BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w00 1/1 lk. 3-5
  • Mbetawɔ kokaka tshikitanya lɔsɛnɔ layɛ

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Mbetawɔ kokaka tshikitanya lɔsɛnɔ layɛ
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2000
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Mbetawɔ kokaka tshikitanya lɔsɛnɔ la nkumbo
  • Mbetawɔ kimanyiyaka wanɛ wɔnywama
  • Mbetawɔ k’ɔlɔlɔ
  • Onga la mbetawɔ lo alaka wa Jehowa
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2016
  • “Ofudia mbetawɔ kaso”
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
  • Mbetawɔ—Dionga diakeketsha
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2019
  • Onde wɛ ekɔ mɛtɛ la mbetawɔ lo lokumu l’ɔlɔlɔ?
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2003
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2000
w00 1/1 lk. 3-5

Mbetawɔ kokaka tshikitanya lɔsɛnɔ layɛ

“ONTO kokaka mɛtɛ ndjela ɛlɛmbɛ wa lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ oyadi kânga nde heete dia Nzambi.” Ɛtɛkɛtɛta ɛsɔ wakatombe oma l’onyɔ wa womoto ɔmɔtshi lele l’ɔnɔngɔ a wanɛ wata ɔnɛ ndoko lakoka mbeya ɔnɛ Nzambi ekɔ kana bu. Nde akate ate: lakodja anami la lɔkɛwɔ la dimɛna efula, ko ana akɔ wakayodja anawɔ l’ɛlɛmbɛ akɔ wâmɛ wa lɔkɛwɔ la dimɛna efula​—awui asɔ tshɛ wakasalema aha la monga la mbetawɔ le Nzambi.

Onde lâsɔ ndoko ohomba monga la mbetawɔ le Nzambi? Mama kɛsɔ mɛtɛ akafɔnyaka ngasɔ. Eelo mɛtɛ, hatokoke mbuta ɔnɛ onto tshɛ lele bu la mbetawɔ le Nzambi ekɔ la dia monga onto la kɔlɔ. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akatɛkɛta dia ‘ase wedja’ wanɛ waheye Nzambi koko ‘vamɛ salaka akambo wɔtɔnɛ l’ɛlɛmbɛ.’ (Romo 2:14) Anto tshɛ, oyadi kânga wanɛ wata ɔnɛ ndoko lakoka mbeya ɔnɛ Nzambi ekɔ kana bu, wakotɔ la nkum’otema. Anto efula salaka tshɛ dia ndjela kɛnɛ kawatɛ nkum’otema kawɔ oyadi kânga vɔ hawetawɔ Nzambi, ɔnɛ lakawasha ehomɔ kɛsɔ ka l’etei k’otema kâkimanyiya dia vɔ tshikitanya ɔlɔlɔ la kɔlɔ.

Koko, mbetawɔ ka wolo le Nzambi​—mbetawɔ kele l’etshina katɔ lo Bible​—mbishaka onto wolo w’efula dia nde ntsha ɔlɔlɔ oleki nganɛ watɔlɔmbɔla nkum’otema kaha l’ekimanyielo. Mbetawɔ kele l’etshina katɔ lo Bible, Ɔtɛkɛta wa Nzambi, pɛtshahɛtshaka nkum’otema, ndekaka kisamuya dia tɔ tshikitanya ɔlɔlɔ la kɔlɔ. (Heberu 5:14) Ndo nto, mbetawɔ keketshaka anto dia vɔ mongaka nshi tshɛ la dionga dia dimɛna efula oyadi kânga lam’ewɔ lo mpika. Oko ɛnyɛlɔ, l’edja ka ntambe ka 20, wedja efula wakalɔmbwama oma le ewandji wa pɔlitikɛ w’etema dikunyɛ, wanɛ wakatshutshuyaka ndo anto wakɛnamaka oko anto w’ɛlɔlɔ dia vɔ ntsha awui wa ngala wele ndjâka ndo wɔma. Koko, wanɛ wele la mbetawɔ ka mɛtɛ le Nzambi wakatone sekola ɛlɛmbɛ awɔ, oyadi kânga lo wâle wa nyɔi. Lâdiko dia lâsɔ, mbetawɔ kele l’etshina katɔ lo Bible kokaka tshikitanya lɔsɛnɔ l’anto. Tɔ kokaka tshungola nsɛnɔ yakɛnamaka oko yamboshishɔ ndo kimanyiya anto dia vɔ mbewɔ munga ya weke efula. Ɛsɔ tênde bɛnyɛlɔ dimɔtshi.

