu daudaun nia. Tuirmai Jeová dirije Moisés atu hakerek: “Moisés mak ema neʼebé laran-maus liu fali ema seluk hotu iha mundu tomak.” (Números 12:3) Jeová uza Moisés iha dalan neʼebé kmanek. Se ita mós hakaʼas an atu sai laran-maus, Jeová sei haraik bensaun ba ita.—Sofonias 2:3.
Jeová fó knaar ba Moisés
3, 4. (a) Knaar saida mak Jeová fó ba Moisés? (b) Saida mak Jeová halo atu ajuda Moisés?
3 Loron ida, anju ida neʼebé reprezenta Jeová koʼalia ba Moisés besik Foho Horeb iha Sinai. Anju hatete ba Moisés: “Haʼu haree duni haʼu-nia povu nia terus iha rai-Ejitu, no haʼu rona ona sira-nia halerik tanba ema obriga sira halo serbisu. Haʼu hatene didiʼak kona-ba terus neʼebé sira hasoru. Haʼu sei tun bá neʼebá hodi salva sira husi ema Ejitu nia liman no lori sira sai husi rai neʼebá hodi bá rai neʼebé diʼak no luan, rai neʼebé iha susubeen no bani-been barak.” (Éxodo 3:2, 7, 8) Maromak fó knaar ba Moisés, maibé nia tenke halo ida-neʼe tuir Jeová nia matadalan.
4 Jeová nia anju hatutan: “Entaun agora haʼu sei haruka ó bá hasoru Faraó, no ó sei lori haʼu-nia povu Izraél sai husi rai-Ejitu.” Moisés dada an. Nia sente katak nia labele halo knaar neʼe. Se nia sadere deʼit ba ninia an rasik nia sei la susesu duni. Maibé Jeová fó kmaan ba Moisés hodi dehan: “Haʼu sei hamutuk ho ó.” (Éxodo 3:10-12) Jeová fó kbiit ba Moisés atu halo milagre sira hodi prova katak Maromak mak haruka nia. Moisés nia maun Arão sei hamaluk nia nuʼudar reprezentante. Jeová sei hanorin sira kona-ba buat neʼebé sira tenke koʼalia no halo. (Éxodo 4:1-17) Moisés sei halo knaar neʼe ho laran-metin ka lae?
5. Tanbasá ema Izraél nia atitude lori susar ba Moisés?
5 Foufoun ema Izraél nia katuas sira tau fiar ba Moisés no Arão. (Éxodo 4:29-31) Maibé lakleur depois neʼe “asistente sira neʼebé hili husi ema Izraél” fó sala ba Moisés no ninia maun tanba halo Faraó no ninia atan sira odi sira. (Éxodo 5:19-21; 6:9) Bainhira nasaun Izraél sai husi rai-Ejitu, sira sai taʼuk tebetebes kuandu haree ema Ejitu nia kuda-karreta duni tuir sira. Iha sira-nia oin mak Tasi Mean no iha kotuk tropa Ejitu duni tuir sira. Sira sente katak sira labele halai sai husi situasaun neʼe no sira fó-sala ba Moisés. Se Ita mak Moisés, Ita sei halo saida? Ema Izraél la iha ró, maibé ho Jeová nia dirije, Moisés anima sira atu sobu tenda sira no komesa laʼo. Tuirmai, Maromak fahe Tasi Mean no ema Izraél sira bele hakur.—Éxodo 14:1-22.
Asuntu neʼebé importante liu fali salvasaun
6. Bainhira Jeová fó knaar ba Moisés, saida mak Jeová énfaze ba nia?
6 Bainhira fó knaar ba Moisés, Jeová énfaze katak ninia naran mak importante. Tan neʼe, Moisés no ema Izraél presiza respeita Jeová no mós ninia naran. Bainhira Moisés husu kona-ba Jeová nia naran, Jeová hatete: “Haʼu Sei Sai Buat Neʼebé Haʼu Hakarak.” Tuirmai, Moisés tenke fó-hatene ema Izraél sira: “Jeová, imi-nia beiʼala nia Maromak, Abraão nia Maromak, Isaac nia Maromak no Jacob nia Maromak mak haruka haʼu ba imi.” Jeová hatutan: “Neʼe mak haʼu-nia naran ba nafatin. Liuhusi naran neʼe mak ema sei hanoin-hetan haʼu husi jerasaun ba jerasaun.” (Éxodo 3:13-15) Jeová nafatin hakarak ninia atan sira iha mundu tomak atu hatene no respeita ninia naran.—Isaias 12:4, 5; 43:10-12.
