Panda Kekɔ Le Jehowa
‘Le so, Nzambi ka mɛtɛ ekɔ Nzambi kele l’etsha wa panda.’—OSAMBU 68:20.
1, 2. (a) Bonde kakokaso mbuta ɔnɛ Jehowa ekɔ Kiɔkɔ ya panda? (b) Lembetshiya Tukedi 21:31.
JEHOWA ekɔ Oshimbedi w’anto wôlanga. (Isaya 43:11) Davidi, Nkumekanga ka lokumu efula akɛnyi dikambo la asho ko nde akêmbe l’otema ande tshɛ ate: “Panda keko le [Jehowa].” (Osambu 3:8) Omvutshi Jɔna akakambe l’ɛtɛkɛta akɔ wamɛ lam’akandalɔmbaka Nzambi l’otema wa lose la shaka.—Jona 2:9.
2 Ndo Sɔlɔmɔna, ɔna Davidi akeyaka ɔnɛ Jehowa ekɔ Kiɔkɔ ya panda, nɛ dia nde akate ate: “Watolongosolaka falasa ne dia lushi la ta. Keli [“panda,” NW] katuyakaka uma le [Jehowa].” (Tukedi 21:31) L’Asiya, lo nshi y’edjedja, wakakambaka la ngɔmbɛ dia kotola loongo, ponda dia mɛmbaka wetsho, falo di’anto mbahemaka, ndo falasa dia ndɔka ata. Koko la ntondo k’Ase Isariyɛlɛ mbɔtɔ lo Nkɛtɛ ya Daka, Nzambi akadjanga ɔnɛ onto layonga owandji awɔ “tayafudieki falasa.” (Euhwelu k’Elembe 17:16) Tâkinde ohomba vɔ monga la falasa ya ta nɛ dia Jehowa kotoshimbɛ ekambi ande.
3. Wembola akɔna wahombaso mbidja yimba?
3 Jehowa Nkumadiɔndjɔ ndo Omboledi ekɔ ‘Nzambi kele l’etsha wa panda.’ (Osambu 68:20) Ande ekeketshelo kele laso oma lo kanyi shɔ lee! Ko naa ‘etsha wa panda’ wakatshe Jehowa lo nshi ya ntondo na? Akɔna akandahandja na?
Jehowa Mbitshaka Anto w’Ɛlɔlɔ
4. Ngande weyaso ɔnɛ Jehowa mbitshaka wanɛ wômamema?
4 Anto tshɛ wayela mboka k’ɔlɔlɔ nɛ dia wakayakimɔ le Nzambi dia mbôkambɛka kondjaka esambelo oma l’ɛtɛkɛta ɛnɛ w’ɔpɔstɔlɔ Petero: “[Jehowa] mbeyaka wuhu wa nshimbela antu w’ololo uma l’ehimba, la mbete antu wa kolo lu asui edja ndu lushi l’elumbwelu.” Dia mɛnya ɔnɛ ɔsɔ ekɔ dui dia mɛtɛ, Petero toholaka ɔnɛ Nzambi “kunshimbela antu wa ntundu, keli akashimbela Noa, umvutshi w’akambu w’ololo, la antu akina esambeli, lam’akandatumi elula ka wuki le antu wa kolo waki la kete.”—2 Petero 2:5, 9.
5. Awui akɔna wakatshamaka lo nshi yaki Nɔa “usambisha w’akambu w’ololo”?
5 Ohɔsa di’oko lo nshi ya Nɔa mbeyɛ. Ɛdiɛngɛ wekɔ la nkɛtɛ wɔlɔtshi alemba w’anto. Ana wotshi andjelo asɔ wa kalo wekɔ lo pɛnyahɛnya anto, ndo ‘nkɛtɛ kambolola l’akambo wa ngala.’ (Etatelu 6:1-12) Koko, awui asɔ hawotsha Nɔa wɔma, ndo nde hatshike olimu wa Jehowa. Nde ekɔ ndo “umvutshi w’akambu w’ololo.” Nde la nkumbo kande wekɔ lo sɛla waato a luudu l’eshikikelo ka mɛna nganɛ wayoshila awui wa kɔlɔ. Mbetawɔ ka Nɔa manyaka andja akɔ. (Heberu 11:7) Awui weta nshi nyɛ fɔnaka la wa lo nshi ya Nɔa, ko mɛnyaka ɔnɛ tekɔ lo nshi y’ekomelo ka dikongɛ nɛ dia kɔlɔ di’akambo. (Mateu 24:37-39; 2 Timote 3:1-5) Oko Nɔa, onde wɛ ayolama kɔlamelo yayɛ oko osambisha w’akambo w’ɔlɔlɔ wakamba kâmɛ l’ekambi a Nzambi etena kɛnɛ kakongayɛ panda ka Jehowa?
