การเพ่งดูโลก
ทศวรรษที่ไม่เกิดผล
คริสตจักรต่าง ๆ ในบริเตนได้ประกาศว่า นี่เป็น “ทศวรรษแห่งการเผยแพร่กิตติคุณ.” เดี๋ยวนี้ผ่านไปครึ่งทางแล้ว มีอะไรสัมฤทธิผลบ้าง? โฆษก ไมเคิล กรีน กล่าวไว้ในหนังสือพิมพ์เชอร์ช ไทมส์ ดังนี้: “เราเพิ่งเริ่มปรับกิตติคุณเพื่อตอบสนองคำถามที่สามัญชนตั้งขึ้น. ผมไม่เห็นหลักฐานถึงการที่คริสตจักรจะดำเนินการภายนอกกำแพงของเขาและออกไปท่ามกลางชุมชนพร้อมด้วยข่าวดี. . . . พวกเราแทบไม่มีผลกระทบต่อเยาวชนสมัยใหม่ที่ไม่ไปโบสถ์และนั่นเท่ากับประมาณ 86 เปอร์เซ็นต์ของหนุ่มสาวทั้งหมดในประเทศนี้.” เหตุใดจึงไร้ผลสำเร็จ? “เราโน้มน้าวให้ตนเองเชื่อว่า รูปแบบชีวิตของเราจะทำให้เรื่องนี้สัมฤทธิผลโดยไม่ต้องปริปาก. เราวิตกถึงการทำให้ใคร ๆ ขุ่นเคือง” กรีนกล่าว.
รถติดมหาศาล
ระบบทางหลวงของจีนพัฒนาไม่ทันกับเศรษฐกิจที่เติบโตอย่างรวดเร็วของประเทศ. รถอาจติดนานถึงสามวัน. โทสะพลุ่งขึ้นเมื่อการซ่อมถนนที่จำเป็นทำให้รถติดยาวหลายกิโลเมตร. จำเป็นต้องสับเปลี่ยนคนขับรถสำหรับการเดินทางที่โดยเฉลี่ยวิ่งได้ไม่ถึงแปดกิโลเมตรต่อชั่วโมงและใช้เวลาหลายวัน. การชนกันและการชกต่อยกันทำให้เสียเวลาเพิ่มขึ้น. ที่จริง “การขนส่งสินค้าตามระบบแม่น้ำหรือลำคลองโบราณเร็วกว่าการใช้ถนน” หนังสือพิมพ์เดอะ นิวยอร์ก ไทมส์ กล่าว. อย่างไรก็ตาม การจราจรที่เคลื่อนช้าก็เป็นการจัดสรรลูกค้าจำเป็นมาให้ชาวบ้านตามทางหลวง ผู้ซึ่ง “เปิดแผงน้ำอัดลมและไอศกรีม, ร้านอาหารฟาสต์ฟูด, กระทั่งซ่องโสเภณี เพื่อจะหาประโยชน์จากการที่รถติดจนไม่ขยับ.” แต่การทิ้งรถบรรทุกไว้โดยไม่เฝ้าดูเสี่ยงต่ออันตราย. พวกหัวขโมยยามค่ำคืนจะขโมยของจากรถบรรทุกและกระทั่งพยายามล้วงกระเป๋าคนขับรถที่หลับอยู่. “ขโมยที่เอาแตงโมไปได้หนึ่งหรือสองลูกตอนกลางดึก เป็นไปได้ว่าจะพบเขาในวันรุ่งขึ้นกำลังเร่ขายแตงโมสด ๆ เป็นชิ้น ๆ จากรถจักรยานให้คนขับรถบรรทุกที่หิวโหย” ไทมส์ ให้ข้อสังเกต.
