Watchtower BIBLIOTEKA ONLINE
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Tetun Dili
Á
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Í
  • í
  • Ó
  • ó
  • Ú
  • ú
  • Ã
  • ã
  • Ç
  • ç
  • Ñ
  • ñ
  • ʼ
  • BÍBLIA
  • LIVRU SIRA
  • REUNIAUN SIRA
  • mwbr25 Marsu p. 1-13
  • Informasaun atu uza hamutuk livru “Moris Kristaun no Haklaken”

La iha video neʼebé bele loke.

Deskulpa, la bele loke vídeo.

  • Informasaun atu uza hamutuk livru “Moris Kristaun no Haklaken”
  • Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken—2025
  • Subtítulu
  • 3-9 MARSU
  • 10-16 MARSU
  • 17-23 MARSU
  • 24-30 MARSU
  • 31 MARSU–6 ABRÍL
  • 7-13 ABRÍL
  • 14-20 ABRÍL
  • 21-27 ABRÍL
  • 28 ABRÍL–4 MAIU
Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken—2025
mwbr25 Marsu p. 1-13

Informasaun atu uza hamutuk livru Moris Kristaun no Haklaken

© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

3-9 MARSU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA PROVÉRBIOS 3

Hatudu fiar ba Jeová

ijwbv lisaun 14 par. 4-5

Provérbios 3:5, 6—“Labele sadere ba ó-nia matenek rasik”

“Tau fiar ba Jeová ho ó-nia laran tomak”. Ita hatudu katak ita tau fiar ba Maromak bainhira ita halo buat oioin tuir ninia hakarak. Ita presiza tau fiar ba Maromak ho ita-nia laran tomak. Iha Bíblia, liafuan “laran” baibain refere ba ema nia emosaun, motivu, hanoin no hahalok. Tan neʼe, tau fiar ba Maromak ho ita-nia laran tomak, envolve buat barak liu fali ita-nia sentimentu. Neʼe mak desizaun neʼebé ita foti tanba ita fiar ho laran tomak katak ita-nia Kriadór hatene saida mak diʼak liu ba ita.—Rom 12:1.

“Labele sadere ba ó-nia matenek rasik”. Ita presiza tau fiar ba Maromak tanba ita labele sadere ba ita rasik nia matenek neʼebé la perfeitu. Se ita sadere deʼit ba ita rasik nia matenek ka foti desizaun tuir ita-nia sentimentu, karik foufoun ita sente katak ita halo desizaun diʼak maibé ikusmai desizaun neʼe lori konsekuénsia neʼebé aat. (Prv 14:12; Jer 17:9) Maromak nia matenek mak aas liu fali ita-nian. (Isa 55:8, 9) Kuandu ita hanoin tuir Maromak nia hanoin, ita-nia moris sei hetan susesu.—Sal 1:1-3; Prv 2:6-9; 16:20.

ijwbv lisaun 14 par. 6-7

Provérbios 3:5, 6—“Labele sadere ba ó-nia matenek rasik”

“Hanoin didiʼak kona-ba nia iha ó-nia dalan hotu”. Ita presiza komprende Maromak nia haree iha situasaun hotu iha ita-nia moris no bainhira ita foti desizaun ruma neʼebé importante. Atu halo ida-neʼe, ita halo orasaun ba Maromak hodi husu ninia matadalan no halo tuir buat neʼebé nia hatete mai ita liuhusi ninia Liafuan Bíblia.—Sal 25:4; 2Ti 3:16, 17.

“Nia sei halo loos ó-nia dalan sira”. Maromak sei halo loos ita-nia dalan hodi ajuda ita moris tuir ninia matadalan sira neʼebé loos. (Prv 11:5) Neʼe ajuda ita atu sees husi problema oioin no ita bele moris kontente liután.—Sal 19:7, 8; Isa 48:17, 18.

be p. 76 par. 4

Hatudu katak ita laʼo ba oin

Kuandu ema tahan hasoru situasaun oioin iha sira-nia moris, karik sira bele hanoin: ‘Haʼu hasoru ona ida-neʼe iha tempu uluk. Haʼu hatene saida mak haʼu sei halo.’ Maibé, neʼe mak dalan neʼebé matenek ka lae? Provérbios 3:7 dehan: “Keta sai matenek iha imi-nia matan rasik.” Ita-nia esperiénsia sira neʼebé ita hetan bele duni ajuda ita atu sura uluk antes halo desizaun ruma iha ita-nia moris. Maibé, se ita laʼo ba oin iha lia-loos, ita-nia esperiénsia mós sei book ita-nia hanoin no laran hodi komprende katak ita presiza Jeová nia bensaun atu bele hetan susesu. Entaun, ita laʼo ba oin laʼós tanba ita hasoru situasaun ruma ho fiar an, maibé tanba ita sadere deʼit ba Jeová no husu ninia matadalan ba ita-nia moris. Ita bele hatudu ida-neʼe hodi fiar katak la iha buat ida bele mosu se nia la fó lisensa. No ita mós bele hatudu neʼe hodi kontinua tau fiar no iha relasaun diʼak ho ita-nia Aman iha lalehan.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w06-E 9/15 p. 17 par. 7

Pontu importante husi livru Provérbios

3:3. Ita presiza hafolin tebes domin boot no laran-metin, no hatudu sai hahalok sira-neʼe hanesan ita sei halo ho korrente neʼebé folin-boot. Ita mós presiza hakerek hahalok sira-neʼe iha ita-nia laran, katak hahalok sira-neʼe tenke sai nuʼudar parte importante ba ita.

TREINU KONA-BA HAKLAKEN

w11 15/3 p. 14 par. 7-10

Tau fiar ba Maromak Jeová iha tempu hotu

7 Ita-nia irmaun-irmán barak serbí iha rai neʼebé susar tebes atu haklaken. Profeta Jeremias serbí iha situasaun hanesan neʼe. Nia serbí iha loron ikus sira ba nasaun Judá nian neʼebé nakonu ho susar. Tanba nia laran-metin atu fó sai Maromak nia mensajen tesi-lia nian, loroloron nia hasoru susar neʼebé koko ninia fiar. Iha tempu ida, ninia sekretáriu neʼebé laran-metin, naran Baruc, hatete katak nia kole ona. (Jer 45:2, 3) Susar sira-neʼe halo Jeremias sente laran-tun demais toʼo lakon ninia fiar ka lae? Tuir loloos, dala ruma nia sente laran-tun. Nia hatete: “Malisan ba loron neʼebé haʼu moris mai! . . . Tanbasá mak haʼu sai husi knotak hodi haree deʼit serbisu todan no laran-susar no haʼu-nia loron sira remata ho moe deʼit?”—Jer 20:14, 15, 18.

