Mga Pag-aaral sa Kinasihang Kasulatan at sa Kapaligiran Nito

Aralin Bilang 8​—Mga Bentaha ng “New World Translation”

Pagtalakay sa makabagong lenguwahe, pagkapare-pareho, maingat na pagsasalin ng mga pandiwa, at sa buháy na pagpapahayag nito sa kinasihang Salita ng Diyos.

1. (a) Anong hilig ang itinutuwid ng New World Translation, at papaano? (b) Sa Ingles, bakit ginagamit ang Jehovah sa halip na Yahweh o iba pang anyo ng pangalan?

NITONG nakaraang mga taon ay napalathala ang ilang makabagong salin ng Bibliya na tumulong sa mga umiibig sa Salita ng Diyos na unawain ang diwa ng orihinal na mga kasulatan. Subalit maraming salin ang nag-alis ng banal na pangalan mula sa sagradong ulat. Gayunman, dinadakila at pinararangalan ng New World Translation ang mahal na pangalan ng Kataas-taasang Diyos sa pamamagitan ng pagsasauli nito sa wastong dako sa teksto. Ito ay lumilitaw ngayon sa 6,973 dako sa Kasulatang Hebreo, at sa 237 dako sa Kasulatang Griyego, para sa kabuuang 7,210. Ang anyong Yahweh ay karaniwan nang pinapaboran ng mga iskolar na Hebreo, subalit hindi malaman ngayon ang tiyak na pagbigkas. Kaya ang anyong Latin na Jehova ay patuloy na ginagamit sapagkat maraming dantaon na itong nakasanayan at ito ang pinaka-kilalang saling Ingles sa Tetragramaton, o ang apat-na-titik na pangalang Hebreo na יהוה. Sinabi ng Hebreong iskolar na si R. H. Pfeiffer: “Bagaman hindi tiyak ang pinagmulan nito, ‘Jehova’ ang wastong salin sa Ingles ng Yahweh, noon at ngayon.” a

2. (a) May mga nauna bang pamarisan sa pagsasauli ng banal na pangalan sa Kristiyanong Kasulatang Griyego? (b) Kaya anong alinlangan ang napapawi?

² Ang New World Translation ay hindi ang unang salin na nagsauli ng banal na pangalan sa Kristiyanong Kasulatang Griyego. Kasing-aga pa ng ika-14 na siglo, marami na ang nakadama na dapat isauli sa teksto ang pangalan ng Diyos, lalo na sa mga dako na kung saan ang mga manunulat ng Kristiyanong Kasulatang Griyego ay sumisipi sa mga teksto ng Kasulatang Hebreo na naglalaman ng banal na pangalan. Maraming makabagong-wikang salin ng mga misyonero, gaya ng Aprikano, Asyano, Amerikano, at kapuluang-Pasipikong mga salin ng Kasulatang Griyego, ang malayang gumagamit ng pangalang Jehova, tulad din ng ibang salin sa wikang Europeo. Kapag isinasalin ang banal na pangalan, nawawala ang alinlangan sa kung aling “panginoon” ang tinutukoy. Yao’y ang Panginoon ng langit at lupa, si Jehova, na ang pangalan ay pinagiging-banal at ibinubukod-tangi sa New World Translation of the Holy Scriptures.b

3. Papaano tumutulong ang New World Translation sa paghahatid ng puwersa, ganda, at kahulugan ng orihinal na mga kasulatan?

³ Higit pang pinagiging-banal ng New World Translation ang pangalan ni Jehova sa pamamagitan ng paghaharap ng mga kinasihang Kasulatan sa malinaw, nauunawaang lenguwahe na sa payak na paraan ay naghahatid ng talagang kahulugan sa isipan ng bumabasa. Ito ay gumagamit ng simple, makabagong pananalita, may pagkapare-pareho sa pagsasalin, wastong naghaharap ng kilos o kaukulan na ipinapahayag ng mga pandiwang Hebreo at Griyego, at nagpapakita ng pagkakaiba ng pangmaramihan at pang-isahang bilang ng panghalip na “you” at sa paggamit ng pautos na tinig ng pandiwa kapag hindi ito nililinaw ng konteksto. Sa ganitong mga paraan at sa tulong ng makabagong wika ay nililiwanag ng New World Translation, hangga’t maaari, ang puwersa, ganda, at kahulugan ng orihinal na mga kasulatan.

