TANTARAM-PIAIGNAGNE
“Ahy i Jehovah ty Aly”
TAMY ty tanàgne mahafinaritse a Strasbourg a Frantsa agne raho, tamy 28 Janvie 2010. Asotry i androy tamy izay. Faie tsy tihoe nitsangatsangagne ty nandenàko agne. Niagnisa ty ekipa ty lalàna nitendregne mba hiaro ty zo ty Vavolombelo i Jehovah, tagnatreha ty Fitsaràgne Eropeana Miomba ty Zo o Ndatio raho. Izao ty olagne tamy izay, nanao raha tsy ara-drare’e ty fanjakagne a Frantsa agne naho fa nampandoave iareo hetra 64 tapetrisa euro o rahalahio. Ty hiaro ty tahina i Jehovah, ty laza o vahoa’eo vaho ty hahavy iareo ho afake hanompo aze an-kalalahagne ty tena nilahibey tama’ay. Voaporofo tamy i fitsaràgney tao fa “ahy i Jehovah ty aly.” (1 Sam. 17:47) Ao fa hohazavaeko ty miomba izay.
Tamy 1999, le nitake hetra tsy ara-dalàna amy ty sampa i Frantsa, boake amy ty fagnomezagne an-tsitrapo niazo iareo tagnelagnela ty taogne 1993 naho 1996 ty fanjakagne tagne. Nitake ty rare’e tamy ty fitsaràgne a Frantsa agne tika faie tsy nahazo. Naho fa nirese tamy i fitsaràgney tey tika, le nangalake vola 4,5 tapetrisa euro boake amy ty konte banke i sampagne o fanjakagneo. Le fa ty Fitsaràgne Eropeana Miomba ty Zo o Ndatio ty fanantenantika fara’e. Navory ty fitsaràgne Eropeana niarake amy ty mpisolovava ty fanjakagne Frantsay naho ty solontegna ty fitsaràgne Eropeana zahay mba ho afake hifagnarake, aloha ty hiakaragne amy i fitsaràgney agne.
Namoresé antikagne handoa ty ampaha’e amy i vola nitakégney ty solontegna i fitsaràgney amy izay milamigne i olagney. Faie takantikagne soa fa ndra tie euro raike avao aza ty aloantika, le fa mandika ty toro lala ty Baiboly tika. Mba hanohagnagne ty asa atao i Fanjakàn’Agnaharey ty anto’e nanoa o rahalahy naho o rahavaveo fagnomezagne, fa tsy tihoe hanohagnagne o fitondragneo. (Mat. 22:21) Faie natrehe’ay avao i fivoriagney mba ho fagnajagne ty lily napetra i fitsaràgney.
Ekipa miomba ty lalàna aloha i Fitsaràgne Eropeana Miaro ty Zo o Ndatỳ eo tamy 2010
Nihaogne tamy ze efetse fivoriagne mahafinaritse tamy i Fitsaràgney ao zay zahay. Tsy nisoa ty nifanomboha i fifampirehafagney. Le avy le nirehake i ampela solontegna i fitsaràgneỳ tie, nitamà reke fa handoa ty ila’e amy i hetra nitakégney ty Vavolombelo i Jehovah a Frantsa agne. Le avy le nagnontenea’ay reke tie: “Fanta’o vao fa nangalake 4,5 tapetrisa euro boake amy ty konte banke’ay i fanjakagney?”
Tena nitampoke aze zay. Naho fa nirehake ty ekipa ty lalàna amo o fanjakagneo fa tena nanao izay vata’e iareo, le avy le niova ty fahatreava i ampelay i raha nisehoy. Nasiaha’e iareo, le najanogne i fivoriagney. Nitsapako fa afake magnova ze kila raha miseho ty Jehovah mba hahavy antikagne handrese. Nifale zahay naho fa niala teo sady tsy nampino anay ty raha niseho.
Nagnomey fandreseagne antikagne ty Fitsaràgne Eropeana Miomba ty Zo o Ndatio tamy 30 Jona 2011. Nifoagnagne i hetray, le nandily o fanjakagneo ka iareo mba hagneregne i volay sady hagnomey vola fagnampe’e. Niaro ty fivavahagne maregne a Frantsa agne hatrake amy izao, o lalàna manan-tantara naboake iohoe. I fagnonteneagne raike tsy niomanegne napetra’aỳ, le manahake i vato nahavoa ty loha i Goliatay. Ninday fandreseagne zay. Nagnino tika ro nandrese? Satria arake ty nirehafe i Davida tamy i Goliata, le “ahy i Jehovah ty aly.”—1 Sam. 17:45-47.
