ห้องสมุดออนไลน์ของวอชเทาเวอร์
ห้องสมุดออนไลน์
ของวอชเทาเวอร์
ไทย
  • คัมภีร์ไบเบิล
  • สิ่งพิมพ์
  • การประชุม
  • ห93 15/4 น. 19-24
  • ระวังดนตรีที่ให้โทษ

ไม่มีวีดีโอสำหรับรายการนี้

ขออภัย โหลดวีดีโอนี้ไม่ได้

  • ระวังดนตรีที่ให้โทษ
  • หอสังเกตการณ์ประกาศราชอาณาจักรของพระยะโฮวา 1993
  • หัวเรื่องย่อย
  • เรื่องที่คล้ายกัน
  • การ​ใช้​ดนตรี​ใน​ทาง​ที่​ผิด
  • ความ​จำเป็น​ที่​จะ​ต้อง​ระวัง
  • ดนตรี​แร็ป—ดนตรี​แนว​ขัด​ขืน​ดื้อดึง
  • เฮฟวีเมทัล—กามารมณ์, ความ​รุนแรง, และ​การ​บูชา​ซาตาน
  • การ​เก็บ​เกี่ยว​สิ่ง​ที่​คุณ​หว่าน
  • จง​เฝ้า​ระวัง
  • ดนตรีทำความเสียหายแก่ฉันได้จริง ๆ หรือ?
    ตื่นเถิด! 1993
  • คุณจะเลือกอย่างสุขุมไหม?
    ตื่นเถิด! 2011
  • ฉันจะรักษาดนตรีให้อยู่ในขอบเขตอันเหมาะสมได้อย่างไร?
    ตื่นเถิด! 1993
  • ฉันชอบดนตรี แต่จะไม่หลงใหลได้อย่างไร?
    คำถามที่หนุ่มสาวถาม—คำตอบที่ได้ผล เล่ม 2
ดูเพิ่มเติม
หอสังเกตการณ์ประกาศราชอาณาจักรของพระยะโฮวา 1993
ห93 15/4 น. 19-24

ระวัง​ดนตรี​ที่​ให้​โทษ

“ท่าน​ทั้ง​หลาย​จง​ระวัง​ให้​ดี​ใน​การ​ประพฤติ, อย่า​ให้​เหมือน​คน​อปัญญา. แต่​ให้​เหมือน​คน​มี​ปัญญา จง​ซื้อ​โอกาส​มา​ใช้ เพราะ​ว่า​บัด​นี้​เป็น​กาล​ที่​ชั่ว.”—เอเฟโซ 5:15, 16.

1. เหตุ​ใด​จึง​กล่าว​ได้​ว่า​ดนตรี​เป็น “ของ​ประทาน​จาก​พระเจ้า”?

“ดนตรี . . . เป็น​ของ​ประทาน​จาก​พระเจ้า.” ลูลู รัมเซ วิลเลย์​เขียน​อย่าง​นี้​ใน​หนังสือ​ดนตรี​พระ​คัมภีร์. นับ​แต่​โบราณ​กาล​มา บรรดา​ชาย​หญิง​ที่​เกรง​กลัว​พระเจ้า​ตระหนัก​ใน​ความ​รู้สึก​ดัง​กล่าว. โดย​ทาง​ดนตรี มนุษย์​แสดง​ออก​ซึ่ง​ความ​รู้สึก​อัน​ลึกซึ้ง—ความ​ยินดี, ความ​ทุกข์, ความ​โกรธ, และ​ความ​รัก. ดัง​นั้น ดนตรี​มี​บทบาท​สำคัญ​ใน​สมัย​พระ​คัมภีร์ เรื่อง​ดนตรี​มี​กล่าว​ใน​หนังสือ​ศักดิ์สิทธิ์​ตลอด​เล่ม.—เยเนซิศ 4:21; วิวรณ์ 18:22.

2. โดย​วิธี​ใด​ที่​มี​การ​ใช้​ดนตรี​สรรเสริญ​พระ​ยะโฮวา​ใน​สมัย​พระ​คัมภีร์?

2 ใน​การ​นมัสการ​พระ​ยะโฮวา​นั้น​เอง​ที่​ดนตรี​เคย​ถูก​ใช้​เพื่อ​จุด​ประสงค์​อัน​สูง​ส่ง​ที่​สุด.a ถ้อย​คำ​สดุดี​อัน​เลิศ​ลอย​ที่​สุด​ที่​เคย​ถวาย​แด่​พระเจ้า​ยะโฮวา​นั้น​แต่​เดิม​ที​ได้​แต่ง​เป็น​ทำนอง​เพลง. ดาวิด​ผู้​ประพันธ์​บทเพลง​สรรเสริญ​เขียน​ไว้​ว่า “ข้าพเจ้า​จะ​ร้อง​เพลง​ถวาย​สรรเสริญ​พระ​นาม​ของ​พระเจ้า.” (บทเพลง​สรรเสริญ 69:30) ดนตรี​ถูก​นำ​มา​ใช้​ใน​ยาม​ตริตรอง​อธิษฐาน​เพียง​ลำพัง. อาซาฟ​เขียน​อย่าง​นี้ “ข้าพเจ้า​ระลึก​ถึง​เพลง​ที่​เคย​ร้อง​ใน​เวลา​กลางคืน: ข้าพเจ้า​ตรึกตรอง​อยู่​ใน​ใจ; และ​จิตต์​ใจ​ของ​ข้าพเจ้า​ก็​ยิ่ง​คิด​มาก​ขึ้น.” (บทเพลง​สรรเสริญ 77:6) ภาย​ใน​วิหาร​ของ​พระ​ยะโฮวา มี​การ​จัด​ดนตรี​อย่าง​ขนาน​ใหญ่. (1 โครนิกา 23:1-5; 2 โครนิกา 29:25, 26) บาง​โอกาส กอง​บรรเลง​เครื่อง​ดุริยางค์​ถูก​จัด​เข้า​แถว​เป็น​ขบวน​ใหญ่ เช่น ใน​งาน​อุทิศ​พระ​วิหาร​มี​การ​ใช้​คน​เป่า​แตร 120 คน. (2 โครนิกา 5:12, 13) ไม่​มี​บันทึก​แจ้ง​ว่า​ดนตรี​อัน​สง่า​งาม​นั้น​มี​ทำนอง​อย่าง​ไร แต่​หนังสือ​ดนตรี​ใน​พระ​คัมภีร์ (ภาษา​อังกฤษ) ตั้ง​ข้อ​สังเกต​ดัง​นี้: “ไม่​ยาก​ที่​จะ​ออก​ความ​คิด​เห็น​ใน​เรื่อง​ผล​กระทบ​กว้าง ๆ ของ​การ​บรรเลง​ดนตรี​ใน​พระ​วิหาร ณ โอกาส​สำคัญ . . . หากเวลา​นี้​มี​คน​หนึ่ง​ท่ามกลาง​พวก​เรา​ได้​เข้า​ไป​อยู่​ใน​เหตุ​การณ์​นั้น​ก็​คง​เลี่ยง​ไม่​พ้น​ที่​จะ​ได้​รู้สึก​ถึง​ความ​น่า​ครั่นคร้าม​และ​ความ​สูง​ส่ง.”