กีฬากับอายุยืน
ชาวเยอรมันใช้จ่ายเงินเท่ากับ 625,000 ล้านบาทต่อปีสำหรับกีฬาหรือมากกว่า 7,500 บาทต่อคน. เงินนี้มีการจ่ายสำหรับ “เสื้อผ้า, อุปกรณ์, การฝึก, การเช่าสนามกีฬา, และค่าสโมสร” หนังสือพิมพ์นัสเอาอิเช นอยเอ เพรเซ รายงาน. ผู้คนมากกว่าสามล้านคนออกกำลังกายในสถานออกกำลัง และอีกหลายล้านคนไปวิ่งเหยาะ. ดังนั้น พวกนิยมกีฬาอาจมีชีวิตยืนยาวกว่าหรือดีกว่าคนที่อยู่กับบ้านหรือ? ไม่เสมอไป. หนังสือสรีรศาสตร์ของมนุษย์ (ภาษาเยอรมัน) กล่าวว่า “ที่จะพูดอย่างกว้าง ๆ ว่ากีฬาเป็นยาสุดวิเศษนั้นไม่ถูกต้องเลย.” เพราะเหตุใด? เพราะแต่ละปีชาวเยอรมันมากกว่า 1.5 ล้านคนไปหาแพทย์เนื่องจากได้รับบาดเจ็บจากการเล่นกีฬาซึ่งเกิดขึ้นระหว่างสันทนาการสุดสัปดาห์และช่วงหยุดพักร้อน. หนังสือนั้นแนะว่า การออกกำลังกายและกีฬามีประโยชน์ต่อสุขภาพเฉพาะ “ตราบเท่าที่การเสริมสุขภาพให้แข็งแรงไม่ถูกบั่นทอนโดยอุบัติเหตุหรือการบาดเจ็บเรื้อรังจากกีฬา.”
ไม่มีพันธะต้องพูดความจริง
การพิจารณาคดีในศาลสหรัฐไม่นานมานี้ได้ดึงดูดความสนใจสาธารณชนทั่วโลกและทำให้พวกผู้ชมฉงนงงงวย. “ขณะที่อัยการมีพันธะที่จะเสนอความจริง ทนายจำเลยกลับมีจุดมุ่งหมายที่ต่างออกไป” เป็นคำกล่าวของหนังสือพิมพ์เดอะ นิวยอร์ก ไทมส์. “งานของทนายจำเลยก็คือทำให้ลูกความของตนหลุดพ้นข้อหา, ทำให้คณะลูกขุนไม่สามารถตัดสินโดยมติเอกฉันท์ได้ (โดยใส่ความสงสัยตามสมควรในใจของลูกขุนแม้เพียงคนเดียว) หรือให้ถูกลงโทษด้วยข้อหาที่เบาที่สุด.” “พวกเขาไม่มีพันธะต้องรับประกันว่า การตัดสินพ้นผิดเป็นสิ่งที่ถูกต้อง” เป็นคำกล่าวของสตีเวน กิลเลอส์ อาจารย์สอนจรรยาบรรณกฎหมาย ณ คณะนิติศาสตร์มหาวิทยาลัยนิวยอร์ก. “พวกเราบอกกับคณะลูกขุนว่า การพิจารณาคดีเป็นการค้นหาความจริง และเราไม่เคยบอกพวกเขาว่า ทนายจำเลยมีพันธะจะหลอกเขา.” เมื่อ “เผชิญหน้ากับข้อเท็จจริงซึ่งบ่งชี้อย่างเด่นชัดว่าลูกความเป็นฝ่ายผิด บ่อยครั้งทนายความต้องกุเรื่องให้คณะลูกขุนพิจารณาเพื่อจะมองข้ามข้อเท็จจริงเหล่านั้นและลงมติให้พ้นข้อหา” ไทมส์ กล่าว. เกิดอะไรขึ้นเมื่อทนายความรู้ว่าลูกความของตนมีความผิดแต่ก็ยังยืนกรานที่จะเสี่ยงให้คณะลูกขุนตัดสิน? “เมื่อนั้นทนายความจะเข้าไปในศาลเหมือน เยอร์เรีย ฮีป ที่เปี่ยมด้วยความถ่อมใจแบบจอมปลอม และประกาศว่าตนเชื่ออย่างสนิทใจในเรื่องราวของลูกความว่าเป็นความจริงทั้ง ๆ ที่รู้ว่าผิด 100 เปอร์เซ็นต์” กิลเลอส์กล่าว.