8 Maski nuneʼe, Jeremias la rende an. Nia kontinua nafatin atu tau fiar ba Maromak Jeová. Tan neʼe, profeta neʼe neʼebé laran-metin, haree rasik oinsá mak Maromak Jeová nia liafuan neʼebé hakerek iha Jeremias 17:7, 8 sai loos: “Bensaun ba mane neʼebé tau fiar ba Jeová, no neʼebé laran-metin deʼit ba Jeová. No nia sei sai hanesan ai-hun neʼebé kuda besik bee, neʼebé hasai ninia abut toʼo bee-dalan; no nia sei la sente buat ida kuandu rai-manas mosu, maibé ninia tahan sei sai buras loos. No iha tempu bailoro nia sei la sente laran-taridu, no nia sei nunka para atu fó fuan.”

9 Hanesan ai-hun neʼebé buras tanba “kuda besik bee”, Jeremias “nunka para atu fó fuan”. Maski ema aat sira goza nia, maibé nia la husik ida-neʼe atu kona ninia hanoin. Nia kaer metin ba Maromak nuʼudar Ida neʼebé Hun ba “bee” moris nian, no nia simu ho laran buat hotu neʼebé Maromak Jeová hatete ba nia. (Sal 1:1-3; Jer 20:9) Sin, Jeremias fó ezemplu neʼebé kapás tebes ba ita, liuliu ba sira neʼebé serbí iha rai neʼebé susar atu haklaken! Se ita serbí iha situasaun hanesan neʼe, ita presiza kontinua nafatin atu sadere ba Maromak Jeová neʼebé sei ajuda ita atu tahan nuʼudar ita “hasaʼe sakrifísiu hahiʼi nian” ba ninia naran.—Ebr 13:15.

10 Maromak Jeová fó ona mai ita buat barak hodi ajuda ita atu tahan susar oioin iha loron ikus sira-neʼe. Porezemplu, nia fó mai ita ninia Liafuan neʼebé kompletu, neʼebé sei kontinua tradús ba língua barak tan. Nia fó ai-han espirituál barak iha tempu neʼebé loos liuhusi ‘atan laran-metin no matenek’. No mós, liuhusi kongregasaun no reuniaun boot sira, Maromak fó mai ita maluk fiar-naʼin neʼebé apoia ita. Entaun, ita simu ho laran no hafolin buat hotu neʼebé Maromak fó mai ita ka lae? Ema hotu neʼebé halo nuneʼe “sei hasaʼe lian ho haksolok tanba sente diʼak iha laran”. Maibé, sira neʼebé la rona ba Maromak ‘sei tanis hakilar tanba sira-nia laran-susar no sira sei halerik tanba laran-kraik’.—Isa 65:13, 14.

10-16 MARSU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA PROVÉRBIOS 4

“Proteje bá ó-nia laran”

w19.01 p. 15 par. 4

Oinsá mak Ita bele proteje Ita-nia laran?

4 Liafuan “laran” neʼebé temi iha Provérbios 4:23 refere ba ita-nia hanoin, sentimentu, motivu no hakarak. Ita-nia “laran” katak ita mak ema oinsá loos, laʼós deʼit tuir buat neʼebé matan bele haree.

w19.01 p. 17 par. 10-11

Oinsá mak Ita bele proteje Ita-nia laran?

10 Se ita hakarak proteje ita-nia laran ho susesu, ita tenke buka-hatene uluk perigu sira no halo buat ruma kedas atu proteje ita-nia an. Liafuan iha Provérbios 4:23 neʼebé tradús nuʼudar “proteje” halo ita hanoin kona-ba serbisu neʼebé baibain guarda sira halo. Iha Liurai Salomão nia tempu, baibain guarda hamriik iha sidade nia moru leten no fó avizu bainhira sira haree perigu ruma hakbesik daudaun. Hodi imajina ida-neʼe bele ajuda ita hatene saida mak ita presiza halo hodi hapara Satanás atu la estraga ita-nia hanoin.

11 Iha tempu antigu, guarda sira serbisu hamutuk ho mane sira neʼebé hein portaun. (2Sa 18:24-26) Sira proteje sidade hodi taka metin portaun sira bainhira inimigu mai besik. (Ne 7:1-3) Ita-nia konxiénsia neʼebé hetan treinu husi Bíblia bele sai hanesan guarda ba ita no fó avizu ba ita bainhira Satanás koko atu ataka ita-nia laran. Nia halo nuneʼe bainhira nia koko atu influénsia ita-nia hanoin, sentimentu, motivu ka hakarak. Kuandu ita-nia konxiénsia fó avizu ba ita, ita presiza rona no taka kedas portaun, neʼe katak hasees an husi perigu neʼe.

w19.01 p. 18 par. 14

Oinsá mak Ita bele proteje Ita-nia laran?

14 Atu bele proteje ita-nia laran, ita laʼós deʼit taka ita-nia laran ba buat neʼebé aat, maibé ita mós presiza loke ita-nia laran ba buat neʼebé diʼak. Hanoin fila fali ezemplu kona-ba sidade neʼebé moru haleʼu. Mane neʼebé hein portaun taka sidade nia portaun atu hapara inimigu tama ba sidade, maibé iha tempu seluk mane neʼe loke portaun sira atu bele hatama ai-han no sasán sira ba sidade. Se portaun sira nunka loke, povu iha sidade neʼe sei mate hamlaha. Nuneʼe mós ita presiza loke ita-nia laran beibeik atu simu Maromak nia hanoin.

w12 1/7 p. 32 par. 2

“Proteje bá ó-nia laran”

Tanbasá mak ita tenke proteje ita-nia laran? Maromak leno Liurai Salomão atu hakerek liafuan sira tuirmai neʼe: “Liután buat sira-neʼe hotu neʼebé mak ó tenke proteje, proteje bá ó-nia laran, tanba husi nia mak moris nia hun.” (Prv 4:23) Atu hetan moris neʼebé kontente agora no iha futuru, no mós atu halo Maromak kontente, neʼe depende ba ita-nia laran loloos oinsá. Tanbasá? Tanba Maromak bele haree ita-nia laran.—1Sa 16:7; 1Pe 3:4.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w21.08 p. 8 par. 4

Ita prontu atu hein ba Jeová ka lae?