7. Maromak haruka Moisés atu halo saida maski Faraó hatudu hahalok foti an?
7 Moisés no Arão bá hasoru Faraó hodi hatoʼo Jeová nia mensajen. Maibé ho foti an Faraó hatete: “Sé mak Jeová? Tanbasá mak haʼu tenke halo tuir ninia liafuan hodi haruka ema Izraél sai? Haʼu la hatene Jeová. Liután neʼe, haʼu sei la haruka ema Izraél sai.” (Éxodo 5:1, 2) Faraó mak ulun-toos no laran-aat, maski nuneʼe Jeová haruka Moisés atu hatoʼo beibeik mensajen neʼe ba Faraó. (Éxodo 7:14-16, 20-23; 8:1, 2, 20) Moisés bele haree katak Faraó la kontente. Karik Moisés hanoin tanbasá Jeová nafatin haruka nia bá hasoru Faraó. Ema Izraél hakarak tebes atu sai husi Ejitu. Maibé Faraó nafatin ulun-toos no lakohi husik sira sai. Se Ita mak Moisés, saida mak Ita sei halo?
8. Ema hetan benefísiu saida husi dalan neʼebé Jeová rezolve problema ho Faraó, no oinsá neʼe afeta ita-nia moris?
8 Moisés mós hatoʼo mensajen seluk tan ba Faraó: “Jeová, ema Ebreu nia Maromak, dehan nuneʼe: ‘Haruka haʼu-nia povu sai hodi sira bele serbí haʼu.’” Maromak mós hatete: “Toʼo agora haʼu seidauk lolo haʼu-nia liman hodi fó kastigu aat ba ó no ó-nia povu, se lae, karik ó lakon ona husi mundu neʼe. Maibé tan razaun tuirmai neʼe mak haʼu husik ó moris: atu hatudu haʼu-nia kbiit no atu haʼu-nia naran bele fó sai iha mundu tomak.” (Éxodo 9:13-16) Dalan neʼebé Jeová fó kastigu ba Faraó sai nuʼudar ezemplu kona-ba oinsá nia sei fó kastigu ba ema hotu neʼebé lakohi halo tuir nia, inklui Satanás neʼebé Jesus Kristu bolu nuʼudar “ukun-naʼin mundu neʼe nian”. (João 14:30; Roma 9:17-24) Hanesan fó sai nanis ona, Jeová nia naran fó sai iha mundu tomak. Tanba Jeová hatudu pasiénsia, nasaun Izraél no mós ema barak husi nasaun oioin neʼebé apoia adorasaun loos bele hetan salvasaun. (Éxodo 9:20, 21; 12:37, 38) Husi tempu neʼebá, haklaken kona-ba Jeová nia naran lori ona benefísiu barak ba ema millaun ba millaun neʼebé halaʼo ona adorasaun loos.
Nasaun neʼebé ulun-toos
9. Oinsá ema Izraél la respeita Jeová?
9 Ema Ebreu hatene Maromak nia naran. Moisés uza naran neʼe bainhira koʼalia ba sira, maibé dala barak sira la hatudu respeitu ba Maromak neʼebé iha naran neʼe. Lakleur depois Jeová halo milagre atu salva ema Izraél husi Ejitu, sira muramura ba Moisés tanba la hetan kedas bee atu hemu. Tuirmai sira mós muramura kona-ba hahán. Moisés fó-hanoin sira katak sira laʼós deʼit muramura ba nia no Arão, maibé mós ba Jeová. (Éxodo 15:22-24; 16:2-12) Iha Foho Sinai, Jeová fó Ukun-Fuan ba nasaun Izraél, no iha tempu hanesan Jeová mós halo milagre. Maski nuneʼe, nasaun Izraél la halo tuir no halo estátua karau-oan osan-mean atu adora no hatete katak sira halaʼo “festa ba Jeová”.—Éxodo 32:1-9.
