Ino ty Anto’e Ankalazagne i Mahakama Hariva i Tompoy?

“Fa nirambeseko tamy i Tompo, i hatolotse anareoy.”—1 KORINTIANINA 11:23.

1, 2. Ino ty natao i Jesosy tamy ty hale ty Pasake taogne 33?

TEO i Ana i Jehovah bakotokagney tamy i fotoagne zay. Teo ka i 11 lahy rey, ‘i naharetse nipiteke ama’e tamy ty fitsapagne nahazo aze rey.’ (Lioka 22:28) Kamisy hariva 31 Marsa taogne 33 tamy izay, le va’e nameno ty lagnitse ta Jerosalema ao i volagney tamy izay sady feno soa. Vaho boake nankalaza Pasake ty Jesosy Kristy naho i Apostoli’e rey tamy izay. Fa niroahegne ty Jodasy Iskariota mpamalike, fa ila’e rey mbe nijanogne teo. Ino ty anto’e? Satria nisy heve’e tena lahibey ty raha natao i Jesosy tafara izay. Ino moa ty raha natao’e?

² Niarake tamy iareo ty Matio mpanoratse Filazantsara, le i reke ro engantikagne hitantara amantikagne izay. Nanoratse reke tie: “Nandrambe mofo ty Jesosy, le naho fa nivita ty vavake nanoe’e, le tinapa’e i mofoy sady nimei’e i mpianatse rey, vaho hoe reke: ‘Rambeso toy, le hano. Intoy ty vatako.’ Nandrambe kope ka reke, le nimei’e iareo i kopey naho fa nivita’e ty fisaoragne an’Andrianagnahare, sady hoe reke: Minoma amy intoy nareo iaby. Fa intoy ty lioko, sady ‘lio ty fifagnekeagne’ hatsopake hoahy ty maro toy, ho fandiovan-kakeo.” (Matio 26:26-28) Indraike avao vao o raha niseho iohoe? Ino ty dika io? Mahakasike antikagne vao io?

“Anò zao”

3. Nagnino ro misy heve’e lahibey ty raha natao i Jesosy tamy ty halegne 14 Nisana taogne 33?

³ Tsy kisendrasendra avao ty raha natao i Jesosy Kristy tamy ty halegne 14 Nisana taogne 33. Nirehake miomba izay ty apostoly Paoly, naho fa nanoratse hoahy ty Kristiana voahosotse ta Korinto ao, satria mbe nanao i fankalazagney avao iareo, 20 taogne mahery tafara ty nanomboha i Jesosy aze. Tsy niarake tamy i Jesosy naho i apostoli’e rey ty Paoly tamy ty taogne 33, faie azo antoke fa nisy apostoly nirehake tama’e ty raha niseho. Azo antoke fa nagnamaregne izay ty fahitagne niazo i Paoly. Hoe reke: “Fa nirambeseko tamy i Tompo i natoloko anareoy: Tamy i halegne namalihagne azey, le nandrambe mofo ty Jesosy Tompo. Naho fa boake nisaotse an’Andrianagnahare reke, le tinapa’e i mofoy le hoe reke: ‘Intoy ty vatako homeigne anareo. Anò avao zao ho fahatsiarovagne ahy.’ Hoe izay ka ty natao’e tamy i kopey naho fa boake nihinagne ty mahakama hariva reke. Le hoe reke: ‘Ty kope toy ty fifagnekeagne vaovao mioregne amy ty lioko. Anò avao zao ho fahatsiarovagne ahy, isake tie minogne amy itoy nareo.’”—1 Korintianina 11:23-25.

4. Nagnino o Kristianao ro toko’e hankalaza ty Mahakama Hariva i Tompo?

⁴ I Lioka mpanoratse Filazantsara ka ty nagnamaregne ty komandy i Jesosy tihoe toy: “Tohizo avao zao ho fahatsiarovagne ahy.” (Lioka 22:19) Mateteke o fankalazagne iohoe atao tihoe Fahatsiarovagne ty nimateza i Kristy. Natao i Paoly tihoe “Fanasa i Tompo” io, ndra tihoe “Mahakama Hariva i Tompo” arake ty rehake grike tam-boaloha’e tagne. Mete vata’e zay satria tamo o halegne iohoe ty nanoagne aze voaloha’e. (1 Korintianina 11:20) Nililiagne hankalaza ty Mahakama Hariva i Tompo o Kristianao. Ino ty anto’e?