4 Provérbios 4:18 hatete: “Ema laran-loos sira-nia dalan mak hanesan naroman dadeer nian neʼebé sai naroman liután toʼo loron fahe ba rua.” Versíkulu neʼe hatudu katak Jeová neineik-neineik ajuda ninia povu atu komprende ninia hakarak. Versíkulu neʼe mós ajuda ita komprende oinsá ema Kristaun ida bele halo mudansa no hakbesik liután ba Jeová. Presiza tempu atu ema ida hakbesik ba Jeová. Se ita badinas atu estuda no aplika konsellu neʼebé ita simu husi Bíblia no Maromak nia organizasaun, neineik-neineik ita sei haburas hahalok hanesan Kristu nian. Ita mós sei aumenta ita-nia koñesimentu kona-ba Maromak. Jesus uza ai-knanoik ida atu hanorin pontu neʼe.

17-23 MARSU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA PROVÉRBIOS 5

Hadook an husi sala seksuál

w00-E 7/15 p. 29 par. 1

Ita bele hatudu nafatin hahalok moos iha mundu neʼebé la morál

Iha Provérbios neʼe, “feto neʼebé halo hahalok aat” mak feto-aat. Liafuan neʼebé nia koʼalia atu dada ninia vítima mak midar hanesan bani-been no namdoras liu fali mina. Baibain ema koʼalia hanesan neʼe duni bainhira tenta ema seluk atu halo sala seksuál. Porezemplu, hanoin toʼok kona-ba irmán bonita ida neʼebé serbisu nuʼudar sekretária no tinan 27 naran Amy. Nia hatete: “Mane ida iha serbisu-fatin sempre hatudu interese ba haʼu no gaba beibeik haʼu. Haʼu gosta hetan atensaun hanesan neʼe. Maibé haʼu bele haree katak loloos nia hatudu interese mai haʼu tan deʼit hakarak toba ho haʼu. Haʼu deside metin atu la monu ba nia.” Baibain ita gosta atu rona liafuan neʼebé midar, se ita la hatene ho loloos ema neʼe nia motivu. Atu bele hatene ema neʼe nia intensaun, ita presiza uza ita-nia kbiit atu hanoin.

w00-E 7/15 p. 29 par. 2

Ita bele hatudu nafatin hahalok moos iha mundu neʼebé la morál

Konsekuénsia husi sala seksuál mak moruk hanesan ai-tahan neʼebé moruk no kroʼat hanesan surik ho kroʼat rua, neʼe katak bele lori susar no mate. Konsekuénsia balu mak inklui konxiénsia neʼebé fó-sala ba ita, isin-rua sedu, ka kona moras neʼebé hadaʼet liuhusi relasaun seksuál. Kuandu kaben-naʼin ida la hatudu laran-metin ba ninia pár no halo sala seksuál, ninia pár sei laran-kanek tebetebes. Pár neʼebé inosente bele kontinua sente laran-kanek durante ninia moris tomak. Loos duni, sala seksuál lori susar barak.

w00-E 7/15 p. 29 par. 5

Ita bele hatudu nafatin hahalok moos iha mundu neʼebé la morál

Ita presiza kontinua hadook an husi ema la morál neʼebé bele fó influénsia aat ba ita hodi la rona múzika neʼebé la morál, nonton filme ka programa televizaun neʼebé la diʼak, ka haree pornografia. (Prv 6:27; 1Ko 15:33; Éf 5:3-5) No la matenek atu dada sira-nia atensaun hodi oin-moris ka hatais no hadiʼa an iha dalan neʼebé la respeitu!—1Ti 4:8; 1Pe 3:3, 4.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w00-E 7/15 p. 29 par. 7

Ita bele hatudu nafatin hahalok moos iha mundu neʼebé la morál

Salomão énfaze kona-ba konsekuénsia neʼebé ita sei hetan se ita monu ba sala seksuál. Hahalok sala seksuál sei halakon duni ita-nia dignidade ka halo ita sente katak ita la iha folin. Klaru katak ita lakon ita-nia dignidade se ita halo tuir deʼit ita-nia hakarak isin nian no mós ema seluk nian. Tuir loloos, se ita halo hahalok la morál ho ema neʼebé laʼós ita-nia kaben, neʼe hatudu sai katak ita la iha dignidade ka la hafolin ita-nia an.

24-30 MARSU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA PROVÉRBIOS 6

Saida mak ita bele aprende husi nehek sira?

it-1-E p. 115 par. 1-2

Nehek

‘Moris mai ho matenek.’ ‘Matenek’ neʼebé nehek iha la mai husi sira-nia hanoin rasik, maibé neʼe mak abilidade neʼebé Kriadór fó ba sira. Bíblia esplika katak nehek ‘prepara sira-nia ai-han iha tempu neʼebé buat hotu sai buras, no sira halibur sira-nia ai-han iha tempu koʼa nian’. (Prv 6:8) Nehek oin ida neʼebé iha barak iha rai-Palestina mak nehek Messor semirufus, neʼebé baibain halibur hahán husi ema nia toʼos durante fulan sira neʼebé rai-manas, no tuirmai sira sei han hahán sira-neʼe iha tempu seluk, inklui iha tempu malirin kuandu susar atu hetan hahán. Nehek neʼe baibain mosu iha fatin sama sevada nian, fatin neʼebé iha musan barak. Se musan neʼebé nehek sira rai sai bokon tanba udan-been, nehek sira-neʼe sei lori musan sira-neʼe ba liʼur atu habai. Nehek neʼe koñesidu tanba tata sai parte kiʼik husi musan sira-neʼe hodi nuneʼe musan labele moris durante tempu neʼebé rai hela. Ita bele hatene nehek nia knuuk liuhusi dalan neʼebé sira laʼo liu beibeik no mós musan kulit neʼebé sira husik iha dalan atu tama ba sira-nia knuuk.

Hahalok neʼebé ita presiza banati-tuir. Informasaun kona-ba nehek apoia Bíblia nia liafuan neʼebé dehan: “Ema baruk-teen, bá haree toʼok nehek sira; haree sira-nia dalan no sai matenek bá.” (Prv 6:6) Nehek sira prepara ba aban-bainrua, no mós la rende an lalais. Dala barak sira tenke lori ka hakaʼas an dada hahán sira neʼebé todan liu fali sira-nia isin dala rua ka liu. Sira halo buat naran deʼit atu bele kumpre sira-nia knaar, no sira sei la rende an maski sira monu husi fatin aas. Sira serbisu hamutuk ho unidade atu tau matan sira-nia knuuk atu moos nafatin no sira hanoin sira-nia maluk, dala ruma sira ajuda nehek seluk neʼebé hetan kanek ka kole atu fila fali ba knuuk.

w00-E 9/15 p. 26 par. 3-4

Proteje Ita-nia naran diʼak

Hanesan ho nehek, ita mós presiza serbisu ho badinas. Bainhira ita serbisu ho badinas no hakaʼas an halo ita-nia serbisu ho diʼak liután, neʼe sei lori diʼak ba ita maski ema haree ka la haree buat neʼebé ita halo. Kuandu ita iha eskola, serbisu-fatin, ka hola parte iha atividade espirituál, ita presiza halo serbisu ho ita-nia kbiit tomak. Hanesan nehek neʼebé hetan benefísiu oioin tanba halo serbisu ho badinas, Maromak mós hakarak ita atu ‘haksolok ho rezultadu hotu husi ita-nia serbisu makaʼas’. (Ecl 3:13, 22; 5:18) Bensaun neʼebé ita sei hetan mak ita sei iha konxiénsia neʼebé moos no sente haksolok.—Ecl 5:12.