10. Tanbasá katuas kongregasaun sira ohin loron interese ho Moisés nia liafuan iha Éxodo 33:13?
10 Saida mak Moisés tenke halo ba nasaun neʼebé Jeová rasik dehan ulun-toos? Moisés husu ba Jeová: “Entaun favór ida, se haʼu monu loos ba Ita-nia laran, halo haʼu hatene Ita-nia dalan sira, atu nuneʼe haʼu bele hatene Ita no Ita nafatin simu haʼu.” (Éxodo 33:13) Ohin loron, katuas kongregasaun sira dirije kongregasaun neʼebé haraik an liu fali ema Izraél. Maski nuneʼe, katuas sira mós halo orasaun neʼebé hanesan: “Oh Jeová, fó-hatene mai haʼu Ita-nia dalan sira; hanorin haʼu atu laʼo iha Ita-nia dalan sira.” (Salmo 25:4) Bainhira katuas kongregasaun sira hatene Jeová nia dalan sira, sira bele aplika Bíblia nia prinsípiu sira no banati-tuir Jeová.
Saida mak Jeová hakarak husi ninia povu?
11. Jeová fó matadalan saida ba Moisés, no tanbasá ita interese ho ida-neʼe?
11 Iha Foho Sinai, Jeová fó sai ba Moisés kona-ba buat neʼebé nia hakarak husi ninia povu. Liutiha tempu balu, Jeová hakerek Ukun-Fuan Sanulu iha fatuk-belar rua no entrega neʼe ba Moisés. Kuandu Moisés tun husi foho neʼe, nia haree ema Izraél adora estátua karau-oan, nia sai hirus tebes no tuda rahun fatuk-belar rua neʼe. Dala ida tan, Jeová haruka Moisés atu bahat fatuk-belar rua no Jeová hakerek Ukun-Fuan Sanulu iha neʼebá. (Éxodo 32:19; 34:1) Ukun-Fuan sira-neʼe la troka, neʼe nafatin hanesan ho ida primeiru. Moisés tenke halo tuir Ukun-Fuan sira-neʼe hotu. Maromak mós fó sai ninia hahalok sira ba Moisés atu nuneʼe Moisés bele banati-tuir nia. Ema Kristaun la iha devér atu halo tuir Moisés nia Ukun-Fuan, maibé Jeová nia atan sira nafatin presiza halo tuir prinsípiu báziku sira husi ukun-fuan sira-neʼe. (Roma 6:14; 13:8-10) Mai ita haree ezemplu balu.
12. Saida deʼit mak ema Izraél tenke halo atu hatudu katak sira adora Jeová mesak deʼit?
12 Jeová hakarak ema atu adora nia mesak deʼit. Nasaun Izraél rona rasik kuandu Jeová dehan katak nia hakarak sira atu adora nia mesak deʼit. (Éxodo 20:2-5) Ema Izraél haree ona evidénsia barak neʼebé hatudu katak Jeová mak Maromak neʼebé loos. (Deuteronómio 4:33-35) Jeová hatete ho klaru katak maski nasaun seluk adora estátua ka halo espiritizmu, maibé nia bandu ninia povu atu halo buat sira-neʼe. Atu adora Jeová iha dalan neʼebé loos, la toʼo atu halaʼo serimónia relijiozu sira maibé sira mós tenke hadomi Jeová ho sira-nia laran tomak, moris tomak, no ho sira-nia kbiit tomak. (Deuteronómio 6:5, 6) Neʼe inklui sira-nia liafuan no mós sira-nia hahalok. Entaun neʼe envolve sira-nia moris tomak. (Levítico 20:27; 24:15, 16; 26:1) Jesus Kristu mós hatete ho klaru katak Jeová hakarak ema atu adora nia mesak deʼit.—Marcos 12:28-30; Lucas 4:8.
13. Tanbasá ema Izraél tenke halo tuir Maromak ho didiʼak, no saida mak tenke motiva ita atu halo tuir Jeová? (Eclesiastes 12:13)
13 Halo tuir Jeová nia mandamentu sira. Ema Izraél presiza hanoin-hetan katak bainhira sira halo aliansa ho Jeová, sira promete atu halo tuir nia. Sira nafatin iha liberdade, maibé kona-ba buat neʼebé Jeová haruka sira atu halo, sira tenke halo tuir duni ida-neʼe. Hodi halo nuneʼe, sira hatudu sai sira-nia domin ba Maromak no neʼe sei lori benefísiu ba sira no sira-nia jerasaun tanba Jeová nia mandamentu hotu mak ba sira-nia diʼak.—Éxodo 19:5-8; Deuteronómio 5:27-33; 11:22, 23.
