มาระโก
ข้อมูลสำหรับศึกษา บท 14
อีก 2 วัน: เหตุการณ์ที่พูดถึงใน มก 14:1, 2 เกิดขึ้นในวันที่ 12 เดือนนิสาน เพราะข้อนี้บอกว่าอีก 2 วันจะถึงวันปัสกา (วันที่ 14 เดือนนิสาน; ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:2) และเทศกาลขนมปังไม่ใส่เชื้อ (วันที่ 15-21 เดือนนิสาน; ดูส่วนอธิบายศัพท์)—ดูภาคผนวก ก7, ข12, ข15, และข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มก 14:3, 10
เมื่อพระเยซูอยู่ที่หมู่บ้านเบธานี: เรื่องราวใน มก 14:3-9 ดูเหมือนเกิดขึ้นหลังจากดวงอาทิตย์ตกซึ่งเป็นตอนเริ่มต้นของวันที่ 9 เดือนนิสาน เรารู้เรื่องนี้ได้จากบันทึกเหตุการณ์เดียวกันในหนังสือยอห์นที่บอกว่าพระเยซูมาถึงหมู่บ้านเบธานี “หกวันก่อนถึงเทศกาลปัสกา” (ยน 12:1) พระเยซูคงต้องมาถึงตอนเริ่มต้น (ตอนดวงอาทิตย์ตก) ของวันที่ 8 เดือนนิสานซึ่งเป็นวันสะบาโต และในวันรุ่งขึ้นท่านก็ไปกินข้าวที่บ้านซีโมน—ยน 12:2-11; ดูภาคผนวก ก7 และข12
ซีโมนที่เคยเป็นโรคเรื้อน: มีการพูดถึงซีโมนคนนี้เฉพาะในข้อนี้และในบันทึกเหตุการณ์เดียวกันที่ มธ 26:6 เป็นไปได้มากที่พระเยซูเคยรักษาเขาให้หายจากโรคเรื้อน—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 8:2 และส่วนอธิบายศัพท์คำว่า “โรคเรื้อน”
ผู้หญิงคนหนึ่ง: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:7
ขวด: ดูส่วนอธิบายศัพท์คำว่า “อะลาบาสเตอร์”
น้ำมันหอม: ยอห์นบอกว่าน้ำมันหอมนี้หนักประมาณครึ่งลิตร บันทึกของมาระโกและยอห์นบอกว่ามีราคา “มากกว่า 300 เดนาริอัน” (มก 14:5; ยน 12:3-5) ซึ่งเท่ากับค่าแรงประมาณ 1 ปี เชื่อกันว่าน้ำมันหอมนี้ได้จากพืชที่มีกลิ่นหอมชนิดหนึ่ง (Nardostachys jatamansi) ซึ่งขึ้นในแถบเทือกเขาหิมาลัย มักมีการเอาน้ำมันที่ด้อยกว่ามาผสมและบางครั้งก็มีการปลอมแปลง แต่ทั้งมาระโกกับยอห์นบอกว่าน้ำมันที่ใช้กับพระเยซูนี้เป็นนารดาบริสุทธิ์—ดูส่วนอธิบายศัพท์คำว่า “นารดา”
เทน้ำมันหอมลงบนหัวของพระเยซู: ตามเรื่องราวในมัทธิวกับมาระโก ผู้หญิงคนนี้เทน้ำมันหอมลงบนหัวของพระเยซู (มธ 26:7) ยอห์นซึ่งเขียนหนังสือของเขาในอีกหลายสิบปีต่อมาเพิ่มเติมรายละเอียดว่าเธอเทน้ำมันหอมลงบนเท้าของท่านด้วย (ยน 12:3) พระเยซูบอกว่าการกระทำที่แสดงความรักนี้เป็นเหมือนการเตรียมท่านไว้สำหรับการฝังศพ—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มก 14:8
300 เดนาริอัน: บันทึกของมัทธิวบอกแค่ว่าน้ำมันนี้ถ้าขายก็คง “ได้เงินเยอะ” (มธ 26:9) แต่มาระโกกับยอห์นให้รายละเอียดที่เฉพาะเจาะจงกว่า—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มก 14:3; ส่วนอธิบายศัพท์คำว่า “เดนาริอัน”; และภาคผนวก ข14
