LISAUN ESTUDU 41
Maromak “riku ho laran-sadiʼa”
“Jeová hatudu laran-diʼak ba kriatura hotu, no buat hotu neʼebé nia halo fó prova kona-ba ninia laran-sadiʼa.”—SAL 145:9.
KNANANUK 44 Orasaun husi ema kbiit-laek
IHA LISAUN NEʼEa
1. Ita hanoin oinsá kona-ba ema neʼebé laran-sadiʼa?
BAINHIRA ita hanoin kona-ba ema neʼebé laran-sadiʼa, karik ita hanoin kona-ba ema neʼebé laran-diʼak, hatudu domin no laran-luak. Karik ita mós hanoin Jesus nia ai-knanoik kona-ba mane Samaria neʼebé hatudu laran-diʼak. Mane neʼe mai husi nasaun seluk, maibé nia “hatudu laran-sadiʼa” ba mane Judeu neʼebé naʼok-teen ataka. Nia “hanoin tebetebes” mane Judeu neʼebé hetan kanek no nia tau matan ba mane neʼe. (Lc 10:29-37) Ai-knanoik neʼe hanorin ita kona-ba Maromak nia laran-sadiʼa. Maromak hatudu hahalok furak neʼe tanba nia hadomi ita. No loroloron nia hatudu laran-sadiʼa ba ita iha dalan oioin.
2. Saida mak dalan seluk atu hatudu laran-sadiʼa?
2 Iha dalan seluk tan atu hatudu laran-sadiʼa. Ema neʼebé laran-sadiʼa deside atu la fó kastigu ba ema seluk maski ema neʼe merese atu hetan kastigu. Jeová hatudu laran-sadiʼa ba ita hotu iha dalan hanesan neʼe. Ema neʼebé hakerek Salmo ida hatete: “Nia la fó kastigu ba ita tuir ita-nia sala.” (Sal 103:10) Maibé iha situasaun seluk Jeová fó duni dixiplina ba ema neʼebé halo sala.
3. Iha lisaun neʼe, ita sei hatán ba pergunta saida deʼit?
3 Iha lisaun neʼe, ita sei hatán ba pergunta tolu: Tanbasá Jeová hatudu laran-sadiʼa? Ita bele ka lae fó dixiplina ba ema ida no iha tempu hanesan hatudu laran-sadiʼa? No saida mak bele ajuda ita atu hatudu laran-sadiʼa? Mai ita buka resposta husi Bíblia.
TANBASÁ JEOVÁ HATUDU LARAN-SADIʼA?
4. Tanbasá Jeová hatudu laran-sadiʼa?
4 Jeová gosta tebes atu hatudu laran-sadiʼa. Apóstolu Paulo hakerek katak Maromak “riku ho laran-sadiʼa”. Iha kontestu neʼe, Paulo esplika katak Maromak hatudu laran-sadiʼa hodi fó esperansa ba ema neʼebé nia hili atu moris iha lalehan. (Éf 2:4-7) Maibé Jeová mós hatudu laran-sadiʼa iha dalan seluk tan. Liurai David hakerek: “Jeová hatudu laran-diʼak ba kriatura hotu, no buat hotu neʼebé nia halo fó prova kona-ba ninia laran-sadiʼa.” (Sal 145:9) Jeová hadomi ema, tan neʼe nia hatudu laran-sadiʼa iha situasaun oioin se iha razaun atu halo nuneʼe.
5. Oinsá Jesus aprende kona-ba Jeová nia laran-sadiʼa?
5 Jesus hatene ho didiʼak katak Jeová gosta tebes atu hatudu laran-sadiʼa. Jesus moris hamutuk ho Jeová iha lalehan durante tinan rihun ba rihun. (Prov 8:30, 31) Jesus haree katak Jeová hatudu laran-sadiʼa dala barak ba ema sala-naʼin sira. (Sal 78:37-42) Jesus hanorin beibeik kona-ba Jeová nia hahalok furak neʼe.
