ผู้อ่านอยากรู้ . . .
การฉลองคริสต์มาสผิดตรงไหน?
ผู้คนพูดกันมานานแล้วว่าคริสต์มาสเป็นเทศกาลเก่าแก่ที่จัดขึ้นเพื่อฉลองวันเกิดของพระเยซู ซึ่งมีธรรมเนียมหลายอย่างรวมอยู่ด้วย และนั่นอาจทำให้เราสงสัยว่าธรรมเนียมเหล่านั้นเริ่มเข้ามาเกี่ยวข้องกับวันเกิดของพระเยซูได้อย่างไร
เรื่องหนึ่งก็คือมีตำนานเกี่ยวกับซานตาคลอส ซานต้าในปัจจุบันที่สวมชุดสีแดงสด มีเครายาวสีขาวตัดกับแก้มที่แดงปลั่ง และมีรอยยิ้มอย่างอารมณ์ดีบนใบหน้า กลายเป็นโฆษณาที่ฮือฮามากของบริษัทเครื่องดื่มแห่งหนึ่งในอเมริกาเหนือซึ่งทำออกมาในปี ค.ศ. 1931 ต่อมาในช่วงทศวรรษ 1950 ชาวบราซิลบางคนพยายามที่จะลบภาพของซานตาคลอส แล้วเอาพ่อปู่ของชาวอินเดียนแดงซึ่งเป็นวีรบุรุษในตำนานมาแทน ผลเป็นอย่างไร? ศาสตราจารย์คาร์ลอส อี. ฟานทินาตี บอกว่า ซานตาคลอสคว่ำคู่ต่อสู้อย่างพ่อปู่อินเดียนแดงลงได้ แถมยัง “ชนะพระเยซูทารกน้อยแบบขาดลอย แล้วก็แซงขึ้นมาเป็นสัญลักษณ์อย่างเป็นทางการของการเฉลิมฉลองในวันที่ 25 ธันวาคม” แต่ตำนานอย่างเช่นเรื่องซานตาคลอสเป็นปัญหาเพียงอย่างเดียวของเทศกาลคริสต์มาสไหม? เพื่อจะรู้คำตอบ เราต้องย้อนไปในสมัยคริสเตียนยุคแรก
หนังสือสารานุกรมบริแทนนิกา บอกว่า “ในช่วง 200 ปีแรกของศาสนาคริสเตียน การฉลองวันเกิดของผู้พลีชีพเพื่อศาสนาหรือฉลองวันเกิดของพระเยซูเป็นประเด็นที่มีการคัดค้านอย่างรุนแรง” เพราะอะไร? คริสเตียนมองว่าการฉลองวันเกิดเป็นธรรมเนียมของพวกนอกรีตและเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำ ที่จริง พระคัมภีร์ไม่เคยพูดถึงวันเกิดของพระเยซูเลย
ในช่วงศตวรรษที่ 4 ทั้ง ๆ ที่คริสเตียนในศตวรรษแรกยืนหยัดต้านทานธรรมเนียมการฉลองวันเกิด แต่คริสตจักรคาทอลิกก็ยังจัดตั้งวันคริสต์มาสขึ้นมาเพราะต้องการให้ฐานของตัวเองมั่นคง โดยขจัดอุปสรรคสำคัญที่สุดอย่างหนึ่งออกไป อุปสรรคนั้นก็คือความคลั่งไคล้ในศาสนานอกรีตของชาวโรมันและการฉลองเทศกาลเหมายันที่จัดขึ้นในฤดูหนาว และทุกปีตั้งแต่วันที่ 17 ธันวาคมถึงวันที่ 1 มกราคม หนังสือคริสต์มาสในอเมริกา (ภาษาอังกฤษ) ของเพนนี แอล. เรสแทด บอกว่า “ชาวโรมันส่วนใหญ่จะกินเลี้ยง ฉลองกันอย่างสุดเหวี่ยง เล่นเกม เดินพาเหรด แล้วก็เข้าร่วมในงานเลี้ยงฉลองอื่น ๆ ขณะที่ร่วมพิธีบูชาพระต่าง ๆ” และในวันที่ 25 ธันวาคม ชาวโรมันก็ฉลองวันเกิดให้กับพระอาทิตย์ที่ไม่มีวันดับสูญ เมื่อมีการตั้งวันคริสต์มาสขึ้นในวันนั้น คริสตจักรก็เชิญชวนชาวโรมันหลายคนให้มาฉลองวันเกิดของพระเยซูแทนที่จะฉลองวันเกิดของพระอาทิตย์ ในหนังสือชีวประวัติของซานตาคลอส (ภาษาอังกฤษ) แกร์รีย์ โบวเลอร์ เขียนไว้ว่า ชาวโรมัน “ก็ยังสามารถเข้าร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ที่จัดขึ้นในเทศกาลกลางฤดูหนาวเหล่านี้ได้” ที่จริงแล้ว พวกเขาก็ “ยังคงจัดตั้งวันใหม่ ๆ ด้วยวิธีเก่า ๆ”
เห็นได้ชัดว่า ปัญหาสำคัญของการฉลองวันคริสต์มาสก็คือต้นตอที่ไม่ดีของการฉลองนี้ ในหนังสือการต่อสู้เพื่อคริสต์มาส (ภาษาอังกฤษ) สตีเฟน นิสเซนบาวม์ เขียนไว้ว่า คริสต์มาส “เป็นแค่เทศกาลของพวกนอกรีตที่คริสเตียนเอาไปชุบตัวใหม่” ดังนั้น คริสต์มาสจึงไม่ได้ให้เกียรติพระเจ้าและพระเยซูคริสต์ลูกของพระองค์ แล้วการฉลองนี้เป็นแค่เรื่องเล็ก ๆ ไหม? พระคัมภีร์ถามว่า “ความชอบธรรมจะเป็นพวกเดียวกับความชั่วได้อย่างไร? ความสว่างจะรวมกับความมืดได้อย่างไร?” (2 โครินท์ 6:14) คริสต์มาสก็เหมือนกับลำต้นของต้นไม้ที่โก่งงอจนไม่สามารถดัด “ให้ตรง” ได้—ท่านผู้ประกาศ 1:15