จากผลเล็กจิ๋วกลายเป็นต้นโอ๊กที่สูงตระหง่าน
• ผลโอ๊กเล็ก ๆ ร่วงหลุดจากต้นลงสู่พื้นดิน. กระรอกที่วิ่งวุ่นเอาผลไปฝังไว้แต่แล้วก็ลืม. เมล็ดจึงงอกขึ้นมา. เมื่อเวลาผ่านไป มันก็กลายเป็นต้นโอ๊กที่สูงใหญ่. ต้นโอ๊กเป็นพรรณไม้ป่าประจำถิ่นที่สูงใหญ่และแข็งแรงที่สุดของบริเตน.
ต้นโอ๊กมีชื่อเสียงมานานในประวัติศาสตร์และในเรื่องเล่าปรัมปรา. มันยืนต้นอยู่ได้นานกว่าหนึ่งพันปี. บางต้นสูงถึง 40 เมตร! โอ๊กเก่าแก่เป็นที่น่าเกรงขามเนื่องจากลำต้นที่มีขนาดมหึมาและกิ่งก้านสาขาที่แผ่กว้าง. บริเตนมีต้นโอ๊กพันธุ์พื้นเมืองสองชนิด แต่ทั่วโลกมีประมาณ 450 ชนิด. เอกลักษณ์ของต้นโอ๊กก็คือผลเล็ก ๆ ของมันนั่นเอง.
ต้นโอ๊กเป็นที่อาศัยของสัตว์ป่าและแมลงนานาชนิด มากกว่าต้นไม้ชนิดอื่น ๆ ในบริเตน. หนอนผีเสื้อหลายชนิดชอบกินใบอ่อนของต้นโอ๊กที่ผลิในช่วงฤดูร้อน. แต่ต้นไม้ก็มีวิธีป้องกันตัวเอง. ใบแก่จะมีสารแทนนินซึ่งรสชาติไม่อร่อย.
ทุกส่วนของต้นโอ๊กมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่. นกและแมงมุมหลายชนิดชอบมากินแมลงมากมายที่อาศัยอยู่บนต้น. ด้วงเจาะเข้าไปใต้เปลือกไม้หนาซึ่งแตกเป็นร่อง. นกเค้าแมวและฝูงค้างคาวอาศัยอยู่ในโพรงไม้. สัตว์เล็ก ๆ เช่น หนู, กระต่าย, แบดเจอร์, และหมาจิ้งจอกซ่อนตัวอยู่ตามหว่างรากไม้.
ต้นโอ๊กมีวิธีกำจัดใบและผลของมัน. ทุกปี ใบไม้ราว ๆ 250,000 ใบร่วงจากต้นโอ๊กที่โตเต็มที่แล้ว. เห็ดราและแบคทีเรียย่อยสลายเศษใบไม้และช่วยให้สารอาหารกลับคืนสู่ดิน. บางปี ต้นโอ๊กจะออกผลถึง 50,000 ผล. ส่วนใหญ่นกและสัตว์จะกินผลเหล่านั้น. ปลวกมอดและด้วงจะขจัดไม้ที่ตายแล้ว ส่วนเห็ดราจะกินเปลือกไม้.
ไม้โอ๊กมีความแข็งแรงทนทานมาก. ผู้คนนิยมนำไปสร้างบ้านและเครื่องเรือนคุณภาพเยี่ยม. ไม้โอ๊กเหมาะสำหรับการทำถังหมักเบียร์และเหล้าองุ่น. และเรือไม้โอ๊กที่แข็งแรงได้เสริมกองทัพเรืออังกฤษให้แผ่อิทธิพลเหนือน่านน้ำทั้งหลายเป็นเวลาหลายปี.
ไม้โอ๊กยังคงคุณค่าอย่างมากในปัจจุบัน. ทิวทัศน์ของบริเตนจะขาดต้นโอ๊กไปไม่ได้ และเหมาะสมแล้วที่มีการยกย่องต้นโอ๊กเนื่องจากมันแข็งแรง, ทนทาน, และเป็นที่พักพิงของมวลสัตว์น้อยใหญ่. จากผลเล็กจิ๋วกลายเป็นต้นโอ๊กที่สูงตระหง่าน—สิ่งน่าพิศวงอีกอย่างหนึ่งของการสร้าง!
[ภาพหน้า 18]
โอ๊กยืนต้นอยู่ได้นานกว่าหนึ่งพันปี มีความสูงถึง 40 เมตร และลำต้นมีเส้นรอบวงยาวกว่า 12 เมตร
[ที่มาภาพหน้า 18]
Tree: © John Martin/Alamy; acorn: © David Chapman/Alamy