Mbetawɔ kokaka tshikitanya lɔsɛnɔ la nkumbo

“Mbetawɔ kanyu kambonyokimanyiya dia nyu ntsha dihindo nɛ.” Ɔsɔku mbakatɛkɛta Shushi mɔtshi y’Ose Angleterre lam’akandewoyaka yɛdikɔ yakandɔshi lo dikambo di’ɔnɛ lakahombe monga la lotshungɔ la mbodia ana l’asa John nde la wadiɛnde Tania. John nde la Tania wakatshu laka lɛɛta lâsɔ ko vɔ watatshukana ndo lɔsɛnɔ lawɔ la nkumbo laki kɔlɔ ka tshɛ. John akanɔka didjoyadjoya ndo akayashaka efula lo tɔkɛnyɔ ta falanga. Ɔnkɔnɛ, nde akayomɛ ntsha awui w’epetenge dia nde kondjaka falanga ya talanyaka l’akambo ande wa kɔlɔ. Nde akakalɛ anande la wadiɛnde. Ko lâsɔ, “dihindo” diakɔna diakasalema na?

Lushi lɔmɔtshi, John akoke ɔnaki enondo ande la pami atɛkɛtaka dia Paradiso. Dui sɔ diakakotola yambalo yande ko nde akoke ambutshi wa dikɛnda sɔ dia pami wembola. Ambutshi asɔ wekɔ Ɛmɛnyi wa Jehowa, kɔ vɔ wakakimanyiya John dia nde mbeya awui akɔ oma lo Bible. Yema yema, John nde la Tania wakayoyala la mbetawɔ kele l’etshina lo Bible, ko mbetawɔ kɛsɔ akayotshikitanya lɔsɛnɔ lawɔ. Wakadje diwala diawɔ l’abuku wa lɛɛta ndo wakatshike mbekelo yawɔ ya kɔlɔ. Emboledi wanɛ wakaye dia ndjowaenda la ngelo kawɔ wakatane dui dimɔtshi diakɛnamaka oko kokoka ntshama lo nshi ngana tsho: vɔ wakayotana nkumbo k’ɔngɛnɔngɛnɔ lo luudu la pudipudi, dihole mɛtɛ di’ɔlɔlɔ dia mbodja ana. Shushi mɛtɛ komindja dia nde mbuta ɔnɛ “dihindo” sɔ diakasalema oma l’ekimanyielo ka mbetawɔ k’oyoyo kakayoyala la John nde la Tania.

Lo lɛkɛ lokina langanyi kilɔmɛtɛlɛ nunu la nunu l’Angleterre, osekaseka ɔmɔtshi wotshukami lo Proche-Orient aki suke la mbɔtɔ l’ɔnɔngɔ w’anto wele la lɔsɛnɔ la kandji efula. Nde akasangoyaka dia ndo nde mbadiema l’olui wa miliyɔ ya wanɛ wavusha awala awɔ ɔnɔnyi tshɛ. Nde akote ɔna, koko omɛnde mbôlɛ etale ka mamba. Ɔnkɔnɛ, ase nkumbo kande wakɔ̂bɛbiyaka dia nde ndjaka diwala, ko nde akatatɛ mɛtɛ ndjâlɔngɔsɔla dia sɛkana l’omɛnde. Koko, nde akekaka Bible nde l’Ɔmɛnyi wa Jehowa ɔmɔtshi. Lam’akoke Ɔmɛnyi wa Jehowa wakekaka la nde dikambo sɔ, nde akôlembetshiya kɛnɛ kata Bible lo dikambo dia diwala, ɛnyɛlɔ oko dui di’ɔnɛ diwala diekɔ losha l’oma le Nzambi ndo hahombe ditakɔ oko ɛngɔ k’anyanya. (Mateu 19:4-6, 9) Womoto ɔsɔ akakanyiya l’otema ande ndamɛ ate: ‘Ekɔ dikambo dia diambo dia womoto ɔnɛ, lele ɔngɛndangɛnda le mi, ekɔ lo ntsha tshɛ dia shimbɛ nkumbo kaso ko wanɛ wotɔ la mi nangaka kihandjola.’ Mbetawɔ kande k’oyoyo kakôkimanyiya dia nde nama diwala diande.