Tsy vaho tamy io tika ro nandrese. Ndra tie manohetse antika aza o firenena matanjakeo naho o fivavahagneo, le nahazo fandreseagne 1 225 tamy ty fitsaràgne ambone tamy ty firenena 70 naho tamy ty fitsaràgne iraisam-pirenena maro tikagne. Fiarovagne mafe oregne ty zontikagne o fandreseagne rehoe. Agnisa izay ty zontikagne ara-pivavahagne, ty fahafahagne mitory, ty tsy fagnekeantikagne hanao fete mampiseho hatea tanendrazagne naho ty tsy fagnekeantikagne hampidiragne lio.
Ino ty nahavy ahike ho tafilitse tamo o raharaha ara-pitsaragne ta Eropa agne iohoeke, ie amy izao raho nanompo tamy ty Foibey ty Vavolombelo i Jehovah ta New York, Etazonia tagne?
NIBOKOBOKOE TY MISIONERA MAZOTO
Nahazo diploma tamy ty sekoly Gileada kilasy faha-12 ty George naho i Lucille rae aman-dreneko. Tamy tie iareo nanompo ta Etiopia agne ty niterake ahy, tamy 1956. Le avy le natao iareo Philip, manahake i mpitory talily soa tamy ty taonjato voaloha’ey ty agnarako. (Asa. 21:8) Rinara o fanjakagneo ty asantikagne tagne tamy ty taogne tafara io. Ndra tie mbe nikede aza raho, le tsiaroko tie nietake o keleiakò naho fa nanao fotoam-pivavahagne. Amy ty maha ajaja ahy, le nieretseretse raho tie mahafinaritse izahay mietakey. Faie mampalahelo, fa niseré o manam-pahefagneo hiala i firenenay zahay tamy ty taogne 1960.
I Nathan H. Knorr (amy fara’e ankavia egne) mitilike i keleiako rey ta Addis-Abeba, Etiopia agne tamy 1959
Nifindra ta Wichita, Kansas Etazonia agne i keleiako rey, faie mbe nitea fanompoagne manahake tamy iareo mbe ni-misioneray avao iareo. Tea ty hamaregnagne iareo, le tsy tihoe iraho avao ty nampianare iareo izay, fa i Judy i zokeko ampelay naho i Leslie i zaiko lahilahỳ. Sambe naterake ta Etiopia agne iareo. Natao badisa raho tamy tie iraho 13 taogne. Nifindra amy ty toeragne nila mpitory maro ta Arequipa, a Peroa agne zahay keleian-draike telo taogne tafara tatoy.
Tinendre ty sampa i Peroa ho mpisava lalagne manokagne raho naho ty rahalahy efatse hafa tamy 1974. Vaho 18 taogne raho tamy io. Nitory amy ty faritane mitokagne amy ty Vohitse abo ta Andes Agnivo agne zahay. Agnisa ty nitoria’ay ka ty ndaty mirehake Quechua naho Aymara. Ze tobile hoe tragno zay ty nandena’ay, le natao’ay tihoe sambofiara ty agnara’e noho i pozi’ey. Tena niteàko ty misaintsaigne ty fotoagne nampiasaeko o Baibolio, mba hanoroagne o ndatio tie tsy ho ela ty Jehovah, le hagnafoagne ty fahantragne, ty aretegne naho ty fate. (Apok. 21:3, 4) Maro ty nagneke ty hafatse miomba i Fanjakagney.
“I Sambofiaray,” tamy 1974
NIASA AMY I FOIBEY AGNE
Nitilike i Peroa ty Albert Schroeder agnisa ty Filan-keve-pitantana ty Vavolombelo i Jehovah tamy 1977. Nandrisike ahy reke mba hameno fangatahagne hanompo amy Betela amy i foibey agne, le nanao izay raho. Tsy ela tafara izay, le nanomboke nanompo tamy Betela ta Brooklyn agne raho, tamy 17 Jona 1977. Tagnate ty efatse taogne mahery, le niasa tamy ty sampan-draharaha ty fagnaliovagne naho ty fikojakojagne raho.
Tamy zahay nifanambaly tamy 1979
Nifankatrea tamy i Elizabeth Avallone tamy ty havoriambey vondrom-paritse iraisam-pirenena ta Nouvelle-Orléans, Lousiana agne raho tamy Jona 1978. Nitezaegne tagnate ty hamaregnagne manahake ahy avao ka reke. Ni-mpisava lalagne maharetse tagnate ty efatse taogne reke sady nite ho mpanompo marain-tsy hariva avao tamy ty fiaigna’e. Nifandrambe areke zahay. Tsy ela tafara izay, le tena nifankatea zahay. Nifanambaly zahay tamy 20 Oktobra 1979, le sambe nanompo tamy Betela ao.
