เหตุใดเป็นเรื่องยากจริง ๆ ที่จะขอโทษ?
เมื่อเดือนกรกฎาคม ปี 2000 สภานิติบัญญัติแห่งรัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐ ได้ผ่านกฎหมายที่มุ่งจะปลดเปลื้องความรับผิดชอบจากคนเราหากเขาแสดงความเห็นอกเห็นใจต่อบุคคลที่ได้รับบาดเจ็บในอุบัติเหตุซึ่งตัวเขาเองมีส่วนพัวพันด้วย. ทำไมมีการออกกฎหมายเช่นนั้น? เป็นที่สังเกตว่าเมื่อมีอุบัติเหตุที่ทำให้เกิดการบาดเจ็บหรือความเสียหาย ผู้คนมักลังเลที่จะแสดงการขอโทษเพราะเกรงว่าการทำเช่นนี้จะถูกตีความในศาลว่าเป็นการยอมรับความผิด. ในอีกด้านหนึ่ง คนเหล่านั้นที่รู้สึกว่าตนเองควรได้รับการขอโทษทันทีอาจอารมณ์เสีย และอุบัติเหตุเล็กน้อยอาจกลายเป็นข้อพิพาทใหญ่โต.
แน่นอน ไม่จำเป็นต้องขอโทษสำหรับอุบัติเหตุที่ไม่ใช่ความผิดของคุณ. และอาจมีบางครั้งที่แนวทางอันสุขุมคือระมัดระวังในสิ่งที่คุณพูด. สุภาษิตเก่าแก่กล่าวว่า “การพูดมากมักมีความผิด; แต่ผู้ที่ยับยั้งริมฝีปากของตนย่อมประพฤติเป็นคนมีปัญญา.” (สุภาษิต 10:19; 27:12) กระนั้น คุณก็อาจเป็นคนสุภาพและให้ความช่วยเหลือได้.
แต่เป็นความจริงมิใช่หรือที่หลายคนได้เลิกขอโทษ แม้แต่เมื่อไม่เกี่ยวข้องกับคดีฟ้องร้อง? ที่บ้านภรรยาอาจคร่ำครวญว่า ‘สามีของฉันไม่เคยขอโทษเลยไม่ว่าเรื่องใด ๆ.’ ในที่ทำงานหัวหน้าคนงานอาจบ่นว่า ‘ลูกน้องของผมไม่ยอมรับความผิดพลาดของตัวเอง และพวกเขาไม่ค่อยจะพูดว่าขอโทษ.’ ที่โรงเรียนครูอาจรายงานว่า ‘พวกเด็กไม่ได้รับการอบรมให้กล่าวคำขอโทษ.’
เหตุผลประการหนึ่งที่คนเราลังเลในการขอโทษอาจเป็นเพราะกลัวถูกปฏิเสธ. เนื่องจากคิดกังวลว่าจะได้รับการปฏิบัติอย่างเย็นชา เขาจึงอาจไม่แสดงออกมาว่าตัวเองรู้สึกอย่างไรจริง ๆ. ที่จริง คนที่ได้รับความเสียหายอาจหลบเลี่ยงคนที่ทำให้ตนเสียหายไปเลย ทำให้การคืนดีกันเป็นเรื่องยากจริง ๆ.
การขาดความห่วงใยต่อความรู้สึกของคนอื่นอาจเป็นสาเหตุอีกประการหนึ่งที่บางคนลังเลในการขอโทษ. เขาอาจหาเหตุผลว่า ‘การขอโทษไม่ได้ลบล้างความผิดที่ฉันได้ทำไป.’ ยังมีบางคนอีกที่ลังเลที่จะพูดว่าขอโทษ เนื่องจากคิดถึงผลที่อาจเกิดขึ้น. พวกเขาสงสัยว่า ‘ฉันจะต้องรับผิดชอบและถูกเรียกร้องให้ชดใช้ค่าเสียหายไหม?’ อย่างไรก็ดี อุปสรรคใหญ่ที่สุดในการยอมรับความผิดพลาดก็คือความหยิ่ง. คนที่หยิ่งเกินกว่าจะพูดคำว่า “ฉันขอโทษ” โดยเนื้อแท้แล้วอาจคิดว่า ‘ฉันไม่อยากเสียหน้าโดยการยอมรับความผิดของตัวเอง. นั่นจะเป็นการลดฐานะของฉันลง.’
จะด้วยสาเหตุใดก็ตาม หลายคนพบว่าคำกล่าวขอโทษเป็นคำที่พูดยาก. แต่จำเป็นจริง ๆ ไหมที่จะขอโทษ? ผลประโยชน์จากการขอโทษคืออะไร?
[ภาพหน้า 3]
“พวกเด็กไม่ได้รับการอบรมให้กล่าวคำขอโทษ”
[ภาพหน้า 3]
“ลูกน้องของผมไม่ยอมรับความผิดพลาดของตัวเอง”
[ภาพหน้า 3]
“สามีของฉันไม่เคยขอโทษเลย”