การ​ใช้​ดนตรี​ใน​ทาง​ที่​ผิด

3, 4. ไพร่​พล​ของ​พระเจ้า​และ​ชน​นอก​รีต​เพื่อน​บ้าน​ของ​เขา​ได้​ใช้​ของ​ประทาน​ด้าน​ดนตรี​ใน​ทาง​ที่​ผิด​นั้น​โดย​วิธี​ใด?

3 อย่าง​ไร​ก็​ดี ใช่​ว่า​จะ​มี​การ​ใช้​ดนตรี​ใน​แนว​ทาง​อัน​สูง​ส่ง​ดัง​กล่าว​เสมอ​ไป. ณ ภูเขา​ซีนาย มี​การ​ใช้​ดนตรี​ปลุก​เร้า​การ​นมัสการ​รูป​โค​ทองคำ. (เอ็กโซโด 32:18) นอก​จาก​นี้ บาง​โอกาส​ดนตรี​เกี่ยว​ข้อง​กับ​พฤติกรรม​การ​ดื่ม​อย่าง​หัวราน้ำ​และ​กระทั่ง​การ​หา​กิน​เป็น​หญิง​โสเภณี​ด้วย​ซ้ำ. (บทเพลง​สรรเสริญ 69:12; ยะซายา 23:15) ชน​นอก​รีต​ที่​อยู่​รอบ ๆ ยิศราเอล​ก็​มี​ความ​ผิด​ไม่​ยิ่ง​หย่อน​กว่า​กัน​ที่​ได้​ใช้​ของ​ประทาน​จาก​พระเจ้า​ใน​ทาง​ที่​ผิด. พจนานุกรม​เกี่ยว​กับ​คัมภีร์​ไบเบิล​ของ​นัก​แปล (ภาษา​อังกฤษ) กล่าว​ว่า “ใน​โฟนิเซีย​และ​ซีเรีย​ดนตรี​ที่​นิยม​กัน​เกือบ​ทั้ง​หมด​สะท้อน​การ​นมัสการ​อิชทาร์ เทพ​ธิดา​แห่ง​การ​แพร่​พันธุ์. ดัง​นั้น เพลง​ที่​นิยม​กัน​มัก​จะ​เป็น​การ​เบิก​โรง​เข้า​สู่​การ​ปล่อย​เนื้อ​ปล่อย​ตัว​ทาง​เพศ.” ชาว​กรีก​สมัย​โบราณ​ก็​เช่น​เดียว​กัน​ใช้​ดนตรี​ประกอบ “การ​เต้น​รำ​ปลุก​ราคะ” ที่​นิยม​กัน.

4 ใช่​แล้ว ดนตรี​มี​อำนาจ​กระตุ้น, ดึงดูด​ใจ​คน, และ​มี​พลัง​จูง​ใจ. หลาย​สิบ​ปี​มา​แล้ว หนังสือ​ดนตรี​ใน​พระ​คัมภีร์ (ภาษา​อังกฤษ) เขียน​โดย​จอห์น สเตเนอร์ ถึง​กับ​บอก​ว่า “ไม่​มี​ศิลปะ​แขนง​ใด​จะ​เป็น​แรง​ชักจูง​จิตใจ​เผ่า​พันธุ์​มนุษย์​ใน​เวลา​นี้​ได้​มาก​เหมือน​ศิลปะ​การ​ดนตรี.” ดนตรี​ยัง​มี​พลัง​โน้ม​น้าว​จิตใจ​ใน​ทุก​วัน​นี้. ดัง​นั้น ดนตรี​ชนิด​ที่​ไม่​ดี​อาจ​เป็น​อันตราย​ได้​จริง ๆ ต่อ​เยาวชน​ที่​เกรง​กลัว​พระเจ้า.

ความ​จำเป็น​ที่​จะ​ต้อง​ระวัง

5. (ก) ดนตรี​มี​บทบาท​สำคัญ​มาก​เพียง​ไร​ใน​ชีวิต​ของ​วัยรุ่น​หลาย​คน? (ข) ทัศนะ​ของ​พระเจ้า​คือ​อย่าง​ไร​เกี่ยว​กับ​การ​ที่​คน​หนุ่ม​สาว​จะ​เพลิดเพลิน​กับ​ชีวิต​ของ​ตน?