6 Petero ambotosha djembetelo kina yɛnya ɔnɛ Jehowa mbitshaka onto ɔlɔlɔ. Ɔpɔstɔlɔ akɔ ate: “[Nzambi] akahandja Lota, untu ololo, lam’akandahenyahenyama la akambu wa mindu wakatshaka antu wa kolo (ne dia untu ololo uku lakadjaseka l’atei awo, lam’akandenyi ndu lam’akanduki akambu wa kolo awo, akambu ako wakanyangiaka utema andi w’ololo la lushi la lushi).” (2 Petero 2:7, 8; Etatelu 19:1-29) Lo nshi y’ekomelo nyɛ, miliyɔ y’anto hawoyeya ndoko dui dikina lâdiko di’akambo wa dieyanelo. Oko Lɔta, onde wɛ ‘nyangaka wolo efula lam’ɛnayɛ akambo wa mindo’ watsha anto efula ɛlɔ kɛnɛ? Naka ngasɔ, ndo naka wɛ ntshaka akambo w’ɔlɔlɔ, kete wɛ mbeyaka monga l’atei w’anto wayokondja panda ka Jehowa lam’ayokomɛ dikongɛ dia kɔlɔ nɛ di’akambo.
Jehowa Mbitshaka Ekambi Ande oma le Asoyanyi
7. Ngande wele awui wakatshɛ̂ka Jehowa Ase Isariyɛlɛ l’Edjibito mɛnyaka ɔnɛ nde tshungolaka ekambi l’ɔhɛnyɔhɛnyɔ na?
7 Edja tshɛ kayôngaka dikongɛ di’omusu nɛ, ekambi wa Jehowa wayosoyamaka ndo wayɔhɛnyahɛnyamaka oma le atunyi awɔ. Koko vɔ kokaka ndjashikikɛ ɔnɛ Jehowa ayowatshungola, nɛ dia nde akatshungola ekambi ande wakasowaka lo nshi ya ntondo. Ohɔsa dia wɛ aki Ose Isariyɛlɛ ɔmɔtshi la lo nshi ya Mɔsɛ lakasowaka l’anya w’Ase Edjibito. (Etumbelu 1:1-14; 6:8) Nzambi ambosoya Ase Edjibito l’asui efula, ndjâka nɛ ashila, ko dikina kitɛɛ. (Etumbelu 8:5–10:29) Lam’ambovɔ ana wa nondo tshɛ w’Ase Edjibito lo sui dia dikumi, Farawɔ ambokimɔ Ase Isariyɛlɛ, ko amboyoyelana lawɔ nto nde l’alembe ande. Kombeta ndok’edja, nde l’anto ande tshɛ wambodiakema lo Ndjale ka Beela. (Etumbelu 14:23-28) Wɛ ambosanganya doyi diayɛ la dia Mɔsɛ kâmɛ l’Ase Isariyɛlɛ tshɛ dia memba osambu ɔnɛ: “[Jehowa] eli ondoshi wa ta. [Jehowa] keli lukumbu landi. Ndi akaditsha pusupusu ya Farayo la ului andi w’alimbi l’uduwa. Elombodi andi w’alimbi wakaditi l’Uduwa a Tilili. Asukhu wakâkhukhume. Vo wakaditi lu dingunda uku dive.” (Etumbelu 15:3-5) Mpokoso ka ngasɔ mbakongɛ wanɛ tshɛ wasoya ekambi a Nzambi lo nshi y’ekomelo nyɛ.
8, 9. Sha ɛnyɛlɔ k’oma lo dibuku di’Embadi kɛnya ɔnɛ Jehowa mbitshaka ekambi ande oma l’anya w’asoyanyi.