14. Oinsá Jeová hatudu ba ema Izraél katak importante atu tau uluk buat espirituál?
14 Tau uluk buat espirituál iha moris. Nasaun Izraél labele gasta tempu no enerjia barak demais atu tau matan sira-nia presiza isin nian toʼo la iha tempu no enerjia atu halo atividade espirituál. Ema Izraél labele uza sira-nia moris atu buka deʼit osan. Jeová deside ona tempu espesífiku semana-semana neʼebé ema Izraél presiza uza atu adora Maromak neʼebé loos. (Éxodo 35:1-3; Números 15:32-36) Tinan-tinan, iha mós tempu neʼebé deside ona atu halo reuniaun boot santu sira. (Levítico 23:4-44) Neʼe mak tempu atu koʼalia kona-ba Jeová nia hahalok sira neʼebé kmanek, atu hanoin-hetan fali ninia dalan sira, no atu fó sai agradese ba buat diʼak hotu neʼebé nia fó ona ba sira. Nuʼudar povu neʼe adora Jeová, sira sei hamtaʼuk no hadomi liután Jeová, no neʼe sei ajuda sira atu laʼo iha ninia dalan sira. (Deuteronómio 10:12, 13) Prinsípiu sira husi mandamentu sira-neʼe nafatin bele lori benefísiu ba Jeová nia atan sira ohin loron.—Ebreu 10:24, 25.
Komprende no hafolin Jeová nia hahalok sira
15. (a) Tanbasá iha koñesimentu no hafolin Jeová nia hahalok lori benefísiu ba Moisés? (b) Pergunta saida deʼit mak bele ajuda ita atu hanoin kleʼan kona-ba Jeová nia hahalok ida-idak?
15 Tanba hafolin Jeová nia hahalok sira, neʼe ajuda Moisés atu hatudu hahalok neʼebé hanesan ba ema seluk. Éxodo 34:5-7 hatete katak Maromak liu iha Moisés nia oin no dehan: “Jeová, Jeová, Maromak neʼebé laran-sadiʼa no laran-diʼak, la hirus lalais no nakonu ho domin neʼebé laran-metin no lia-loos, Maromak neʼebé hatudu domin neʼebé laran-metin ba ema rihun ba rihun, fó perdua ba sala sira no ba hahalok kontra lei no hahalok aat, maibé nia sei fó duni kastigu ba ema neʼebé halo sala, ba oan no bei-oan tanba aman nia sala, ba jerasaun tolu no ba jerasaun haat.” Uza tempu atu medita kona-ba liafuan sira-neʼe. Husu ba Ita-nia an: ‘Jeová nia hahalok ida-idak signifika saida? Jeová hatudu hahalok sira-neʼe iha dalan saida deʼit? Iha dalan saida deʼit katuas kongregasaun sira hatudu hahalok sira-neʼe? Oinsá mak haʼu bele hatudu hahalok sira-neʼe?’ Hanoin toʼok ezemplu balu tuirmai.
16. Oinsá Ita bele hatudu liután katak ita hafolin Jeová nia laran-sadiʼa, no tanbasá importante atu halo nuneʼe?
16 Jeová mak “Maromak neʼebé laran-sadiʼa no laran-diʼak”. Se Ita iha livru Pemahaman, lee informasaun ho títulu “belas kasihan”. Ka bele mós buka tópiku “laran-sadiʼa” iha Watchtower Biblioteka Online.a Ita bele uza broxura “Eskritura sira neʼebé Ajuda Ita-nia Moris” ka parte buka iha JW Library atu buka eskritura neʼebé temi kona-ba laran-sadiʼa. Ita sei haree katak Jeová hatudu laran-sadiʼa laʼós deʼit ba ema neʼebé halo sala, maibé mós ba ema neʼebé hetan terus. Hahalok neʼe book Maromak atu halo buat ruma hodi fó kmaan ba ninia povu. Ita bele haree ida-neʼe liuhusi dalan neʼebé Maromak tau matan ba ema Izraél nia presiza durante sira laʼo iha rai-fuik. (Deuteronómio 1:30-33; 8:4) Jeová ho laran-sadiʼa fó perdua ba sira-nia sala. Nia hatudu laran-sadiʼa ba ema barak neʼebé moris iha tempu uluk. Maromak nia povu ohin loron presiza hanoin malu liután.—Mateus 9:13; 18:21-35.