เธอเทน้ำมันหอมชโลมตัวผม: สิ่งที่ผู้หญิงคนนี้ทำ (ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:7) แสดงถึงความใจกว้าง ความรัก และความสำนึกบุญคุณต่อพระเยซู พระเยซูบอกว่าโดยไม่รู้ตัวเธอได้เตรียมร่างกายของท่านสำหรับการฝังศพ เพราะชาวยิวมักจะใช้น้ำมันหอมและเครื่องหอมในการชโลมศพก่อนเอาไปฝัง—2พศ 16:14
ประกาศไปที่ไหนในโลก: คล้ายกับคำพยากรณ์ของพระเยซูที่ มก 13:10 ในข้อนี้ท่านบอกล่วงหน้าว่าจะมีการประกาศข่าวดีไปทั่วโลกและข่าวดีนี้รวมถึงสิ่งที่ผู้หญิงคนนี้ทำ พระเจ้าดลใจให้ผู้เขียนหนังสือข่าวดี 3 คนบันทึกเหตุการณ์นี้—มธ 26:12, 13; ยน 12:7; ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มก 13:10
อิสคาริโอท: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 10:4
ไปหา: เหตุการณ์ที่พูดถึงในข้อ 10 และ 11 เกิดขึ้นในวันที่ 12 เดือนนิสานซึ่งเป็นวันเดียวกับที่เกิดเหตุการณ์ใน มก 14:1, 2—ดูภาคผนวก ก7, ข12, และข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มก 14:1, 3
เงิน: หมายถึงโลหะเงินที่ใช้เป็นเงินตรา จาก มธ 26:15 เงินนี้มีจำนวน “30 เหรียญ” มัทธิวเป็นผู้เขียนหนังสือข่าวดีคนเดียวที่พูดถึงจำนวนเงินที่พระเยซูถูกขายโดยผู้ทรยศ นี่น่าจะเป็นเหรียญเงินที่ทำจากเมืองไทระซึ่งมีน้ำหนัก 30 เชเขล จำนวนเงินนี้แสดงให้เห็นว่าพวกปุโรหิตใหญ่ดูถูกพระเยซู เพราะตามกฎหมายของโมเสสเงินจำนวนนี้เท่ากับค่าตัวทาสคนหนึ่ง (อพย 21:32) เหมือนกับตอนที่เศคาริยาห์ไปขอค่าจ้างในการพยากรณ์จากชาวอิสราเอลที่ไม่ซื่อสัตย์ พวกเขาก็ชั่งเงินให้เศคาริยาห์ “30 เชเขล” ทำให้เห็นว่าพวกเขามองเศคาริยาห์ไม่ต่างอะไรกับทาสคนหนึ่งเท่านั้น—ศคย 11:12, 13
ในวันแรกของเทศกาลขนมปังไม่ใส่เชื้อ: เทศกาลขนมปังไม่ใส่เชื้อเริ่มวันที่ 15 เดือนนิสาน ซึ่งก็คือ 1 วันหลังจากปัสกา (14 เดือนนิสาน) และเทศกาลนี้จะฉลองนาน 7 วัน (ดูภาคผนวก ข15) แต่ในสมัยของพระเยซู การฉลองปัสกามีความเกี่ยวข้องอย่างมากกับเทศกาลนี้ จนทำให้บางครั้งผู้คนมองว่า “เทศกาลขนมปังไม่ใส่เชื้อ” มีทั้งหมด 8 วันเพราะรวมวันที่ 14 เดือนนิสานซึ่งเป็นวันปัสกาเข้าไปด้วย (ลก 22:1) วันที่พูดถึงในข้อนี้คือวันที่ 14 เดือนนิสาน เพราะข้อนี้บอกว่าเป็นวันที่มีธรรมเนียมที่จะถวายสัตว์สำหรับปัสกา (อพย 12:6, 15, 17, 18; ลนต 23:5; ฉธบ 16:1-8) เหตุการณ์ที่บันทึกในข้อ 12-16 น่าจะเกิดขึ้นตอนบ่ายของวันที่ 13 ที่มีการเตรียมฉลองปัสกา และเริ่มฉลองใน “ตอนค่ำ” ซึ่งเป็นตอนเริ่มต้นวันที่ 14 เดือนนิสาน—มก 14:17, 18; ดูภาคผนวก ข12 และข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:17