Salomão koko book ema baruk-teen atu sai badinas hodi husu pergunta rua: “Ema baruk-teen, toʼo bainhira mak ó sei toba deʼit iha neʼebá? Bainhira mak ó sei hadeer?” Liurai hasara ema baruk-teen hodi dehan: “Toba uitoan tan, dukur uitoan tan, hikar liman hodi deskansa uitoan, no kiak sei toʼo ba ó derrepente deʼit hanesan naʼok-teen ida, no kiak sei toʼo ba ó hanesan mane neʼebé kaer kroʼat.” (Prv 6:9-11) Bainhira ema neʼebé baruk-teen latan hela, nia sei sai kiak lalais deʼit hanesan naʼok-teen ataka ema ida derrepente deʼit no hanesan ema kaer kroʼat ataka ema seluk. Ema baruk-teen nia toʼos lalais atu nakonu ho duʼut aat. (Prv 24:30, 31) Ema baruk-teen nia negósiu sei la susesu. Klaru katak patraun mós sei la gosta serbisu-naʼin neʼebé baruk. No estudante neʼebé baruk atu estuda sei la hetan rezultadu diʼak iha eskola.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w00-E 9/15 p. 27 par. 3

Proteje Ita-nia naran

Kategoria hitu neʼebé Provérbios fó sai mak báziku no envolve hahalok sala hotu. “Matan neʼebé loko an” no “laran neʼebé planu buat aat” mak refere ba sala sira neʼebé ema halo iha sira-nia neon. “Nanál neʼebé bosok” no “ema neʼebé fó sasin falsu hodi bosok deʼit kona-ba buat hotu” mak refere ba sala sira neʼebé ema halo ho sira-nia liafuan. “Liman neʼebé fakar ema laran-moos nia raan” no “ain neʼebé halai lalais atu halo hahalok aat” refere ba ema nia hahalok aat. Jeová odi ema neʼebé hetan kontente hodi hamosu istori malu entre ema seluk neʼebé baibain moris ho dame. Foufoun lista neʼe temi buat neen no tuirmai temi buat hitu, ida-neʼe hatudu katak loloos lista neʼe laʼós lista kompletu kona-ba hahalok neʼebé Jeová odi tanba ema nia hahalok aat kontinua aumenta.

31 MARSU–6 ABRÍL

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA PROVÉRBIOS 7

Hasees an husi situasaun neʼebé bele tenta ita

w00-E 11/15 p. 29 par. 5

“Halo tuir haʼu-nia mandamentu bá no kontinua moris”

Kuandu rai-nakaras ona, no nakukun komesa falun sidade laran. Salomão hateke sai husi ninia janela no haree mane joven ida neʼebé iha perigu laran no karik atu monu ba tentasaun. Mane neʼe mak beik. Karik kuandu nia tama bairru neʼe, nia hatene ona ema hanesan saida mak hela iha neʼebá no saida mak bele akontese ba nia. Mane joven neʼe laʼo hakbesik ba “feto neʼe nia dalan sikun” no laʼo iha dalan atu bá feto neʼe nia uma. Feto neʼe sé? No nia hakarak saida?

w00-E 11/15 p. 30 par. 4-6

“Halo tuir haʼu-nia mandamentu bá no kontinua moris”

Feto neʼe nia liafuan mak midar no nia koʼalia ho fiar an. Nia prepara didiʼak ninia liafuan sira atu book mane joven neʼe nia laran. Nia hatete katak nia hasaʼe ona sakrifísiu dame nian iha loron neʼe no kumpre ona ninia juramentu. Nia koʼalia nuneʼe atu hatudu katak nia mak laran-loos no ema neʼebé espirituál. Sakrifísiu dame nian neʼebé ema hasaʼe iha templu iha Jeruzalein mak inklui naan, trigu, mina, no tua-uvas. (Lev 19:5, 6; 22:21; Núm 15:8-10) Ema neʼebé hasaʼe sakrifísiu neʼe bele foti parte husi sakrifísiu neʼe ba ninia an no mós família. Entaun feto neʼe hakarak hatudu ba mane neʼe katak iha ninia uma iha ai-han no hemu barak. Feto neʼe nia mensajen mak klaru: Mane joven neʼe bele goza tempu iha ninia uma. Feto neʼe sai husi ninia uma hodi buka deʼit mane neʼe ka lae? Só ema beik deʼit mak hanoin hanesan neʼe. Matenek-naʼin ida kona-ba Bíblia hatete katak “feto neʼe sai atu buka ema ruma, maibé nia sai mai atu buka deʼit mane neʼe ka lae? Só ema beik deʼit hanesan mane joven neʼe mak sei fiar ida-neʼe.”

Primeiru, nia dada mane joven neʼe nia atensaun liuhusi roupa neʼebé nia hatais, liuhusi ninia liafuan gaba, liuhusi ninia liman no reʼi husi ninia ibun. Tuirmai nia dada mane joven neʼe nia atensaun liuhusi iis husi mina-morin. Nia dehan: “Haʼu nahe ona hena diʼak iha haʼu-nia kama leten, hena-liñu kór oioin husi rai-Ejitu. Haʼu kari ona buat morin oioin hanesan mirra, ai-aloés no ai-kanela iha haʼu-nia kama.” (Prv 7:16, 17) Nia prepara ninia kama ho hena-liñu husi Ejitu neʼebé iha kór oioin no kari buat morin hanesan mirra, ai-aloés, no ai-kanela.