8 Ɛnɔnyi efula l’ɔkɔngɔ w’Ase Isariyɛlɛ mbɔtɔ lo Nkɛtɛ ya Daka, toshushi mbakâlɔmbɔlaka la losembwe. Mbala mɔtshi, vɔ wakasowaka l’anya w’angɛndangɛnda, koko Jehowa akakambe la toshushi ta kɔlamelo dia mbâtshungola. Kânga mbakokaso ndo sho lawɔ ‘kuma akumu l’ɔtɛ wa pâ yatɛnya asoyanyi aso,’ Jehowa ayotoshimbɛ oko weso ekambi ande wa kɔlamelo. (Embadi 2:16-18; 3:9, 15) Lo mɛtɛ, dibuku di’Embadi toshikikɛka ɔnɛ Nzambi ayotoshimbɛ ndo ayotosha panda ka woke oma lo tshimbo ya Yeso Kristo, Shushi yakandasɔnɛ.
9 Nyɛsɔ tende kɛnɛ kakatshama lo nshi ya Shushi Baraka. L’ɔtɛ wakawayakimɔ l’ɔtɛmwɛlɔ wa kashi ko Nzambi ndjâtona, Ase Isariyɛlɛ mala sowa ɛnɔnyi 20 l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Jabina, Nkumekanga k’Ase Kanana. Sisɛra mbele owandji awɔ w’alembe. Kânga mbewɔ oko miliyɔ nyɛi lo tshɛ kawɔ, ‘ndoko engawo kana dikɔnga diele l’atei w’anto nunu akumi anɛi l’Isariyɛlɛ.’ (Embadi 5:6-8) Ase Isariyɛlɛ wamboyatshutshuya, walelɛ Jehowa. Baraka ambotshumanya apami 10000 lo Dikona dia Tabɔra lo ndjela kɛnɛ kowote Nzambi l’onyɔ wa Debora, omvutshi wa womoto, ko Jehowa ambosukanya atunyi awɔ suke l’okidi wa Tabɔra. Sisɛra ambohongomɔ watekana oko dikungola dia mvula la nyemba yande y’alembe la pusupusu 900 ya ta oya l’okidi wa Kishɔna wa wômu. Koko mvula ngembe kakalɔ ko ɔkɛdi wa Kishɔna wakambɔ l’elola. Etena kataholɔ Baraka l’apami ande oma lo Dikona dia Tabɔra lɛnɛ ahalɔ mvula, wɛnyi nganɛ ko Jehowa ambodja ofukutanu le atunyi awɔ l’ɔkɔkɔ wa kɛlɛ kande ka wolo. Baraka l’anto ande mbatatɛwɔ ndjaka Ase Kanana watalawɔ la wɔma ko vɔ mbashila oshiki. Ande wetshelo wambokondja asoyanyi aso, wanɛ wɛna dɔ dia ndɔshana la Nzambi lee!—Embadi 4:3-16; 5:19-22.
10. Bonde kayashikikɛso ɔnɛ Nzambi ayotsha ekambi ande wa nshi nyɛ oma l’anya w’asoyanyi awɔ tshɛ na?
10 Jehowa ayotsha ekambi ande wa nshi nyɛ oma le atunyi awɔ wâsoya, oko wakandatsha Ase Isariyɛlɛ wakokaka Nzambi wɔma lo nshi ya pâ. (Isaya 43:3; Jeremiya 14:8) Nzambi akatshungola Davidi “uma l’anya w’atunyi andi tshe.” (2 Samuele 22:1-3) Omalɔkɔ, oyadi kânga wayotosoya kana tɔhɛnyahɛnya l’ɔtɛ weso ekambi wa Jehowa, nyɛsɔ toyale la dihonga, nɛ dia Mɛsiya ande ndo Nkumekanga ayototshungola oma l’asui. Eelo mɛtɛ, nde “kamelaki [“anima wa,” NW] amenyi fono. Ndi katshunguli [“anima awɔ,” NW] uma le akang’a lukesu la wa ngala.” (Osambu 72:13, 14) Lo mɛtɛ, etshungwelo kɛsɔ kaya ka suke.
Nzambi Mbitshaka Wanɛ Wawɛ̂kama
11. Ɛnyɛlɔ kakɔna kakasha Davidi k’onto layaɛkɛ le Jehowa lâsɔ ko nde êke dikɛnda?