5 ถ้า​คุณ​อยู่​ใน​วัย​หนุ่ม​สาว คุณ​ย่อม​รู้​ดี​ว่า​ดนตรี​มี​ความ​สำคัญ​เพียง​ใด​ต่อ​หลาย​คน​วัย​เดียว​กับ​คุณ—โดย​เฉพาะ​อย่าง​ยิ่ง ดนตรี​ป๊อบ​หรือ​ร็อก. เคย​มี​การ​เรียก​ดนตรี​ว่า​เป็น “ส่วน​หนึ่ง​ของ​ระบบ​การ​ย่อย​อาหาร​ของ​วัยรุ่น.” ประมาณ​กัน​ว่า ช่วง​หก​ปี​สุด​ท้าย​ใน​โรง​เรียน เยาวชน​ใน​ประเทศ​สหรัฐ​โดย​เฉลี่ย​ฟัง​ดนตรี​ร็อก​วัน​ละ​มาก​กว่า​สี่​ชั่วโมง! แน่​ล่ะ นั้น​แสดง​ถึง​การ​ขาด​ความ​สมดุล. ใช่​ว่า​ผิด​ที่​จะ​เพลิดเพลิน​กับ​บาง​สิ่ง​ซึ่ง​ทำ​ให้​คุณ​เป็น​สุข​สบาย​ใจ. เป็น​ที่​แน่นอน​ว่า พระ​ยะโฮวา พระ​ผู้​สร้าง​ดนตรี​ที่​ยัง​ความ​เบิกบาน​ใจ พระองค์​ย่อม​ไม่​คาด​หมาย​ให้​หนุ่ม​สาว​เป็น​คน​เจ้า​ทุกข์​หรือ​เงื่อง​หงอย. ที่​จริง พระองค์​ทรง​บัญชา​ไพร่​พล​ของ​พระองค์​ดัง​นี้: “ท่าน​ทั้ง​หลาย​ผู้​ชอบธรรม, จง​ชื่นชม​ยินดี​ใน​พระ​ยะโฮวา; และ​บรรดา​ผู้​ที่​มี​ใจ​เที่ยง​ตรง​จง​โห่​ร้อง​ยินดี​เถิด.” (บทเพลง​สรรเสริญ 32:11) พระ​คำ​ของ​พระองค์​มุ่ง​ไป​ที่​เยาวชน​ว่า “โอ้​ยุวชน​ยุวดี, จง​ชื่นชม​ยินดี​ใน​ปฐม​วัย​ของ​เจ้า, และ​ให้​จิตต์​ใจ​ของ​เจ้า​ทำ​ตัว​เจ้า​ให้​ชุ่ม​ชื่น​ใน​ปฐม​วัย​ของ​เจ้า.”—ท่าน​ผู้​ประกาศ 11:9.

6. (ก) ทำไม​เยาวชน​จึง​ต้อง​ระมัดระวัง​เมื่อ​เขา​เลือก​ดนตรี? (ข) เหตุ​ใด​ดนตรี​สมัย​นี้​เป็น​สิ่ง​น่า​รังเกียจ​มาก​กว่า​ดนตรี​สมัย​ก่อน?

6 อย่าง​ไร​ก็​ดี มี​เหตุ​ผล​อัน​ดี​ที่​คุณ​พึง​ระมัดระวัง​เมื่อ​จะ​เลือก​ฟัง​ดนตรี. อัครสาวก​เปาโล​กล่าว​ไว้​ที่​เอเฟโซ 5:15, 16 ดัง​นี้: “ท่าน​ทั้ง​หลาย​จง​ระวัง​ให้​ดี​ใน​การ​ประพฤติ, อย่า​ให้​เหมือน​คน​อปัญญา, แต่​ให้​เหมือน​คน​มี​ปัญญา จง​ซื้อ​โอกาส​มา​ใช้, เพราะ​ว่า​บัด​นี้​เป็น​กาล​ที่​ชั่ว.” หนุ่ม​สาว​บาง​คน​อาจ​คัดค้าน​ก็​ได้ อย่าง​เด็ก​สาว​คน​หนึ่ง​พูด​ว่า “บิดา​มารดา​ของ​เรา​ครั้ง​ยัง​เป็น​หนุ่ม​สาว​ก็​เคย​ฟัง​ดนตรี​ของ​ท่าน. ทำไม​เรา​จะ​ฟัง​ดนตรี​ของ​เรา​ไม่​ได้?” ดนตรี​หรือ​เพลง​บาง​ประเภท​ซึ่ง​บิดา​มารดา​ของ​คุณ​ชื่น​ชอบ​ตอน​มี​อายุ​วัย​เดียว​กับ​คุณ​ก็​อาจ​จะ​มี​ข้อ​ที่​น่า​ท้วง​ติง​เหมือน​กัน. ครั้น​พิจารณา​อย่าง​ถี่ถ้วน มาตรฐาน​หลาย​อย่าง​ซึ่ง​เคย​เป็น​ที่​นิยม​กัน​ได้​ปรากฏ​ว่า​เป็น​คำ​พูด​เสียดสี​มี​เลศ​นัย​ส่อ​ไป​ใน​ทาง​ผิด​ศีลธรรม. แต่​ซึ่ง​เมื่อ​ก่อน​เคย​เป็น​เพียง​การ​เกริ่น​ให้​รู้​โดย​นัย เดี๋ยว​นี้​พูด​กัน​อย่าง​โจ่งแจ้ง. ผู้​เขียน​ราย​หนึ่ง​ตั้ง​ข้อ​สังเกต​ดัง​นี้: “เวลา​นี้​พวก​เด็ก​ถูก​โจมตี​ด้วย​คำ​พูด​ที่​ชัด​แจ้ง​อย่าง​ที่​วัฒนธรรม​ของ​เรา​ไม่​เคย​พบ​เคย​เห็น.”

ดนตรี​แร็ป—ดนตรี​แนว​ขัด​ขืน​ดื้อดึง

7, 8. (ก) ดนตรี​แร็ป​คือ​อะไร และ​อะไร​ทำ​ให้​ดนตรี​ประเภท​นี้​เป็น​ที่​นิยม​อย่าง​กว้างขวาง? (ข) อาศัย​อะไร​ซึ่ง​พอ​จะ​ระบุ​ตัว​บุคคล​ที่​เกาะ​ติด​กับ​แนว​ชีวิต​แบบ​นิยม​ดนตรี​แร็ป?

7 ให้​เรา​นึก​ถึง​ความ​บ้า​คลั่ง​เกี่ยว​ด้วย​ดนตรี​แร็ป​ใน​ปัจจุบัน​เป็น​ตัว​อย่าง. ตาม​ข่าว​จาก​นิตยสาร​ไทม์ ดนตรี​แร็ป​กลาย​เป็น “การ​ปฏิวัติ​จังหวะ​ดนตรี​ครั้ง​ใหญ่​อัน​เป็น​ที่​รับรอง​ทั่ว​โลก” และ​นิยม​แพร่​หลาย​มาก​ใน​บราซิล, ยุโรป, ญี่ปุ่น, รุสเซีย, และ​ที่​สหรัฐ. บ่อย​ครั้ง ไม่​มี​ทำนอง เนื้อร้อง​ก็​ใช้​วิธี​พูด ไม่​มี​การ​ร้อง​เพลง ใช้​จังหวะ​กลอง​กระแทก​หนัก ๆ คลอ​เสียง​พูด. แต่​การ​ให้​จังหวะ​กระแทก​แรง​และ​รัว​ถี่ ๆ นั้น​ซึ่ง​ดู​เหมือน​เป็น​องค์​ประกอบ​สำคัญ​แห่ง​ความ​สำเร็จ​ของ​ดนตรี​แร็ป​ใน​เชิง​การ​ค้า. สาว​รุ่น​ชาว​ญี่ปุ่น​คน​หนึ่ง​บอก​ว่า “เมื่อ​ดิฉัน​ฟัง​ดนตรี​แร็ป​ดิฉัน​รู้สึก​ตื่นเต้น และ​ขณะ​เต้น​รำ​อยู่​นั้น​ฉัน​รู้สึก​เป็น​อิสระ.”