Aman neʼe la hamoe ninia oan-mane, maibé nia simu fali ninia oan-mane (Haree parágrafu 6)c
6. Jesus konta ai-knanoik saida atu ajuda ita komprende Jeová nia laran-sadiʼa?
6 Jesus nia ai-knanoik neʼebé temi iha lisaun antes neʼe ajuda ita komprende katak Jeová gosta tebes atu hatudu laran-sadiʼa. Oan-mane neʼe sai husi uma no “gasta ninia rikusoin hodi moris arbiru deʼit”. (Lc 15:13) Ikusmai, nia arrepende ninia hahalok la morál, hatudu haraik an no fila fali ba uma. Saida mak ninia aman halo? Jesus hatete: “Kuandu [oan-mane neʼe] sei dook hela, ninia aman haree nia no hanoin tebetebes nia. Ninia aman halai hasoru nia hodi hakoʼak no reʼi nia.” Aman neʼe la hamoe ninia oan. Duké halo nuneʼe, nia hatudu laran-sadiʼa no fó perdua ba ninia oan-mane no mós simu fali nia. Aman iha ai-knanoik neʼe reprezenta Jeová. Jesus nia ai-knanoik hatudu katak Jeová hakarak fó perdua ba ema neʼebé arrepende an ho laran.—Lc 15:17-24.
7. Oinsá Jeová nia dalan atu hatudu laran-sadiʼa prova katak nia matenek tebes?
7 Jeová hatudu laran-sadiʼa tanba nia matenek tebes. Jeová nia desizaun sira sempre lori buat diʼak ba ninia kriasaun. Bíblia hatete katak “matenek husi lalehan” mak “nakonu ho laran-sadiʼa no hahalok diʼak”. (Tgo 3:17) Hanesan inan ka aman neʼebé hadomi ninia oan, Jeová hatene katak bainhira nia hatudu laran-sadiʼa ba ninia oan, ida-neʼe lori rezultadu diʼak. (Sal 103:13; Isa 49:15) Jeová hatudu laran-sadiʼa ba ninia povu hodi fó sira esperansa ba futuru maski sira la perfeitu. Tanba Jeová matenek tebes, nia sempre hatudu laran-sadiʼa bainhira nia iha razaun atu halo nuneʼe. Maibé Jeová mós tetu didiʼak situasaun bainhira nia halo nuneʼe. Jeová hatudu matenek hodi la hatudu laran-sadiʼa ba ema neʼebé halo sala no la arrepende an.
8. Dala ruma kongregasaun presiza halo saida no tanbasá?
8 Oinsá se Jeová nia atan ida deside atu halaʼo moris neʼebé la morál? Ita presiza halo saida? Apóstolu Paulo hakerek ba kongregasaun katak “labele ransu tan” ho ema hanesan neʼe. (1 Kor 5:11) Kongregasaun sei hasai ema neʼebé halo sala no la arrepende an ho laran. Ida-neʼe proteje irmaun-irmán sira no hatudu katak ita apoia Jeová nia matadalan. Maibé ema balu karik hanoin katak kuandu kongregasaun hasai ema ruma, neʼe katak Maromak la hatudu laran-sadiʼa. Neʼe loos ka lae? Mai ita haree.
HASAI EMA HUSI KONGREGASAUN HATUDU LARAN-SADIʼA KA LAE?
Bibi-atan sei haketak bibi neʼebé moras husi bibi-lubun, maski nuneʼe bibi-atan kontinua tau matan ba bibi neʼe (Haree parágrafu 9-11)
9-10. Tuir Ebreu 12:5, 6, tanbasá hasai ema husi kongregasaun hatudu laran-sadiʼa? Konta toʼok ai-knanoik.
9 Ita sente triste tebes bainhira rona anúnsiu iha reuniaun katak irmaun ka irmán ruma neʼebé ita koñese no hadomi, “laʼós tan Testemuña ba Jeová”. Karik ita hanoin: ‘Presiza duni hasai ema neʼe husi kongregasaun ka?’ Hasai ema husi kongregasaun hatudu laran-sadiʼa ka lae? Sin. Bainhira ema ruma halo sala, ita hatudu matenek, laran-sadiʼa no domin hodi fó dixiplina ba nia. (Prov 13:24) Arranju atu hasai ema husi kongregasaun bele ajuda ema neʼe atu troka ninia hahalok no arrepende an ho laran. Irmaun-irmán barak neʼebé uluk halo sala sériu hatete katak bainhira kongregasaun hasai sira, neʼe ajuda sira rekoñese katak sira-nia sala mak sériu duni, ajuda sira troka sira-nia hahalok, arrepende an no fila fali ba Jeová.—Lee Ebreu 12:5, 6.