Ty Anto’e ankalazagne Fahatsiarovagne

5, 6. a) Ino ty anto’e raike nahavy i Jesosy nandily antikagne hankalaza Fahatsiarovagne? b) Ino ty anto’e hafa raike ankalazagne ty Mahakama Hariva i Tompo?

⁵ Mifandrambe amy ty nimateza i Jesosy ty anto’e raike ankalazagne Fahatsiarovagne. Naho fa nimate reke, le nagnamaregne fa managne zo hitondra ty tontolo toy i Rae an-dagnitse agney. Niporofoe’e ka fa mpavande ty Satana Devoly nirehake tie hatea tegna ty anto’e mahavy o ndatio hanompo an’Andrianagnahare. (Joba 2:1-5) Tsy nivalike ampara-pahafate’e ty Jesosy le nagnaporofo fa diso o fagnaratiagne iohoe. Nampifale ty arofo i Jehovah ka reke tamy izay.—Ohabolana 27:11.

⁶ Ty anto’e hafa ankalazagne Mahakama Hariva i Tompo ka, le mba haniahiagne antikagne fa naho fa nimate ty Jesosy, voririke reke sady tsy nanota, le ‘nanolotse ty fiai’e, mba hisolovoigne ty maro.’ (Matio 20:28) Namoe ty ai’e voririke naho ty raha soa maro, i lahilahy voaloha’ey naho fa nanota taman’Andrianagnahare. Faie hoe ty Jesosy: “Lako loatse ty hatean’Andrianagnahare ty tontolo toy, kanao nimei’e i Ana-dahi’e bakotokagney, soa tie tsy ho mate ze manoro ty finoa’e aze, fa ho velogne tsy misy fara’e.” (Jaona 3:16) “O fateo ro vale ty ota, faie i Jesosy Kristy Tompontikagne ty agnomean’Andrianagnahare havelogne nainai’e.” (Romanina 6:23) Ty fankalazagne ty Mahakama Hariva i Tompo, le maniahy antika fa naneho hatea lahibey ty Jehovah naho i Ana’ey naho fa nanao sorogne ty fiai’e ty Jesosy. Tena toko’e hankasitrake ze hatea zay tikagne!

Ombia ty toko’e hankalazagne io?

7. Nagnino ro rehafegne fa magnambara ty nimateza i Tompo o Kristiana voahosotseo isake tie mihinagne ty mofo naho minogne ty divay i Fahatsiarovagney?

⁷ Hoe ty Paoly miomba ty Mahakama Hariva i Tompo: “Fa isake tie mihinagne ze mofo zay naho minogne amy ze kope zay nareo, le magnambara lognandro ty fahafateza i Tompo, amparake ty iavia’e.” (1 Korintianina 11:26) Hihinagne mofo naho hinogne ty divay ty Fahatsiarovagne o Kristiana voahosotse reo amparake ty imateza iareo. Midika zay fa hoporofoe iareo mateteke agnatreha i Jehovah Andrianagnahare eo naho ty tontolo toy fa mino ty solovoy i Jesosy iareo.

8. Hatrake ombia o voahosotseo ro hankalaza ty Mahakama Hariva i Tompo?

⁸ Hatrake ombia o Kristiana voahosotseo ro hankalaza ty Fahatsiarovagne ty nimateza i Kristy? “Amparake ty iavia’e” hoe ty Paoly. Midika zay fa hankalaza izay avao iareo amparake ty hiavia i Jesosy. Hamelogne o voahosotse mpanonjohy ty lia’eo reke, agnate i‘fiavia’ey’ ndra i “fagnatreha’ey’, arake ty rehake grike tam-boaloha’e tagne sady hinday iareo an-dagnitse agne. (1 Tesalonianina 4:14-17) Mifagnarake amy i reha i Jesosy tamy i apostoly 11 tsy nivalike rey zay. Hoe reke: “Handeha hagnajary toeragne ho anareo raho, faie mbe hibalike indraike, handrambe anareo hindre amako, soa tie amy ty misy ahy eo ty misy nareo.”—Jaona 14:3.

