Torohevetse hahasambatse ty keleiagne

Miova o Tokantragnò Naho fa Terake Iareo Mirovaly

Hery:a “Tena fale zahay amy i Hary naho fa nanagne anak’ampela. Faie tsy ampe roro raho tagnate ty volagne tsiampeampe tafara i niterahagne azey. Maro ty raha nirie’ay hatao hitezagne aze faie tsy nisy vita’ay zay.”

Hary: Tsy afake nanao ze niteako hatao sasa raho naho fa niterake. Tampoke teo, le ty biberò, ty hanolo ty salaka’e, ndra ty hampitsigne aze ro tena nifantohako. Maro ty fagnovagne tsy maintsy natao, le am-bola’e vaho niheregne tamy ty toko’e ho ie ty fifandrambesa’ay amy i Hery.”

MARO ty magneke fa agnisa ty tena mahafale tihoe managne anake. Rehafe ty Baiboly fa “valesoa” boake aman’Andrianagnahare o ajajao. (Salamo 127:3) Manahake i Hery naho i Hary, le fanta o mpivalio ka fa va’e hiova tsy arake ty nieretsereta’e aze ty tokantragno’e naho fa terake iareo. Va’e hifantoke amy i ajajay ohatse i reney, sady ho gaga reke mahatrea fa tena hai’e ty magnomey ze raha ilae i ana’ey. Ty rae ka va’e ho gaga mahatrea fa mifantoke loatse amy i ajajay ty vali’e. Va’e hinekoneko aza reke tie ke ndra tsy ho dareagne.

Va’e hisy olagne vata’e ty amo o tokantragno eo naho fa terake iareo. Naho tsy matoky ty raike amy iareo mirovaly tie tena teagne naho misy vili’e, sady misy olagne mbe tsy voavaha ka ty amy iareo eo, le va’e vao mainke hibaribary zay noho ty fivali-doha boake amy i fitezagney.

Maro ty raha atao o mpivalio agnate ty volagne tsiampeampe voaloha’e, satria tena mipay fikarakaragne bey o ajaja vaho terakeo tie amy io. Ino areke ty hagnampe iareo ho zatse amy izay sady hifandrambe maifitse avao? Ino ty azo iareo atao naho tsy mifagnarake iareo amy ty fitezagne i ajajay? Hodinehentikagne ato o olagne reo naho ty toro lala ty Baiboly hagnampe ty mpivaly handamigne izay.

OLAGNE 1: Manjare i ajajay ka ro tena ifantohagne.

I ajajay vaho terakey avao ty eretserete o reneo sady lany ikarakaragne aze ty fotoa’e. Va’e hahatsiaro ho sambatse reke naho fa manao izay. Faie va’e hahatsapa ho tsy dareagne ty vali’e. Hoe ty Manuel, a Brezily agne: “Ty raha tena sarotse tamako, le tsy iraho sasa ty ifantoha i valiko fa nanjare i ana’aỳ. Ty fifandrambesa’ay roe ty tena nilahibey tama’e tie taloha, faie tampoke teo le ndra i ajajay ka.” Akore areke ty hiatreha’o ze fiovagne bey zay?

Vahaolagne: Manàgna faharetagne.

Hoe ty Baiboly: ‘O hatea zao mahalin-draha, soa fagnahy, tsy mipay ty hahasoa ty vata’e, tsy tsiela boseke.’ (1 Korintianina 13:4, 5) Akore areke ty hampihara ty mpivaly o torohevetse iohoe naho terake ty ana iareo voaloha’e iareo?

Tea ty vali’e ty lahilahy hendre naho fantare’e ty voka ty fiterahagne amy ty toe-bata naho ty toe-tsay i ampelay.b Nagneke hoe izao ty Adam rae a Frantsa agne managne anake 11 volagne: “Kindraike raho sahiragne naho fa miovaova ty fihetseham-po i valiko. Faie mikezake mitadidy raho fa tsy izaho ro tena mahaboseke aze, fa mialy saigne reke noho ty fiovà ty fiaigna’ay.”