ISINALIN SA MAKABAGONG WIKA

4. (a) Anong marangal na layunin ang ipinahayag ng isa sa mga unang tagapagsalin ng Bibliya? (b) Ano ang kinailangang gawin sa paglipas ng panahon?

⁴ Ang matatandang salin ng Bibliya ay maraming lipas na salitang uso pa noong ika-16 at ika-17 siglo. Bagaman hindi na nasasakyan ngayon, madaling unawain ang mga ito noon. Halimbawa, isa na naglakip ng mga ito sa Bibliyang Ingles ay si William Tyndale, na nagsabi sa isa niyang katunggali sa relihiyon: ‘Kung ililigtas ng Diyos ang aking buhay, ang mga Kasulatan ay sisikapin kong maunawaan ng isang batang mag-aararó nang higit kaysa sa iyo.’ Ang salin ni Tyndale ng Kasulatang Griyego ay napakadaling maunawaan ng isang batang mag-aararó nang panahon niya. Subalit, marami sa mga salitang ginamit niya ay antigo na ngayon, anupat ang ‘isang batang mag-aararó’ ay mahirap nang makaunawa sa kahulugan ng maraming salita sa King James at iba pang matatandang salin ng Bibliya. Kaya kinailangang alisin ang mga lambong ng antigong wika at isauli ang Bibliya sa ordinaryong lenguwahe ng karaniwang tao.

5. Sa anong wika dapat lumitaw ang Bibliya, at bakit?

⁵ Wika ng karaniwang tao ang ginamit sa pagsulat ng kinasihang Kasulatan. Hindi ginamit ng mga apostol at ng iba pang sinaunang Kristiyano ang klasikal na Griyego ng mga pilosopong gaya ni Plato. Ginamit nila ang pang-araw-araw na Griyego, alalaong baga, ang Koine, o karaniwang Griyego. Kaya ang Kasulatang Griyego, gaya ng naunang Kasulatang Hebreo, ay isinulat sa wika ng mga tao. Upang madaling maunawaan, napakahalaga na ang mga salin ng orihinal na Kasulatan ay gawin din sa wika ng mga tao. Kaya ang New World Translation ay hindi gumagamit ng antigong wika ng nakalipas na tatlo o apat na siglo, kundi ng malinaw, makahulugan at makabagong pananalita upang ang sinasabi ng Bibliya ay agad masakyan ng mga bumabasa.

6. Ilarawan ang bentaha ng paggamit ng kasalukuyang mga salita sa halip na yaong lipas na.

⁶ Bilang halimbawa ng pagbabago ng wikang Ingles mula noong ika-17 hanggang sa ika-20 siglo, ay ang mga paghahambing na ito ng King James Version at New World Translation. Ang “suffered” sa King James Version ay nagiging “allowed (ipinahintulot)” sa New World Translation (Gen. 31:7), ang “was bolled” ay nagiging “had flower buds (namulaklak)” (Exo. 9:31), ang “spoilers” ay nagiging “pillagers (mandarambong)” (Huk. 2:14), ang “ear his ground” ay nagiging “do his plowing (mag-araro)” (1 Sam. 8:12), ang “when thou prayest” ay nagiging “when you pray (kapag nananalangin)” (Mat. 6:6), ang “sick of the palsy” ay nagiging “paralytic (lumpo)” (Mar. 2:3), ang “quickeneth” ay nagiging “makes . . . alive (buhayin)” (Roma 4:17), ang “shambles” ay nagiging “meat market (pamilihan ng karne)” (1 Cor. 10:25), ang “letteth” ay nagiging “acting as a restraint (humahadlang)” (2 Tes. 2:7), at patuloy pa. Kaya lalong mapapahalagahan ang paggamit ng New World Translation sa kasalukuyang mga salita sa halip na yaong lipas na.