9. Ino ty heve i reha i Jesosy amy i Marka 14:25 aoy?

⁹ Nirehake miomba ty kope nisy divay ty Jesosy, tamy i Fahatsiarovagne voaloha’ey, le nirehake tamy i apostoly tsy nivalike rey tie: “Rehafeko ama’areo tò vata’e fa tsy hinogne sasa amy ty voka o voalobokeo raho, amparake ty iavia ty andro hinomako divay vaovao amy i Fanjakàn’Andrianagnaharey ao.” (Marka 14:25) Irehafagne hafaleagne o divay io kindraike, le azo antoke fa izay ty tan-tsay i Jesosy ao, satria tsy hinogne divay ara-bakiteny reke naho fa an-dagnitse agne. (Salamo 104:15; Mpitoriteny 10:19) Fifaleagne ty mandigne i Jesosy naho o mpanonjohy ty lia’e reo naho fa hiarake hanjaka iareo, sady fa tsy ligne iareo zay.—Romanina 8:23; 2 Korintianina 5:2.

10. Impire isan-taogne i Fahatsiarovagney ro toko’e hankalazaegne?

¹⁰ Toko’e hankalazaegne isam-bolagne vao ty nimateza i Jesosy, sa isan-keregnandro, sa isan’andro? Aha’a. Nankalaza ty Mahakama Hariva i Tompo tamy ty andro i Pasakey ty Jesosy sady nivonoegne tamo o andro iohoe avao ka reke. O Pasake iohoe ty nankalazaegne “ho fahatsiarovagne” ty nagnafahagne o Israelitao tsy ho ndevo a Ejipta agne tamy 1513 Taloha i Kristy. (Eksodosy 12:14) Indraike isan-taogne avao ty nankalazagne i Pasakey, tamy ty andro faha-14 tamy ty volagne jiosy atao tihoe Nisana. (Eksodosy 12:1-6; Levitikosy 23:5) Midika zay fa toko’e hankalazaegne indraike avao isan-taogne ty nimateza i Jesosy, fa tsy isam-bolagne, ndra isan-keregnandro, ndra isan’andro.

11, 12. Ino ty aseho ty tantara miomba ty fankalazà ty Kristiana voaloha’e i Fahatsiarovagney?

¹¹ Mete areke ty hankalazagne i Fahatsiarovagney isan-taogne, isake 14 Nisana. Hoe ty boke raike: ‘Natao tihoe [Mpitandregne faha-14] ty Kristiana ta Azia Minora agne, satria nankalaza ty pascha [ndra Mahakama Hariva i Tompo] avao iareo isake ty 14 Nisana. Va’e ho joma ndra andro hafa io.’—Rakipahalalana Vaovao Ara-pivavahana Navoakan’i Schaff-Herzog (anglisy), Boke IV, peje 44.

¹² Nirehake ty J. von Mosheim, mpahay tantara fa tamy ty taonjato faharoe, le nankalaza ty Fahatsiarovagne tamy 14 Nisana ty Mpitandregne ty faha-14, satria “hoe lalàna ty fihevera’e ty ohatse nengà i Kristy.” Hoe ty mpahay tantara hafa: “Mitovy tamy ty fanoe ty eglizy Jerosalema ty fanoe ty eglizy Mpitandregne ty faha-14 ta Azia agne. Tamy ty taonjato faharoe, le nankalaza ty fagnavotagne azo noho ty nimateza i Kristy i eglizy rey, tagnate ty Pascha tamy ty 14 Nisana.”—Studia Patristica, Boke V, 1962, peje 8.

Ino ty mifagnitsy amy i mofoy?