Dui dimɔtshi dia lonyangu diendana la lɔsɛnɔ la nkumbo ele otondjelo wa waemi. Alapɔlɔ wa Nations unies mɛnyaka dia ɔnɔnyi tshɛ ana w’ashashi ndekana miliyɔ 45 wekɔ lo ndjakema l’okonda. Otondjelo tshɛ wa diemi ekɔ dui dia lonyangu efula. Ewo ka Bible akakimanyiya womoto ɔmɔtshi lodjashi lo wodja wa Philippines di’aha nde mbɔtɔ l’ɔnɔngɔ w’anto watondja waemi.

Womoto ɔsɔ akahomana l’Ɛmɛnyi wa Jehowa ko akalongola biukubuku yakamba laso dia mbeka l’anto Bible, biukubuku ya Kakɔna Katɔlɔmba Nzambi?,a ndo nde akatatɛ mbeka Bible. L’ɔkɔngɔ wa ngɔndɔ mɔtshi, nde akayotaka ɔkɔkɔ wakandetawɔ mbeka Bible. Womoto ɔsɔ aki la diemi lam’akaye Ɛmɛnyi wa Jehowa mbala ka ntondo dia ndjowenda, koko nde l’omɛnde wakɔshi tɛdikɔ dia tondja diemi diakɔ. Koko, osato w’ɔna leke l’otema wele lo lɛkɛ 24 la biukubuku yakɔ akananda otema ande. Ɛtɛkɛta w’oma lo Bible wakafundana suke l’osato ɔsɔ wata ɔnɛ lɔsɛnɔ lekɔ ekila dikambo ‘Nzambi mbele kiɔkɔ ya lɔsɛnɔ’ akawetawoya dia nde nama ɔnande. (Osambu 36:9) Ɛlɔ katɛkɛtaso kɛnɛ, nde ekɔ l’ɔna la dimɛna lele la tolemba ta wolo.

Mbetawɔ kimanyiyaka wanɛ wɔnywama

Lo wodja w’Éthiopie, apami amɔtshi ahende wakalɔtɛ ɛdɛnga w’ahɔndɔ wakaye lo losanganya l’ɔtɛmwɛlɔ lakɔtɔ Ɛmɛnyi wa Jehowa. L’ekomelo ka losanganya, Ɔmɛnyi wa Jehowa ɔmɔtshi akaye ndjowasha mɔyɔ ndo ndjowatɛ lokombo lande wate kana oko onto lasawola l’angɛnyi ande. Apami asɔ wakɔ̂lɔmbɛ woshasha wa kɛtshi. Ɔnangɛso kombasha falanga koko akawasha ɛngɔ kɛmɔtshi koleki dimɛna. Nde akâkeketsha dia vɔ monga la mbetawɔ le Nzambi, ɛngɔ kele la ‘nɛmɔ di’efula ndeka ndo paonyi.’ (1 Petero 1:7) Ɔmɔtshi aketawɔ ko akamɛ mbeka Bible. Dui sɔ diakatshikitanya lɔsɛnɔ lande. Lam’akandatahamaka lo mbetawɔ, nde akakile mfɔka, akatshike mbidjɔ wanu, akatshike akambo wa mindo ndo olelo w’akatshi wa khat (dia memulaka tenyi dia demba). Nde akeke woho wa ndjâsɛnyaka ndamɛ lo dihole dia talɔmbanaka diangɔ. Nshi nyɛ nde ekɔ lo sɛna lɔsɛnɔ la pudipudi ndo lele l’etombelo w’ɛlɔlɔ.