PAGKAPARE-PAREHO NG SALIN

7. Papaano naging pare-pareho ang New World Translation sa pagsasalin nito?

⁷ Sinisikap ng New World Translation na maging pare-pareho ang salin. Sa bawat salitang Hebreo o Griyego, ay may iniatas na salitang Ingles, at parating ginagamit ito sa pagbibigay ng lubos na kahulugan sa Ingles habang ipinahihintulot ng idyoma o ng konteksto. Halimbawa, ang salitang Hebreo na neʹphesh ay laging isinasalin na “kaluluwa.” Sa bawat pagkakataon, ang katumbas na salitang Griyego, psy·kheʹ, ay isinasaling “kaluluwa.”

8. (a) Magbigay ng halimbawa ng mga homograph. (b) Papaano isinalin ang mga ito?

⁸ Sa ilang dako ay bumangon ang suliranin sa mga homograph. Ito’y mga salita sa orihinal na wika na pareho ang baybay ngunit magkaiba ang kahulugan. Kaya, nariyan ang hamon ng pagsasalin ng salita na may wastong kahulugan. Sa Tagalog ay may mga homograph na gaya ng “aso” at “asó,” at “suka” at “sukà,” na pareho ang baybay ngunit magkaiba ang kahulugan. Ang isang halimbawa sa Bibliya ay ang Hebreong rav, na kumakatawan sa magkakaibang salitang ugat at dahil dito’y isinasalin ng New World Translation sa iba’t-ibang paraan. Ang pinaka-karaniwang kahulugan ng rav ay “marami,” gaya sa Exodo 5:5. Gayunman, kapag ginagamit sa mga titulo, gaya ng “Rabsaces” (Heb., Rav-sha·qehʹ) sa 2 Hari 18:17, nangangahulugan ito ng “pinunò,” gaya ng salin na “pinunò sa palasyo” sa Daniel 1:3. (Tingnan din ang Jeremias 39:3, talababa.) Ang salitang rav, na kahawig din sa anyo, ay nangangahulugang “mamamanà,” na siyang salin sa Jeremias 50:29. Ang mga ekspertong sina L. Koehler at W. Baumgartner ay kinikilala ng mga tagapagsalin bilang autoridad sa paghihiwalay ng mga salitang iisa ang pagkabaybay.

9. Papaano tinaya ng isang komentarista sa Hebreo at Griyego ang New World Translation?

⁹ Kaugnay nito, sinabi ni Alexander Thomson, komentarista sa Hebreo at Griyego, tungkol sa New World Translation of the Christian Greek Scriptures: “Maliwanag na ang salin ay gawa ng mga bihasa at matalinong iskolar, na gustong palabasin ang tunay na diwa ng tekstong Griyego sa abot ng makakaya sa wikang Ingles. Iniaatas sa bawat pangunahing salitang Griyego ang isang kahulugang Ingles, at sinisikap maging pare-pareho hangga’t maaari. . . . Ang salitang karaniwang isinasalin na ‘justify’ ay wastong isinasalin na ‘declare righteous (ariing-matuwid).’ . . . Ang salita para sa Krus ay isinasaling ‘pahirapang tulos’ na isa pa ring pagsulong. . . . Ang Lucas 23:43 ay wastong isinasaling, ‘Sinasabi ko sa iyo ngayon, Makakasama kita sa Paraiso.’ Ito’y malaking pagsulong sa salin ng karamihan ng mga bersiyon.” Tungkol sa salin ng Kasulatang Hebreo ay nagkomento siya: “Kasiya-siya ang New World Version. Ito ay masigla at buháy-na-buháy, at ang bumabasa ay pinag-iisip upang mag-aral. Hindi ito katha ng mga Higher Critics (Maseselang na Tagapuna), kundi ng mga iskolar na nagpaparangal sa Diyos at sa Kaniyang Salita.”​—The Differentiator, Abril 1952, pahina 52-7, at Hunyo 1954, pahina 136.