13. Ino ty karaza mofo nampiasae i Jesosy tamy i Mahakama Hariva i Tompo voaloha’ey?

¹³ Naho fa nanao Fahatsiarovagne voaloha’e ty Jesosy, le ‘nandrae mofo naho nisaotse sady nanapake naho nanolotse i mofoy [tamy i apostoli’e] rey.’ (Marka 14:22) Mitovy karazagne amy i mofo vaho boake nampiasaegne tamy i Pasakey avao o mofo iohoe. (Eksodosy 13:6-10) Tsy nasiagne masirasira ndra levira o mofo iohoe sady pisake ro mora tapatapahegne vaho tsy maintsy nitapahegne naho nizaraegne. Mofo pisake naho mikarepoke ka ty nampitomboe i Jesosy tamy ty fomba mahagaga tamy i ndaty maroy satria nitapahe’e i mofoy mba ho zaraegne. (Matio 14:19; 15:36) Arake izay, le tsy fombafomba ara-pivavahagne ty fanapahagne i mofo Fahatsiarovagney.

14. a) Nagnino ro tsy toko’e hasiagne levira i mofo Fahatsiarovagney? b) Ino ty karaza mofo azo ampiasaegne ndra amboaregne amy ty Mahakama Hariva i Tompo?

¹⁴ Hoe ty Jesosy miomba i mofo nampiasaegne tamy i Fahatsiarovagneỳ: “Intoy ty vatako homeigne anareo.” (1 Korintianina 11:24; Marka 14:22) Tsy nasiagne levira i mofoy sady mete soa zay. Ino ty anto’e? Satria va’e hidika ho haraty fagnahy ndra fahotagne ty masirasira ndra levira. (1 Korintianina 5:6-8) Mifagnitsy amy ty tegna i Jesosy voririke i mofoy, tsy mpanota sady natao solovoigne mete soa. (Hebreo 7:26; 10:5-10) Mitadidy izay o Vavolombelo i Jehovah-o sady magnorike ty ohatse nengà i Jesosy, le mampiasa mofo tsy misy levira naho fa mankalaza Fahatsiarovagne. Mofo jiosy namboaregne tamy ty lafarina vaho tsy misy fangarohe’e hafa, ohatse tongolo ndra atoly ty nampiasaegne amy ty tane ila’e. Azo atao ty mamboatse mofo tsy misy levira naho fa tsy misy mofo hoe io. Afangaro ty lafarina naho ty rano kedekede, le pisahegne soa. Lafarina namboaregne amy ty varem-bazaha ro ampiasaegne naho azo atao. Asiagne menake kedekede i lapoalỳ sady endazegne eo reke le tsy afahagne naho tsy tie fa maike vaho mikarepoke.

Ino ty mifagnitsy amy i divaỳ?

15. Ino ty tagnate i kope nampiasae i Kristy tamy i Fahatsiarovagne voaloha’ey?

¹⁵ Naho fa boake nampandalo i mofo tsy misy leviray ty Jesosy, le nandrambe kope naho ‘nisaotse sady nanolotse aze [tamy i apostoli’e] rey, le ninome iareo iaby io.’ Nagnazava ty Jesosy tie: “Intoy ty lio ty fifagnekeagne, hatsopake mba hamonjeagne ty maro.” (Marka 14:23, 24) Ino ty tagnate i kopey tao? Divay fa nilombofagne fa elaela ty tagnate’e tao fa tsy ranom-boaloboke tsotra avao. Tsy ranom-boaloboke tsotra ty atao ty Soratse Masigne tihoe divay. Nirehake ohatse ty Jesosy fa divay fa nilombofagne ela ro nandriatse “siny holitse fa momoke” fa tsy ranom-boaloboke. Nagnaraty i Kristy ho “mpinogne divay” ka i fahavalo’e rey. Tsy nisy dika’e i fagnaratiagne zay naho ranom-boaloboke tsotra fa tsy divay ty tea’e ho rehafegne. (Matio 9:17; 11:19) Divay ty ninomegne tamy i Pasakey, sady divay ty nampiasae i Kristy tamy i Fahatsiarovagne voaloha’ey.