11 Dia sho mɛna panda ka Jehowa, sho pombaka mbowɛkama la dihonga tshɛ. Lam’akandatshu atohomana la Ngɔliyatɛ, pami ka dikongote, Davidi akayaɛkɛ la dihonga tshɛ le Nzambi. Ohokanyiya nganɛ wakemala Davidi ɔna dikɛnda la ntondo ka dihangamende di’Ose Filistiya sɔ, awotɛ ate: “We ambuya uya le mi la yombo, dikonga la osongo, keli dimi lambuya le ye paka lu lukumbu la [Jehowa] Kanga lulimbilimbi, [Nzambi] kanga alimbi wa Isariyele, wambuyudja tofwefwe. Elo, [Jehowa] ayukukimo lu anya ami. Dimi layukudiaka, layukuhimbula ote. Elo, layukimo edu w’alimbi w’asi Filistiya le fudu ya l’ulungu la nyama ya l’usui; dia antu tshe mbeya vati: [Nzambi] eko l’atei wa Isariyele. Ku ului one tshe w’antu wayeya vati: Aha la yombo kana la dikonga, mbatushimbelaka [Jehowa] antu, ne dia ta ne dieli dia [Jehowa]. Ndi ayunyukimo lu anya asu.” Ɔtɛkɛta kele edja, Ngɔliyatɛ akadiakema, ko Ase Filistiya wakalɛmbiama. Mbokɛmaka hwe mɛtɛ dia Jehowa mbitshaka ekambi ande.—1 Samuele 17:45-54.
12. Lo na okukiso monga l’ohomba efula dia mbohɔ Eleazara, okambi ɔmɔtshi wa wolo waki Davidi na?
12 Lam’atɔhɛnyahɛnyawɔ, ondo ayonga ohomba sho monga la ‘dihonga di’efula’ ndo ndjaɛkɛ le Nzambi. (Isaya 46:8-13; Tukedi 3:5, 6) Tênde dikambo nɛ diakatshama la Pasi-Damima. Ase Isariyɛlɛ wakalawɔ alembe w’ase Filistiya. Koko Eleazara, pami kɛmɔtshi l’atei w’apami asato wa wolo waki Davidi komboka wɔma. Nde akɔ̂lama l’ekambɔ k’eponga ko ndamɛ oto akadiake Ase Filistiya la yɔmbɔ. Omalɔkɔ, ‘Jehowa akatsha Isariyɛlɛ la panda ka woke.’ (1 Ekondo 11:12-14; 2 Samuele 23:9, 10) Ndoko onto lalongamɛ ɔnɛ shamɛ ato kokaka ndawoya lemba l’alembe. Koko mbala mɔtshi, sho mbeyaka tshikala shamɛ bɔɔbɔ ndo pɛhiyama oma le andɔshi. Onde mɛtɛ tayoyaɛkɛ le Jehowa lo dɔmbɛlɔ, nde lele Nzambi kele l’etsha wa panda? Onde tayoyanga ekimanyielo kande di’aha sho funga anyaso ambetawudi le asoyanyi?
Jehowa Mbitshaka Akanga wa Kɔlamelo
13. Bonde kele aki dui dia wolo le wanɛ waki lo diolelo di’Isariyɛlɛ dia nkumbo dikumi dia vɔ nama kɔlamelo yawɔ otsha le Nzambi?