8 เนื้อร้อง​ที่​ใช้​ใน​ดนตรี​แร็ป—มัก​จะ​ปน​กัน​ระหว่าง​คำ​สบประมาท​กับ​คำ​สแลง—ดู​เหมือน​ว่า​เป็น​เหตุ​ผล​อีก​ข้อ​หนึ่ง​ที่​ทำ​ให้​ดนตรี​แร็ป​เป็น​ที่​นิยม. ไม่​เหมือน​เนื้อ​เพลง​ร็อก​แต่​เดิม​ซึ่ง​หลาย​เพลง​มัก​จะ​เกี่ยว​ข้อง​กับ​เรื่อง​รัก ๆ ใคร่ ๆ ของ​หนุ่ม​สาว บ่อย​ครั้ง​ดนตรี​แร็ป​ส่อ​ความ​หมาย​ไป​ใน​ทาง​ที่​จริงจัง​กับ​ชีวิต​มาก​กว่า. เพลง​แร็ป​บาง​เพลง​มี​เนื้อร้อง​ต่อ​ต้าน​ความ​อยุติธรรม, การ​แบ่ง​แยก​ผิว, และ​การ​ทารุณ​โหด​ร้าย​ของ​ตำรวจ. แต่​บาง​ครั้ง บท​ร้อง​รับใช้​ภาษา​หยาบ​แบบ​น่า​อัปยศ​อดสู​อย่าง​ยิ่ง. อีก​อย่าง​หนึ่ง ดู​เหมือน​แร็ป​เป็น​การ​ขัด​ขืน​ต่อ​มาตรฐาน​ของ​การ​แต่ง​กาย, การ​จัด​ทรง​ผม, และ​ศีลธรรม​ทาง​เพศ​อีก​ด้วย. ไม่​แปลก​ที่​ดนตรี​แร็ป​กลาย​เป็น​รูป​แบบ​ชีวิต​ไป​แล้ว. ผู้​ที่​ยึด​รูป​แบบ​ชีวิต​นี้​บ่ง​ชี้​ได้​โดย​กิริยา​ท่า​ทาง​อัน​โอ้อวด​ของ​เขา การ​ใช้​คำ​สแลง, และ​เครื่อง​แต่ง​กาย เช่น นุ่ง​กางเกง​ยีนส์​หลวม​โคร่งคร่าง, สวม​รอง​เท้า​ผ้า​ใบ​หุ้ม​ข้อ​ปล่อย​เชือก​รอง​เท้า​รุ่ย​ร่าย, ใส่​สร้อย​ทอง, สวม​หมวก​แก๊ป​และ​แว่น​ดำ.

9, 10. (ก) เยาวชน​ควร​คำนึง​ถึง​ปัจจัย​อะไร​ที่​จะ​ตัดสิน​ว่า “องค์​พระ​ผู้​เป็น​เจ้า​ยอม​รับ” ดนตรี​แร็ป​และ​รูป​แบบ​ชีวิต​ที่​นิยม​ดนตรี​แร็ป? (ข) เยาวชน​คริสเตียน​บาง​คน​ดู​เหมือน​จะ​ถือ​ว่า​อะไร​เป็น​เรื่อง​ไม่​สำคัญ?

9 ที่​เอเฟโซ 5:10, (ล.ม.) คริสเตียน​ได้​รับ​การ​กำชับ​ว่า “จง​ทำ​ให้​แน่​ใจ​ต่อ ๆ ไป​ว่า อะไร​เป็น​สิ่ง​ที่​องค์​พระ​ผู้​เป็น​เจ้า​ยอม​รับ.” ครั้น​พิจารณา​ชื่อเสียง​ที่​ดนตรี​แร็ป​ได้​สร้าง​ไว้​สำหรับ​ตัว​มัน​เอง คุณ​คิด​ว่า “องค์​พระ​ผู้​เป็น​เจ้า​ยอม​รับ” ไหม​หาก​คุณ​เกี่ยว​ข้อง​กับ​ดนตรี​ชนิด​นี้? เยาวชน​คริสเตียน​ต้องการ​เป็น​ที่​รู้​จัก​ใน​รูป​แบบ​ชีวิต​นี้​ไหม​ซึ่ง​แม้​ชาว​โลก​หลาย​คน​ก็​ไม่​ยอม​รับ? โปรด​สังเกต​วิธี​ที่​นัก​วิจารณ์​คน​หนึ่ง​พรรณนา​ถึง​การ​แสดง​ดนตรี​แร็ป​ว่า “นัก​ร้อง​เพลง​แร็ป​แข่งขัน​กัน​เพื่อ​ให้​เกิด​ภาพ​ลามก​สุด​ขีด​ด้วย​เนื้อร้อง​ที่​หยาบ​โลน​และ​บ่ง​บอก​เรื่อง​เพศ​อย่าง​ชัด​แจ้ง. . . . เหล่า​นัก​เต้น​ทั้ง​ชาย​และ​หญิง​ทำ​ท่า​ทาง​แบบ​การ​ร่วม​เพศ​บน​เวที.” เกี่ยว​กับ​การ​แสดง​คราว​หนึ่ง​ซึ่ง​พาด​หัว​ข่าว​ใหญ่ ผู้​สนับสนุน​รายการ​คอนเสิร์ต​พูด​ว่า “แทบ​ทุก​คำ​ที่​ออก​จาก​ปาก​ของ​พวก​เขา​เป็น​คำ​หยาบ​โลน​ทั้ง​นั้น.”

