เล็บมือ—คุณสนใจดูแลมันไหม?
โดยผู้สื่อข่าว ตื่นเถิด! ในสวีเดน
ถ้ามีใครสักคนพูดกับคุณว่า “ขอฉันดูเล็บมือคุณหน่อยได้ไหม?” คุณจะมีปฏิกิริยาอย่างไร? คุณยินดีจะอวดเล็บที่มีการดูแลอย่างดี หรือคุณจะรีบเอามือไพล่หลังทันที? คุณอาจมีเหตุผลดีที่ไม่ให้เขาเห็นเล็บของคุณ. อาจเป็นเพราะเล็บไม่น่าดูพอที่จะอวดได้ หรือบางทีคุณอาจเป็นคนที่ชอบกัดเล็บ. การรู้จักกับโครงสร้างอันน่าพิศวงของเล็บมากขึ้นจะช่วยให้เรามองเห็นคุณค่าของเล็บได้ดีขึ้น ทั้งจะกระตุ้นให้เราสนใจดูแลเล็บเป็นอย่างดี.
เล็บของคุณส่วนใหญ่เป็นเซลล์ตายที่แข็งตัวซึ่งมีเคราตินโปรตีนที่มีลักษณะเส้นใยเป็นส่วนประกอบ. อัตราการงอกของเล็บมือแต่ละนิ้วและของแต่ละคนนั้นต่างกัน. เฉลี่ยแล้วเล็บงอกประมาณ 3 มิลลิเมตรต่อเดือน. ถ้าปล่อยให้งอกโดยไม่ตัดเลยเล็บอาจจะยาวมากทีเดียว. ตามรายงานในเดอะ กินเนส บุ๊ก ออฟ เวิลด์ เรกคอร์ด ปี 1998 บอกว่า ชายชาวอินเดียคนหนึ่งไว้เล็บมือข้างซ้ายทั้งห้าเล็บจนยาว วัดรวมกันได้ 574 เซนติเมตร. เฉพาะเล็บหัวแม่มือของเขาวัดได้ 132 เซนติเมตร.
โครงสร้างที่สลับซับซ้อน
เมื่อมองเผิน ๆ คุณอาจนึกว่าเล็บเป็นแค่แผ่นแข็งแผ่นหนึ่ง. ดังนั้น คุณคงรู้สึกประหลาดใจที่จะเรียนรู้ว่าเล็บอาจถือได้ว่ามีส่วนที่สำคัญ ๆ หลายส่วนที่มองเห็นได้ อีกทั้งที่คุณไม่สามารถมองเห็น. ให้เรามาดูโครงสร้างของเล็บกันชัด ๆ.
1. แผ่นเล็บ. ส่วนนี้เป็นโครงสร้างที่แข็ง ปกติแล้วเราเรียกว่าเล็บ. แผ่นเล็บประกอบด้วยสองชั้นซ้อนกัน คือชั้นบนและชั้นล่าง. เซลล์ของทั้งสองชั้นนี้เรียงอยู่ในรูปแบบที่ต่างกันและงอกเร็วช้าไม่เท่ากัน. ผิวด้านนอกของเล็บชั้นบนเรียบ ขณะที่ผิวด้านในเป็นลอนที่รับกันพอดีกับเนื้อใต้แผ่นเล็บซึ่งเป็นลอนเหมือนกัน. ลอนเหล่านี้มีลักษณะเฉพาะในแต่ละคน และอาจใช้เป็นวิธีหนึ่งในการชี้ตัวบุคคล.
2. ลูนูล. ส่วนนี้คือรูปจันทร์เสี้ยวสีขาวที่ฐานเล็บ. ไม่ใช่ทุกนิ้วมีลูนูลปรากฏให้เห็น. เล็บงอกขึ้นมาจากพื้นที่เล็ก ๆ ของเนื้อเยื่อที่ยังไม่ตายตรงฐานเล็บ ที่เรียกว่า เมทริกซ์ (โคนเล็บ). นี่คือส่วนสำคัญที่สุดของหน่วยเล็บ. ลูนูลคือจุดสิ้นสุดของโคนเล็บ และนั่นคือเล็บส่วนที่ยังไม่ตาย ซึ่งมองเห็นได้. ส่วนที่เหลือของแผ่นเล็บประกอบด้วยเซลล์ที่ตายแล้วทั้งสิ้น.
3. ขอบหนังรอบแผ่นเล็บ, ส่วนกลางและส่วนข้างเล็บ. ส่วนเหล่านี้หมายถึงหนังที่อยู่รอบแผ่นเล็บ. มันไม่ได้สิ้นสุดที่แผ่นเล็บ แต่ม้วนเข้าไปอยู่ข้างใต้และหุ้มแผ่นเล็บที่กำลังงอกขึ้นมา. หนังหุ้มเหล่านี้ป้องกันและรองรับบริเวณที่อยู่รอบ ๆ เล็บ.
4. เอโพนิคิอัม. นี่คือแถบหนังกระจิริดของหนังหุ้มซึ่งดูเหมือนไปสุดที่ฐานของแผ่นเล็บ. บางครั้งเรียกส่วนนี้ว่าหนังกำพร้า.