10. Ilarawan kung papaanong ang pagkapare-pareho ng New World Translation ay nagtataguyod sa katotohanan ng Bibliya.

¹⁰ Ang pagkapare-pareho ng New World Translation ay nagwagi sa maraming diskusyon sa Bibliya. Halimbawa, ilang taon na ngayon, isang samahan ng mga may malayang kaisipan sa Nueba York ang humiling ng dalawang tagapagsalita mula sa Samahang Watch Tower upang magpahayag tungkol sa Bibliya. Ang edukadong mga taong ito ay may kawikaan sa Latin, falsum in uno falsum in toto, ibig sabihi’y lubusang mali ang isang argumento kung mapabubulaanan ang kahit isang punto nito. Isa sa kanila ay humamon sa mga Saksi ni Jehova salig sa pagka-maaasahan ng Bibliya. Ipinabasa niya ang Genesis 1:3, at ginawa ito mula sa New World Translation: “Sinabi ng Diyos: ‘Magkaroon ng liwanag.’ At nagkaroon ng liwanag.” May tiwala naman niyang ipinabasa ang Genesis 1:14, at ito rin ay binasa mula sa New World Translation: “Sinabi ng Diyos: “Magkaroon ng mga tanglaw sa langit.’ ” “Sandali lang,” aniya, “ano ba ang binabasa mo? Sinasabi ng aking Bibliya na ginawa ng Diyos ang liwanag noong unang araw, at muli noong ikaapat na araw, hindi ito magkasuwato.” Bagaman marunong daw siya ng Hebreo, kinailangang ipakita sa kaniya na ang salitang Hebreo na isinaling “liwanag” sa Gen 1 talatang 3 ay ʼohr, Ngunit sa Gen 1 talatang 14 ang salita ay ma·ʼohrʹ, isang tanglaw, o bukal ng liwanag. Naupong talunan ang edukadong lalaki.c Nagwagi ang New World Translation sa katapatan ng pagkapare-pareho, at naitanghal ang Bibliya bilang mapanghahawakan at kapaki-pakinabang.

MAINGAT NA PAGSASALIN NG MGA PANDIWA

11. Anong dinamikong katangian ng orihinal na Kasulatan ang naingatan sa New World Translation? Papaano?

¹¹ Ang New World Translation ay nagbibigay ng tanging pansin sa paghahatid ng diwa ng aksiyon ng mga pandiwang Griyego at Hebreo. Kaya sinisikap nito na ingatan ang pantanging halina, kapayakan, puwersa, at damdamin ng orihinal na wika. Dahil dito ay kinailangang gumamit ng mga pandiwang pantulong (auxiliary verb) sa Ingles upang maihatid ang aktuwal na kaukulan ng aksiyon. Dahil sa puwersa ng mga pandiwa nito, ang orihinal na Kasulatan ay buháy-na-buháy at punung-punô ng damdamin.

12. (a) Ano ang pagkakaiba ng Hebreo sa mga wika sa Kanluran? (b) Ipaliwanag ang dalawang kaukulan ng pandiwang Hebreo.

¹² Ang pandiwang Hebreo ay walang “panahunan (tense)” na gaya ng karamihan ng wika sa Kanluran. Sa Ingles, ang pandiwa ay inuunawa salig sa panahunan: nakaraan, kasalukuyan, at hinaharap. Sa kabilang dako, ang pandiwang Hebreo, ay nagsasaad lamang ng kaukulan ng aksiyon, kung ito ay natapos na (kaukulang ganap) o hindi pa (di-ganap). Maaaring ipahiwatig ng mga kaukulang ito kung ang aksiyon ay nakaraan o hinaharap, at ang panahon ay mauunawaan mula sa konteksto. Halimbawa, ang ganap, o natapos na kaukulan ng pandiwa ay likas na kumakatawan sa mga aksiyon sa nakaraan, ngunit ginagamit din ito upang tumukoy sa isang hinaharap na pangyayari na waring ito ay naganap at nakalipas na, upang ipakita ang hinaharap na katiyakan nito o ang pangangailangan nito na maganap.