10 Hanoin toʼok ai-knanoik tuirmai: Bibi-atan ida nota katak ninia bibi ida moras. Nia hatene katak atu bele kurativu ninia bibi, nia presiza haketak bibi neʼe husi bibi-lubun. Bibi sira gosta halibur hamutuk, tan neʼe bibi ida sei estrese kuandu ketak husi ninia maluk sira. Maski nuneʼe, bainhira bibi-atan haketak bibi neʼe atu bele sai diʼak fali, neʼe la dehan katak bibi-atan neʼe laran-aat. Bibi-atan hatene katak se nia husik bibi neʼebé moras hamutuk nafatin ho bibi-lubun, neʼe bele hadaʼet moras ba bibi seluk. Bainhira bibi-atan haketak bibi neʼebé moras, nia proteje bibi sira seluk.—Kompara ho Levítico 13:3, 4.
11. (a) Oinsá ita bele kompara ema neʼebé hasai husi kongregasaun ho bibi neʼebé moras? (b) Ema neʼebé kongregasaun hasai bele halo saida no sira bele simu ajuda saida?
11 Bainhira kongregasaun hasai ema Kristaun ida, ita bele kompara ema neʼe ho bibi neʼebé moras. Nia moras iha dalan espirituál. (Tgo 5:14) Moras iha dalan espirituál mak atu hanesan ho moras balu neʼebé bele daʼet lalais. Tan neʼe iha situasaun balu, katuas sira presiza hasai ema neʼebé halo sala husi kongregasaun. Dixiplina neʼe hatudu sai Jeová nia domin ba ninia atan sira seluk, no bele ajuda ema neʼebé halo sala rekoñese katak ninia sala mak sériu duni no bele book nia atu arrepende an ho laran. Nia bele tuir nafatin reuniaun sira atu bele simu hanorin husi Bíblia no hametin fali ninia fiar. Nia mós bele hetan publikasaun sira atu lee no estuda, no mós bele nonton JW Broadcasting®. No bainhira katuas sira haree katak nia halo ona mudansa, karik sira sei fó nia matadalan atu ajuda nia hadiʼa ninia relasaun diʼak ho Jeová, atu nuneʼe nia bele sai fali Testemuña ba Jeová.b
12. Oinsá katuas sira bele hatudu domin no laran-sadiʼa ba ema neʼebé halo sala no la arrepende an?
12 Importante atu hanoin-hetan katak kongregasaun hasai deʼit ema neʼebé halo sala no la arrepende an ho laran. Katuas sira hatene katak sira tenke hanoin ho didiʼak antes deside atu hasai ema ruma husi kongregasaun. Sira hatene katak Jeová “fó dixiplina neʼebé natoon”. (Jer 30:11) Katuas sira hadomi irmaun-irmán sira, no lakohi halo buat ida neʼebé bele estraga sira-nia maluk nia relasaun diʼak ho Jeová. Maibé dala ruma, hasai ema husi kongregasaun mak dalan diʼak liu atu hatudu domin no laran-sadiʼa.
13. Tanbasá kongregasaun iha Korinto tenke hasai mane Kristaun ida?
13 Hanoin kona-ba buat neʼebé apóstolu Paulo halo bainhira ema ida halo sala no la arrepende an. Mane Kristaun ida halo relasaun seksuál ho ninia aman nia feen. Neʼe aat tebes! Iha tempu uluk, Jeová fó sai ba ema Izraél: “Mane neʼebé toba ho ninia aman nia feen mak halo moe ninia aman. Entaun imi tenke oho tiha mane no feto neʼe.” (Lev 20:11) Klaru katak apóstolu Paulo la haruka kongregasaun atu oho mane neʼe. Maibé nia haruka ema Kristaun iha Korinto atu hasai mane neʼe husi kongregasaun. Mane neʼe nia hahalok la morál fó influénsia ba ema Kristaun seluk iha kongregasaun. Sira balu hanoin katak buat neʼebé mane neʼe halo laʼós sala neʼebé sériu.—1 Kor 5:1, 2, 13.
14. Oinsá Paulo hatudu laran-sadiʼa ba mane neʼebé kongregasaun Korinto hasai no tanbasá? (2 Korinto 2:5-8, 11)
14 Liutiha tempu ruma, Paulo rona katak mane neʼe halo ona mudansa. Mane neʼe arrepende an ho laran! Maski mane neʼe hamoe kongregasaun, maibé Paulo hatete ba katuas sira katak nia lakohi fó dixiplina “makaʼas liu”. Paulo haruka katuas sira atu “fó perdua ba [mane neʼe] ho laran-diʼak no fó kmaan ba nia”. Haree toʼok Paulo nia razaun tanbasá sira presiza halo nuneʼe: “Atu nuneʼe [mane neʼe] labele mout tanba triste demais.” Paulo hanoin tebes mane neʼe. Paulo lakohi mane neʼe sai triste demais kona-ba ninia sala toʼo rende an atu buka perdua.—Lee 2 Korinto 2:5-8, 11.
15. Oinsá katuas sira bele fó dixiplina no mós hatudu laran-sadiʼa?
15 Hanesan Jeová, katuas sira gosta tebes atu hatudu laran-sadiʼa. Kuandu ema ida presiza dixiplina, katuas sira sei la dada an atu fó dixiplina ba nia, maibé sira mós sei hatudu laran-sadiʼa kuandu iha razaun atu halo nuneʼe. Se katuas sira la fó dixiplina ba ema neʼebé halo sala, ida-neʼe hatudu katak sira la laran-sadiʼa, no taka matan ba ema neʼe nia sala. Katuas sira deʼit mak presiza hatudu laran-sadiʼa ka lae?
OINSÁ ITA HOTU BELE HATUDU LARAN-SADIʼA?
16. Tuir Provérbios 21:13, Jeová halo saida ba ema sira neʼebé la hatudu laran-sadiʼa?
16 Ema Kristaun hotu hakarak banati-tuir Jeová nia laran-sadiʼa. Tanbasá? Razaun ida mak tanba Jeová lakohi rona ba ema neʼebé la hatudu laran-sadiʼa ba ema seluk. (Lee Provérbios 21:13.) Ita hotu lakohi Jeová para atu rona ba ita-nia orasaun, tan neʼe ita presiza hakaʼas an atu kontinua hatudu laran-sadiʼa. Ita hotu presiza prontu atu rona ba “ema kiʼik nia halerik” tanba hasoru susar. Ita mós presiza hakaʼas an atu halo tuir Bíblia nia konsellu neʼebé hatete: “Ema neʼebé la hatudu laran-sadiʼa sei hetan tesi-lia la ho laran-sadiʼa.” (Tgo 2:13) Se ita hatudu haraik an hodi rekoñese katak ita presiza simu laran-sadiʼa, neʼe sei ajuda ita atu hatudu laran-sadiʼa. Ita presiza hatudu laran-sadiʼa liuliu kuandu ema neʼebé halo sala arrepende an no kongregasaun simu fali sira.
17. Oinsá Liurai David hatudu laran-sadiʼa?
17 Ema nia ezemplu iha Bíblia bele ajuda ita atu hatudu laran-sadiʼa. Porezemplu, hanoin kona-ba Liurai David. Nia hatudu laran-sadiʼa beibeik. Maski Saul hakarak oho nia, maibé David hatudu laran-sadiʼa ba liurai neʼebé Maromak hili. David nunka koko atu selu aat fali ba Saul no nunka koko atu oho nia.—1 Sam 24:9-12, 18, 19.
18-19. Iha situasaun rua saida mak David la hatudu laran-sadiʼa?
18 Maibé iha situasaun balu David la hatudu laran-sadiʼa. Porezemplu, loron ida Nabal neʼebé laran-aat koʼalia la ho respeitu no lakohi fó hahán ba David no David nia atan sira. Ida-neʼe halo David hirus tebes no deside atu oho Nabal no mane hotu iha Nabal nia umakain. Maibé Nabal nia feen Abigail mak laran-diʼak no pasiénsia, no nia foti kedas hahán atu fó ba David. Rezultadu mak David la oho Nabal no mós mane sira iha Nabal nia umakain.—1 Sam 25:9-22, 32-35.
19 Tempu seluk, profeta Natan konta istória ba David kona-ba mane riku ida neʼebé naʼok bibi ida husi ninia viziñu neʼebé kiak. David sai hirus no hatete: “Haʼu jura hodi Jeová, Maromak neʼebé moris, mane neʼebé halo nuneʼe merese mate!” (2 Sam 12:1-6) David hatene Moisés nia Ukun-Fuan. Ema neʼebé naʼok bibi ida tenke selu fali bibi haat. (Éx 22:1) Maibé David hatete katak ema hanesan neʼe merese mate, David la hatudu duni laran-sadiʼa. Tuir loloos, Natan konta istória neʼe atu ajuda David komprende katak David halo ona sala neʼebé sériu liu fali ida-neʼe. Maski nuneʼe, Jeová hatudu laran-sadiʼa neʼebé boot ba David. Neʼe la hanesan duni ho David nia hanoin ba mane neʼebé naʼok bibi iha Natan nia istória.—2 Sam 12:7-13.