5. หนังกำพร้า. หนังกำพร้าจริง ๆ คือส่วนเล็ก ๆ ที่แผ่ลงไปใต้เอโพนิคิอัม. เป็นชั้นที่ไม่มีสีของหนังที่ลอกหลุดซึ่งยึดติดกับผิวของส่วนโคนเล็บ.
6. ปลายเล็บ. แผ่นเล็บส่วนที่งอกเลยปลายนิ้วมือ.
7. ไฮโพนิคิอัม. อยู่ใต้ปลายขอบเล็บ เนื้อเยื่อนี้เป็นซีลกันน้ำซึ่งป้องกันใต้แผ่นเล็บจากการติดเชื้อ.
ประโยชน์ของเล็บ
เล็บของเราใช้ประโยชน์ได้หลายทาง เช่น ใช้แคะ, แกะ, เกา. เล็บมีประโยชน์เมื่อปอกส้ม, แก้ปม, หรือใช้หยิบของชิ้นเล็ก. นอกจากนั้น เล็บมือยังรองรับและป้องกันปลายนิ้วซึ่งไวต่อความรู้สึก ทว่าบอบบาง.
ที่ไม่ควรมองข้ามคือความสำคัญด้านสุนทรียภาพของเล็บ. เล็บอาจสะท้อนว่าเรามีนิสัยที่ดี—หรือไม่ดี—ในเรื่องการแต่งตัว. เล็บมีบทบาทสำคัญในการออกท่าทางธรรมดา และถ้าเล็บได้รับการดูแลอย่างดี เล็บสามารถเสริมความงามให้กับมือของเรา. หากไม่มีเล็บ คงเป็นอุปสรรคแก่ชีวิตประจำวันของเรา และมือของเราก็คงดูราวกับว่าขาดอะไรบางอย่าง.
เล็บแข็งแรงอยู่ที่การดูแลอย่างถูกต้อง
ในเมื่อเล็บมือเป็นส่วนของร่างกายที่น่าพิศวง จึงสมควรได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม. ถ้ามีสิ่งผิดปกติร้ายแรงเกิดขึ้นกับเล็บของคุณ คุณควรไปพบหมอ. อันที่จริง ตรงปลายนิ้วของคุณนั่นแหละ อาจมีเครื่องบ่งชี้ว่าคุณมีปัญหาสุขภาพทางกายบางอย่าง. ถูกแล้ว กล่าวกันว่าการเจ็บป่วยทางกายบางอย่างสามารถวินิจฉัยได้จากการดูที่เล็บ.
การรับแคลเซียมหรือวิตามินเสริมช่วยให้เล็บแข็งแรงขึ้นไหม? ในการตอบคำถามนี้ ศาสตราจารย์โบ ฟอร์สลินด์ นักวิจัยเกี่ยวด้วยเรื่องเล็บ ณ สถาบันคาโรลินสกา ในเมืองสตอกโฮล์ม ประเทศสวีเดน บอกตื่นเถิด! ดังนี้: “ยังไม่มีหลักฐานที่จะให้การสนับสนุนแง่คิดดังกล่าว. การวิเคราะห์ปริมาณแคลเซียมที่มีอยู่ในเล็บปกติแสดงให้เห็นเพียงร่องรอยของธาตุนี้เท่านั้น.”
สิ่งที่ช่วยได้แน่นอนเพื่อรักษาเล็บของคุณให้แข็งแรงและนุ่มคือ น้ำ. ดังได้กล่าวก่อนหน้านี้ เล็บประกอบด้วยเคราติน. เคราตินที่มีลักษณะเส้นใยเหล่านี้ต้องการน้ำเพื่อคงความนุ่มไว้. ศาสตราจารย์ฟอร์สลินด์ยกตัวอย่างหนึ่งขึ้นมา “แม้ว่าเศษเล็บชิ้นหนึ่งอาจงอได้ตอนที่คุณเพิ่งตัดออก หากปล่อยเศษเล็บชิ้นเดียวกันนี้ให้แห้งเพียงชั่วข้ามคืน มันจะเปราะ.” ความชุ่มชื้นจะรักษาเล็บของคุณให้นุ่มและแข็งแรง. แต่ความชุ่มชื้นมาจากที่ไหน? แผ่นเล็บดูเหมือนว่าแน่นแข็ง ทว่าน้ำซึมผ่านได้. ความชุ่มชื้นจากส่วนใต้เล็บจะซึมผ่านแผ่นเล็บไปสู่ผิวนอกของเล็บแล้วก็ระเหยไป. เราอาจจะทำอะไรได้บ้างเพื่อป้องกันไม่ให้เล็บแห้งและบำรุงรักษาเล็บให้แข็งแรงอยู่เสมอ? ศาสตราจารย์ฟอร์สลินด์บอกว่า “การบำรุงด้วยน้ำมันทุกวันจะเป็นประโยชน์ต่อเล็บ.”