Tsy azo i vali’o vao kindraike tie te hagnampe aze rehe? Ko mora boseke naho izay ty raha miseho. (Mpitoriteny 7:9) Manàgna faharetagne, le ze raha ilae’e ro anò voalohan-draha fa tsy ty azo. Tsy ho mora boseke reke amy izay.—Ohabolana 14:29.

Hikezake handrisike ty vali’e hanao ty andraiki’e vaovao ty ampela misaigne soa. Ampandrambese’e anjara amy ty fikarakaragne i ajajay reke. Toko’e hanam-paharetagne reke hampiseho amy i vali’e ty fomba fanoloagne salaka ndra ty fikarakaragne biberò, ndra tie miadagne aza reke amy ty voaloha’e.

Nagneke ty Ellen, rene 26 taogne fa nila nagnova ty fomba findesa’e i vali’e reke. Hoe reke: “Nila nikezake raho mba tsy hitagne ho ahike raike avao i ajajay, sady nitadidy tie tsy toko’e ho sarote’e loatse naho mba mikezake magnorike ty soso-keveko miomba ty fikarakaragne aze ty valiko.”

OHARO ZAO: Ry rene, naho mikarakara i ajajay ty vali’o sady tsy mitovy amy ty fanoa’o aze zay, le mikezaha mafe mba tsy hagninje aze ndra tsy hagneregne i raha natao’ey. Derao reke amy ze raha soa vita’e. Amy izay reke hatoky tegna, le hagnampe azo. Ry lahilahy, ahegno ty fotoagne lani’o amy ty raha tsy le lahibey, amy izay rehe hanam-potoagne hagnampeagne i vali’o, lohotsie fa amy ty volagne tsiampeampe iterahagne i ajajay.

OLAGNE 2: Tsy le mifandrambe soa sasa nareo mirovaly.

Tena rokake ty mpivaly maro vaho samba’e niterake, satria tsy ampe roro sady misy olagne hafa tsy ampoizegne ka. Mialy mafe areke iareo mba hifandrambe marine avao. Hoe ty Vivianne a Frantsa agne, managne anake roe: “Tondregne nikarakara i anakoy raho tamy ty voaloha’e, le tena nihalignoko tie manam-baly raho.”

Va’e tsy ho taka o lahilahio ka fa miova ty toe-bata i vali’e naho ty fihetseham-po’e naho fa mivesatse. Nanokagne fotoagne naho hery nareo tie taloha, mba hahavy anareo hifandrambe marine avao sady hanao firaisagne. Faie tsy hanahake ty taloha sasa zay noho i ajajay. Ino areke ty azo ty mpivaly atao mba tsy ho i ajaja soasoay naho tsy managne fiarovagney ro hampisy lavake hampisarake anareo?

Vahaolagne: Rehafo amy i vali’o indraike tie tea’o reke.

Hoe ty Baiboly: “Hienga ty rae’e naho ty rene’e o lahilahio mba hiharo amy ty vali’e, sady hanjare nofotse raike iareo.”c (Genesisy 2:24) Natao i Jehovah hienga ty rae aman-drene’e ty anake naho fa mandeha ty fotoagne. Faie tea’e ho nofotse raike nainai’e ty mpivaly. (Matio 19:3-9) Hahatrea ty raha toko’e hatao’e voalohan-draha avao ty mpivaly vaho niterake naho mahatakatse izay. Ino ty anto’e?

Hoe ty Vivianne i nirehafegne taloha teoy: “Nisaintsaigne ty Genesisy 2:24 raho, le nanjare takako fa izahay mirovaly ro ‘nofotse raike’ fa tsy izahay miroanake. Tsapako tie nila nihamafesegne ty fifandrambesa’ay mirovaly.” Hoe ty Theresa, managne anake roe taogne: “Naho vaho tsapako tie manjare mifagnalavitse zahay mirovaly, le mikezake malaky raho mba haneho fiheveragne aze ndra tie agnate ty fotoagne fohe isan’andro aza.”

