Afake Magnampe Antikagne Hahay Handefetse ty Baiboly
“Tena tsy hisy ty fiadanagne naho tsy misy fandeferagne.”—UNESCO Declaration of Principles on Tolerance, 1995.
Naho tsy mifandefetse o ndatio, le va’e hifankalaigne naho tsy hifagnaja. Mateteke ro izay ty mahavy iareo hifankalaigne ndra hifagnavakavake ndra ho tea aly. Trea amy ty raha rehafe iareo izay.
Faie tsy mitovy ty heve o ndatio miomba ty atao tihoe fandeferagne. Mino ty ndaty ila’e fa tsy maintsy magneke ze raha iaby anoe o ndatio naho ty findesam-bata’e ty ndaty managne fandeferagne. Ty ila’e ka mitovy hevetse amy i raha rehafe ty Baiboly tihoey tie ty ndaty mandefetse le magnaja ty zo ty hafa hifily ze toetse tea’e hanagnagne naho ty raha inoa’e ndra tie tsy eke ty sai’e aza.
Akore ty ampisehoantika fa tena mandefetse tika? Afake magnampe antika hanagne ze toetse zay vao ty Baiboly amo ze o andro iaignantikagne zao?
Ino ty raha rehafe ty Baiboly miomba ty fandeferagne?
Mandrisike o ndatio handefetse o Baibolio. Izao ty rehafe’e ao: “Anò fanta o ndatio fa mahay manahatsahatse nareo.” (Filipianina 4:5) Risihe o Baibolio tika mba ho soa fagnahy naho hagnaja ty hafa vaho hanao ty rare’e naho fa mifandrambe amy iareo. Naho mampihatse izay o ndatio, le henga’e hifily ze tea’e hatao ty ndaty hafa ndra tie tsy eké ty sai’e naho tena tsy hatao’e aza ty raha hatao iareo.
Faie atoro ty Baiboly fa omean’Andrianagnahare toro lalagne miomba ty findesam-batagne o ndatio. Izao ty rehafe’e ao: “Fa nampahafantaregne ama’areo ndaty ty atao tihoe soa.” (Mika 6:8) Trea ao ka ty tari-dalan’Agnahare, magnampe o ndatio mba ho fale amy ty fiaignagne.—Isaia 48:17, 18.
Tsy nagnomey alalagne antika hitsara ty hafa ty Andrianagnahare. Rehafe ty Baiboly fa “raike avao ty Mpagnomey Lalàna naho ty Mpitsara ... Ia rehe naho hitsara ty nama’o?” (Jakoba 4:12) Engan’Andrianagnahare hanao ze teantika hatao tika faie tompon’andraikitse amy ty safidy ataontika.—Deoteronomia 30:19
Ino ty raha rehafe ty Baiboly miomba ty fagnajagne?
Rehafe ty Baiboly fa toko’e ‘hagnaja ze kila ndaty tika.’ (1 Petera 2:17) Magnaja ze karaza o ndaty iaby areke ze ndaty mifily ty hiaigne mifagnarake amy ty raha rehafe ty Baiboly, agnisa izay ty finoa’e naho ty fomba fiaigna’e. (Lioka 6:31) Faie tsy midika zay tie eke iareo ze kila raha inoa ty hafa ndra ty fomba fiheve’e ndra ty fanapahan-keve’e. Tsy mizizo amy ty heve’e ndra tsy magnaja ty hafa iareo fa mikezake hanahake ty fomba nandesa i Jesosy ty hafa.
Nisy fotoagne ohatse ty Jesosy nifankatrea amy ty ampela raike tsy nitovy finoagne ama’e. Niharo tragno tamy ty ndaty tsy vali’e o ampela iohoe. Fomba fiaignagne tsy nimete tamy i Jesosy zay. Faie nirehake tamo o ampela iohoe tam-pagnajagne reke.—Jaona 4:9, 17-24.
Manahake i Jesosy, le vognogne hirehake ty raha inoa’e amy ze ndaty mitsanogne aze o Kristianao, faie ‘am-pagnajagne’ ty anoa’e izay. (1 Petera 3:15) Ampianare ty Baiboly fa tsy mete ty manere ty hafa hagnorike ty fomba fiheventikagne. Rehafe’e fa “tsy toko’e hialy ty Kristiana fa haleme fagnahy amy ze kila ndaty,” agnisa izay ty tsy mitovy finoagne ama’e.—2 Timoty 2:24.
