Mekdepde berlen ýumuşlara taýýarlanmak

WAGYZ MEKDEBINDE berilýän ýumuşlar size ukyplaryňyzy has gowy ösdürmäge ýardam eder. Olara ak ýürekden taýýarlansaňyz, siziň ilerleýşiňiz hem özüňize, hem başgalara aýan bolar (1 Tim. 4:15).

Siz ýygnakda dogan-uýalaryň öňünde çykyş etmäge çekinýärmisiňiz? Mekdepde köp wagtdan bäri çykyş edýän hem bolsaňyz, çekinjeňlik duýgusy bolýar. Ony ýeňmäge näme kömek eder? Munuň üçin öýde sesli okamagy endik ediniň. Ýygnak duşuşyklarynda ýygy-ýygydan jogap beriň. Eger siz wagyzçy bolsaňyz, onda köpräk wagyz ediň. Şonda siz adamlaryň öňünde çykyş etmegi öwrenersiňiz. Şeýle-de berlen ýumuşlara öňünden we sesli taýýarlyk görüň. Mähirli diňleýjileriň öňünde çykyş edýändigiňizi unutmaň. Çykyş etmezden öň, Ýehowa doga ediň. Ol «Özünden dilänlere» mukaddes ruhuny jomartlyk bilen berer (Luka 11:13; Flp. 4:6, 7).

Özüňizden köp zada garaşmaň. Ökde nutukçy we mugallym bolmak üçin wagt gerek (Mika 6:8). Eger siz Wagyz mekdebine ýakynda ýazylan bolsaňyz, ýumuşlary derrew gowy ýerine ýetirip bilerin öýtmäň. Her gezek bir sapagyň üstünde işlejek boluň we oňa degişli baby okaň. Mümkin boldugyndan, ondaky gönükmeleri ýerine ýetiriň. Şonda siz Mekdepde çykyş etmäge tejribe toplarsyňyz we hökman üstünlik gazanarsyňyz.

Okamaga nädip taýýarlanmaly?

Köpçüligiň öňünde okanyňyzda, berlen tekstdäki sözleri diňe bir dogry okamak ýeterlikli däl. Tekstiňiziň manysyna gowy düşünjek boluň. Ýumuş alanyňyzda muny göz öňünde tutuň. Her abzasda berlen pikire we sözleme düşünmäge jan ediň. Şonda olaryň manysyny we ondaky duýgulary dogry berip bilersiňiz. Nätanyş sözleriň dogry okalyşyny sözlükden bilmäge çalşyň. Berlen teksti gowy özleşdiriň. Bu babatda ata-eneler çagalaryna kömek edip bilerler.

Size Mukaddes Ýazgylardan käbir parçalary ýa-da «Garawul diňinden» abzaslary okamak tabşyrylypmydy? Belki, siz gowy okaýan birinden okamagy haýyş edip, onuň sözleri okaýşyna, basymy goýşuna, säginişine we okaýyş äheňine üns berersiňiz. Soňra özüňiz hem şeýle okajak boluň.

Ýumşa taýýarlyk görüp başlanyňyzda, berlen sapagy gowy özleşdiriň. Mümkin boldugyndan, berlen teksti birnäçe gezek sesli okap, sapagy ýene-de gözden geçiriň. Ondaky maslahatlara doly eýerjek boluň.

Şeýle taýýarlyk size wagyzda-da kömek eder. Sebäbi biz wagyz edenimizde adamlara okap bermeli bolýarys. Hudaýyň Sözi adamlaryň durmuşyny özgerdip bilýär, şonuň üçin gowy okamak wajyp (Ýew. 4:12). Birki gezek ýumşa taýýarlanyp, ökdeleşerin öýtmeli däl. Pawlus resul tejribeli ýygnak ýaşulusyna: «Okamak... bilen meşgul bol» diýip maslahat berdi (1 Tim. 4:13).

Tema we şertli ýagdaýa görä taýýarlanmak

Eger ýumşy şertli ýagdaýa görä taýýarlamaly bolsa näme etmeli?

Üç zada üns bermeli: 1) berlen ýumşa, 2) şertli ýagdaýa we söhbetdeşiňe, 3) sapaga.

Siz berlen ýumşa degişli maglumat toplamaly. Emma öňürti şertli ýagdaý barada we söhbetdeşiň hakynda pikir etmeli. Bu siziň toplajak maglumatyňyza we ýumşy nädip ýerine ýetirjekdigiňize täsir eder. Siz nähili şertli ýagdaýy saýlarsyňyz? Aýdaly, siz hoş habary tanyş ýa-da nätanyş adama wagyz edilişini görkezmekçi bolýarsyňyz. Ol adam sizden ýaşmy ýa-da uly? Söhbetdeşiňiz gürrüň edýän zadyňyza nähili garar? Ol bu barada nämeleri bilýär? Bu söhbetdeşligiň maksady näme? Şu soraglaryň jogaby size ýumşy dogry taýýarlamaga kömek eder.