17. Oinsá komprende kona-ba Jeová nia laran-diʼak bele ajuda ita promove adorasaun loos?
17 Jeová nia laran-sadiʼa laʼo hamutuk ho ninia laran-diʼak. Se Ita iha disionáriu ida, lee toʼok signifikadu husi liafuan “laran-diʼak”. Tuirmai kompara esplikasaun neʼe ho eskritura sira neʼebé koʼalia kona-ba oinsá Jeová hatudu laran-diʼak. Bíblia hatudu katak Jeová nia laran-diʼak mak inklui hadomi no hanoin ema neʼebé kiak iha ninia povu nia leet. (Éxodo 22:26, 27) Ohin loron, ema estranjeiru no ema seluk tan husi nasaun oioin sente katak sira iha situasaun neʼebé la justu. Kuandu Jeová hanorin ema Izraél atu la todan ba sorin no hatudu laran-diʼak ba ema estranjeiru sira, Jeová fó-hanoin sira katak uluk sira mós moris nuʼudar estranjeiru iha rai-Ejitu. (Deuteronómio 24:17-22) Oinsá ho Maromak nia povu ohin loron? Se ita hatudu laran-diʼak, neʼe sei ajuda ita iha unidade no dada ema seluk atu adora Jeová.—Apóstolu 10:34, 35; Apokalipse 7:9, 10.
18. Ita bele aprende saida husi buat neʼebé Jeová bandu ema Izraél sira atu halo kona-ba ema husi nasaun seluk nia dalan moris?
18 Maski ema Izraél hanoin ema husi nasaun seluk, maibé sira-nia domin ba Jeová no ninia morál sira mak importante liu. Jeová bandu ema Izraél atu labele halo tuir ema husi nasaun seluk nia dalan moris, sira-nia kostume relijiaun nian, no mós dalan moris neʼebé la morál. (Éxodo 34:11-16; Deuteronómio 7:1-4) Neʼe mós aplika ba ita ohin loron. Ita mak povu neʼebé santu, tanba ita-nia Maromak Jeová mak santu.—1 Pedro 1:15, 16.
19. Oinsá komprende Jeová nia haree kona-ba hahalok sala ajuda proteje ninia povu?
19 Atu Moisés komprende Jeová nia dalan sira, Jeová hatudu ho klaru katak maski nia la tolera hahalok sala, maibé nia neineik atu hirus. Nia fó tempu ba ema atu aprende kona-ba ninia dalan sira no moris tuir ida-neʼe. Bainhira ema ida arrepende an, Jeová perdua ema neʼe, maibé nia sei la dada an atu fó kastigu ba ema neʼebé halo sala sériu. Maromak fó-hanoin Moisés katak ema Izraél nia hahalok bele afeta jerasaun tuirmai. Hodi iha koñesimentu no agradesimentu ba Jeová nia dalan sira, neʼe bele proteje Jeová nia povu atu la fó sala Maromak ba buat aat neʼebé akontese ba sira ka hanoin katak Jeová neineik atu hadiʼa situasaun.
20. Saida mak bele ajuda ita atu trata ho diʼak ita-nia irmaun-irmán sira no mós ema neʼebé ita hasoru iha serbisu haklaken? (Salmo 86:11)
20 Se Ita hakarak atu aumenta liután Ita-nia koñesimentu kona-ba Jeová no ninia dalan sira, Ita presiza kontinua halo peskiza no medita bainhira Ita lee Bíblia. Estuda didiʼak kona-ba Jeová nia hahalok sira. Halo orasaun no hanoin kona-ba oinsá Ita bele banati-tuir Maromak no moris tuir Jeová nia hakarak. Neʼe sei ajuda Ita hadook an husi lasu sira, hatudu domin ba irmaun-irmán sira, no ajuda ema seluk atu koñese no hadomi ita-nia Maromak neʼebé kmanek liu hotu.
[Nota-rodapé]
a Publikasaun hotu husi Testemuña ba Jeová.
Saida mak Ita aprende?
• Tanbasá hahalok laran-maus mak importante ba Moisés, no tanbasá neʼe mós importante ba ita?
• Hodi hatoʼo beibeik Jeová nia liafuan ba Faraó, neʼe lori rezultadu diʼak saida?
• Prinsípiu saida deʼit mak Jeová hanorin ba Moisés no oinsá neʼe mós kona ita?
• Oinsá ita bele aumenta liután ita-nia koñesimentu kona-ba Jeová nia hahalok sira?
[Dezeñu]
Moisés ho laran-metin hatoʼo Jeová nia liafuan ba Faraó
[Dezeñu]
Jeová fó sai ninia mandamentu sira ba Moisés
[Dezeñu]
Medita kona-ba Jeová nia hahalok sira