Tuirmai nia hatete: “Mai, mai ita goza domin toʼo dadeer; mai ita fó ksolok ba malu ho domin neʼe.” Konvite neʼe laʼós atu han-kalan hamutuk deʼit. Nia promete ba mane joven neʼe atu halo relasaun seksuál. Ba mane joven neʼe, konvite neʼe halo nia kontente tebes. Feto neʼe mós hatete: “Tanba haʼu-nia laʼen sai hela; nia bá tiha fatin dook. Nia lori osan bornál ida, no nia sei la fila fali toʼo loron neʼebé fulan-nakonu.” (Prv 7:18-20) Nia garantia katak situasaun sei seguru, tanba ninia laʼen bá atu halo negósiu no kleur mak sei fila. Feto neʼe matenek tebes atu dada mane joven neʼe! “Feto neʼe lohi nia ho ninia matenek atu dada mane. Feto neʼe halo nia monu ho liafuan midar.” (Prv 7:21) Só mane neʼebé hatudu hahalok hanesan José mak bele halai sees husi feto hanesan neʼe. (Gén 39:9, 12) Mane neʼe hanesan José ka lae?

w00-E 11/15 p. 31 par. 2

“Halo tuir haʼu-nia mandamentu bá no kontinua moris”

Mane joven neʼe la halai sees husi konvite neʼe. Nia la uza ninia kbiit atu hanoin no laʼo tuir feto neʼe ‘hanesan karau-aman neʼebé lori atu oho’. Hanesan mane neʼebé ninia ain xave metin no labele halai husi kastigu, mane joven neʼe monu ba sala. Nia la haree perigu toʼo “rama ida sona borus ninia aten” katak toʼo nia hetan kanek neʼebé bele oho nia. Nia bele mate iha dalan fíziku se nia hetan moras neʼebé bele hadaʼet liuhusi relasaun seksuál. Maibé kanek neʼe mós bele halo nia mate iha dalan espirituál. “Nia sei lakon ninia moris.” Klaru katak neʼe afeta ninia moris tomak no nia mós halo sala sériu hasoru Maromak. Nia laʼo ba mate hanesan manu ida neʼebé halai lalais atu tama ba lasu!

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w00-E 11/15 p. 29 par. 1

“Halo tuir haʼu-nia mandamentu bá no kontinua moris”

Liurai Salomão hatutan tan: “Kesi buat sira-neʼe [haʼu-nia mandamentu sira] iha ó-nia liman-fuan; hakerek buat sira-neʼe iha ó-nia fuan-laran.” (Prv 7:3) Hanesan ita sempre haree ita-nia liman-fuan, no liman-fuan mak importante atu kumpre ita-nia golu sira, nuneʼe mós buat neʼebé ita aprende husi Bíblia presiza fó-hanoin no dirije ita-nia moris tomak. Ita tenke hakerek ida-neʼe iha ita-nia fuan-laran, katak ita halo ida-neʼe sai ita-nia identidade.

7-13 ABRÍL

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA PROVÉRBIOS 8

Rona ba Jesus nia matenek

cf p. 131 par. 7

“Haʼu hadomi Aman”

7 Iha versíkulu 22, Ida neʼebé iha naran nuʼudar “matenek” dehan: “Jeová kria haʼu nuʼudar kriasaun primeiru husi ninia serbisu, haʼu mak ida neʼebé nia kria ulukliu iha tempu uluk.” Tuir loloos, eskritura neʼe la koʼalia kona-ba Maromak kria hahalok matenek, tanba hahalok neʼe sempre iha. Ita hatene ida-neʼe tanba Maromak sempre iha no nia mak matenek nia hun. (Sal 90:2) Maibé, Maromak nia Oan mak “Oan boot liu sasán hotu-hotu nian”. Oan neʼe iha tanba Maromak kria nia ulukliu, nuʼudar buat primeiru ka kriasaun primeiru. (Kol 1:15) Hanesan hakerek iha livru Provérbios, Oan iha ona antes lalehan no rai iha. Nuʼudar “Liafuan”, ka Ida neʼebé reprezenta Maromak, nia haleno ho didiʼak Jeová nia matenek.—Jo 1:1, MF.

cf p. 131-132 par. 8-9

“Haʼu hadomi Aman”

8 Saida mak Oan halo durante tinan rihun ba rihun antes nia mai toʼo rai? Versíkulu 30 hatete katak nia serbisu iha Maromak nia sorin nuʼudar “badaen neʼebé matenek”. Ida-neʼe katak sá? Koloso 1:16 dehan: “Iha nia mak Maromak hakiak buat hotu-hotu; buat neʼebé matan haree no buat neʼebé matan la haree . . . buat hotu neʼe mosu husi nia no tanba nia.” Entaun, Maromak Jeová, nuʼudar Kriadór, uza ninia Oan nuʼudar Badaen atu halo buat hotu, inklui anju sira iha lalehan, fitun no planeta sira, no mós mundu neʼebé iha buat furak oioin hanesan ai, animál, no kriasaun neʼebé kapás liu iha rai, neʼe mak ema. Karik ita bele kompara Aman no Oan nia serbisu hamutuk hanesan ho ema matenek ida neʼebé halo planu kapás kona-ba harii uma, no nia serbisu hamutuk ho badaen ida atu halo planu neʼe sai loos. Kuandu ita haree buat furak neʼebé Maromak kria no ita hafolin ida-neʼe, neʼe hanesan ita hahiʼi ita-nia Kriadór neʼebé matenek tebes. (Sal 19:1) Iha tempu neʼebé hanesan ita mós bele hanoin kona-ba oinsá nia haksolok atu serbisu hamutuk ho ninia “badaen” ba tempu kleur.

9 Kuandu ema naʼin-rua neʼebé sala-naʼin mak serbisu hamutuk, dala ruma problema bele mosu entre sira. Maibé, Maromak Jeová no ninia Oan la hanesan neʼe. Oan serbisu hamutuk ho Aman durante tinan rihun ba rihun, no Bíblia dehan katak nia “haksolok iha [Maromak nia] oin durante tempu hotu”. (Prv 8:30) Sin, nia haksolok atu sai besik ba ninia Aman, no ninia Aman mós haksolok ho nia. Klaru katak neineik-neineik Oan nia hahalok sai hanesan ninia Aman nian, nuʼudar nia aprende atu banati-tuir Aman nia hahalok sira. Tan razaun neʼe, ita la hakfodak hodi haree katak domin entre Aman no Oan kesi metin sira-nia relasaun. Sin, sira-nia relasaun mak ezemplu diʼak liu hotu kona-ba domin ba malu.

