เรื่องที่ 6
สอนลูกให้เป็นคนดีมีศีลธรรม
ศีลธรรมคืออะไร?
คนมีศีลธรรม คือคนที่รู้ชัดเจนว่าอะไรถูกอะไรผิด เขาจะไม่ทำตามความรู้สึกที่เกิดขึ้นในตอนนั้น แต่จะทำตามหลักการที่ดีเสมอแม้ไม่มีใครเห็น
ทำไมการสอนลูกให้มีศีลธรรมถึงสำคัญ?
ทุกวันนี้เด็ก ๆ ได้รับข้อมูลที่ผิดเพี้ยนมากมายว่าอะไรถูกอะไรผิด ข้อมูลเหล่านั้นอาจมาจากเพื่อนที่โรงเรียน เพลงที่ฟัง หนังและรายการทีวีที่ดู ทั้งหมดนี้อาจทำให้เขาสงสัยว่าสิ่งที่เขาถูกสอนมามันถูกต้องไหม
เรื่องนี้เกิดขึ้นโดยเฉพาะกับวัยรุ่น หนังสือเกี่ยวกับการเลี้ยงลูกวัยรุ่น (Beyond the Big Talk) บอกว่า ช่วงเวลานั้น วัยรุ่น “ต้องเข้าใจว่าเขาจะถูกกดดันให้ทำสิ่งที่คนอื่นชอบ และพวกเขาต้องเรียนรู้ที่จะตัดสินใจตามมาตรฐานศีลธรรมของตัวเอง แม้นั่นจะทำให้เพื่อนไม่ชอบ” ดังนั้น คุณควรฝึกลูกตั้งแต่ก่อนเป็นวัยรุ่น
สอนลูกอย่างไรให้เป็นคนมีศีลธรรม?
สอนให้ชัดเจนว่าอะไรถูกอะไรผิด
คำแนะนำจากคัมภีร์ไบเบิล “ผู้ใหญ่ . . . ได้ฝึกใช้ความคิดจนแยกออกว่าอะไรถูกอะไรผิด”—ฮีบรู 5:14
ใช้คำที่ทำให้ลูกรู้ว่าอะไรถูกอะไรผิด ใช้เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในแต่ละวันเพื่อสอนความแตกต่างให้ลูกเห็น เช่น “นี่คือความซื่อสัตย์ แต่นี่คือไม่ซื่อสัตย์” “อย่างนี้เรียกว่าใจดี แต่นี่คือใจร้าย” “อย่างนี้คือมีน้ำใจ อย่างนี้คือเห็นแก่ตัว” ในที่สุด ลูกของคุณจะเรียนรู้ว่าสิ่งดีที่ควรทำคืออะไร และสิ่งไม่ดีที่ไม่ควรทำคืออะไร
อธิบายเหตุผลของการทำสิ่งที่ถูกและผิด เช่น คุณอาจถามลูกว่า การเป็นคนซื่อสัตย์ดีอย่างไร? ทำไมการโกหกทำให้เสียเพื่อน? ทำไมการขโมยถึงไม่ดี? คุณควรหาเหตุผลกับลูกเพื่อช่วยเขาให้พัฒนาความรู้สึกผิดชอบชั่วดี
เน้นประโยชน์ของการมีศีลธรรม คุณอาจสอนลูกว่า “ถ้าลูกซื่อสัตย์ คนอื่นก็จะไว้ใจลูก” หรือ “ถ้าลูกใจดี คนอื่นก็อยากจะเป็นเพื่อนกับลูก”
ทุกคนในครอบครัวต้องทำตามหลักศีลธรรมเดียวกัน
คำแนะนำจากคัมภีร์ไบเบิล “ทดสอบตัวเองอยู่เรื่อย ๆ เพื่อพิสูจน์ว่าพวกคุณเป็นคนอย่างไรจริง ๆ”—2 โครินธ์ 13:5
ถ้าทุกคนในครอบครัวทำตามหลักศีลธรรมเดียวกัน คุณก็จะพูดได้อย่างเต็มปากว่า . . .
“ครอบครัวเราไม่พูดโกหกนะลูก”
“เราไม่ทำร้ายคนอื่นหรือกรีดร้องใส่คนอื่น”
“เราไม่พูดกันแรง ๆ หรือพูดดูถูกคนอื่น”
ถ้าทุกคนทำอย่างนี้ ลูกก็จะไม่รู้สึกว่านี่เป็นแค่กฎที่ต้องทำตาม แต่นี่ทำให้คนอื่นเห็นชัดว่าครอบครัวเรามีมาตรฐานอย่างไร
คุยกับลูกบ่อย ๆ เกี่ยวกับหลักศีลธรรมของครอบครัว และใช้เหตุการณ์ต่าง ๆ ในแต่ละวันเพื่อสอนลูก คุณอาจเปรียบเทียบหลักศีลธรรมที่คุณสอนกับสิ่งที่สื่อต่าง ๆ นำเสนอ หรือที่ลูกได้ยินมาจากโรงเรียน คุณอาจถามลูกว่า “ถ้าเป็นลูก ลูกจะทำยังไง?” “ลูกคิดว่าครอบครัวเราจะทำยังไง?”
ช่วยลูกให้ทำตามหลักศีลธรรม
คำแนะนำจากคัมภีร์ไบเบิล “อย่าทำสิ่งที่รบกวนความรู้สึกผิดชอบชั่วดี”—1 เปโตร 3:16
ชมเชยเมื่อลูกทำดี ถ้าลูกทำสิ่งที่ดีก็ให้ชมเขาและอธิบายว่าสิ่งที่เขาทำดีอย่างไร เช่น คุณอาจบอกลูกว่า “พ่อภูมิใจที่ลูกซื่อสัตย์” และถ้าลูกมาสารภาพว่าเขาทำผิดบางอย่าง ให้คุณชมเขาด้วยความจริงใจว่าเขาเป็นคนซื่อสัตย์ แล้วค่อยอบรมสั่งสอนเขา
อบรมสั่งสอนเมื่อลูกทำผิด ช่วยลูกให้รับผิดชอบกับสิ่งที่เขาทำลงไป ลูกควรจะรู้ว่าเขาทำอะไร ผิด และสิ่งที่เขาทำต่างจากหลักศีลธรรมที่ครอบครัวยึดถืออย่างไร พ่อแม่บางคนไม่อยากทำให้ลูก ‘เสียใจ’ กับความผิดที่ได้ทำลงไป แต่การคุยกับลูกในเรื่องที่เขาทำผิดจะช่วยให้ลูกพัฒนาความรู้สึกผิดชอบชั่วดีที่จะคอยเตือนเขาว่าอะไรถูกอะไรผิด