Tena nanokatse ty fo iareo ho anay ty rahalahy naho ty rahavave tamy ty fiangonagne mampiasa ty firehake Espaignoly nisy anay voaloha’e ta Brooklyn agne. Tagnate ty taogne maro, le tena nandrambe soa anay sady nanohagne ty fanompoagne natao’ay amy Betela eto ty fiangonagne telo hafa nisy anay. Tena sarobily tama’ay ty fagnampea iareo naho ty fanohagna ty namagne vaho ty keleiagne nagnampe anay tamy ty fikarakaragne i rae aman-drene’ay rey naho fa nihantetse iareo.
Betelita agnisa ty fiangonagne mampiasa ty firehake Espaignoly ta Brooklyn agne, tamy ty taogne 1986
NIASA TAMY TY SAMPAN-DRAHARAHA TY LALÀNA
Tinendre ho amy ty Sampan-draharaha ty Lalàna amy Betela ao raho tamy Janvie 1982. Tena nitampoke ahy zay. Nasaegne hianatse amy ty sekoly miomba ty lalàna raho telo taogne tafara tatoy, le nanjare mpahay lalàna. Tena nilatsa raho naho fa nitreako tagnate i fianaragney tie, maro ty raha azo ty ndaty a Etazonia eto naho amy ty firenena hafa agne atao noho ty fandreseagne niazo o Vavolombelo i Jehovah-o. Nidinehegne laleke tagnate i fianaragney o fandreseagne reo.
Nitendregne ho mpiandraikitse ty Sampan-draharaha ty Lalàna raho tamy 1986, tamy tie iraho ni-30 taogne. Noho iraho mbe nitanora, le nahatsapa raho tie nahazo tombotsoa. Faie ninekoneko raho noho ty raha sarotse ho treako ao.
Nanjare mpisolo vava raho tamy 1988. Faie tsy nitakako fa hisy voka’e lahibey amy ty fifandrambesako amy i Jehovah ty fanoako o raha iohoe. Mahavy ty ndaty raike hagnambone tegna sady hihevetse ty tegna’e ho mahay mandikoatse ty hafa o fianaragne amboneo. Faie nagnampe ahy ty Elizabeth. Nampea’e raho mba hanagne i fahazaragne ara-pagnahy fa nanagnako taloha ty nianarako lalànay. Nitake fotoagne zay faie nanjare nifandrambe maifitse amy i Jehovah indraike raho tamy ty fara’e. Tsapako fa tsy ty fanagnagne fahalalagne maro ty tena lahibey amy ty fiaignagne. Ty fifandrambesagne maifitse amy i Jehovah, ty hatea aze naho ty vahoa’e ty raha tena sarobily.
NIARO NAHO NANAO ZE HAHA ARA-DALÀNA I TALILY SOAY
Naho fa nivita i fianaragne nataokoy, le nifantoke amy ty fagnampeagne ty sampa-draharaha ty lalàna amy Betela ao vaho ty fiarovagne ty asa atao i Fanjakagney amy i fitsaràgney raho. Tena mahafale ahy ty manao i asa nanendreagne ahỳ, faie tsy mora avao ka zay noho i fandaminagne mandroso malaky sady mitombo avao. Tamy ty fanomboha ty taogne 1991, le nangatahegne o Sampan-draharaha ty Lalànao mba hagnampe amy ty famoahagne tari-dalagne miomba ty hampijanognagne fangatahagne vola amy i ndaty meagne i fitaovagne ara-baiboly rey. Tsy nitake vola sasa o Vavolombelo i Jehovah-o naho fa tafara izay. Nagnatsotra ty asantika amy i Betela ao naho amy i faritaney ey io hatrake amy izao, le miaro antikagne amy ty olagne amy ty fandoavan-ketra. Nieretseretse ty ila’e tie hahavy antikagne ho faity sady tsy hampandeha soa i asa fanompoagney zay. Faie tsy izay ty raha niseho. Nanomboke tamy 1990, le nanjare nitombo indroe ty ndaty nanompo i Jehovah. Amy hinane zao, le afake mahazo maimaim-poagne i hanegne ara-pagnahy mamonje aigney o ndatio. Tomombagne soa zay naho ty fagnovàgne maro hafa natao i fandaminagne noho ty hery i Jehovah naho ty tari-dalagne mea’e amy ty alala o mpanompo azo atokisagneo. Tena nahatrea maso izay raho.—Eks. 15:2; Mat. 24:45
Tsy tihoe noho itika managne mpisolo vava mahay ty mahavy antika mandrese amo o fitsàragneo ey. Mateteke, le ty findesam-batagne soa anagna o vahoa i Jehovah-o, ty mahavy o manam-pahefagneo magnampe antikagne. Ohatse zao ty raha niseho tamy ty havoriambey vondrom-paritse manokagne ta Cuba agne tamy 1998. Nisy Filan-keve-pitantanagne telo reketse ty valy iareo nagnatreke o fandaharagne iohoe. Ty hasoa fagnahy naho ty fagnajagne naseho iareo ty nahavy o manam-pahefagneo ho rese lahatse tie, tsy manao politike vata’e tikagne, fa tsy ty raha nirehafegne tamy ty fihaognagne tamy iareo.