Liurai David la hatudu laran-sadiʼa ba mane riku neʼebé Natan temi iha ninia istória (Haree parágrafu 19-20)d
20. Saida mak ita bele aprende husi David?
20 Bainhira David hirus, nia deside katak Nabal no mane hotu iha ninia umakain tenke mate. David mós hatete katak mane riku iha Natan nia istória merese atu mate. Iha situasaun segundu, karik ita hanoin: ‘Baibain David hatudu laran-diʼak, entaun tanbasá nia la hatudu laran-sadiʼa iha situasaun neʼe?’ Hanoin toʼok kona-ba buat neʼebé foin akontese iha David nia moris. Iha tempu neʼebá, ninia konxiénsia fó-sala ba nia. Se ema ida tesi-lia makaʼas ba ema seluk, neʼe hatudu katak ninia relasaun diʼak ho Jeová sai fraku. Jesus fó avizu ba ninia dixípulu: “Keta tesi-lia ba ema, atu nuneʼe imi mós la hetan tesi-lia, tanba imi sei hetan tesi-lia tuir dalan neʼebé imi tesi-lia ba ema.” (Mt 7:1, 2) Tan neʼe, mai ita hakaʼas an atu la tesi-lia ba ema seluk no hakaʼas an atu sai “riku ho laran-sadiʼa”, hanesan Jeová.
21-22. Iha dalan saida deʼit mak ita bele hatudu laran-sadiʼa?
21 Ema neʼebé hatudu laran-sadiʼa sei hanoin no halo buat ruma atu ajuda ema seluk. Tan neʼe, ita hotu bele buka dalan atu ajuda ita-nia família, kongregasaun no komunidade. Ita bele hetan oportunidade barak atu hatudu laran-sadiʼa. Ita koñese ema ruma neʼebé presiza hetan kmaan ka lae? Ita bele oferese ajuda hodi fó hahán ka ajuda iha dalan seluk ka lae? Ita bele fó kmaan ba maluk Kristaun neʼebé kongregasaun simu fali no presiza belun diʼak ka lae? Ita bele koʼalia liafuan diʼak husi Bíblia neʼebé bele fó kmaan ba ema seluk ka lae? Ida-neʼe mak dalan diʼak liu atu hatudu laran-sadiʼa ba ema hotu neʼebé ita hasoru.—Job 29:12, 13; Rom 10:14, 15; Tgo 1:27.
22 Se ita matan-moris kona-ba ema seluk nia presiza, ida-neʼe sei ajuda ita atu hatudu laran-sadiʼa ba ema seluk. Bainhira ita hatudu laran-sadiʼa, ita halo ita-nia Aman Jeová kontente, tanba nia mós “riku ho laran-sadiʼa”.
KNANANUK 43 Orasaun agradese nian
a Jeová nia hahalok furak ida mak ninia laran-sadiʼa, no ita hotu presiza haburas hahalok neʼe. Ita sei aprende kona-ba tanbasá Jeová hatudu laran-sadiʼa, tanbasá ita bele dehan katak Jeová fó dixiplina ho laran-sadiʼa no oinsá ita mós bele hatudu laran-sadiʼa.
b Atu aprende oinsá ema neʼebé kongregasaun simu fali bele hadiʼa sira-nia relasaun diʼak ho Maromak no oinsá katuas sira bele ajuda sira, haree informasaun “Hametin fali ita-nia relasaun diʼak ho Jeová” iha revista neʼe.
c ESPLIKASAUN BA DEZEÑU: Aman ida hamriik iha ninia uma-kakuluk no haree ninia oan-mane fila fali ba uma. Aman neʼe halai atu hakoʼak ninia oan.
d ESPLIKASAUN BA DEZEÑU: Liurai David sente estrese tanba ninia konxiénsia fó-sala ba nia, tan neʼe nia sai hirus tebes kuandu rona Natan nia istória no hatete katak mane riku neʼe merese mate.