Naho lahilahy manambaly rehe, le ino ty azo’o atao mba hagnamafesagne ty fifandrambesa’areo mirovaly? Rehafo amy i vali’o fa tea’o reke, sady atorò amy ty raha atao’o zay, le manoroa hasoa fagnahy ama’e. Mikezaha mafe mba hahatsapa’e fa tena teagne naho misy vili’e reke. Hoe ty Sarah, 30 taogne: “Toko’e ho tsapa ty ampela manambaly fa mbe sarobily naho teagne avao reke, ndra tie tsy manahake ty taloha sasa aza ty endre’e.” Nirehake ka ty Alan, Alemaina agne managne anake roe, fa toko’e hampaherezegne o ampelao. Hoe reke: “Mikezake avao raho mba hampahery i valiko naho fa managne olagne reke.”

Maregne fa tsy le ho afake hanao firaisagne manahake ty taloha sasa o mpivalio naho fa terake. Toko’e hifampidineke miomba izay areke iareo. Rehafe ty Baiboly fa naho tsy hanao firaisagne ty mpivaly, le toko’e ho ‘fa nifagnaraha iareo’ zay. (1 Korintianina 7:1-5) Ilaegne areke ty mifampirehake soa. Va’e tsy te hirehake amy i vali’o miomba ty firaisagne rehe, noho ty fomba nitezagne azo ndra ty toe-tsai’o. Faie tena ilaegne zay naho vaho mizatse miteza o mpivalio. Mahaia areke hiharo fihetseham-po amy i vali’o, manàgna faharetagne, le rehafo ze raha tena am-po’o ao. (1 Korintianina 10:24) Hifankahazo soa ty heve’areo amy izay, sady vao mainke hifankatea nareo.—1 Petera 3:7, 8.

Vao mainke hifankatea ty mpivaly naho mifanao rehake fideragne. Ho taka ty lahilahy hendre fa mandalo avao ty ankamaroa ty raha atao i vali’e hoahy i ajaja vaho terakey. Hoe ty Vivianne: “Mateteke raho ro mahatsapa tie tsy misy ndra ino ndra ino nivitako ndra tie sahiragne mikarakara i ajajay aza raho tagnate i androy.” Faie tsy toko’e hanao tsinotsinogne ty raha atao ty vali’e hoahy ty keleia’e ty ampela misaigne soa, ndra tie maro raha atao aza.—Ohabolana 17:17.

OHARO ZAO: Ry rene, mitofà naho azo atao naho fa miroro i ajajay. Amy izay rehe hahazo hery maro. Ry rae, mifohaza naho fa halegne naho azo atao, mba hagnomey hanegne i ajajay ndra hanolo aze. Amy izay ty vali’o ho afake hitofa soa. Rehafo mateteke amy i vali’o fa tea’o reke. Anorato taratasy kedekede reke hirehafagne izay, ndra andefaso hafatse ndra tokavo amy ty telefony. Manokàgna fotoagne hifampirehafa’areo. Ko mirehake ty miomba i ajajay naho fa manao izay fa ty miomba anareo roe. Hamafeso ty fifandrambesa’areo. Amy izay ho mora ama’areo ty hiatreke ty olagne amo o fitezagneo.

OLAGNE 3: Sambe managne ty fomba fiteza’areo nareo.

Va’e tsy hitovy hevetse o mpivalio noho ty fomba nitezagne aze. Izay ty raha niseho tamy i Asami, rene a Japon agne naho i Katsuro vali’e. Hoe ty Asami: “Nieretseretse raho tie nampihanea loatse i anak’ampela’aỳ ty Katsuro. Faie mahatsapa reke fa masiake loatse amy i ana’aỳ raho.” Ino areke ty azo’o atao mba hifagnarake soa nareo?