10 กระนั้น​ก็​ตาม การ​แสดง​ดนตรี​ใน​เย็น​วัน​นั้น​ดู​ไม่​ออก​ว่า​ต่าง​ไป​จาก​ดนตรี​แร็ป​โดย​ทั่ว​ไป. ผู้​อำนวย​การ​โรง​แสดง​คอนเสิร์ต​กล่าว​ดัง​นี้: “สิ่ง​ที่​คุณ​ฟัง​ก็​เป็น​ดนตรี​แร็ป​ธรรมดา​นี้​เอง—ประเภท​เดียว​กัน​กับ​ที่​คน​วัย​หนุ่ม​สาว​ซื้อ​หา​ได้​จาก​ร้าน​ค้า.” เป็น​เรื่อง​น่า​เศร้า​ที่​จะ​รายงาน​ว่า​ใน​จำนวน​ผู้​ที่​ชม​คอนเสิร์ต 4,000 กว่า​คน​นั้น มี​บาง​คนที่​อ้าง​ว่า​เป็น​พยาน​พระ​ยะโฮวา! ดู​เหมือน​บาง​คน​ไม่​ได้​ถือ​เป็น​เรื่อง​สำคัญ​ที่​ว่า​ซาตาน เป็น “ผู้​มี​อำนาจ​ครอบครอง​ใน​อากาศ.” มัน​ควบคุม “วิญญาณ [หรือ, ทัศนะ​ทาง​ใจ​ที่​ครอบ​งำ] ที่​ครอบครอง​อยู่​ใน​คน​ทั้ง​หลาย​ที่​ไม่​เชื่อ​ฟัง.” (เอเฟโซ 2:2) คุณ​จะ​รับใช้​เพื่อ​ผล​ประโยชน์​ของ​ผู้​ใด​ถ้า​คุณ​พัวพัน​กับ​ดนตรี​แร็ป​หรือ​มี​รูป​แบบ​ชีวิต​ที่​นิยม​ดนตรี​แร็ป? จริง​อยู่ เพลง​แร็ป​บาง​ชนิด​อาจ​มี​เนื้อร้อง​ที่​ไม่​น่า​เกลียด​ถึง​ขนาด​นั้น. แต่​สุขุม​รอบคอบ​ไหม​ที่​จะ​ปลูกฝัง​รสนิยม​สำหรับ​ดนตรี​ประเภท​ซึ่ง​ส่วน​ใหญ่​ขัด​ต่อ​มาตรฐาน​คริสเตียน?

เฮฟวีเมทัล—กามารมณ์, ความ​รุนแรง, และ​การ​บูชา​ซาตาน

11, 12. ดนตรี​เฮฟวีเมทัล​คือ​อะไร และ​อะไร​คือ​ลักษณะ​สำคัญ​อัน​น่า​รังเกียจ​ของ​มัน?

11 ดนตรี​ยอด​นิยม​อีก​ประเภท​หนึ่ง​ได้​แก่​เฮฟวีเมทัล. ดนตรี​เฮฟวีเมทัล​ไม่​ใช่​เพียง​แต่​เป็น​ฮาร์ด​ร็อก​ที่​เสียง​ดัง​มาก. รายงาน​ใน​วารสาร​แห่ง​สมาคม​แพทย์​อเมริกัน (ภาษา​อังกฤษ) แจ้ง​ว่า “ดนตรี​เฮฟวีเมทัล . . . เน้น​จังหวะ​สะท้อน​เสียง​ดัง​และ​มาก​ด้วย​คำ​ร้อง​ที่​ยกย่อง​ความ​เกลียด​ชัง, การ​กระทำ​ทารุณ, พฤติกรรม​ทาง​เพศ​ที่​เสื่อม​ทราม, และ​การ​บูชา​ซาตาน​เป็น​บาง​โอกาส.” เพียง​ชื่อ​อย่าง​เดียว​ของ​บาง​คณะ​ซึ่ง​ได้​รับ​ความ​นิยม​มาก​ก็​ส่อ​ถึง​ความ​เสื่อม​ทราม​ของ​ร็อก​ประเภท​นี้​อยู่​แล้ว. ชื่อ​ประกอบ​ด้วย​คำ​ต่าง ๆ เช่น “ยา​พิษ” “ปืน” และ “ความ​ตาย.” กระนั้น เฮฟวีเมทัล​ยัง​ดู​นิ่ม​กว่า​เมื่อ​เทียบ​กับ​ดนตรี​ร็อก​ประเภท​แทร็ชเมทัล​และ​เดทเมทัล—ดนตรี​อันดับ​รอง​ของ​ดนตรี​ประเภท​เฮฟวีเมทัล. ชื่อ​ของ​วง​เหล่า​นี้​ใช้​ศัพท์​แผลง ๆ เช่น “คน​กิน​เนื้อ​มนุษย์” และ “ชีวประวัติ​โดย​ย่อ​ของ​ผู้​ล่วง​ลับ.” หนุ่ม​สาว​ใน​หลาย​ประเทศ​อาจ​ไม่​ตระหนัก​ว่า ชื่อ​วง​เหล่า​นั้น​น่า​รังเกียจ​เพียง​ไร เนื่อง​จาก​ชื่อ​เหล่า​นั้น​เป็น​ภาษา​อังกฤษ​หรือ​ภาษา​อื่น.

12 ดนตรี​เฮฟวีเมทัล​เกี่ยว​โยง​ครั้ง​แล้ว​ครั้ง​เล่า​กับ​การ​ฆ่า​ตัว​ตาย​ของ​เด็ก​วัยรุ่น, โรค​ซึมเศร้า, และ​การ​ใช้​ยา​เสพย์ติด. การ​ที่​ดนตรี​ประเภท​นี้​เชื่อม​โยง​กับ​พฤติกรรม​ที่​รุนแรง​ทำ​ให้​ที่​ปรึกษา​รายการ​ทาง​วิทยุ​คน​หนึ่ง​ตั้ง​ชื่อ​ดนตรี​เฮฟวีเมทัล​ว่า “ดนตรี​ที่​นำ​มา​ใช้​ฆ่า​พ่อ​แม่.” ความ​เกี่ยว​พัน​กับ​การ​บูชา​ซาตาน​ซึ่ง​ทำ​ให้​พ่อ​แม่​หลาย​ราย—และ​พวก​เจ้าหน้าที่​ตำรวจ—รู้สึก​ตกใจ. นัก​สืบสวน​คน​หนึ่ง​ได้​อ้าง​ว่า​หนุ่ม​สาว​บาง​คน​ซึ่ง​ทำ​เล่น ๆ กับ​การ​บูชา​นมัสการ​ซาตาน ไป​พัวพัน​เข้า​กับ​ลัทธิ​ปีศาจ​โดย​ดนตรี​ประเภท​นี้. เขา​สรุป​ว่า “เด็ก​เหล่า​นี้​ไม่​รู้​ว่า​ตน​กำลัง​เข้า​ไป​พัวพัน​กับ​อะไร.”