w09-E 4/15 p. 31 par. 14

Hafolin Jesus, ida neʼebé boot liu fali David no mós Salomão

14 Iha ema ida deʼit neʼebé matenek liu fali Salomão, neʼe mak Jesus Kristu. Nia koʼalia kona-ba ninia an hodi dehan katak “iha ema ida neʼebé boot liu fali Salomão”. (Mt 12:42) Jesus koʼalia “liafuan moris rohan-laek nian”. (Jo 6:68) Porezemplu, iha Jesus nia Diskursu iha Foho, nia esplika liután kona-ba prinsípiu sira neʼebé temi iha Salomão nia Provérbios. Salomão temi buat balu neʼebé bele lori kontente ba ema neʼebé adora Jeová. (Prv 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20) Jesus nia hanorin énfaze katak kontente neʼebé loos liga ho adorasaun ba Jeová no ninia promesa sira. Jesus hatete: “Ksolok ba sira neʼebé hatene katak sira presiza Maromak nia matadalan, tanba Ukun lalehan mak sira-nian.” (Mt 5:3) Ema neʼebé halo tuir prinsípiu sira neʼebé Jesus hanorin sei hakbesik liután ba Jeová, “hun ba moris”. (Sal 36:9; Prv 22:11; Mt 5:8) Kristu hatudu sai “Maromak nia matenek”. (1Ko 1:24, 30) Nuʼudar Mesias no Liurai, Jesus Kristu “sei hatudu matenek”.—Isa 11:2.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

g-E 5/14 p. 16

‘Matenek kontinua bolu’, Ita bele rona ka lae?

▪ Livru The World Book Encyclopedia esplika katak Bíblia mak “livru neʼebé fahe ba ema barak liu iha ema nia istória. Ema tradús Bíblia dala barak liu fali livru seluk, no mós ba língua barak liu.” Agora Bíblia tomak ka parte balu tradús ona ba língua maizumenus 2.600 liu, no porsentu 90 liu husi ema hotu iha mundu bele asesu ba Bíblia.

▪ Matenek mós “kontinua bolu” iha dalan seluk tan. Mateus 24:14 hatete: “Ema sei haklaken liafuan diʼak kona-ba Maromak nia Ukun iha mundu tomak nuʼudar sasin ba nasaun hotu, depois neʼe, mundu nia rohan sei mai.”

14-20 ABRÍL

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA PROVÉRBIOS 9

Sai ema matenek, laʼós gozadór

w22.02 p. 9 par. 4

“Rona ba ema matenek nia liafuan”

4 Tuir loloos, dala ruma la fasil atu simu no aplika konsellu neʼebé ema fó ba ita. Karik neʼe halo ita laran-kanek. Tanbasá? Maski ita prontu atu rekoñese katak ita la perfeitu, maibé karik susar atu simu konsellu kona-ba ita-nia fraku ruma. (Lee Eclesiastes 7:9.) Karik ita koko atu defende an. Karik ita duvida ho ema neʼe nia motivu ka sente laran-kanek tanba dalan neʼebé nia fó konsellu. Karik ita mós buka ninia sala no hanoin: ‘Nia la iha direitu atu fó konsellu mai haʼu. Nia mós halo sala.’ No se ita la gosta konsellu neʼebé ita simu, karik ita lakohi rona ka ita husu fali konsellu husi ema neʼebé ita sente katak sei fó konsellu neʼebé ita gosta.

w22.02 p. 12 par. 12-14

“Rona ba ema matenek nia liafuan”

12 Saida mak bele ajuda ita atu simu konsellu? Ita presiza hatudu haraik an no hanoin-hetan katak ita la perfeitu no dala ruma ita bele hatudu hahalok beik. Hanesan temi ona ohin, Job iha hanoin neʼebé la loos. Maibé ikusmai nia troka ninia hanoin, tan neʼe Jeová haraik bensaun ba nia. Tanbasá? Tanba Job haraik an. Nia hatudu haraik an hodi simu konsellu husi Eliú maski Eliú idade kiʼik liu. (Job 32:6, 7) Haraik an mós bele ajuda ita atu aplika konsellu neʼebé ita hetan maski karik ita sente katak ita la merese hetan konsellu neʼe ka maski ema neʼebé fó konsellu mak idade kiʼik liu fali ita. Katuas kongregasaun ida iha rai-Kanadá hatete: “Susar ba ita atu laʼo ba oin se ema ida la fó konsellu ba ita.” Ita hotu presiza haburas hahalok neʼebé mai husi espíritu santu no sai haklaken-naʼin no mestre neʼebé diʼak liu.—Lee Salmo 141:5.

13 Haree konsellu nuʼudar dalan neʼebé Jeová hatudu domin ba ita. Jeová hakarak buat neʼebé diʼak liu ba ita. (Prv 4:20-22) Bainhira nia fó konsellu liuhusi Bíblia, publikasaun sira neʼebé bazeia ba Bíblia, ka maluk fiar-naʼin neʼebé maduru, nia hatudu sai ninia domin ba ita. Ebreu 12:9, 10 hatete: “Maromak fó dixiplina ba ita-nia diʼak.”

14 Tau fokus ba konsellu, laʼós dalan neʼebé ema fó konsellu. Dala ruma, ita sente katak dalan neʼebé ema fó konsellu ba ita mak la diʼak. Klaru katak bainhira fó konsellu ba ema ruma, ita presiza hatoʼo neʼe iha dalan neʼebé fasil ba nia atu simu. (Gal 6:1) Maibé se ema fó konsellu mai ita, diʼak atu hakaʼas an tau fokus ba informasaun maski ita sente katak ninia dalan atu fó konsellu mak la diʼak. Karik ita bele husu ba ita-nia an: ‘Maski haʼu la gosta ninia dalan atu fó konsellu, maibé iha buat neʼebé haʼu bele aprende husi ida-neʼe ka lae? Duké tau fokus ba ninia fraku, haʼu bele aprende buat ruma husi ninia konsellu ka lae?’ Ita bele hatudu matenek liuhusi buka dalan atu aplika konsellu neʼebé ita simu.—Prv 15:31.

w01-E 5/15 p. 30 par. 1-2

‘Liuhusi matenek mak ita-nia loron sira sei sai barak’

Ema matenek nia reasaun kuandu ema seluk fó konsellu la hanesan duni ho gozadór nia reasaun. Salomão hatete: “Fó konsellu ba ema matenek, no nia sei hadomi ó. Fó matadalan ba ema matenek, no nia sei sai matenek liután.” (Prv 9:8b, 9a) Ema neʼebé matenek “la kontente bainhira hetan dixiplina, maibé sente moras deʼit. Maski nuneʼe sira neʼebé simu treinu liuhusi dixiplina neʼe, ikusmai sei simu kolen dame nian, neʼe katak moris ho hahalok loos”. (Ebr 12:11) Maski dala ruma ita sente triste kuandu hetan konsellu, maibé se ita simu konsellu, neʼe sei ajuda ita sai matenek liután. Tan neʼe ita lalika sai hirus ka buka razaun atu la simu konsellu.