ตอนค่ำ: คือตอนค่ำซึ่งเป็นเวลาเริ่มต้นของวันที่ 14 เดือนนิสาน—ดูภาคผนวก ก7 และข12
จิ้มในชามใบเดียวกับผม: ปกติแล้วผู้คนจะกินอาหารด้วยมือหรือเอาขนมปังมาใช้เป็นช้อน คำพูดนี้อาจเป็นสำนวนหมายถึง “กินอาหารด้วยกัน” การกินอาหารกับใครคนหนึ่งหมายถึงการสนิทกับคนนั้น ดังนั้น การหักหลังคนที่เป็นเพื่อนสนิทแบบนี้เป็นการทรยศที่เลวร้ายที่สุด—สด 41:9; ยน 13:18
ชาม: คำกรีกนี้หมายถึงชามใส่อาหารที่มีก้นค่อนข้างลึก สำเนาพระคัมภีร์เก่าแก่บางฉบับใช้คำที่อาจแปลได้ว่า “ชามที่ทุกคนกินด้วยกัน” แต่สำเนาที่เก่าแก่ที่สุดส่วนใหญ่ใช้คำแบบข้อนี้
หยิบขนมปังแผ่นหนึ่ง . . . หัก: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:26
อธิษฐานขอบคุณ: แปลตรงตัวว่า “กล่าวอวยพร” คำนี้น่าจะหมายถึงการอธิษฐานเพื่อขอบคุณและสรรเสริญพระเจ้า
หมายถึง: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:26
เลือดที่ทำให้สัญญามีผลบังคับใช้: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:28
ดื่มเหล้าองุ่นใหม่: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:29
ร้องเพลงสรรเสริญพระเจ้า: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:30
ก่อนไก่ขัน: หนังสือข่าวดีทั้ง 4 เล่มมีข้อความนี้ แต่เฉพาะเรื่องราวในมาระโกเพิ่มรายละเอียดว่าไก่ขัน 2 ครั้ง (มธ 26:34, 74, 75; มก 14:72; ลก 22:34, 60, 61; ยน 13:38; 18:27) หนังสือมิชนาห์บอกว่ามีการเลี้ยงไก่ในกรุงเยรูซาเล็มสมัยพระเยซูซึ่งเป็นการสนับสนุนบันทึกนี้ในคัมภีร์ไบเบิล ไก่ที่พูดถึงในข้อนี้น่าจะขันก่อนเช้ามืด—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มก 13:35
เกทเสมนี: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:36
ผม: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:38
คอยเฝ้าระวังไว้: แปลตรงตัวว่า “ตื่นตัวอยู่เสมอ” ก่อนหน้านี้พระเยซูเน้นว่าพวกสาวกต้องตื่นตัวทางความเชื่อเพราะพวกเขาไม่รู้ว่าวันเวลาที่ท่านจะมาคือเมื่อไร (ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 24:42; 25:13; มก 13:35) ในข้อนี้และที่ มก 14:38 พระเยซูกระตุ้นเตือนอีกโดยเชื่อมโยงการตื่นตัวทางความเชื่อกับการอธิษฐานอยู่เรื่อย ๆ คำกระตุ้นเตือนคล้ายกันนี้มีอยู่ตลอดในพระคัมภีร์คริสเตียนภาคภาษากรีก แสดงให้เห็นว่าการตื่นตัวทางความเชื่อเป็นเรื่องสำคัญมากสำหรับคริสเตียนแท้—1คร 16:13; คส 4:2; 1ธส 5:6; 1ปต 5:8; วว 16:15