13. Bakit mahalaga ang wastong pagkilala sa kaukulan ng pandiwang Hebreo sa wastong pag-unawa sa Genesis 2:2, 3?

¹³ Napakahalaga na wastong maihatid sa Ingles ng kahulugan ng pandiwang Hebreo; kundi’y mapipilipit ang kahulugan at mababaligtad ang diwa nito. Kuning halimbawa ang mga pandiwa sa Genesis 2:2, 3. Sa pagtalakay ng pamamahinga ng Diyos sa ikapitong araw, maraming salin ang gumagamit ng mga salitang gaya ng “siya’y nagpahinga,” “siya’y huminto,” “huminto siya,” “nagpahinga siya,” “ang Diyos ay nagpahinga,” at “siya ay nagpahinga.” Mula sa mga saling ito ay maipapasiya na ang pamamahinga ng Diyos sa ikapitong araw ay natapos na. Ngunit pansinin kung papaano pinalalabas ng New World Translation ang kahulugan ng mga pandiwa sa Genesis 2:2, 3: “Pagdating ng ikapitong araw ay natapos ng Diyos ang gawa na kaniyang ginawa, at siya’y nagsimulang magpahinga sa ikapitong araw mula sa lahat ng gawa na kaniyang ginawa. Binasbasan at pinaging-banal ng Diyos ang ikapitong araw, sapagkat dito’y nagpapahinga siya mula sa lahat ng gawa na nilikha ng Diyos.” Ang parirala sa Gen 2 talatang 2 na “siya’y nagsimulang magpahinga” ay isang pandiwang Hebreo sa kaukulang di-ganap at nagpapahayag ng aksiyong di-tapos o nagpapatuloy pa. Ang saling “siya’y nagsimulang magpahinga” ay kasuwato ng sinasabi sa Hebreo 4:4-7. Sa kabilang dako, ang pandiwa sa Genesis 2:3 ay nasa kaukulang ganap, ngunit upang makasuwato ng Gen 2 talatang 2 at ng Hebreo 4:4-7, ito’y isinaling “nagpapahinga siya.”

14. Sa pag-iwas sa maling unawa tungkol sa “waw consecutive,” ano ang sinikap gawin ng New World Translation sa mga pandiwang Hebreo?

¹⁴ Isang dahilan ng kamalian sa pagsasalin ng mga pandiwang Hebreo ay ang teoriya ng balarila na tinatawag ngayon na “waw consecutive (magkasunod).” Ang waw (ו) ay isang Hebreong pangatnig na ang kahulugan ay “and (at).” Kailanma’y hindi ito nag-iisa kundi laging katambal ng ibang salita, malimit na isang pandiwang Hebreo, upang bumuo ng isang salita. Inangkin noon, at maging sa ngayon, na ang ugnayang ito ay nagbabago sa kaukulan ng pandiwa, mula sa di-ganap tungo sa ganap (gaya ng ginawa sa maraming salin, maging sa mga makabago, sa Genesis 2:2, 3) o mula sa ganap tungo sa di-ganap. Ang epekto ay inilarawan din ng terminong “waw conversive (magkabaligtad).” Ang ganitong di-wastong pagkakapit ng pandiwa ay umakay sa kalituhan at sa maling pagsasalin ng tekstong Hebreo. Hindi naniniwala ang New World Translation na ang letrang waw ay may kapangyarihang bumago sa kaukulan ng pandiwa. Sa halip, sinikap palitawin ang wasto at natatanging puwersa ng pandiwang Hebreo, upang maingatan ang wastong kahulugan ng orihinal.d

15. (a) Anong pag-iingat ang ginawa sa pagsasalin ng mga pandiwang Griyego? (b) Ilarawan ang bentaha ng wastong paghaharap sa ideya ng pagiging-patuloy.

