Liafuan neʼebé bahat iha fatuk: “Malisan husi Yahweh Sabaot ba Hagav nia oan-mane Hagaf.”
Hakarak hatene?
Oinsá liafuan sira neʼebé bahat iha fatuk apoia Bíblia?
IHA Jeruzalein, iha muzeu neʼebé hatudu kona-ba rai sira neʼebé temi iha Bíblia, no iha fatuk ida neʼebé ema bahat ho liafuan. Fatuk neʼe husi tinan 700 toʼo tinan 600 AEC. Sira hetan ida-neʼe iha fatuk-kuak ka rate besik Hebron iha Izraél. Liafuan sira-neʼe hatete: “Malisan husi Yahweh Sabaot ba Hagav nia oan-mane Hagaf.” Oinsá liafuan sira-neʼe apoia Bíblia? Neʼe hatudu katak iha Bíblia nia tempu, ema hatene no uza Maromak Jeová nia naran iha sira-nia moris loroloron. No Jeová nia naran neʼe hakerek ho letra Ebraiku YHWH. Iha fatuk-kuak sira-neʼe, iha mós liafuan seluk neʼebé ema bahat bainhira sira hasoru malu ka subar iha fatuk-kuak. Dala barak iha didin sira, ema bahat Maromak nia naran no mós ema nia naran neʼebé iha mós parte husi Maromak nia naran.
Dr. Rachel Nabulsi husi Universidade Jeórjia esplika kona-ba liafuan sira neʼebé bahat iha fatuk-kuak hodi hatete: “Naran YHWH mosu beibeik iha fatuk sira neʼebé ema bahat. Neʼe hanorin ita buat importante . . . katak YHWH mak importante ba ema Izraél no ba ema Judá nia moris.” Neʼe apoia Bíblia. Iha Bíblia laran, Maromak nia naran neʼebé hakerek ho letra Ebraiku YHWH mosu dala rihun ba rihun. Baibain, ema nia naran mós inklui Jeová nia naran.
Liafuan Yahweh Sabaot neʼebé ema bahat iha fatuk signifika “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian”. Neʼe hatudu katak iha Bíblia nia tempu, ema uza beibeik Maromak nia naran no mós fraze “Jeová neʼebé ukun tropa lalehan nian”. Neʼe apoia malu ho Bíblia tanba Bíblia mós uza fraze neʼe. Fraze neʼe mosu iha Eskritura Lian Ebraiku hamutuk dala 283. Neʼe mosu dala barak iha livru Isaias, Jeremias no Zacarias.