คุกเข่า: หรือ “ทรุดตัวลงกับพื้น” บันทึกเหตุการณ์เดียวกันที่ มธ 26:39 บอกว่าพระเยซู “ซบหน้าลง” คัมภีร์ไบเบิลพูดถึงท่าทางตอนอธิษฐานหลายแบบรวมถึงการยืนและคุกเข่าด้วย แต่คนที่อธิษฐานด้วยความรู้สึกที่แรงกล้ามาก ๆ อาจถึงกับนอนเหยียดยาวและซบหน้าลงกับพื้น
อับบา: คำฮีบรูหรืออาราเมอิก (ทับศัพท์เป็นภาษากรีก) มีอยู่ 3 ครั้งในพระคัมภีร์คริสเตียนภาคภาษากรีก (รม 8:15; กท 4:6) คำนี้แปลตรงตัวว่า “พ่อ” เป็นคำที่ผสมกันระหว่างคำว่า “ปะป๊า” ที่แสดงถึงความสนิทสนมกับคำว่า “คุณพ่อ” ที่แสดงถึงความนับถือ ดังนั้น คำว่า “อับบา” จึงเป็นคำเรียกที่ไม่เป็นทางการแต่ก็ยังแสดงถึงความเคารพนับถือ คำนี้เป็นคำแรก ๆ ที่เด็กหัดพูด แต่ในข้อเขียนภาษาฮีบรูและอาราเมอิกที่เก่าแก่มีการใช้คำนี้เมื่อลูกชายที่โตแล้วเรียกพ่อของเขาด้วย ดังนั้น คำนี้ไม่ใช่ตำแหน่ง แต่เป็นคำเรียกที่แสดงถึงความรัก การที่พระเยซูใช้คำนี้แสดงว่าท่านใกล้ชิดและไว้ใจพ่อของท่านมาก
พ่อครับ: คำว่า อับบา ทั้ง 3 ครั้งจะตามด้วยคำที่แปลจากคำกรีก ฮอ พาเทร์ ซึ่งมีความหมายตรงตัวว่า “พ่อ” หรือ “พ่อครับ”
ขอให้ถ้วยนี้ผ่านพ้นไปจากผม: ในคัมภีร์ไบเบิล คำว่า “ถ้วย” มักใช้ในความหมายเป็นนัยหมายถึงความต้องการของพระเจ้า หรือ “ส่วนแบ่งที่ให้” กับคนหนึ่ง (ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 20:22) พระเยซูคงต้องเป็นห่วงมากที่การตายของท่านในข้อหาหมิ่นประมาทและปลุกระดมจะทำให้ชื่อของพระเจ้าเสื่อมเสีย ความรู้สึกนี้กระตุ้นพระเยซูให้อธิษฐานขอให้ “ถ้วย” นี้ผ่านพ้นไปจากท่าน
ใจ: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:41
ร่างกาย: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:41
ง่วงมาก: เป็นสำนวนกรีกที่มีความหมายตรงตัวว่า “ตาหนักมาก” ซึ่งอาจแปลได้อีกว่า “ลืมตาไม่ขึ้น”
จูบท่านอย่างนุ่มนวล: คำกริยากรีกที่แปลว่า “จูบอย่างนุ่มนวล” ในข้อนี้อยู่ในรูปคำที่แสดงความรู้สึกมากกว่าคำว่า “จูบ” ใน มก 14:44 การที่ยูดาสทักทายพระเยซูอย่างอบอุ่นและเป็นมิตรแบบนี้ แสดงว่าเขาเป็นคนหลอกลวงและเสแสร้งอย่างมาก
สาวกคนหนึ่งที่ยืนอยู่ใกล้ ๆ: บันทึกเหตุการณ์เดียวกันที่ ยน 18:10 แสดงให้เห็นว่าซีโมนเปโตรเป็นคนชักดาบและทาสของมหาปุโรหิตมีชื่อว่ามัลคัส บันทึกของลูกา (22:50) และยอห์น (18:10) ให้รายละเอียดเพิ่มเติมด้วยว่าหูที่ขาดคือ “หูขวา”
ฟันทาสของมหาปุโรหิต: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ ยน 18:10
ชายหนุ่มคนหนึ่ง: มาระโกเป็นคนเดียวที่บันทึกเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในข้อ 51 และ 52 ชายหนุ่มนี้อาจหมายถึงตัวมาระโกเอง ถ้าเป็นอย่างนั้นก็แสดงว่ามาระโกเคยเจอกับพระเยซูบ้าง—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ชื่อหนังสือมาระโก