13. การ​พา​ตัว​เข้า​ไป​เกี่ยว​พัน​กับ​ดนตรี​เฮฟวีเมทัล​นั้น​มี​อันตราย​อะไร?

13 อย่าง​ไร​ก็​ตาม เยาวชน​คริสเตียน​ควร “รู้​อุบาย​ของ [ซาตาน].” (2 โกรินโธ 2:11) สิ่ง​สำคัญ​ยิ่ง​คือ “เรา​มี​การ​ปล้ำ​สู้ . . . กับ​อำนาจ​วิญญาณ​ชั่ว​ใน​สวรรค์​สถาน.” (เอเฟโซ 6:12, ล.ม.) คง​เป็น​ความ​โง่​เขลา​เพียง​ใด​ที่​จะ​เชิญ​พวก​ปิศาจ​เข้า​มา​อยู่​ใน​ชีวิต​ของ​ตน​โดย​ทาง​ดนตรี​ที่​ตน​เลือก! (1 โกรินโธ 10:20, 21) ทว่า ดู​เหมือน​ว่า​เยาวชน​คริสเตียน​จำนวน​ไม่​น้อย​นิยม​ชม​ชอบ​ดนตรี​ประเภท​นี้. บาง​คน​ถึง​กับ​หลบ ๆ ซ่อน ๆ เพื่อ​จะ​ได้​ฟัง​ดนตรี​ตาม​รสนิยม​ที่​ตัว​เอง​ชอบ. เด็ก​สาว​คน​หนึ่ง​สารภาพ​ว่า “ดิฉัน​เคย​ฟัง​ดนตรี​เฮฟวีเมทัล บาง​ครั้ง​เกือบ​ตลอด​คืน. ดิฉัน​จะ​ซื้อ​วารสาร​แฟน​เพลง​เฮฟวีเมทัล​แล้ว​เก็บ​ซ่อน​ไว้​ใน​กล่อง​รอง​เท้า​ไม่​ให้​คุณ​พ่อ​คุณ​แม่​เห็น. ดิฉัน​โกหก​ท่าน. ดิฉัน​รู้​ว่า​พระ​ยะโฮวา​ไม่​ทรง​พอ​พระทัย​ที่​ดิฉัน​ทำ​อย่าง​นั้น.” เธอ​ได้​รับ​การ​ช่วย​ให้​คิด​อย่าง​ถูก​ต้อง​จาก​บทความ​หนึ่ง​ใน​วารสาร​ตื่นเถิด. อาจ​มี​หนุ่ม​สาว​อีก​สัก​กี่​คน​ที่​ยัง​คง​ติด​อยู่​กับ​บ่วง​ดนตรี​ดัง​กล่าว?

การ​เก็บ​เกี่ยว​สิ่ง​ที่​คุณ​หว่าน

14, 15. ทำไม​เรา​แน่​ใจ​ได้​ว่า​การ​ฟัง​ดนตรี​ที่​ให้​โทษ​เช่น​นั้น​จะ​มี​ผล​กระทบ​ใน​ทาง​ลบ? จง​ยก​ตัว​อย่าง​ประกอบ.

14 อย่า​ประเมิน​อันตราย​ที่​มา​จาก​ดนตรี​เช่น​นั้น​น้อย​ไป. จริง​อยู่ คุณ​อาจ​ไม่​คิด​จะ​ฆ่า​ใคร​หรือ​กระทำ​ผิด​ศีลธรรม​ทาง​เพศ​เพียง​เพราะ​คุณ​ฟัง​เพลง. กระนั้น​ก็​ดี พระ​ธรรม​ฆะลาเตีย 6:8 (ล.ม.) แจ้ง​ว่า “คน​ใด​ที่​หว่าน​โดย​คำนึง​ถึง​เนื้อหนัง​ของ​ตน​เอง​จะ​เกี่ยว​เก็บ​การ​เปื่อย​เน่า​จาก​เนื้อหนัง​นั้น.” การ​ฟัง​ดนตรี​แนว​โลกีย์, ส่อ​ความ​เป็น​เดรัจฉาน และ​กระทั่ง​เป็น​แบบ​ปิศาจ มี​แต่​จะ​กระทบ​กระทั่งคุณ​ใน​ทาง​ลบ​ทั้ง​สิ้น. (เทียบ​กับ​ยาโกโบ 3:15.) คำ​กล่าว​ของ​ศาสตราจารย์​ทาง​ดนตรี โจเซฟ สติวส์ซี ถูก​ยก​ขึ้น​มา​ดัง​นี้: “ดนตรี​ไม่​ว่า​ประเภท​ไหน​มี​ผล​กระทบ​ต่อ​อารมณ์, ความ​รู้สึก, ทัศนะ​และ​พฤติกรรม​ของ​เรา​อัน​เป็น​ผล​สืบ​เนื่อง . . . ใคร​ก็​ตาม​ที่​พูด​ว่า ‘ฉัน​ฟัง​ดนตรี​เฮฟวีเมทัล​ได้ แต่​มัน​ไม่​ก่อ​ผล​กระทบ​ฉัน​เลย’ นับ​ว่า​ผิด​ถนัด. ดนตรี​เฮฟวีเมทัล​มี​ผล​กะทบ​ผู้​คน​ต่าง​กัน ใน​ขนาด​หนัก​เบา​ต่าง​กัน​และ​ใน​แนว​ทาง​ต่าง​กัน.”

15 เยาวชน​คริสเตียน​คน​หนึ่ง​ยอม​รับ​ว่า “ผม​เคย​ติด​ใจ​หลงใหล​ดนตรี​แธร็ชเมทัล​อย่าง​เอา​เป็น​เอา​ตาย​จน​บุคลิก​ทุก​อย่าง​ใน​ตัว​ผม​เปลี่ยน​ไป​หมด.” หลัง​จาก​นั้น​ไม่​นาน​เขา​ก็​เริ่ม​ประสบ​ปัญหา​พัวพัน​กับ​ผี​ปิศาจ. “ใน​ที่​สุด ผม​ได้​กำจัด​แผ่น​เสียง และ​จึง​หลุด​พ้น​จาก​พวก​ปิศาจ.” เด็ก​หนุ่ม​อีก​คน​หนึ่ง​สารภาพ​ว่า “ดนตรี​ที่​ผม​เคย​ฟัง​จะ​เกี่ยว​ข้อง​กับ​ลัทธิ​ติด​ต่อ​วิญญาณ​ชั่ว, ยา​เสพย์ติด, หรือ​เรื่อง​เพศ. เด็ก​หนุ่ม​หลาย​คน​บอก​ว่า​มัน​ไม่​มี​ผล​กระทบ​พวก​เขา แต่​จริง ๆ แล้ว​มี​แน่. ตอน​นั้น​ผม​แทบ​จะ​ไม่​ได้​อยู่​ใน​แนว​ทาง​แห่ง​ความ​จริง.” สุภาษิต​ข้อ​หนึ่ง​ถาม​ดัง​นี้: “บุรุษ​ใด​เล่า​เมื่อ​เอา​ไฟ​ใส่​ที่​น่า​อก​ของ​ตน, เสื้อ​ผ้า​ของ​เขา​จะ​ไม่​ไหม้​หรือ?”—สุภาษิต 6:27.