Liurai Salomão hatutan tan: “Hanorin ema neʼebé iha hahalok loos, no nia sei aumenta tan buat neʼebé nia aprende.” (Prv 9:9b) Ita hotu bele kontinua aprende buat foun, maski ita hanoin katak ita matenek ona ka idade liu ona atu aprende. Ita kontente tebes kuandu haree ema neʼebé idade ona aprende lia-loos no dedika sira-nia moris ba Jeová! Mai ita nafatin hakaʼas an atu aprende no kontinua kadi ita-nia kakutak.

w01-E 5/15 p. 30 par. 5

‘Liuhusi matenek mak ita-nia loron sira sei sai barak’

Ita ida-idak iha responsabilidade atu hakaʼas an hodi aumenta ita-nia matenek. Salomão tau énfaze ba pontu neʼe hodi hatete: “Se ó sai matenek, ó-nia matenek sei lori diʼak ba ó, maibé se ó mak gozadór, ó rasik mak sei lori todan neʼe.” (Prv 9:12) Ema neʼebé hakaʼas an atu sai matenek sei lori benefísiu ba ninia an, no gozadór sira sei lori susar ba sira-nia an. Loos duni, ita koʼa buat neʼebé ita kari. Tan neʼe, mai ita “see tilun didiʼak ba matenek”.—Prv 2:2.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w23.06 p. 22 par. 9

Kontinua hetan benefísiu hodi hamtaʼuk Maromak

9 Iha razaun neʼebé diʼak atu hasees an husi sala seksuál. “Feto neʼebé beik” dehan: “Bee naʼok nian mak midar.” Saida mak “bee naʼok nian”? Bíblia kompara relasaun seksuál entre feen-laʼen ho bee neʼebé fresku. (Prv 5:15-18) Feto no mane neʼebé kaben ona tuir lei mak bele haksolok hodi halo relasaun seksuál. “Bee naʼok nian” bele refere ba sala seksuál no neʼe la lori ksolok. Dala barak ema halo sala seksuál subasubar hanesan naʼok-teen. “Bee naʼok nian” sente midar tebes bainhira sira hanoin katak la iha ema ida mak hatene buat neʼebé sira halo. Sira lohi sira-nia an tanba Jeová haree buat hotu. Bainhira Jeová la simu ita, neʼe mak buat neʼebé moruk ka aat tebes, no la halo ita kontente. (1Ko 6:9, 10) Maibé iha mós konsekuénsia seluk.

21-27 ABRÍL

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA PROVÉRBIOS 10

Oinsá atu hetan kontente neʼebé loos?

w01-E 7/15 p. 25 par. 1-3

‘Bensaun ba ema laran-loos’

Ema laran-loos hetan bensaun iha dalan seluk tan. “Ema neʼebé baruk-teen sei sai kiak, maibé ema neʼebé badinas sei sai riku. Oan neʼebé halibur rezultadu durante tempu koʼa nian mak hatudu katak nia iha matenek, maibé oan neʼebé toba-dukur durante tempu koʼa nian hamoe nia an rasik.”—Prv 10:4, 5.

Liurai nia liafuan neʼe importante duni ba serbisu-naʼin sira durante tempu koʼa nian. Tempu koʼa nian laʼós tempu atu toba-dukur, maibé atu serbisu ho badinas durante oras barak. Loos duni, neʼe mak tempu neʼebé urjente.

Jesus mós refere ba serbisu haklaken nuʼudar serbisu koʼa nian no nia hatete ba ninia dixípulu sira: “Serbisu koʼa nian boot tebes, maibé serbisu-naʼin uitoan deʼit. Tan neʼe, husu Toʼos-Naʼin [Maromak Jeová] atu haruka tan ema hodi halo serbisu koʼa nian.” (Mt 9:35-38) Iha tinan 2000, ema naʼin-millaun 14 liu mak asiste Memoriál ba Jesus nia mate, neʼe inklui Testemuña ba Jeová maizumenus naʼin-millaun 7. Entaun klaru katak ‘toʼos prontu ona atu koʼa’. (Jo 4:35) Toʼos-Naʼin nia atan sira husu nia atu haruka tan serbisu-naʼin no iha tempu hanesan sira halo tuir sira-nia orasaun hodi haklaken ho badinas. (Mt 28:19, 20) No Jeová haraik duni bensaun ba sira-nia hakaʼas an! Durante tinan serbisu nian tinan 2000, ema naʼin-280.000 liu mak hetan batizmu. No tuirmai sira mós hakaʼas an atu hanorin Maromak nia Liafuan ba ema seluk. Mai ita sente kontente iha tempu koʼa nian hodi uza tempu barak atu haklaken.

w01-E 9/15 p. 24 par. 3-4

“Laʼo iha dalan hahalok loos nian”

Salomão fó sai katak hahalok loos mak importante. Nia hatete: “Ema riku nia rikusoin mak hanesan sidade neʼebé iha moru aas. Ema kiak nia susar mak ninia moris kiak. Ema laran-loos nia hahalok lori sira ba moris; maibé ema aat nia hahalok lori sira ba sala.”—Prv 10:15, 16.

Hanesan sidade nia moru bele fó protesaun uitoan ba ema neʼebé hela iha sidade laran, dala ruma osan bele fó protesaun bainhira situasaun ruma mosu derrepente. No moris kiak bele lori situasaun susar liután se ema nia moris troka derrepente deʼit. (Ecl 7:12) Karik Salomão hakarak fó sai katak iha perigu se ita riku, maibé iha mós perigu se ita kiak. Ema neʼebé riku karik tau ninia fiar tomak ba ninia rikusoin no hanoin katak ninia rikusoin mak hanesan “moru neʼebé proteje nia”. (Prv 18:11) No ema neʼebé kiak bele hanoin sala katak nia la iha esperansa tanba nia kiak. Entaun, rua-rua la halo naran diʼak ho Maromak.

it-1-E p. 340

Bensaun

Jeová haraik bensaun ba ema. “Bensaun husi Jeová mak halo ema sai riku, no Nia la fó susar hamutuk ho ida-neʼe.” (Prv 10:22) Jeová haraik bensaun ba ema neʼebé nia simu hodi proteje, dirije, ajuda sira hetan susesu, fó buat neʼebé sira presiza, no mós ajuda sira hetan rezultadu neʼebé diʼak.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

w06-E 5/15 p. 30 par. 18

Ksolok tanba laʼo ho integridade

18 “Bensaun husi Jeová mak halo ema sai riku, no Nia la fó susar hamutuk ho ida-neʼe.” (Prv 10:22) Entaun tanbasá Maromak nia atan sira neʼebé hatudu laran-metin hasoru susar no terus? Ita hasoru susar no estrese tanba razaun tolu. (1) Ita moris mai nuʼudar ema sala-naʼin. (Gén 6:5; 8:21; Tgo 1:14, 15) (2) Satanás no ninia anju aat sira. (Éf 6:11, 12) (3) Mundu aat neʼe. (Jo 15:19) Maski Jeová husik buat aat akontese ba ita, maibé laʼós Jeová mak hamosu ida-neʼe. Tuir loloos, “prezente diʼak ida-idak no prezente hotu neʼebé perfeitu mai husi leten, no tun mai husi Aman naroman lalehan nian”. (Tgo 1:17) Jeová la fó susar hamutuk ho ninia bensaun sira.