ดูแลการเติบโตและความงามของเล็บ
เนื่องจากเล็บงอกขึ้นมาจากโคน การดูแลส่วนนี้ของเล็บอย่างถูกวิธีเป็นสิ่งสำคัญ. การกระตุ้นโคนเล็บโดยใช้ครีมหรือน้ำมันนวดเป็นประจำจะเป็นประโยชน์ต่อแผ่นเล็บ. นอกเหนือจากนั้น การใส่น้ำมันสักหยดหนึ่งใต้ปลายเล็บก็ให้ประโยชน์เช่นกัน เพราะน้ำมันจะรักษาเล็บไม่ให้แห้งเปราะ.
วิธีที่คุณใช้ตะไบแต่งเล็บหรือตัดเล็บอาจทำให้เล็บแข็งแรงหรืออ่อนก็ได้. มีข้อแนะให้คุณใช้ตะไบถูเล็บจากด้านข้างเข้าหาส่วนกลาง. จำใส่ใจเสมอว่า การใช้ตะไบแต่งมุมเล็บจะทำให้เล็บฉีกง่าย. ทั้งนี้จะทำให้ปลายเล็บแหลม ซึ่งเป็นแบบที่ฉีกหรือหักได้ง่ายที่สุด เพราะด้านข้างเล็บไม่มีสิ่งรองรับ. ส่วนการไว้เล็บสั้นที่แข็งแรงนั้น มีข้อแนะนำให้คุณปล่อยเล็บด้านข้างให้งอกขึ้นไปตรง ๆ ประมาณ 1.5 มิลลิเมตร แล้วใช้ตะไบแต่งให้โค้งมนรับกับปลายนิ้ว.
ผู้หญิงบางคนอาจชอบไว้เล็บยาว. แต่นี่คือคำเตือน. เล็บที่ปล่อยยาวเกินไปอาจดึงดูดความสนใจเกินควร อีกทั้งยับยั้งคุณไว้จากการทำงานธรรมดา ๆ. ฉะนั้น ควรรักษาทัศนะที่สมดุลในเรื่องความยาวของเล็บ. ถ้าคุณทำเช่นนั้น เล็บของคุณจะเป็นสิ่งมีคุณค่าและสร้างความประทับใจที่ดีแก่คนอื่น.
ผู้เชี่ยวชาญบอกว่า อย่าใช้ของมีคมแคะเล็บ. ทั้งนี้อาจทำให้ไฮโพนิคิอัม เนื้อเยื่อใต้ปลายขอบเล็บได้รับความเสียหาย. เนื้อเยื่อนี้เป็นซีลปิดส่วนที่อยู่ข้างใต้เล็บอย่างสนิท. ถ้าบริเวณนี้ได้รับความเสียหาย เล็บอาจจะหลุดจากเนื้อที่อยู่ใต้เล็บและอักเสบ. ควรใช้แปรงอ่อน ๆ ทำความสะอาดซอกเล็บ.
เล็บที่แข็งแรงและสมบูรณ์ดีอาจเป็นผลสืบเนื่องจากปัจจัยทางพันธุกรรม. นั่นคือเหตุผลที่บางคนมีแผ่นเล็บแข็งแรงและนุ่ม ขณะที่คนอื่นมีเล็บที่แห้งหรือเปราะ. ไม่ว่าสภาพเล็บของคุณเป็นเช่นไร คุณสามารถ ปรับปรุงเล็บคุณได้ด้วยการดูแลรักษาอย่างเหมาะสมและเป็นประจำ. อันที่จริง การเข้าใจโครงสร้าง, หน้าที่, และการดูแลเล็บอย่างเหมาะสมจะช่วยให้คุณรู้วิธีปฏิบัติ. การใช้คำแนะนำดังกล่าวอย่างรอบคอบก็จะบังเกิดผลดี.
เล็บมือเป็นส่วนที่น่าพิศวงจริง ๆ ของร่างกายมนุษย์. โครงสร้างและหน้าที่ของเล็บเป็นพยานบ่งถึงสติปัญญาเฉลียวฉลาดที่อยู่เบื้องหลัง. กษัตริย์ดาวิดในโบราณกาลได้กล่าวอย่างถ่อมใจแสดงความนิยมชมชื่นต่อพระผู้สร้างของท่าน ดังบันทึกที่บทเพลงสรรเสริญ 139:14 (ล.ม.) ดังนี้: “ข้าพเจ้าจะสรรเสริญพระองค์ เพราะข้าพเจ้าถูกสร้างอย่างน่าพิศวงในวิธีที่น่าเกรงขาม. พระราชกิจของพระองค์เป็นที่น่าพิศวง ดังที่จิตวิญญาณของข้าพเจ้าตระหนักทีเดียว.”
[แผนภูมิหน้า 23]
(ดูรายละเอียดจากวารสาร)
1. แผ่นเล็บ;
2. ลูนูล;
3. ขอบหนังรอบแผ่นเล็บ; ส่วนกลางและส่วนข้างเล็บ;
4. เอโพนิคิอัม;
5. หนังกำพร้า;
6. ปลายเล็บ;
7. ไฮโพนิคิอัม;
8. โคนเล็บ;
9. ส่วนใต้แผ่นเล็บ