ค่านิยมใหม่
เยาวชนรัสเซียรวมทั้งสังคมรัสเซียโดยรวมกำลังประสบวิกฤตการณ์เรื่องค่านิยม. การสำรวจความคิดเห็นซึ่งทำไม่นานมานี้ในเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก รัสเซีย พบว่า ทัศนะของเยาวชนเน้นความสำคัญเรื่อง “ค่านิยมทั่วไปซึ่งมนุษยชาติมีกัน—นั่นคือ สุขภาพ, ชีวิต, ครอบครัว, และความรัก รวมทั้งค่านิยมส่วนตัว เช่น ความสำเร็จ, อาชีพ, ความสะดวกสบาย, และความมั่นคงทางวัตถุ” หนังสือพิมพ์รัสเซียซังต์-ปีเตอร์บุร์กสกีเย รายงาน. ค่านิยมอื่น ๆ ที่มีความสำคัญรวมจุดอยู่ที่บิดามารดา, เงิน, สวัสดิการ, ความสุข, มิตรภาพ, และความรู้. น่าสนใจ การมีชื่อเสียงดีและการมีเสรีภาพส่วนตัวอยู่ในสองอันดับท้าย ๆ ในใจของเยาวชน. อะไรอยู่ในอันดับสุดท้าย? ความซื่อสัตย์. รายงานนั้นสรุปว่า “หากการโกหกมีอยู่รอบ ๆ ตัวเขา ดังนั้น ในใจของคนรุ่นที่กำลังเติบโต [ความซื่อสัตย์] จึงไร้ค่า.”
การปล้นอย่างอุกอาจ
ธนาคารในแคนาดา 1 ในทุก 7 แห่งถูกโจรปล้นในปี 1994—มีการปล้นสาขาของธนาคารต่อแต่ละแห่งบ่อยครั้งกว่าประเทศอื่นใด. แต่ในอิตาลีที่ซึ่ง 1 ในทุก 13 สาขาถูกจู่โจม โจรดูเหมือนหน้าด้านกว่าที่อื่น. โจรปล้นธนาคารชาวอิตาลีน้อยคนจะปลอมตัวหรือแม้แต่ใช้อาวุธให้ยุ่งยาก. บางคนแค่พูดขู่พนักงานรับจ่ายเงินในธนาคาร แล้วก็ได้เงินไป. โจรสองคนถึงกับใช้การสะกดจิต หนังสือพิมพ์ดิ อิโคโนมิสต์ รายงาน. โจรปล้นธนาคารในอิตาลียังทำแบบไม่เลิกรา: สาขาของธนาคาร 165 แห่งถูกปล้นสองครั้ง, 27 แห่งถูกปล้นสามครั้ง, และ 9 แห่งถูกปล้นสี่ครั้งระหว่างปีนั้น. จำนวนเงินโดยเฉลี่ยที่เอาไปได้จากการปล้นครั้งหนึ่ง ๆ ในปี 1994 น่ะหรือ? หกสิบเอ็ดล้านลีร์ (945,075 บาท) เป็นตัวเลขต่ำสุดตั้งแต่ปี 1987.
ข่าวจระเข้
ขากรรไกรจระเข้โบราณซึ่งเป็นฟอสซิลที่ขุดได้เมื่อไม่นานมานี้ “อาจเป็นตัวอย่างสัตว์กินหญ้าตัวแรกที่ทราบกัน” ในวงศ์จระเข้ วารสารเนเจอร์ รายงาน. แทนที่จะมีฟันแหลมยาวแบบจระเข้สมัยใหม่ซึ่งมนุษย์กลัวกันมากในปัจจุบัน จระเข้พันธุ์โบราณนี้มีฟันป้านซึ่งตามรายงานกล่าวว่าเหมาะสำหรับเคี้ยวหญ้ามากกว่า. มีสิ่งที่บ่งบอกว่าสัตว์ตัวนี้—ซึ่งค้นพบโดยนักวิจัยชาวจีนและแคนาดา ในมณฑลฮูเบ บนเนินเขาใกล้ฝั่งทิศใต้ของแม่น้ำแยงซีนั้น เป็นสัตว์ที่อยู่บนบกอีกด้วย ไม่ใช่สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ. ขนาดของมันหรือ? ความยาววัดได้ประมาณหนึ่งเมตร.
