พระนามของพระเจ้ายะโฮวาในวิหารของชาวอียิปต์
พระนามของพระเจ้า ยะโฮวาหรือยาห์เวห์ ซึ่งจารึกไว้ที่อื่นนอกเหนือจากคัมภีร์ไบเบิลมีอายุย้อนหลังไปนานแค่ไหน? ผู้เชี่ยวชาญบางคนตอบอย่างมั่นใจว่า ตั้งแต่ศตวรรษที่ 14 ก่อนสากลศักราชแล้ว. เหตุใดพวกเขาจึงกล่าวเช่นนั้น?
เมื่อถึงประมาณปี 1370 ก่อน ส.ศ. ชาวอียิปต์ได้พิชิตดินแดนต่าง ๆ มาแล้วมากมาย. ฟาโรห์อาเมนโฮเทป (อัมมีโนฟิส) ที่ 3 ผู้ปกครองอียิปต์ในเวลานั้นได้สร้างวิหารอันโอ่อ่าแห่งหนึ่งที่โซเลบ ในนูเบีย ซึ่งปัจจุบันรู้จักกันว่าซูดาน. เมื่อนักโบราณคดีค้นพบวิหารนี้ พวกเขาได้พบอักษรภาพของชาวอียิปต์ซึ่งดูเหมือนว่าตรงกับอักษรฮีบรูสี่ตัว ยฮวฮ หรือยะโฮวาอยู่ด้วย. อักษรภาพที่พบนี้มีอายุเก่าแก่กว่าศิลาจารึกของชาวโมอาบถึง 500 ปี ซึ่งแต่เดิมเคยเชื่อกันว่าเป็นศิลาเก่าแก่ที่สุดที่มีพระนามพระเจ้าจารึกอยู่. ทำไมพระนามของพระเจ้าแห่งคัมภีร์ไบเบิลจึงดูเหมือนว่าจารึกอยู่ในวิหารของชาวอียิปต์?
“ดินแดนชาซูแห่งยาฮู”
ฟาโรห์อาเมนโฮเทปที่ 3 ได้อุทิศวิหารที่เขาสร้างให้แก่เทพเจ้าอามุน-รา. วิหารแห่งนี้ยาวประมาณ 120 เมตรและตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำไนล์. อักษรภาพของชาวอียิปต์ที่ประดับอยู่ที่โคนเสาในห้องหนึ่งของวิหารแห่งนี้มีรายชื่อดินแดนต่าง ๆ ที่อาเมนโฮเทปอ้างว่าพิชิตได้. แต่ละดินแดนแทนด้วยภาพของนักโทษหนึ่งคนที่ถูกมัดมือไพล่หลังและถือโล่ซึ่งจารึกชื่อดินแดนหรือเผ่าพันธุ์ของตน. มีภาพนักโทษหลายคนแทนหลายดินแดนที่เรียกว่า ชาซูหรือโชซู. ชาวชาซูคือใคร?
ชาซูเป็นคำทั่วไปที่ชาวอียิปต์ใช้เรียกเผ่าต่าง ๆ ของชาวเบดูอินที่ถูกเหยียดหยามซึ่งอาศัยอยู่นอกชายแดนของอียิปต์ทางตะวันออก. ดินแดนที่เรียกว่าชาซูครอบคลุมทางใต้ของปาเลสไตน์, ทางใต้ของทรานส์จอร์แดน, และไซนาย. นักวิจัยบางคนบอกว่าดินแดนที่กล่าวกันว่าเป็นของชาวชาซูกินอาณาเขตไปไกลถึงเลบานอนและซีเรียซึ่งอยู่ทางเหนือ. ในรายชื่อดินแดนที่ถูกพิชิตซึ่งปรากฏอยู่ในวิหารแห่งโซเลบมีชื่อหนึ่งที่อ่านได้หลายอย่าง เช่น “ยาห์เวในดินแดนโชซู,” “ดินแดนชาซูแห่งยาฮู,” หรือ “ดินแดนแห่งชาซู-ยฮว.” นักไอยคุปต์วิทยาชื่อชอง เลอคลองต์ กล่าวว่าชื่อที่จารึกอยู่บนโล่ที่โซเลบนั้น “ตรงกับ ‘เททรากรัม’ หรืออักษรสี่ตัว ยฮวฮ ซึ่งเป็นพระนามของพระเจ้าในคัมภีร์ไบเบิล.”
ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่เชื่อว่าชื่อยาฮูหรือยาห์เวในที่นี้หรือในบริบทที่คล้ายกันนี้ต้องหมายถึงสถานที่หรืออาณาเขต. ผู้เชี่ยวชาญชื่อชมูล อาฮีทูฟ กล่าวว่า คำจารึกนั้นบ่งบอกถึง “บริเวณที่ชนเผ่าที่นมัสการยาฮูพระเจ้าแห่งอิสราเอลได้ร่อนเร่ไป.”a ถ้าคำกล่าวของเขาเป็นความจริง ชื่อสถานที่นั้นคงเป็นเพียงหนึ่งในหลาย ๆ ตัวอย่างของชื่อภาษาเซมิติกโบราณที่บ่งบอกทั้งสถานที่และพระของถิ่นนั้น. อีกตัวอย่างหนึ่งได้แก่ อาซูร์ซึ่งเป็นชื่อดินแดนและเทพเจ้าองค์สูงสุดของอัสซีเรีย.
โรลอง เดอ โว ผู้เชี่ยวชาญด้านคัมภีร์ไบเบิลและนักโบราณคดีได้กล่าวเกี่ยวกับคำจารึกที่วิหารในนูเบียดังนี้: “ตั้งแต่กลางสหัสวรรษที่สองก่อน ส.ศ. ในดินแดนซึ่งบรรพบุรุษของชาวอิสราเอลติดต่อไปมาหากันบ่อย ๆ อาจพบชื่อสถานที่หรือชื่อเผ่าพันธุ์ที่เหมือนหรือคล้ายกันมากกับชื่อของพระเจ้าของชาวอิสราเอล.”
พระนามซึ่งยังคงเป็นที่นับถือ
โซเลบไม่ได้เป็นสถานที่เพียงแห่งเดียวที่มีชื่อยาห์เวปรากฏในอักษรภาพของอียิปต์. ยังมีการพบชื่อดินแดนต่าง ๆ ในวิหารของรามเซสที่ 2 ที่อามาราห์ตะวันตกและที่อักชาด้วยซึ่งดูเหมือนจะตรงกับรายชื่อที่โซเลบ. ในรายชื่อที่อามาราห์ อักษรภาพที่อ่านว่า “ยาห์เวในโชซู” มีลักษณะคล้ายกันกับอักษรภาพที่ใช้แทนดินแดนอื่น ๆ ของโชซูซึ่งเชื่อกันว่าได้แก่เซอีรและลาบาน. คัมภีร์ไบเบิลแสดงว่าดินแดนเหล่านั้นมีความเกี่ยวข้องกับปาเลสไตน์ตอนใต้, อะโดม, และไซนาย. (เยเนซิศ 36:8; พระบัญญัติ 1:1) ผู้คนที่รู้จักและนมัสการพระยะโฮวาทั้งก่อนและหลังสมัยที่พวกอิสราเอลอยู่ในอียิปต์คุ้นเคยกับดินแดนแถบนั้นเป็นอย่างดี.—เยเนซิศ 36:17, 18; อาฤธโม 13:26
ต่างจากชื่อของเทพเจ้าองค์อื่น ๆ ที่ปรากฏในคำจารึกโบราณ พระนามยะโฮวา พระเจ้าแห่งคัมภีร์ไบเบิลยังมีการกล่าวถึงและเป็นที่นับถืออย่างแพร่หลาย. ตัวอย่างเช่น ใน 230 กว่าดินแดน พยานพระยะโฮวามากกว่าเจ็ดล้านคนไม่เพียงอุทิศชีวิตของตนเพื่อช่วยคนอื่นให้รู้จักพระนามยะโฮวาเท่านั้น แต่ยังช่วยให้เข้าใกล้พระเจ้าผู้มีพระนามที่ไม่มีใดเหมือนนี้อีกด้วย.—บทเพลงสรรเสริญ 83:18; ยาโกโบ 4:8
[เชิงอรรถ]
a ผู้คงแก่เรียนบางคนไม่แน่ใจว่าอักษรภาพดังกล่าวจะแสดงว่าชาวชาซู “เป็นศิษย์ของพระยาห์เวห์” หรือไม่. พวกเขาคิดว่าชื่อดินแดนนี้ซึ่งยังไม่มีการอ้างถึงในที่อื่นอาจพ้องกันกับพระนามพระเจ้าของอิสราเอลโดยบังเอิญ แม้จะเป็นเรื่องน่าแปลกก็ตาม.
[คำโปรยหน้า 21]
ทำไมพระนามยะโฮวาของพระเจ้าแห่งคัมภีร์ไบเบิลจึงถูกจารึกอยู่ในวิหารนอกรีตของชาวอียิปต์?
[แผนที่หน้า 21]
(ดูรายละเอียดในวารสาร)
อียิปต์
วิหารที่โซเลบ
ซูดาน
แม่น้ำไนล์
[ภาพหน้า 21]
แบบจำลองเสาวิหาร
[ภาพหน้า 22]
ซากวิหารของอามุน-รา ที่โซเลบ ประเทศซูดาน
[ที่มาของภาพ]
Ed Scott/Pixtal/age fotostock
[ที่มาของภาพหน้า 21]
Background: Asian and Middle Eastern Division/The New York Public Library/Astor Lenox and Tilden Foundations