¹⁵ Ganito rin ang pag-iingat na ginawa sa pagsasalin ng mga pandiwang Griyego. Sa Griyego, ang panahunan (tense) ng pandiwa ay hindi lamang nagpapahayag ng panahon ng aksiyon o kaukulan kundi maging ang uri nito, kung panandalian, pasimula, patuloy, inuulit, o tapos na. Ang pagpansin sa kahulugan ng mga pandiwang Griyego ay aakay sa isang wastong salin na nagtataglay ng buong puwersa ng aksiyong inilalarawan. Kaya kapag nasa pandiwang Griyego ang ideya ng pagpapatuloy, ang pagbibigay ng kahulugan nito ay hindi lamang nagpapalabas sa tunay na kulay ng isang sitwasyon kundi ginagawa ring mas mariin ang pangaral at payo. Halimbawa, ang patuloy na pag-aalinlangan ng mga Fariseo at Saduceo ay idiniriin ng mga salita ni Jesus: “Isang balakyot at mapangalunyang lahi na patuloy na naghahanap ng isang tanda.” At ang pangangailangan ng patuluyang aksiyon sa paggawa ng tumpak na mga bagay ay wastong ipinapahayag ng mga salita ni Jesus: “Patuloy ninyong ibigin ang inyong mga kaaway.” “Patuloy, kung gayon, na hanapin muna ang kaharian.” “Patuloy na humingi, at ito’y ipagkakaloob sa inyo; patuloy na humanap, at inyong masusumpungan; patuloy na kumatok, at ito’y bubuksan sa inyo.”​—Mat. 16:4; 5:44; 6:33; 7:7.

16. Sa pagsasaalang-alang sa panahunang aorist sa Griyego, papaano wastong ipinapahayag ang komento ni Juan tungkol sa “kasalanan” sa 1 Juan 2:1?

¹⁶ Ang Griyego ay may kakatwang panahunan na tinatawag na aorist, na tumutukoy sa eksakto, o pansamantalang aksiyon. Ang mga pandiwang aorist ay maisasalin sa iba’t-ibang paraan, depende sa konteksto. Ang isa ay upang ipahiwatig ang isang kilos na tiyak, bagaman hindi kaugnay ng alinmang partikular na panahon. Halimbawa, sa 1 Juan 2:1 ang pandiwa ukol sa “kasalanan” ay isinasalin ng marami upang ipahiwatig ang patuloy na pagkakasala, ngunit sa New World Translation ay mababasa ang, “magkasala,” o, isang akto ng pagkakasala. Nangangahulugan ito na kapag ang Kristiyano ay gumawa ng isang pagkakasala, nariyan si Jesu-Kristo, ang tagapagtaguyod, o katulong sa makalangit na Ama. Kaya, ang 1 Juan 2:1 ay hindi sumasalungat kundi naghahambing lamang ng paghatol sa ‘pagkahirati sa kasalanan’ na binabanggit sa 1 Juan 3:6-8, at 1Ju 5:18.e

17. Bukod sa pagpapamalas ng patuloy na aksiyon, ano pa ang maaaring ipahayag ng di-ganap na panahunan sa Griyego? Ilarawan.