Ýumşa degişli maglumaty nireden tapyp bolar? Bu kitabyň 33—38-nji sahypalarynda nädip gözleg geçirmelidigi barada gürrüň edilýär. Olary okap, soňra elýeterli edebiýatlary ulanyň. Siziň az wagtyň içinde gereginden artyk maglumat toplamagyňyz mümkin. Toplan maglumatlaryňyzy doly okap, olaryň haýsysyny saýlajakdygyňyzy anyklaň. Şeýle-de şertli ýagdaýy hem-de kim bilen söhbetdeş boljagyňyzy göz öňünde tutuň. Diňe gerekli pikirleri belläň.

Sahnany we oňa degişli başga-da zatlary gurnamazdan öň, berlen sapagy ýene bir gezek okaň. Ýumşuň esasy maksady — sapakda berilýän maslahatlary ulanmak.

Çykyşy berlen wagtda tamamlamaly, çünki wagt dolanda yşarat ediler. Emma wagyzda, köplenç, wagta üns berilmeýär. Şol sebäpli ýumşa taýýarlananymyzda, wagty göz öňünde tutsak-da, esasan, temany düşündirişimize üns bermeli.

Şertli ýagdaý. Ýumşa taýýarlananyňyzda, 82-nji sahypada görkezilen şertleri ünsli öwrenip, olardan ýaşaýan ýeriňize degişlisini we wagyzda peýdaly boljagyny saýlaň. Eger siz Wagyz mekdebinde ençeme ýyl bäri çykyş edýän bolsaňyz, onda berilýän ýumuşlara wagyz üçin gerekli ukyplary ösdürmäge mümkinçilik hökmünde garaň.

Käte şertli ýagdaýy Wagyz mekdebiniň gözegçisi berip biler. Şertli ýagdaýlaryň köpüsi wagyz bilen baglanyşykly. Eger siz berlen şertli ýagdaýda wagyz etmedik bolsaňyz, onda tejribeli wagyzçydan maslahat soraň. Berlen ýumşy, mümkin boldugyndan, görkezilen şertli ýagdaýa görä taýýarlamaga çalşyň. Bu size Mekdebiň maksadyna ýetmäge, ýagny ukybyňyzy ösdürmäge kömek eder.

Nutuk bilen çykyş etmek

Köplenç, doganlara gysgaça nutuk bilen çykyş etmek tabşyrylýar. Şeýle ýagdaýda ýokarda agzalan, ýagny sahna bilen çykyş edilende berilýän maslahatlary ulanmaly. Bu ýumuşlar beýleki ýumuşlardan diňleýjileri we ýerine ýetirilişi bilen tapawutlanýar.

Nutuk diňleýjileriň ählisi üçin peýdaly bolar ýaly taýýarlanylsa, gowy bolardy. Diňleýjileriň köpüsi Mukaddes Ýazgylaryň esasy taglymatlaryny bilýärler. Belki-de, olar tema gowy düşünýändirler. Şoňa görä-de, olaryň nämeleri bilýändigini göz öňünde tutup, olar üçin hem peýdaly boljak pikirleri goşmaga çalşyň. Özüňize şeýle soraglary beriň: «Nutugy nädip taýýarlasam, maňa-da, diňleýjilere-de Ýehowany has gowy tanamaga kömek eder? Ondaky maglumatlar Hudaýyň islegine düşünmäge nädip ýardam eder? Ten höweslerine eýerýän adamlardan doly dünýäde ýaşaýandygymyza garamazdan, bu nutuk dogry karara gelmäge nädip kömek eder?» (Efes. 2:3). Bu soraglara jogap bermek üçin gowy gözleg geçirmeli. Hudaýyň Sözünden aýatlary getireniňizde, olary ýöne bir okaman, eýsem, Mukaddes Ýazgylar arkaly pikir alşyp, diňleýjilere belli bir karara gelmäge kömek ediň (Res. iş. 17:2, 3). Köp maglumat ulanmaň. Nutugy ýatda galar ýaly edip taýýarlaň.

Nutugy sesli taýýarlamaga hem wagt sarp ediň. Muňa sowuk-sala garamaň. Dürli sapaklarda berilýän maslahatlary özleşdirip, olary ulanmak üçin edýän tagallaňyz size ökdeleşmäge ýardam eder. Siz tejribeli nutukçy bolsaňyz-da, ýaňy ýakynda çykyş edip başlan bolsaňyz-da gowy taýýarlyk görüň. Şonda siz ynamly gepläp, temadaky duýgulary dogry bermegi başararsyňyz. Mekdepde berlen ýumuşlary ýerine ýetireniňizde, geplemek ukyby arkaly Ýehowany şöhratlandyrýandygyňyzy unutmaň (Zeb. 150:6).