28 ABRÍL–4 MAIU

RIKUSOIN HUSI BÍBLIA PROVÉRBIOS 11

Keta koʼalia sai ida-neʼe!

w02-E 5/15 p. 26 par. 4

Ema laran-loos nia integridade mak dirije nia

Ema laran-loos nia integridade no ema aat nia hahalok aat mós bele afeta ema seluk. Liurai Izraél ida hatete: “Ema neʼebé fila kotuk ba Maromak sei lori ninia maluk ba mate liuhusi ninia liafuan, maibé liuhusi koñesimentu mak ema laran-loos hetan salvasaun.” (Prv 11:9) Kuandu ema ida koʼalia aat hodi hafoʼer ema seluk nia naran, gosip, koʼalia liafuan foʼer, ka konta ema nia vida, neʼe bele lori susar ba ema seluk. Maibé ema laran-loos nia liafuan mak moos, hanoin ema seluk, no laran-diʼak. Nia hetan salvasaun liuhusi ninia koñesimentu neʼebé ajuda nia atu hatudu integridade no prova katak ema neʼebé duun nia mak bosok.

w02-E 5/15 p. 27 par. 2-3

Ema laran-loos nia integridade mak dirije nia

Bainhira ema hatudu hahalok diʼak, neʼe promove dame no hametin ema seluk iha sira-nia komunidade. Tan neʼe komunidade neʼe hetan bensaun no ema hotu moris kontente. Bainhira ema koʼalia aat hodi hafoʼer ema seluk nia naran, ka hakanek ema seluk nia laran, neʼe hamosu situasaun la hakmatek, ema la kontente, unidade lakon no mós hamosu problema oioin. Neʼe bele akontese liuliu se ema neʼebé halo ida-neʼe iha pozisaun no bele fó influénsia ba ema seluk. Komunidade hanesan neʼe sei hetan problema barak, situasaun sei sai runguranga, ema halo korrupsaun, no ema nia morál no ekonomia sai aat liután.

Prinsípiu iha Provérbios 11:11 mós aplika ba Jeová nia povu nuʼudar sira ransu malu iha kongregasaun, neʼe atu hanesan ho komunidade ida. Bainhira ema hotu iha kongregasaun mak ema espirituál sira neʼebé laran-loos no laran-metin, kongregasaun tomak sei sente kontente, laran-manas no gosta atu ajuda ema seluk, no neʼe sei lori glória ba Jeová nia naran. Jeová sei haraik bensaun ba kongregasaun neʼe no kongregasaun sei laʼo ba oin iha dalan espirituál. Dala ruma, iha ema balu neʼebé sei sente laran-kanek ka la kontente, tan neʼe sira gosta atu buka ema nia sala no muramura kona-ba kongregasaun, ema sira-neʼe mak hanesan “ai-abut neʼebé iha venenu” neʼebé bele habelar no kona ema seluk. (Ebr 12:15) Ema sira hanesan neʼe baibain hakarak atu hetan podér no pozisaun iha kongregasaun. Sira hamosu lia-bosok oioin kona-ba hahalok la justu, diskriminasaun, ka buat seluk tan iha kongregasaun laran ka iha katuas sira-nia leet. Tuir loloos, sira-nia ibun bele halakon dame iha kongregasaun. Diʼak atu la see tilun ba sira no hakaʼas an atu sai ema espirituál neʼebé hakaʼas an atu haburas dame no unidade iha kongregasaun laran.

w02-E 5/15 p. 27 par. 5

Ema laran-loos nia integridade mak dirije nia

Ema neʼebé la hatene atu tetu didiʼak ka “ema neʼebé beik” bele hamosu problema oioin. Nia kontinua koʼalia tuir ninia hakarak toʼo hafoʼer ema nia naran ka koʼalia aat. Katuas sira tenke lalais atu hapara influénsia aat husi ema neʼebé hatudu hahalok sira-neʼe. La hanesan ho “ema neʼebé beik”, ema neʼebé hatene tetu didiʼak, hatene tempu neʼebé loos atu nonook. Duké fó sai ema nia segredu, nia sei rai didiʼak ida-neʼe. Tanba hatene katak ema neʼebé koʼalia hodi la kontrola an bele hamosu rezultadu aat barak, ema neʼebé hanoin didiʼak mak “laran-metin”. Nia sei hatudu laran-metin ba ninia maluk fiar-naʼin no sei la fó sai informasaun segredu neʼebé karik bele lori perigu ba sira. Ema sira hanesan neʼe mak bensaun boot ba kongregasaun.

Keʼe no hetan buat murak husi Bíblia

g20.1 p. 11, kaixa

Saida mak Ita bele halo kuandu estrese

“HATUDU LARAN-DIʼAK BELE HAMENUS ITA-NIA ESTRESE”

“Mane neʼebé laran-diʼak lori buat diʼak ba ninia an rasik, maibé ema neʼebé laran-aat lori problema ba ninia an rasik.”—PROVÉRBIOS 11:17.

Livru Overcoming Stress iha kapítulu ida kona-ba “Hatudu laran-diʼak bele hamenus Ita-nia estrese.” Tuir Dr. Tim Cantopher, hatudu laran-diʼak ba ema seluk, bele halo ita sente kontente no iha saúde neʼebé diʼak. Maibé ema neʼebé la hatudu laran-diʼak sei la kontente tanba ema seluk lakohi atu hakbesik ba nia.

Ita mós bele hamenus estrese hodi hatudu laran-diʼak ba Ita-nia an. Porezemplu, Ita sei la halo buat neʼebé liu fali Ita-nia kbiit ka la hafolin Ita-nia an rasik. Jesus dehan katak, “Imi tenke hadomi imi-nia maluk hanesan imi-nia an rasik.”—Marcos 12:31.

    Livru sira iha lian Tetun Dili (1993-2026)
    Log Out
    Log In
    • Tetun Dili
    • Fahe
    • Organiza tuir Ita-nia hakarak
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisaun atu Uza
    • Informasaun Privadu
    • Setting kona-ba privasidade
    • JW.ORG
    • Log In
    Fahe