¹⁷ Ang di-ganap na panahunan ay maaaring magpahayag hindi lamang ng patuloy na aksiyon kundi maging ng tangkang aksiyon na hindi naisakatuparan. Pansinin ang pagkasalin ng Hebreo 11:17 sa King James Version: “Sa pananampalataya, nang siya’y subukin, ay inihandog ni Abraham si Isaac: at siya na tumanggap ng pangako ay naghandog sa kaniyang bugtong na anak.” Magkaiba ang anyo ng pandiwang “naghandog” sa dalawang pagkakataong ito. Ang una ay nasa panahunang ganap (natapos), samantalang ang ikalawa ay di-ganap (nakaraan at nagpapatuloy). Ang New World Translation, bilang pagkilala sa magkakaibang panahunan, ay nagsasalin nang ganito sa talata: “Si Abraham, nang siya’y subukin, ay para na ring naghandog kay Isaac, at ang taong ito . . . ay nagtangkang maghandog sa kaniyang bugtong na anak.” Kaya napananatili ang ganap na kahulugan ng unang pandiwa, samantalang ang di-ganap na panahunan ng ikalawang pandiwa ay nagpapahiwatig na ang aksiyon ay binalak o tinangka subalit hindi ganap na naisakatuparan.​—Gen. 22:9-14.

18. Ano ang resulta ng maingat na pagbibigay-pansin sa tungkulin ng ibang mga sangkap ng pananalita? Magbigay ng halimbawa.

¹⁸ Ang maingat na pansin sa tungkulin ng mga sangkap ng pananalita, gaya ng sa mga pangngalan, ay lumilinaw sa mga wari’y pagkakasalungatan. Halimbawa, nang isinasalaysay ang pagtungo ni Saulo sa Damasco, sinasabi sa ilang salin ng Gawa 9:7 na ang mga kasama niya ay ‘nakarinig ng tinig’ ngunit walang nakitang sinoman. Ngunit nang isinasalaysay ito ni Pablo, sa Gawa 22:9, sinasabi rin ng mga saling ito na bagaman nakita nila ang liwanag, ‘hindi nila narinig ang tinig.’ Sa unang pagtukoy, ang salitang Griyego para sa “tinig” ay nasa kaukulang genitive (buhat sa pinagmulan), ngunit sa ikalawa, ay nasa accusative (para sa pinatutungkulan), gaya rin ng sa Gawa 9:4. Bakit magkaiba? Walang ipinahihiwatig sa mga saling Ingles, ngunit sa Griyego, dahil sa pagbabago ng kaukulan, ay may ibang ipinahihiwatig. Literal nilang narinig “ang tinig” ngunit di gaya ng pagkarinig ni Pablo, alalaong baga, narinig ang mga salita at naunawaan ito. Kaya, ang New World Translation, bilang pagkilala sa genitive sa Gawa 9:7, ay nagsasabi na ang mga kasama niya ay “nakarinig ng tunog ng boses, ngunit wala silang nakitang tao.”

ANG PANGMARAMIHANG BILANG NG “YOU (KAYO)”

19, 20. (a) Ano ang ginawa ng New World Translation sa mga panghalip na nag-aanyong banal-banalan, at bakit? (b) Ilarawan kung papaanong ang pang-isahang “you (ikaw)” ay maitatangi sa pangmaramihan.

¹⁹ Ang matatandang anyong Ingles ng ikalawang panauhan, isahang bilang, na “thee,” “thou,” at “thy,” ay pinanatili ng ilang makabagong salin kapag Diyos ang pinatutungkulan. Gayunman, sa mga orihinal na wika ng Bibliya, walang pantanging anyo ang panghalip panao para sa Diyos, kundi ang ginagamit ay yaon ding ukol sa tao. Kaya sa bawat pagkakataon ay inalis na ng New World Translation ang ganitong pagbabanal-banalan at ginamit ang karaniwang “you.” Upang maitangi ang ikalawang panauhan, maramihang bilang na “you (kayo)” at ang mga pandiwa na ang maramihang bilang ay hindi tuwirang ipinahihiwatig sa Ingles, ang buong salita ay nasa maliliit na mga kapital na titik. Nakakatulong sa bumabasa na malaman kung ang isang teksto ay tumutukoy sa “you (ikaw)” bilang indibiduwal, o sa “YOU (kayo)” bilang grupo ng mga tao, isang kongregasyon.