Inogne ty raha rehafe ty Baiboly miomba ty falaignagne ndaty?
Mandrisike antika ty Baiboly mba “hilongo amy ze kila ndaty.” (Hebreo 12:14) Tsy malaigne ndaty ze mipay filongoagne. Tsy mihevetse ty vata’e ho ambone ty hafa reke fa mikezake mba ho mpampilongo. (Matio 5:9) Izay ty mahavy o Baibolio mandrisike ty Kristiana mba ho tea ty fahavalo’e sady ho soa fagnahy amy ze ndaty manao raty ama’e.—Matio 5:44.
Maregne fa mirehake ty Baiboly tie ‘hejen’Andrianagnahare’ ndra ‘mampangorigne’ aze ze raha tsy mampisy haja’e o ndatio ndra mahavy iareo hijale. (Ohabolana 6:16-19) Faie mampiasa rehake mifandrambe amy tihoe malaigne ty Baiboly mba hagnazavagne ty fihetseham-po laleke miomba ty falaignagne ty raha raty atao ty hafa. Atoro ty Baiboly ka fa vognogne hamela heloke naho hagnampe ze ndaty te hiova amy ty fomba fiaigna’e sady hiaigne mifagnarake amy ty fitsipi’e ty Andrianagnahare.—Isaia 55:7.
Andinin-teny miomba ty fandeferagne naho ty fagnajagne
Titosy 3:2: “Mikezaha hahay hanahatsahatse naho haleme fagnahy amy ze kila ndaty.”
O ndaty mahay manahatsahatse zao, le ndaty mahay mamale aman-kasoa fagnahy naho am-pagnajagne ze ndaty tsy mitovy fomba fihevetse ama’e.
Matio 7:12: “Ze tea’areo hatao o ndaty ama’areo ro anò ama’e ka.”
Teantika naho magnaja ty fomba fiheventika naho ty fihetseham-pontika ty hafa. Mba hahaiantika mampihatse o fitsipike malaza nampianare i Jesosy iohoe, le henteo ty lahatsoratse tihoe “Inona no Tian’i Jesosy Holazaina Amin’ilay hoe ‘Izay Tianareo Hataon’ny Olona Aminareo dia mba Ataovy Aminy Koa’?”
Josoa 24:15: “Jobogno amy izao ze hotompoe’areo.”
Asan’ny Apostoly 10:34: “Tsy magnavakavake ty Andrianagnahare.”
Tsy misy ndaty avibìn’Andrianagnahare noho ty kolontsai’e ndra ty fiavia’e ndra ty foko’e ndra ty fari-piaigna’e ndra noho tie ie lahilahy ndra ampela. Tsy magnavakavake manahake an’Andrianagnahare ka tika naho magnaja ze kila ndaty.
Habakoka 1:12, 13: “Tsy tante’e [Andrianagnahare] ty mahavazoho o raha ratio.”
Misy fetra’e avao ty fandeferan’Agnahare. Tsy enga’e hitohy nainai’e o raha raty anoe o ndatiò. Naho mipay fagnazavagne fagnampe’e rehe, le henteo tihoe Nagnino o Fijaleagneo Engàn’Andrianagnahare Hisio?
Romanina 12:19: “Omeo’areo toeragne ty havigneran’Andrianagnahare, fa voasoratse tie: ‘“Ahy ty famaleagne. Izaho ro hamale”, hoe ty Jehovah.’”a
Tsy engan’Andrianagnahare hamale fate o ndatio. Fa nanondro fotoagne tsy maintsy hampibaribariagne ty rare’e reke. Naho te hahazo fagnazavagne fagnampe’e rehe, le vakio ty lahatsoratse tihoe “Mbola ho Foana ve ny Tsy Rariny Indray Andro Any?”
a I Jehovah ty tahinan’Andrianagnahare. (Salamo 83:18) Henteo ty lahatsoratse tihoe “Ia o Jehovah Zao?”