13 Dia sho kondja panda ka Jehowa, sho la dia nama kɔlamelo yaso otsha le nde oyadi kakɔna tshɛ kokuki tomba. Ekambi a Nzambi wa lo nshi ya ntondo wakahomanaka l’ehemba wa weho la weho. Ohokanyiya kɛnɛ kotokokomɛ otondonga wɛ akasɛnaka lo diolelo di’Isariyɛlɛ dia nkumbo dikumi. Lowandji la pɛnyɛ laki Rɛhɔbɔama akasokoya nkumbo dikumi dia vɔ mbowɛ̂kɔ ndo ntshɔ dia totonga diolelo di’Isariyɛlɛ dia lo nɔrdɛ. (2 Ekondo 10:16, 17; 11:13, 14) Jehu kakaleke ɔlɔlɔ l’atei wa lokema la nkumi ya dikanga yakolɛka ya lo diolelo sɔ dia lo Nɔrdɛ, koko ndo nde ‘kɔkɛndakɛndaka l’ɛlɛmbɛ wa Jehowa l’otema ande tshɛ.’ (2 Khumi ya Dikanga 10:30, 31) Koko, diolelo diakakengama la nkumbo dikumi diaki l’anto amɔtshi wakalamaka kɔlamelo yawɔ. (1 Khumi ya Dikanga 19:18) Vɔ waki la mbetawɔ le Nzambi ndo nde aki lawɔ. Onde wɛ namaka kɔlamelo yayɛ otsha le Jehowa oyadi kânga lam’ɔtɔ mbetawɔ kayɛ l’ehemba oka?
14. Panda kakɔna kakasha Jehowa ekambi ande lo diolelo dia Nkumekanga Hezekiya, ndo bonde kakayondamaka Ase Juda lo fumbe la Babilɔna?
14 Woho wakawatalekaka mɔnyɔla Ɛlɛmbɛ a Nzambi akakonya diolelo di’Isariyɛlɛ lo wâle wa mamba. Lam’akâlɛmbia Ase Asuriya lo 740 N.T.D., anto amɔtshi w’oma lo diolelo dia nkumbo dikumi wakalawɔ otsha lo diolelo dia Juda dia nkumbo hiende, lɛnɛ akawakokaka tɛmɔla Jehowa lo tɛmpɛlɔ kande. Nkumi ya dikanga nyɛi l’atei a 19 yakatombe oma lo dioho diaki Davidi, mbut’ate: Asa, Jehɔshafata, Hɛzɛkiya, la Jɔsiya wakasha ɛnyɛlɔ ka mamba lo woho wakawayakimɔ le Nzambi. Lo nshi yakolɛka Hɛzɛkiya kanga kɔlamelo, Ase Asuriya wakaye l’alembe awɔ a wolo dia ndjɔlɔsha Ase Juda. Nzambi akoke alɔmbɛlɔ waki Hɛzɛkiya ko akatome ondjelo ɔtɔi wakadiake Ase Asuriya 185000 l’otsho wamɛ ko atɛmɔdi Ande wakakondja panda! (Isaya 37:36-38) L’ɔkɔngɔ diko, lam’akawayotshikaka nama Ɛlɛmbɛ la ndjela lɔhɛmɔ lakâhɛmɔla amvutshi wa Nzambi, Ase Juda wakayondamaka lo fumbe le Ase Babilɔna wakalanya Jerusalɛma, osomba w’owandji ndo tɛmpɛlɔ katɔ lo 607 N.T.D.
15. Bonde kakahombe Ase Juda waki lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna mbikikɛ, ndo ngande wakayâtshungolaka Jehowa l’ɔkɔngɔ diko?
15 Ase Juda wanɛ wakandama lo fumbe wakahombe monga l’etetemalo dia vɔ nama kɔlamelo yawɔ otsha le Nzambi l’edja k’ɛnɔnyi 70 w’etondo wa diɛngiya la Babilɔna. (Osambu 137:1-6) Omvutshi Danyɛlɛ aki onto lakeyamaka efula l’atei w’akanga wa kɔlamelo asɔ. (Danyele 1:1-7; 9:1-13) Ohokanyiya ɔlɔ wakandoke lam’akatondja Nkumekanga Kuro k’Ase Pɛrɛsiya didjango diakatatɛ kambema lo 537 N.T.D. diakasha Ase Juda dikimɔ dia vɔ kalola tsha kawɔ dia toka tɛmpɛlɔ nto! (Ezera 1:1-4) Danyɛlɛ l’anango wakakikɛ ɛnɔnyi efula, koko vɔ wakɛnyi lam’akalɛmbiama Babilɔna ndo lam’akatshungɔ ekambi wa Jehowa. Dikambo sɔ tokimanyiyaka dia sho mbikikɛ etena kɛnɛ kakongɛso elanyelo ka “Babilona ka wuki,” etshumanelo k’ɛtɛmwɛlɔ tshɛ wa kashi ka l’andja w’otondo.—Enyelo 18:1-5.