จง​เฝ้า​ระวัง

16. อาจ​กล่าว​ได้​อย่าง​ไร​เกี่ยว​กับ​ผู้​ประพันธ์​เพลง​และ​ผู้​แสดง​ดนตรี​จำนวน​ไม่​น้อย​ใน​สมัย​ปัจจุบัน?

16 เปาโล​เขียน​ถึง​คริสเตียน​ใน​เมือง​เอเฟโซ​สมัย​โบราณ​ดัง​นี้: “ด้วย​เหตุ​นั้น ใน​นาม​ของ​องค์​พระ​ผู้​เป็น​เจ้า ข้าพเจ้า​จึง​บอก​และ​เป็น​พยาน​แก่​ท่าน​ทั้ง​หลาย​ว่า ท่าน​ไม่​ดำเนิน​อย่าง​นานา​ชาติ​อีก​ต่อ​ไป ซึ่ง​ดำเนิน​ด้วย​ความ​คิด​อัน​ไร้​ประโยชน์ ขณะ​ที่​เขา​อยู่​ใน​ความ​มืด​ทาง​จิตใจ​และ​เหินห่าง​ไป​จาก​ชีวิต​ซึ่ง​มา​จาก​พระเจ้า เนื่อง​ด้วย​ความ​โง่​เขลา​ซึ่ง​มี​อยู่​ใน​ตัว​เขา เนื่อง​ด้วย​การ​ขาด​สติ​ไม่​รู้​จัก​เหตุ​ผล​อัน​มี​อยู่​ใน​หัวใจ​ของ​เขา​ทั้ง​หลาย​นั้น.” (เอเฟโซ 4:17, 18, ล.ม.) เรื่อง​นี้​อาจ​กล่าว​ได้​ไหม​ถึง​พวก​นัก​ประพันธ์​เพลง​และ​นัก​แสดง​ดนตรี​สมัย​ปัจจุบัน​มิ​ใช่​หรือ? มาก​กว่า​ที่​แล้ว ๆ มา ดนตรี​ทุก​ชนิด​ส่อ​ให้​เห็น​อิทธิพล​ของ​ซาตาน​พญา​มาร “พระเจ้า​ของ​ระบบ​นี้.”—2 โกรินโธ 4:4, ล.ม.

17. เยาวชน​สามารถ​จะ​เลือก​หรือ​ทดสอบ​ดนตรี​ได้​โดย​วิธี​ใด?

17 เกี่ยว​กับ “สมัย​สุด​ท้าย” คัมภีร์​ไบเบิล​พยากรณ์​ว่า “คน​ชั่ว​และ​เจ้า​เล่ห์​จะ​กำเริบ​ชั่ว​ร้าย​มาก​ยิ่ง​ขึ้น.” (2 ติโมเธียว 3: 1, 13, ล.ม.) เช่น​นั้น​แล้ว ใน​การ​เลือก​ดนตรี คุณ​จะ​ต้อง​ระวัง​อย่าง​เข้มงวด​ยิ่ง​กว่า​แต่​ก่อน. บ่อย​ครั้ง ชื่อ​เพลง​ที่​น่า​รังเกียจ​ย่อม​แสดง​ให้​เห็น​ว่า​ไม่​เหมาะ​ที่​จะ​เป็น​ชุด​เพลง​ที่​เรา​เลือก​สรร​ไว้. โยบ 12:11 ถาม​ว่า “หู​มี​ไว้​สำหรับ​ฟัง​คำ​ไว้​ใคร่ครวญ, ดุจ​มี​ปาก​ไว้​สำหรับ​ชิม​ให้​รู้​รส​อาหาร​มิ​ใช่​หรือ?” ใน​ทำนอง​เดียว​กัน คุณ​สามารถ​จะ​รู้​จัก​ประเภท​ดนตรี​โดย​การ​ลอง​ฟัง​ตัว​อย่าง​เพื่อ​ประเมิน​ค่า​ดนตรี. ท่วง​ทำนอง​นั้น​ปลุก​เร้า​คุณ​ให้​เกิด​ความ​รู้สึก​แบบ​ไหน? ดนตรี​นั้น​ส่ง​เสริม​พฤติกรรม​อัน​บ้า​คลั่ง​และ​ใน​ทาง​เสื่อม​เสีย​ไหม เช่น น้ำใจ​ชอบ​เกลือกกลั้ว​กับ​การ​เสเพล​เฮฮา? (ฆะลาเตีย 5:19-21) เนื้อร้อง​ล่ะ​เป็น​อย่าง​ไร? ส่ง​เสริม​การ​ทำ​ผิด​ศีลธรรม​ทาง​เพศ, การ​ใช้​ยา​เสพย์ติด, หรือ​การ​ชั่ว​อื่น ๆ ไหม​ซึ่ง ‘แม้​เอ่ย​ชื่อ​ก็​น่า​อาย​อยู่​แล้ว?’ (เอเฟโซ 5:12) คัมภีร์​ไบเบิล​บอก​ว่า​การ​เช่น​นั้น​ไม่​บังควร​จะ “ให้​เอ่ย​ชื่อ” ท่ามกลาง​ไพร่​พล​ของ​พระเจ้า​เลย​โดย​ไม่​ต้อง​พูด​ถึง​จังหวะ​กลอง​และ​การ​ร้อง​ซ้ำ​ครั้ง​แล้ว​ครั้ง​เล่า. (เอเฟโซ 5:3) และ​ภาพ​ปก​แผ่น​เสียง​ล่ะ? ภาพ​เหล่า​นั้น​ส่อ​ไป​ใน​ทาง​ที่​เกี่ยว​กับ​ผี​ปิศาจ​หรือ​ปลุก​เร้า​ราคะ​ไหม?