สลัดเสื้อคลุมทิ้ง: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 25:36
มหาปุโรหิต: ตอนที่ชาติอิสราเอลเป็นเอกราช มหาปุโรหิตจะอยู่ในตำแหน่งตลอดชีวิต (กดว 35:25) แต่ตอนที่ชาติอิสราเอลอยู่ภายใต้การปกครองของโรม ผู้ปกครองที่ได้รับอำนาจจากโรมมีสิทธิ์แต่งตั้งหรือปลดมหาปุโรหิตได้ มหาปุโรหิตที่เป็นหัวหน้าในการพิจารณาคดีพระเยซูคือเคยาฟาส (มธ 26:3, 57) เคยาฟาสมีความสามารถด้านการทูต เขาอยู่ในตำแหน่งมหาปุโรหิตนานกว่าคนอื่น ๆ ก่อนหน้าเขา เคยาฟาสได้รับการแต่งตั้งประมาณปี ค.ศ. 18 และดำรงตำแหน่งจนถึงประมาณปี ค.ศ. 36—ดูส่วนอธิบายศัพท์คำว่า “มหาปุโรหิต,” และภาคผนวก ข12 เพื่อจะเห็นตำแหน่งที่น่าจะเป็นบ้านของเคยาฟาส
ศาลแซนเฮดริน: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:59
คำให้การของพวกเขา . . . ไม่ตรงกัน: มาระโกเป็นผู้เขียนหนังสือข่าวดีเพียงคนเดียวที่บอกว่าพวกพยานเท็จที่กล่าวหาพระเยซูให้การไม่ตรงกัน
พระคริสต์: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 11:2
ข้างขวาของพระองค์ผู้มีฤทธิ์อำนาจ: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:64
ฉีกเสื้อ: เป็นท่าทางแสดงความโกรธ ดูเหมือนเคยาฟาสจะฉีกเสื้อด้านบนที่เป็นส่วนอกของเขาเพื่อโชว์ว่าเขาเป็นคนดีและโกรธมากที่พระเยซูพูดอย่างนั้น
ทายสิว่าใครทำ: คำกรีกที่แปลว่า “ทาย” แปลตรงตัวว่า “พยากรณ์” ถึงอย่างนั้นในข้อนี้คำนี้ไม่ได้หมายถึงการทำนาย แต่หมายถึงการบอกว่าใครเป็นคนตบโดยอาศัยการเปิดเผยจากพระเจ้า จากท้องเรื่องแสดงให้เห็นว่าคนที่สอบสวนพระเยซูปิดหน้าท่านไว้ และบันทึกเหตุการณ์เดียวกันที่ มธ 26:68 ทำให้รู้ว่าคำพูดเยาะเย้ยของพวกเขาแบบเต็มประโยคคือ “ไหนพระคริสต์ ทายมาสิว่าใครตบ?” ซึ่งเป็นการท้าให้พระเยซูที่ถูกปิดตาอยู่ทายว่าใครเป็นคนตบท่าน—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:68; ลก 22:64
โถงทางเข้า: หรือ “ทางเข้า”—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:71
สาบาน: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 26:74
ไก่ขัน: หนังสือข่าวดีทั้ง 4 เล่มพูดถึงเหตุการณ์นี้ แต่เฉพาะมาระโกเท่านั้นที่บอกว่าไก่ขันเป็นครั้งที่สอง (มธ 26:34, 74, 75; มก 14:30; ลก 22:34, 60, 61; ยน 13:38; 18:27) หนังสือมิชนาห์บอกว่ามีการเลี้ยงไก่ในกรุงเยรูซาเล็มสมัยพระเยซูซึ่งเป็นการสนับสนุนบันทึกนี้ในคัมภีร์ไบเบิล ไก่ที่พูดถึงในข้อนี้น่าจะขันก่อนเช้ามืด—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มก 13:35