Jehowa Mbitshaka Ekambi Ande Nshi Tshɛ
16. Panda kakɔna kakasha Nzambi ekambi ande lo nshi ya Ɛsta, Nkumekanga ka Omoto?
16 Jehowa mbitshaka ekambi ande nshi tshɛ lam’ewɔ la kɔlamelo lo lokombo lande. (1 Samuele 12:22; Isaya 43:10-12) Ohokanyiya kɛnɛ kakete lo nshi y’Ɛsta, Nkumekanga ka Omoto l’eleko ka tanu N.T.D. Nkumekanga Ahasuɛro (Xerxès I) akasɔnɛ Hamana oko divwa diande (premier ministre). Lam’akandômala dikambo Mɔrɔdɛkai, Ose Juda ɔmɔtshi kombokusɛ adwe, Hamana akadje sheke dia mbôdiaka nde l’Ase Juda tshɛ waki lo Diolelo dia Pɛrɛsiya. Nde akâmamatanyiyɛ ɔnɛ vɔ sekolaka ɛlɛmbɛ, ndo akalake dia kimɔ falanga yande ndamɛ dia futa wanɛ wayowadiaka, ko nde akakondja dikimɔ dia funda mukanda wakasinyama la lɔhɛtɛ la nkumekanga dia ndjaka Ase Juda tshɛ. La dihonga tshɛ, Ɛsta akatɛ nkumekanga ɔnɛ nde ekɔ Ose Juda ko akawosholɛ ndo sheke yakatshe Hamana dia mbâdiaka. Ɔtɛkɛta kele edja, wakahanɛ Hamana l’otamba wakandalɔngɔsɔla dia vɔ ndjaka Mɔrɔdɛkai. Ko nkumekanga ndjodja Mɔrɔdɛkai divwa diande, ndo ndjosha Ase Juda dikimɔ dia vɔ ndjatɛkɛtɛ vamɛ. Wakadje atunyi awɔ otshumba wa mamba. (Esta 3:1–9:19) Dui sɔ la dia keketsha mbetawɔ kaso ɔnɛ Jehowa ayotsha akambo wa mamba dia mbitsha ekambi ande wa nshi nyɛ w’okitanyiya.
17. Ngande waki okitanyiya ohomba lo dikambo di’etshungwelo k’Akristo w’Ase Juda waki la Judeya l’eleko ka ntondo na?
17 Ɔkɔkɔ okina washimbela Nzambi ekambi ande ele vɔ mbôkitanyiyaka nde l’Ɔnande. Ohoyadja lo dihole di’ambeki waki Yeso w’Ase Juda wa l’eleko ka ntondo. Nde lawɔ ate: “Lam’ayunyena elui w’alimbi wambudinga Jerusalema, kanyeyi nyati: Elanyelu kayo kaya suki. Lushi lako, wane weli la Judiya, kawulawo l’ekungu.” (Luka 21:20-22) Kakianɛ, ɛnɔnyi wambeta, ko wɛ oyambola etena kayotshama awui asɔ. Oshimu kele edja, Ase Juda wambɔtɔmbɔkɔ lo 66 T.D. Alembe w’Ase Rɔmɔ wakalɔmbwama oma le Cestus Gallus mbadingawɔ Jerusalɛma ndo koma polo lo mpele dia tɛmpɛlɔ. Ase Rɔmɔ mbakalolawɔ la shashimoya heyama ndo bonde ka dikambo. Akristo w’Ase Juda ayowotsha na? Eusèbe mbutaka lo dibuku diande dia Historia Ecclesiastica (Histoire Ecclésiastique; Dibuku III, tshapita V, 3), ate: vɔ wakalawɔ oma la Jerusalɛma la la Judeya. Vɔ wakake nɛ dia wakakitanyiya dako dia Yeso. Onde wɛ ekɔ suke dia ndjela alako wa lo Bible watosha ‘olami wa kɔlamelo’ wakakitshama lâdiko dia ‘diangɔ’ tshɛ diaki Yeso?—Luka 12:42-44.
Panda dia Kondja Lɔsɛnɔ la Pondjo
18, 19. (a) Panda kakɔna kakokaso kondja oma lo nyɔi ka Yeso, ndo waa na wakoka kikondja? (b) Kakɔna kakayashikikɛ ɔpɔstɔlɔ Paulo dia nde ntsha?