Lo wodja w’Italie, pami kɛmɔtshi k’ɛnɔnyi 47 akafundamɛ lokanu l’ɛnɔnyi dikumi ndo aki lo lopitadi la lɛɛta l’ase hemɔ ya l’ɔtɛ. Ɔmɛnyi wa Jehowa ɔmɔtshi lele la dikimɔ dia mbɔtɔka lo mvudu ya nkanu dia tokimanyiyaka anto lo nyuma akeke la nde Bible. Pami kɛsɔ akahame esadi esadi. Mbetawɔ akatshikitanya lɔsɛnɔ lande efula ka mamba ko ase lokanu akina wotshɔka le nde nshi nyɛ dia nde towasha alako lo woho wahombawɔ kandolaka ekakatanu awɔ. Mbetawɔ kande kele l’etshina lo Bible ambôkondjɛ dilɛmiɛlɔ, nɛmɔ ndo wɛkamu w’ewandji wa lokanu.

Ɛnɔnyi ɛnɛ, tojurunalɛ takatɛkɛta di’ata walɔwɔ l’Afrika. Ɛkɔndɔ woleki wɔma ele wɛnɛ w’ana w’apami w’akɛnda wɔsawɔ l’olimu w’asɔlayi. Vɔ nɔshaka anasɔ kaandji kana didjoyadjoya dia wolo, mbahɛnyɔlaka wate kana waa nyama ndo mbatshutshuyaka dia vɔ salɛ ase nkumbo yawɔ akambo wele oko anto waya bu nto la solo di’onto dia vɔ mɛnya ɔnɛ oluyi walwɛlawɔ ta oto mbahombawɔ mamema. Onde mbetawɔ kele l’etshina katɔ lo Bible kekɔ la wolo wakoka tshikitanya nsɛnɔ y’akɛnda wa ngasɔ? Eelo, tɔ kakatshikitanya nsɛnɔ y’akɛnda amɔtshi ahende.

Lo wodja wa Liberia, Alex aki dibɔyi dia misa laka Mupɛ. Koko lam’akinde l’ɛnɔnyi 13, nde akayɔtɔ l’olui ɔmɔtshi w’andɔshi w’ata ndo akayokomaka sɔlayi dia dikɛnda diakanyanyemaka efula. Dia nde monga dihonga lo ta, nde akayomɛ mbɔsa ekanga le waa wetshi. Alex akɛnyi nganɛ wakavɔkaka asekande efula, koko nde komvɔ. L’ɔnɔnyi wa 1997, nde akayohomana l’Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo akɛnyi ɔnɛ vɔ kombɔnyɔla koko wakôkimanyiya dia nde mbeka kɛnɛ kata Bible lo dikambo di’awui wa ngala. Alex akatshike olimu w’ɔsɔlayi. Lam’akamɛ mbetawɔ kande pama, nde akayele didjango dia Bible diata ɔnɛ: “Ndi akadimo uma lu kolo, atshaki ololo; ayangi ki, akiyeli.”​—1 Petero 3:11.

L’etena kakɔ kâmɛ, yana kina ya dikɛnda yaki sɔlayi ntondo yakawelɛka Samson akadjɛ lo ngelo kakadjasɛka Alex nshi shɔ. Nde aki omembi w’esambo l’ɔtɛmwɛlɔ koko l’ɔnɔnyi wa 1993, nde akayoyalaka sɔlayi ndo akayoyasha l’ɔnwɛlɔ wa didjoyadjoya, l’ekanga ndo l’akambo wa mindo. L’ɔnɔnyi wa 1997, wakatondja Samson oma l’olimu w’ɔsɔlayi. Nde akatatshɔka otsha l’osomba wa Monrovia dia tɔɔtɔ l’olui wa lânde w’asɔlayi walama wɔladi lo ngelo ko osekande ɔmɔtshi akayowotɛ dia nde mbeka Bible l’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Nde akayekaka ko akayoyala la mbetawɔ kele l’etshina lo Bible. Dui sɔ diakawosha dihonga dia nde tshika awui ande w’ɔndɔshi w’ata. Nshi nyɛ, Alex nde la Samson wekɔ lo sɛna lɔsɛnɔ la wɔladi ndo wekɔ la lɔkɛwɔ la dimɛna efula. Onde dui dimɔtshi diekɔ diakoka tshikitanya nsɛnɔ ya ngasɔ yakafukutana efula naka aha mbetawɔ kele l’etshina katɔ lo Bible?