ความเครียดเพิ่มขึ้น
การศึกษาวิจัยเมื่อไม่นานมานี้ในริโอเดอจาเนโร บราซิล พบว่า มากกว่า 35 เปอร์เซ็นต์ของผู้ที่แสวงหาการรักษาทางแพทย์กำลังทนทุกข์กับความผิดปกติทางจิตใจหลายรูปแบบ วารสารเวชารายงาน. วารสารนั้นถาม ดร. จอร์เจ อัลเบอร์ตู คอสตา อี ซิลวา ผู้อำนวยการสุขภาพจิตแห่งองค์การอนามัยโลก (WHO) ว่า “ตัวเลขเหล่านี้จะอธิบายได้อย่างไร? โลกแย่ลงหรือผู้คนอ่อนแอลงทางด้านจิตใจ?” เขาตอบว่า “เราอยู่ในยุคที่มีการเปลี่ยนแปลงรวดเร็วอย่างยิ่ง ซึ่งทำให้เกิดความกังวลและความเครียดในระดับที่ไม่เคยพบมาก่อนในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ.” เขาอ้างว่า สาเหตุทั่วไปประการหนึ่งสำหรับความเครียดคือความรุนแรงที่มีดาษดื่นในริโอเดอจาเนโร. บ่อยครั้งสิ่งนี้ทำให้เกิดความเครียดจากความบอบช้ำที่ได้รับซึ่งเขาอธิบายว่า “มีผลกระทบต่อผู้คนเมื่อพวกเขาโดยทางหนึ่งทางใดได้ตกอยู่ในสถานการณ์ที่คุกคามชีวิต. ในช่วงกลางวันพวกเขาแสดงว่าขาดความรู้สึกปลอดภัยเกี่ยวกับทุกสิ่ง. ตอนกลางคืนเขาฝันร้าย ซึ่งเป็นการเผชิญเหตุการณ์ที่ทำให้ชีวิตของเขาตกอยู่ในอันตรายอีกครั้งหนึ่ง.”
ช่องว่างเรื่องสุขภาพ
ช่องว่างเรื่องสุขภาพระหว่างประเทศร่ำรวยและประเทศยากจนกำลังกว้างขึ้นเรื่อย ๆ. องค์การอนามัยโลก (WHO) กะประมาณว่า อายุเฉลี่ยที่คาดหมายได้ของผู้คนที่อาศัยในประเทศที่พัฒนาแล้วและเกิดที่นั่นด้วยคือ 76 ปี—เทียบกับ 54 ปีของคนในประเทศที่พัฒนาน้อยกว่า. ในปี 1950 การตายของทารกในประเทศยากจนมีมากกว่าประเทศร่ำรวยสามเท่า ปัจจุบันมากขึ้นเป็น 15 เท่า. พอถึงตอนปลายทศวรรษปี 1980 ในประเทศยากจน อัตราการตายเนื่องจากปัญหาแทรกซ้อนจากการคลอดบุตรมีมากกว่าประเทศร่ำรวยถึง 100 เท่า. WHO แจ้งว่า ปัจจัยที่มีส่วนก่อให้เกิดปัญหานี้ก็คือ ข้อเท็จจริงที่ว่ามีผู้คนน้อยกว่าครึ่งหนึ่งที่อยู่ตามประเทศยากจนจะมีโอกาสได้น้ำสะอาดและการสุขาภิบาล. สหประชาชาติแจ้งว่า จำนวนประเทศซึ่ง “พัฒนาน้อยที่สุด” เพิ่มจาก 27 ในปี 1975 เป็น 48 ประเทศ ในปี 1995. ทั่วโลกมีคนยากจน 1,300 ล้านคนและจำนวนนี้มีแต่จะเพิ่มขึ้น.