²⁰ Halimbawa, sa Roma 11:13, sinabi ni Pablo sa karamihan: “Nagsasalita ako sa inyo (YOU) na mga tao ng mga bansa.” Ngunit sa Rom 11 talatang 17 ang Griyego ay nagiging isahang bilang na “ikaw (you),” at ito ay mariing ipinatutungkol sa indibiduwal: “Gayunman, kung ang ilang sanga ay nabali ngunit ikaw . . . ay inihugpong . . . ”

ANG NEW WORLD TRANSLATION SA IBANG WIKA

21. (a) Papaano naging posible sa mas marami na makinabang sa mga bentaha ng New World Translation? (b) Noong 1989 ano ang kabuuang bilang ng mga kopya ng New World Translation na nailimbag ng Samahang Watch Tower?

²¹ Noong 1961 ang New World Translation ay isinalin ng Samahang Watch Tower sa anim na pangunahing wika, alalaong baga, Aleman, Kastila, Italyano, Olandes, Portuges, at Pranses. Ito ay ipinagkatiwala sa dalubhasa at naaalay na mga tagapagsalin na gumagawang sama-sama sa punong-tanggapan ng Samahang Watch Tower sa Brooklyn, Nueba York. Naglingkod sila bilang isang pandaigdig na komite sa ilalim ng dalubhasang pangangasiwa. Noo’y Hulyo 1963, sa “Walang-Hanggang Mabuting Balita” na Asambleya ng mga Saksi ni Jehova sa Milwaukee, Wisconsin, E.U.A., nang ang unang bunga ng pagsasaling ito ay ilabas bilang ang New World Translation of the Christian Greek Scriptures sa anim na nabanggit na wika. Kaya ang mga hindi nagsasalita ng Ingles ay makikinabang na rin sa mga bentaha ng makabagong saling ito. Nagpatuloy ang pagsasalin, kaya noong 1989, ang New World Translation of the Holy Scriptures ay nailabas na sa 11 wika, sa mahigit na 56,000,000 kopya.f

PAGPAPASALAMAT DAHIL SA MAKAPANGYARIHANG KASANGKAPAN

22, 23. Sa anong namumukod-tanging mga paraan kapaki-pakinabang sa Kristiyano ang saling ito ng kinasihang Kasulatan?

²² Ang New World Translation ay makapangyarihang kasangkapan sa pagpapamalas na “lahat ng Kasulatan ay kinasihan ng Diyos at kapaki-pakinabang.” Mula sa araling ito, mapahahalagahan natin na ito ay wasto at maaasahan at makapagdudulot ng tunay na kagalakan sa mga gustong makarinig ng nagpapakilos na pakikipag-usap ng Diyos sa tao sa isang makabago, buháy na wika. Ang pananalita ng New World Translation ay nagpapasigla sa espiritu, at itinutugma ang bumabasa sa buháy na kapahayagan ng orihinal na kinasihang Kasulatan. Hindi na kailangan ang paulit-ulit na pagbasa ng mga talata upang maunawaan ang malalabong parirala. Sa una pa lamang pagbasa ay nagsasalita na ito nang mapuwersa at malinaw.

²³ Ang New World Translation of the Holy Scriptures ay isang tapat na salin ng Salita ng Diyos, “ang tabak ng espiritu.” Ito’y mabisang sandata sa espirituwal na pakikipagbaka, isang tulong sa ‘pagbuwal ng matitibay na bulaang turo at pangangatuwiran laban sa kaalaman ng Diyos.’ Tumutulong ito upang maipahayag nang buong linaw ang mga bagay na kapaki-pakinabang at nagpapatibay, ang maluwalhating mga bagay na kaugnay ng Kaharian ng katuwiran ng Diyos​—oo, “ang kagila-gilalas na mga bagay ng Diyos”!​—Efe. 6:17; 2 Cor. 10:4, 5; Gawa 2:11.

[Mga talababa]