16, 17. Ino ty karazan-divay azo ampiasaegne amy i Fahatsiarovagney, sady ino ty anto’e?

¹⁶ Divay mena avao ty mifagnitsy soa amy i lio natsopa i Jesosỳ. Nirehake reke tie: “Intoy ty lioko, sady ‘lio ty fifagnekeagne’ hatsopake hoahy ty maro.” Nanoratse ka ty apostoly Petera tie: “Fanta’areo [kristiana voahosotse] soa fa tsy tamy ty raha mete simba, ndra tamy ty volafotsy ndra volamena, ro nagnafahagne anareo tamy ty findesan-tegna tsy minday vokatse soa niazo’areo tamy ty fampianaran-drazagne, fa tamy ty lio sarobily, manahake ty lio i anak’agnondry tsy misy tsiko’e naho tsy misy tasey, le ty lio i Kristy.”—1 Petera 1:18, 19.

¹⁷ Azo antoke areke fa divay mena ty nampiasae i Jesosy tamy i Fahatsiarovagne voaloha’ey. Faie misy divay ila’e tsy mete naho ampiasaegne amy i Fahatsiarovagney, satria nafangaro tamy ty karazan-toake hafa mba hampahery aze ndra nisiagne raha magnitse. Tsy mila nampeagne ndra inogn’ino ty lio i Jesosy, satria tena nahafa-po. Tsy mete areke ty mampiasa divay mena nafangaro raha hafa. Divay mena tsy nasiagne siramamy ndra toake hafa ty toko’e hampiasaegne amy i Fahatsiarovagney. Azo atao ty mamboatse ndra mivily divay mena hoe izay.

18. Nagnino ty Jesosy ro tsy nanao fahagagagne mba hagnovagne i mofoy naho i divay amy i Fahatsiarovagneỳ ho nofo’e naho ho lio’e?

¹⁸ Tamo o mahakama iohoe, le tsy nanao fahagagagne ty Jesosy mba hamboaragne i mofoy naho i divaỳ fa tena nofo’e naho lio’e. Mitovy amy ty mihinagne ndaty ty mihinagne ty nofo o ndaty ndra minogne lio o ndaty, sady mandika ty lalàn’Andrianagnahare ze manao izay. (Genesisy 9:3, 4; Levitikosy 17:10) Tsy nisy nagnafahagne ty nofo i Jesosy ndra ty lio’e tamo o hariva iohoe. Vatagne voririke ty natao’e sorogne, sady nampitsopake ty lio’e reke, naho fa nihamaray folakandro, ty dika izay tamy 14 Nisana avao. Naho izay areke, le rambesegne agn’ohatse i mofo naho divay amy i Fahatsiarovagneỳ, satria manondro ty nofo i Kristy naho ty lio’e.a

Mahakama iharoagne i Fahatsiarovagney

19. Nagnino ro azo atao ty mampiasa finga naho vera maromaro naho fa mankalaza ty Mahakama Hariva i Tompo?

¹⁹ Kope raike avao ty nampinoma i Jesosy i apostoli’e tsy nivalike rey, tamy i Fahatsiarovagne voaloha’ey. Hoe ty Filazantsara i Matio: “Nandrambe kope ka reke, le nimei’e iareo i kopey naho fa nivita’e ty fisaoragne an’Andrianagnahare, sady hoe reke: ‘Minoma amy itoy nareo iaby.’” (Matio 26:27) Tsy nanahiragne ty nampiasa i “kope” raike avaoy, satria 11 avao ty ninogne ama’e sady va’e latabatse raike avao ka ty nisy iareo iaby, le nimora ty nampandalo i kopey. Faie ndaty an-tapetrisa’e ty mivory amy ty Mahakama Hariva i Tompo amy ty taogne toy, miarake amy ty fiangona ty Vavolombelo i Jehovah 94 000 magneran-tane. Tsy mete naho vera raike avao ty ampiasaegne, satria maro i mpagnatrekey amo o hariva iohoe. Afake mampiasa vera maromaro ze fiangonagne bey mba tsy ho ela loatse ty fampandalovagne aze. Mete zay satria manondro ty lio i Jesosy avao i divay agnate i vera maromaro rey aoy. Azo atao ty mampiasa finga maromaro hampandalovagne i mofoy. Tsy rehafe ty Soratse Masigne tie, vera manao akore ty ampiasaegne. Faie toko’e hagneva i fankalazagney i veray naho i fingay. Soa naho tsy atao feno loatse i veray mba tsy hilongagne i divaỳ naho fa ampandalovegne.