18. (ก) เยาวชน​บาง​คน​อาจ​จะ​ต้อง​ทำ​การ​เปลี่ยน​แปลง​อะไร​ใน​เรื่อง​ดนตรี? (ข) เยาวชน​อาจ​ปลูกฝัง​รสนิยม​ทาง​ดนตรี​ที่​เป็น​ประโยชน์​มาก​ขึ้น​ได้​โดย​วิธี​ใด?

18 บาง​ที​คุณ​อาจ​จำเป็น​ต้อง​ทำ​การ​เปลี่ยน​แปลง​เมื่อ​คัดเลือก​ประเภท​ดนตรี. ถ้า​คุณ​มี​แผ่น​เสียง, เทป, และ​แผ่น​ดิสก์​ซึ่ง​เนื้อร้อง​เป็น​สิ่ง​ผิด​ศีลธรรม​และ​เกี่ยว​ข้อง​กับ​ผี​ปิศาจ คุณ​ควร​กำจัด​เสีย​ทันที. (เทียบ​กับ​กิจการ 19:19.) ทั้ง​นี้​ไม่​หมาย​ความ​ว่า​คุณ​ไม่​อาจ​ชื่นชม​การ​ดนตรี ไม่​ใช่​ดนตรี​ยอด​นิยม​ทุก​ประเภท​เป็น​ที่​น่า​รังเกียจ. นอก​จาก​นี้ หนุ่ม​สาว​บาง​คน​ได้​เรียน​รู้​ที่​จะ​แผ่​ขยาย​รสนิยม​ของ​ตน​ทาง​ดนตรี​และ​เวลา​นี้​พวก​เขา​ชื่นชม​ดนตรี​คลาสสิก, ดนตรี​โฟล์ก, ดนตรี​แจ๊ส​ที่​ฟัง​สบาย ๆ, และ​ดนตรี​ประเภท​อื่น​หลาย​รูป​แบบ. เทป​เพลง​ราชอาณาจักร ได้​ช่วย​คน​หนุ่ม​สาว​หลาย​คน​ให้​มี​รสนิยม​ใน​ด้าน​ดนตรี​ออ​เค​สต​รา​ซึ่ง​ก่อ​ร่าง​สร้าง​ขึ้น.

19. เหตุ​ใด​จึง​เป็น​สิ่ง​สำคัญ​ที่​จะ​จัด​ดนตรี​ให้​อยู่​ใน​อันดับ​ที่​เหมาะ​สม?

19 ดนตรี​เป็น​ของ​ประทาน​จาก​พระเจ้า. แต่​สำหรับ​หลาย​คน ดนตรี​กลาย​เป็น​สิ่ง​ครอบ​งำ​ที่​ไม่​ก่อ​คุณประโยชน์. คน​เหล่า​นี้​ก็​คล้าย​กับ​ชาว​ยิศราเอล​โบราณ​ซึ่ง​ชอบ​เล่น “มี​พิณ, ขลุ่ย, ฉาบ, ปี่, . . . แต่​เขา​ไม่​เอา​ใจ​ใส่​ต่อ​กิจการ​ของ​พระ​ยะโฮวา.” (ยะซายา 5:12) จง​ตั้ง​ความ​มุ่ง​หมาย​ของ​คุณ​ที่​จะ​ให้​ดนตรี​อยู่​ใน​อันดับ​ที่​เหมาะ​สม​และ​จัด​เอา​กิจการ​ของ​พระ​ยะโฮวา​เป็น​กิจกรรม​ซึ่ง​คุณ​ต้อง​เอา​ใจ​ใส่​เป็น​ประการ​สำคัญ. จง​เลือก​ดนตรี​อย่าง​พิถีพิถัน​และ​ด้วย​ความ​ระมัดระวัง. เมื่อ​ทำ​เช่น​นั้น คุณ​สามารถ​จะ​ใช้​ของ​ประทาน​นี้​จาก​พระเจ้า​ใน​ทาง​ที่​ถูก—ไม่​ใช่​ใน​ทาง​ผิด.

[เชิงอรรถ]

a ดู​เหมือน​ว่า​ชน​ชาติ​ยิศราเอล​เก่ง​เป็น​เยี่ยม​ทาง​ศิลปะ​การ​ดนตรี. ประติมากรรม​อัสซีเรีย​ชิ้น​หนึ่ง​มี​ลวด​ลาย​แสดง​กษัตริย์​เซนเฮริบ​ออก​คำ​สั่ง​ให้​กษัตริย์​ฮิศคียา​จัด​ส่ง​นัก​ดนตรี​ชาว​ยิศราเอล​เป็น​บรรณาการ. พจนานุกรม​ดนตรี​กับ​นัก​ดนตรี​เรียบเรียง​โดย​โกรฟ (ภาษา​อังกฤษ) ระบุ​ว่า “การ​บังคับ​ให้​ส่ง​นัก​ดนตรี​เป็น​บรรณาการ . . . แท้​จริง​เป็น​เรื่อง​ผิด​ปกติ.”

คุณ​จำ​ได้​ไหม?

▫ เหตุ​ใด​พูด​ได้​ว่า​ดนตรี​เป็น​ของ​ประทาน​จาก​พระเจ้า?

▫ สมัย​โบราณ​มี​การ​ใช้​ดนตรี​ใน​ทาง​ผิด​โดย​วิธี​ใด?

▫ ดนตรี​ประเภท​แร็ป​และ​เฮฟวีเมทัล​เป็น​อันตราย​ต่อ​เยาวชน​คริสเตียน​อย่าง​ไร?

▫ เยาวชน​คริสเตียน​จะ​ระมัดระวัง​อย่าง​ไร​ใน​การ​เลือก​ดนตรี?

[รูปภาพ​หน้า 23]

ใน​สมัย​พระ​คัมภีร์ บ่อย​ครั้ง​มี​การ​ใช้​ดนตรี​เป็น​วิธี​การ​สรรเสริญ​พระ​ยะโฮวา

    หนังสือภาษาไทย (1971-2026)
    ออกจากระบบ
    เข้าสู่ระบบ
    • ไทย
    • แชร์
    • การตั้งค่า
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • เงื่อนไขการใช้งาน
    • นโยบายการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล
    • การตั้งค่าความเป็นส่วนตัว
    • JW.ORG
    • เข้าสู่ระบบ
    แชร์