Vahaolagne: Mirehafa amy i vali’o, le mifagnampea nareo.

Hoe ty Solomona mpanjaka hendre: “Mampialy ty fiheveran-tegna ho ambone, faie hendre ze mipay hevetse amy ty hafa.” (Ohabolana 13:10) Ino ty fanta’o miomba ty fomba fitezagne hay i vali’o? Naho mandigne ty hiterahagne i ajajay nareo vaho izay mandineke ty olagne amy ty fitezagne, le va’e hifandietse avao nareo sady tsy ho voalamigne i olagney.

Iharò midineke ohatse toa: “Akore ty hampianarantikagne ty anantikagne mba ho zatse hihinagne hanegne mahasalama naho ho zatse hiroro ara-potoagne? Toko’e le avy le alaegne vao reke naho fa tomagny amy i halegney? Akore ty hampianarantikagne aze hangere amy ty pô?” Mazava ho aze fa tsy hitovy amy ty ahy ty mpivaly hafa ty fanapahan-kevetse rambese’areo. Hoe ty Ethan, managne anake roe: “Mila mifampirehake nareo mba hitovy hevetse. Amy izay nareo ho afake hiarake hikarakara ze raha ilae ty ana’areo.”

OHARO ZAO: Eretsereto ty fomba niteza ty rae aman-drene’o azo. Dineho tie inogne amy ty toe-tsai’e naho ty raha natao’e ro tea’o ho tsikombegne naho fa miteza ty ana’o rehe, le inogne ty tea’o hohalaviregne. Dineho miarake amy i vali’o naho fa avy eo ze fanapahan-keve’o.

Afake magnasoa o tokantragnò o ajajao

Mila fotoagne naho faharetagne ty ndaty roe miarake mianatse dihy sarotse naho te hanao dihy milamigne soa sady tsy hifandia. Mila fotoagne hoe izay ka ty mpivaly vaho miterake, mba ho zatse amy ty andraiki’e vaovao. Hatoky tegna iareo amy ty fara’e.

Ty fitezagne o ajajao ty ahatreavagne tie tena mifankatea vata’e nareo. Tena hagnova ty fifandrambesa’areo ka io. Faie hagnampe azo hanagne toetse soa io. Hahatsapa manahake i Kenneth, rae ty keleiagne rehe naho mampihatse ty torohevetse feno fahendreagne amy Baiboly ao. Hoe reke: “Nisy voka’e soa tama’ay mirovaly ty fitezagne o ajajao. Tsy tea tegna loatse zahay sady nanjare bey hatea naho nandefetse. Mazava ho aze fa tena ilaegne amo o tokantragnò eo zay.

a Novagne ty agnaragne amy ty lahatsoratse toy ato.

b Maro ty rene kivy agnate ty heregnandro tsiampeampe afara ty iteraha’e. Misy aza ty manjare mamoe fo, le marare. Misy fagnazavagne miomba ty fomba amantaragne naho iatrehagne izay ty amy ty lahatsoratse tihoe “Fantaro ny Atao hoe Fahaketrahana Aorian’ny Fiterahana” amy ty Mifohaza! 8 Jona 2003, naboa ty Vavolombelo i Jehovah.

c Mirehake o manam-pahaiagneo fa ty rehake hebreo nadika tihoe ‘miharo’ amy ty Genesisy 2:24 ao, le azo adika tihoe ‘mipiteke amy ty ndaty raike sady tea aze ro tsy mivalike ama’e.’

ERETSERETO ZAO:

Tamy heregnandro lasay, ino ty nataoko mba hampisehoako tamy i valiko fa ankasitrahako ze raha natao’e hoahy ty keleia’ay?
Ombia raho ro nanokagne fotoagne fara’e hirehafagne amy i valiko, raha hafa ankoatse ty fitezagne anake?