18 Naka Akristo w’Ase Juda wa la Judeya wanɛ wakayele lɔhɛmɔ la Yeso wakake, kete nyɔi ka Yeso kimanyiyaka dia ‘weho w’anto tshɛ’ kondja panda ko monga la lɔsɛnɔ la pondjo. (1 Timote 4:10) Anto wakayonga l’ohomba wa tshungo lam’akatshe Adama pɛkato, ɔnkɔnɛ nde akayashishɛ lɔsɛnɔ ndo akasondja dioho di’anto lo fumbe ka pɛkato la nyɔi. (Romo 5:12-19) Elambo a waa nyama wakakimɔka anto lo ndjela Ɛlɛmbɛ akakombaka pɛkato lo yoho ya didjidji tsho. (Heberu 10:1-4) Lam’ele aha ombutshi a pami w’onto mbakote Yeso ndo nyuma k’ekila kaki Nzambi ‘mbakahotamɛ’ Mariya oma k’etena kakandatshu diemi polo ndo lam’akandote Yeso, nde kômbotɔ la pɛkato k’ohowɔ ndo aki kokele. (Luka 1:35; Joani 1:29; 1 Petero 1:18, 19) Lam’akavu Yeso la kɔlamelo yande tshɛ, nde aki paka kokele, diɔ diakɔ diakandakoke kimɔ lɔsɛnɔ lande la kokele dia totshungola. (Heberu 2:14, 15) Omalɔkɔ, Kristo “akayakimo dia tshungula antu tshe.” (1 Timote 2:5, 6) Aha anto tshɛ mbayokondja diaaso sɔ dia panda, koko Nzambi nangaka dia wanɛ wadietawɔ kondja ɛlɔlɔ w’oma lɔkɔ.
19 Etena kakasha Kristo Nzambi oshinga w’olambo w’etshungwelo l’olongo mbakandatshungola ekana w’Adama tshɛ. (Heberu 9:24) Omalɔkɔ, Yeso akakondja Omambedi, wokengami l’ambeki ande 144000 w’akitami wayolɔ lo lɔsɛnɔ la l’olongo. (Efeso 5:25-27; Enyelo 14:3, 4; 21:9) Ndo nto, nde akayala “Shesu ka Pundju” le wanɛ wetawɔ olambo ande ndo wayokondja lɔsɛnɔ la pondjo lanɛ la nkɛtɛ. (Isaya 9:6, 7; 1 Joani 2:1, 2) Ande yɛdikɔ ya ngandji yakɔsama shɔ lee! Lowando laki la Paulo lo yɛdikɔ shɔ mɛnamaka lo mukanda wa hende wakasambiyama wakandafundɛ Akristo wa la Kɔrɛtɔ, oko wayotɛna lo sawo diayela. Lo mɛtɛ, Paulo akayashikikɛ di’aha tshikɛ ndok’ema diaaso dia tɔ mboshimba nde kimanyiya anto akina dia vɔ kondja panda oma lo yɛdikɔ shɔ ya diambo yakɔsɛ Jehowa dia tosha lɔsɛnɔ la pondjo.
6. Ngande wɛnya 2 Petero 2:7, 8 ɔnɛ Jehowa mbitshaka anto w’ɔlɔlɔ?
[Caption]
[Questions]
[Caption on page 8]
[Caption on page 8]
Davidi akɛkama Jehowa, ‘Nzambi kele l’etsha wa panda.’ Ko wɛ ngande na?
[Caption on page 10]
[Caption on page 10]
Jehowa mbitshaka ekambi ande nshi tshɛ, oko wakandatshe lo nshi ya Ɛsta, Nkumekanga ka womoto
[Caption on page 10]
[Review on page 10]
Ngande Wayoyokadimola?
◻ Naa bɛnyɛlɔ dia lo Bible diɛnya ɔnɛ Nzambi mbitshaka ekambi ande?
◻ Ngande weyaso ɔnɛ Jehowa mbitshaka wanɛ wawɛkama ndo walama kɔlamelo yawɔ?
◻ Yɛdikɔ yakɔna yakɔshi Nzambi di’anto kondja panda ndo monga la lɔsɛnɔ la pondjo?