Faie naho fa tsy vita lamigne ty raharaha raike, le indesegne amo o fitsaragneo ey mba ‘hiarovagne naho hagnamafesagne i talily soay.’ (Fil. 1:7) Tagnate ty taogne maro ohatse, le tsy neké ty manam-pahefagne ta Eropa naho ta Korea Atimo agne tie, managne zo ara-dalàna tsy hanao fanompoagne maramila tika. Voka’e, rahalahy eo ho eo amy ty 18 000 ta Eropa agne naho rahalahy 19 000 mahery ta Korea Atimo agne ty nigadra satria tsy mete nanao maramila noho ty feo ty fieretsereta’e.
Tamy 7 Jolay 2011, tamy ty raharaha i Bayatyan nialy amy i Armenia, le namoake lily ty Fitsaràgne Eropeana Miomba ty Zo o Ndatio, fa afake manao fanompoagne sivily ty ndaty raike tsy te hanao maramila noho ty raha inoa’e. Nihatse amy ty ndaty iaby nagneragne ty firenena Eropeana zay. Nandrambe fanapahan-kevetse mitovy amy izay ka ty Fitsaragne Ambone ta Korea Atimo agne, tamy 28 Jona 2018. Tsy ho nahazo fandreseagne ndra kidikidy tika naho nisy tamo o rahalahintika tanora reo ro nivalike.
Ty mpiandraikitse naho ty sampan-draharaha ty lalàna amy ty sampagne agne magneran-tane, le miasa mafe mba hiarovagne ty asa i Fanjakagney. Voninahitse ho anay ty misolontegna o rahalahy naho o rahavave enjehe o fanjakagneo. Ndra mandrese tika ndra rese, le fa vavolombelogne amo o governorao, amy ty mpanjaka naho amo o firenenao ty fiarovantika i talily soay. (Mat. 10:18) Ty mpitsara, ty solontegnam-panjakagne, ty vaovao naho o ndatio iaby, le tsy maintsy maharey ty andinin-teny soratentika ndra rehafentika amo o fitsaragneo ey. Manjare mahafantatse ty miomba ty Vavolombelo i Jehovah naho ty nifotora ty raha inoa iareo o ndaty managne toe-po soao. Manjare mpiharo finoagne amantika ty ila’e amo o ndaty rehoe.
MISAOTSE JEHOVAH!
Efapolo taogne lasa zay raho ty nanagne tombotsoa niara-niasa tamy ty birò ty sampagne magneran-tane miomba ty lalàna. Niseho tamy ty fitsaràgne maro naho tamy ty fitsaràgne amboneo mateteke raho. Tena teako sady ankasitrahako o mpiara-miasa amako amy ty Sampan-draharaha ty Lalàna amy i foibey etoagne naho magneran-taneo. Nahazo fitahiagne maro naho nahafa-po raho tamy ty fiaignako.
Tena tsy nivalike sady nanohagne ahy ty Elizabeth tagnate ze 45 taogne zay, ndra tamy ty mora ndra tamy ty sarotse. Tena misaotse aze vata’e raho satria nanao izay avao reke, ndra tie kedekede aza ty hery anagna’e noho ty tsy fahasalama’e.
Tsapa’ay fa tsy boake amy ty fahaiantika manokagne ty ahazoagne hery naho fandreseagne. Nirehake ty Davida tie: “I Jehovah ty hery hoahy ty vahoa’e.” (Sal. 28:8) ‘Ahy Jehovah vata’e ty aly.’