20, 21. Nagnino ro atao tihoe mahakama iharoagne i Fahatsiarovagney?

²⁰ Mahakama iharoagne i Fahatsiarovagney, ndra tie ho maromaro aza ty finga naho ty vera ampiasaegne. Ninday hanegne iharoagne ohatse ty lahilahy tamo o Israelitao agne tie taloha, naho fa ninday biby ho vonoegne tamy i toeragne masin’Andrianagnaharey ao. Noroagne tamy i alitaray eo ty tampa’e ama’e, le nimeigne ze mpisorogne niasa teo vaho ty mpisorogne ana i Arona ty ila’e. Sady niarake nihinagne aze ka ze mpagnatetse hanegne naho ty keleia’e. (Levitikosy 3:1-16; 7:28-36) Mahakama iharoagne ka i Fahatsiarovagney satria maromaro ty mandrambe anjara ama’e.

²¹ Agnisa iareo ka ty Jehovah satria i reke ty nanao i fandaharagney. I Jesosy i mpisorogney sady miarake mandrambe anjara ama’e o Kristiana voahosotseo naho fa mihinagne i mofoy sady minogne i divaỳ. Midika ho filongoagne amy i Jehovah ty fihinanagne amy i fandambagna’ey (lataba’ey) eo. Naho izay areke le hoe ty Paoly: “Ty kope ty fisaoragne ze isaorantikagne, tsy fandrambesagne soa amy ty lio i Kristy vao zay? Sady ty mofo tapahentikagne, tsy fandrambesagne soa amy ty vata i Kristy vao zay? Satria tsy misy naho tsy nofotse raike avao, le vatagne raike iaby tikagne ndra tie maro aza, sambe mihinagne amy i nofotse raike zay iaby tikagne.”—1 Korintianina 10:16, 17.

22. Ino ty fagnonteneagne mbe mila dinehentikagne miomba i Fahatsiarovagney?

²² Ty Mahakama Hariva i Tompo avao ty fankalazagne atao ty Vavolombelo i Jehovah isan-taogne. Mete soa zay satria nandily ze mpanonjohy aze ty Jesosy tie: “Anò avao zao ho fahatsiarovagne Ahy.” Nagnamaregne ty zo i Jehovah hitondra ty tontolo toy ty nimateza’e sady mankalaza ty nahafateza’e tikagne amy i Fahatsiarovagney. Arake i fa nitreantikagne teoy fa i mofo amy i mahakama iharoagneỳ, le mifagnitsy amy ty vatagne voririke natao i Kristy sorogne. I divaỳ ka mifagnitsy amy ty lio natsopa’e. Faie tsy ampe avao ty ndaty mihinagne amy i mofoy naho minogne amy i divaỳ. Ino ty anto’e? Tena misy heve’e vao hoahy ty ndaty maro tsy mihinagne amy i mofoy naho tsy minogne amy i divaỳ vao i Fahatsiarovagney? Midika inogne ho azo manokagne ty Mahakama Hariva i Tompo?

[Fagnamarehagne ambane peje]

Akore ty Havale’o Iretoagne?

• Nagnino ty Jesosy ro nandily ze mpanonjohy ty lia’e mba hankalaza ty Mahakama Hariva i Tompo?

• Impire isan-taogne ty ankalazagne i Fahatsiarovagney?

• Ino ty mifagnitsy amy i mofo tsy misy levira ampiasaegne amy i Fahatsiarovagneỳ?

• Ino ty mifagnitsy amy ty divay ampiasaegne amy i Fahatsiarovagneỳ?

[Sare]

Nankalaza ty Mahakama Hariva i Tompo voaloha’e ty Jesosy