Mbetawɔ k’ɔlɔlɔ

Ongo ele bɛnyɛlɔ dingana to l’atei wa bɛnyɛlɔ efula diakokaso shila dia mɛnya nkudu kele la mbetawɔ k’oshika kele l’etshina katɔ lo Bible. Eelo mɛtɛ, aha onto tshɛ lata tsho ɔnɛ dimi mbetawɔka Nzambi mbele la lɔsɛnɔ lɔtɔnɛ l’ɛlɛmbɛ wa Bible woleki tshɛ. Anto amɔtshi wahetawɔ ɔnɛ Nzambi ekɔ kokaka mɛtɛ monga la lɔsɛnɔ la dimɛna ndeka kânga amɔtshi wayata ɔnɛ Akristo mbewɔ. Kɛsɔ tshɛ ele nɛ dia mbetawɔ kele l’etshina katɔ lo Bible hakome paka lo mbuta tsho ɔnɛ dimi mbetawɔka Nzambi.

Ɔpɔstɔlɔ Paulo akelɛ mbetawɔ ɔnɛ “dikongelo dia shikaa di’akambo walongamɛ onto, wɛnyɛlɔ wa lo sɛkɛ w’akambo wa mɛtɛ wele hawɛnama.” (Hɛbɛru 11:1, NW) Ɔnkɔnɛ, monga la mbetawɔ kɛdikɛdi monga l’eshikikelo ka wolo, oma lo tolembetelo ta shikaa, lo akambo wahɛnama. Aha mbidja taamu kânga yema dia Nzambi ekɔ, dia nde tokanɛka ndo ayɔtshɔkɔla wanɛ wasala lolango lande. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akate nto ate: “Dieli la one layuya le [Nzambi] mbetawo ati: ndi eko, la ndi keli ufutshi a wane watûyangaka.”​—Heberu 11:6.

Mbetawɔ ka woho ɔsɔ mbakatshikitanya lɔsɛnɔ la John, la Tania ndo l’anto akina wɔtɛkɛtshiso dikambo diawɔ lo sawo nɛ. Tɔ kakâkonya dia vɔ ndjaɛkɛka tshɛ lo Bible, Ɔtɛkɛta wa Nzambi, dia tɔ mbalɔmbɔlaka lo tɛdikɔ tahombawɔ mbɔsa. Tɔ kakâkimanyiya dia vɔ mbetawɔ ndjâhombia awui amɔtshi lo tshanda mɔtshi di’aha mbidjɛ lo mboka ka kɔlɔ kânga mbakokatɔ mɛnama ɔlɔlɔ le wɔ. Bɛnyɛlɔ sɔ tshɛ tshikitana koko diakatatɛ woho ɔtɔi. Ɔmɛnyi wa Jehowa mbakeke Bible l’anto asɔ, ko vɔ wakayɛnaka mɛtɛ ka kɛnɛ kata Bible ɔnɛ: ‘Ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ la lɔsɛnɔ ndo la nkudu.’ (Heberu 4:12) Nkudu k’Ɔtɛkɛta wa Nzambi akakimanyiya ɔm’ɔmɔ l’atei awɔ dia monga la mbetawɔ ka wolo kakayɔlɔngɔsɔla lɔsɛnɔ lande.

Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ lo kamba olimu lo wedja ndekana 230 ndo l’asɛnga wa lo ndjale ya weke. Vɔ wekɔ lo kɔlɔmba dia wɛ mbeka Bible. Lande na na? Dikambo vɔ wekɔ l’eshikikelo ɔnɛ mbetawɔ kele l’etshina katɔ lo Bible kokaka ndowanya lɔsɛnɔ layɛ, ndo wɛ lawɔ, lo yɛdikɔ y’efula.

[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]

a Dibuku diakatondja Ɛmɛnyi wa Jehowa.

[Esato wa lo lɛkɛ 3]

Mbetawɔ kele l’etshina katɔ lo Bible nɔngɔsɔlaka nsɛnɔ y’anto

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto