Tonɛ ntɔngɔ y’akambo wa mɛtɛ wa diolelo
“Uneki wuhu aye la pindju. Tushaki lunya laye mumuya la dikolo.”—UNDAKI 11:6.
1. Lo yoho yakɔna yonɛ Akristo ɛlɔ kɛnɛ?
OLIMU wa dikambɔ aki ohomba efula le ase Hɛbɛru wa lo nshi y’edjedja. Diɔ diakɔ diele Yeso, ɔnɛ lakadjasɛ lɔsɛnɔ lande l’otondo l’onto lo Nkɛtɛ ya Daka, akadje awui wa dikambɔ lo wɛɛla ande. Ɛnyɛlɔ, nde akɛdika esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi la wônelo wa lɔtɔngɔ. (Mateu 13:1-9, 18-23; Luka 8:5-15) Nshi nyɛ, oyadi tekɔ lo sɛna lo tshunda di’akambi wa dikambɔ kana bu, wônelo wa lɔtɔngɔ la nyuma lo yoho shɔ mbele olimu woleki ohomba wakamba Akristo.
2. Naa ohomba wele l’olimu aso w’esambishelo, ndo naa akambo watshama nshi nyɛ dia tokimanyiya woho wa sho tetemala l’olimu ɔsɔ?
2 Ekɔ diɛsɛ dia woke dia ndjatambiya l’olimu ɔnɛ wa wônelo w’akambo wa mɛtɛ wa lo Bible l’etena kɛnɛ k’ekomelo. Romo 10:14, 15 mɛnyaka hwe ohomba w’olimu ɔsɔ, divɛsa sɔ mbutaka ɔnɛ: “Ukundi eyawo mbuka, lam’ahawo la usambisha? Ukundi eyawo nsambisha, lam’ahawatatumama? Uku akafundama ati: Ndi amena weli ekulu a wane wasambisha lukumu l’ololo li!” Nshi nyɛ mamboleka monga ohomba wa tshɔ otsha la ntondo ndo mɛna akambo la sso di’ɔlɔlɔ lo kamba olimu wakatosha Nzambi. Diɔ diakɔ diamboyasha Ɛmɛnyi wa Jehowa l’otondjelo ndo okahanyelo wa Bible ndo ekanda wâkimanyiya dia mbeka l’anto Bible watomba l’ɛtɛkɛta 340. Otondjelo w’ekanda ɛsɔ nɔmbaka lofulo l’anto wayakimɔ vamɛ lolekanyi 18 000 lo waa biro yenda olimu wa l’andja w’otondo ndo lo waa Bɛtɛlɛ ya lo wedja wotshikitanyi. Ndo suke la miliyɔ shamalo y’Ɛmɛnyi wekɔ lo kahanya ekanda ɛsɔ walembetshiya awui wa lo Bible l’andja w’otondo.
3. Etombelo akɔna wele la wônelo w’akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo?
3 Elowa akɔna watomba oma l’olimu ɔsɔ wa wolo na? Oko wakadionge lo nshi y’etatelo ka Lokristo, anto efula wekɔ lo mbetawɔ akambo wa mɛtɛ nshi nyɛ. (Etsha 2:41, 46, 47) Koko, kɛnɛ koleki ohomba efula ele lemba la woke l’apandjudi lɔsɔ wêke kabatizama wekɔ lo mbisha lonya l’okidiamelo wa lokombo laki Jehowa ndo oyindjamelo ande oko Nzambi ɔtɔi ka mɛtɛ. (Mateu 6:9) Ndo nto, ewo k’Ɔtɛkɛta waki Nzambi kekɔ lo ndowanya nsɛnɔ y’anto efula ndo kokaka mbalɔmbɔla otsha lo panda.—Etsha 13:47.
4. Polo ndo lo yɛdikɔ yakɔna yakayakiyanyaka apɔstɔlɔ lo dikambo di’anto wakawasambishaka?
4 Apɔstɔlɔ wakeyaka dimɛna ohomba wa lokumu l’ɔlɔlɔ lasha anto lɔsɛnɔ, ndo wakayakiyanyaka efula dikambo di’anto wakawasambishaka. Dikambo sɔ mbɔtɔnɛka l’ɛtɛkɛta waki ɔpɔstɔlɔ Paulo, lam’akandafunde ate: “Shu takaleki nyulanga, taki la ongenongeno, aha dia nyusha lukumu l’ololo la [Nzambi] lutu, keli takalangi ndu nyusha nyumu yasu, ne dia nyakayala elangimi asu a wulu.” (1 Tesalonika 2:8) Lo ndjâkiyanya lo dikambo di’anto l’otema ɔtɔi, Paulo nde l’apɔstɔlɔ akina wakokoyaka Yeso nde la andjelo wa l’olongo, wanɛ wayasha efula l’olimu ɔnɛ washa anto lɔsɛnɔ. Nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛkɛndɛ w’ohomba wele l’ekambi ɛsɔ waki Nzambi wa l’olongo lo wônelo w’akambo wa mɛtɛ wa Diolelo, ndo tênde woho watokeketsha bɛnyɛlɔ diawɔ dia kotsha ɔkɛndɛ aso.
Yeso—omboki a woho w’akambo wa mɛtɛ wa diolelo
5. Lam’aki Yeso lanɛ la nkɛtɛ, l’olimu akɔna wakandayasha ntondo?
5 Yeso, pami ka kokele, aki la wolo wa kimanyiya anto wa lo nshi yande l’akambo efula w’ɛlɔlɔ wa l’emunyi. Oko ɛnyɛlɔ, nde akakoke ndowanya tokanyi ta kɔlɔ taki l’anto wa lo nshi yande lo kɛnɛ kendana l’awui w’enganga, kana pamia eokelo k’anto lo kɛnɛ kendana l’awui wa siansɛ kana bewo dikina. L’ɔtɛ wa sala akombo asɔ, nde akalembetshiya hwe oma k’etatelo k’olimu ande ɔnɛ ɔkɛndɛ ande aki wa sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ. (Luka 4:17-21) Ndo oya l’ekomelo k’olimu ande, nde akalembetshiya ate: “Dimi lakuto dia dikambu ne. Dia dikambu ne mbakamayi la kete, dia mvuta akambo wa mete.” (Joani 18:37) Ɔnkɔnɛ nde ndamɛ akayasha lo wônelo wa ntɔngɔ y’akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo. Mbetsha anto wa lo nshi yande awui wa Nzambi ndo asangwelo Ande, mbaki ohomba efula oleki wetshelo akɔna tshɛ wakakoke mbasha Yeso.—Romo 11:33-36.
6, 7. (a) Daka diakɔna dia dimɛna efula diakasha Yeso la ntondo ka nde mbidɛ l’olongo, ndo ngande wakotshande daka diakɔ? (b) Dionga diaki la Yeso lo kɛnɛ kendana l’esambishelo diekɔ la shɛngiya yakɔna le yɛ?
6 Yeso akayaɔshi ndamɛ oko Omboki a Woho w’akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo. (Joani 4:35-38) Nde akadianganyaka ntɔngɔ ya lokumu l’ɔlɔlɔ l’oseka diaaso tshɛ diakandakondjaka. Kânga lam’akinde suke la kitshiya lomu l’otamba, nde akasambisha lokumu l’ɔlɔlɔ lendana la paradiso ka la nkɛtɛ ka lo nshi yayaye. (Luka 23:43) Ndo nto, yoho yakandayakiyanya efula dia lokumu l’ɔlɔlɔ sambishama kokomɛ lo nyɔi kande l’otamba w’asui. La ntondo ka nde mbudɛ l’olongo, nde akadjangɛ apɔstɔlɔ ande dia tetemala monɛ ntɔngɔ y’akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo ndo mbetɛ anto ambeki. Oma lâsɔ ko Yeso ndjowasha daka nɛ dia dimɛna efula. Nde akate ate: “Nyulungi, dimi leko la nyu nshi tshe, edja ndu [l’]ekumelu k’andja.”—Mateu 28:19, 20.
7 Oma l’ɛtɛkɛta ɛsɔ, Yeso akalake dia sukɛ, nɔmbɔla, ndo kokɛ olimu w’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ ‘nshi tshɛ, edja ndo l’ekomelo k’andja.’ Polo nshi yaso nyɛ, Yeso ekɔ lo tetemala la ndjasha l’olimu w’esambishelo k’evanjiliɔ. Nde mbele Ɔnɔmbɔdi aso, lo kɛnɛ kendana la wônelo wa ntɔngɔ y’akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo. (Mateu 23:10) Oko wende Ɔtɛ w’etshumanelo k’Akristo, nde mbele l’ɔkɛndɛ la ntondo ka Jehowa w’olimu ɔnɛ wa l’andja w’otondo.—Efeso 1:22, 23; Kolosai 1:18.
Andjelo wekɔ lo mbewoya nsango y’ɔngɛnɔngɛnɔ
8, 9. (a) Ngande wayakiyanya andjelo l’otema ɔtɔi l’akambo w’anto? (b) Lo yoho yakɔna yakokaso mbuta ɔnɛ andjelo wekɔ lo toka washo na?
8 Lam’akatonge Jehowa nkɛtɛ, andjelo ‘wakade ekoko w’ɔngɛnɔngɛnɔ vɔ tshɛ, ndo . . . wakamɛ mbuda saka.’ (Jobo 38:4-7) Oma ko etena kɛsɔ, ditongami sɔ dia l’olongo ndjashaka efula l’akambo wendana l’anto. Jehowa akakambe la wɔ dia mbewoya anto awui w’oma le nde. (Osambu 103:20) Dui sɔ diekɔ mɛtɛ djekoleko lo kɛnɛ kendana l’odianganyelo wa lokumu l’ɔlɔlɔ lo nshi yaso nyɛ. Lo ɛnɛlɔ kakandalongola, ɔpɔstɔlɔ Joani akɛnyi “ondjelo atafumbɔ l’atei w’olongo” ele la “lokumu l’ɔlɔlɔ la mbewoya oko nsango y’ɔngɛnɔngɛnɔ dikambo di’anto tshɛ wodjashi la nkɛtɛ, ndo le wedja tshɛ ndo waoho tshɛ, ɛtɛkɛta tshɛ, ndo weho tshɛ w’anto ata la dui dia wolo ate: ‘Nyoke Nzambi wɔma ndo nyôtombole, nɛ dia wonya w’elombwelo kande wambokoka.’”—Ɛnyɛlɔ 14:6, 7, NW.
9 Bible tɛkɛtaka dikambo di’andjelo oko “nyuma yatukambaka, yaka[tomama] dia nkambela wane wayukita panda ulimu.” (Heberu 1:14) Oko wakotsha andjelo olimu wakawawasha la waasaso tshɛ, vɔ kokaka tɔsɛdingola ndo sɛdingola olimu wasalaso. Ase olongo tendaka woho watatatetemala l’olimu aso oko wanɛ wenda anto oma lo luudu l’etajɛ l’otale efula. (1 Koreto 4:9) Tekɔ mɛtɛ l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula wa mbeya ɔnɛ aha shamɛ mbakamba oko ambuki a woho w’akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo!
Tekɔ lo kotsha ɔkɛndɛ aso la waasaso
10. Ngande wakoka dako dia dimɛna dia l’Undaki 11:6 mendana l’olimu aso w’esambishelo k’evanjiliɔ?
10 Bonde kayasha Yeso nde l’ambeki ande l’olimu aso na? Yeso akasha ɔkɔkɔ ɔmɔtshi lam’akandate ate: “Okone dimi lambunyutela nti: Ongenongeno ndjalaka lu ashu w’andjelu wa [Nzambi] lu dikambu dia untu a kolo otoi lambukadimula utema.” (Luka 15:10) Ndo sho lawɔ mbayasha l’otema ɔtɔi le anto. Ndo sho tshaka tshɛ dia dianganya ntɔngɔ y’akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo l’ahole tshɛ. Ɛtɛkɛta wa l’Undaki 11:6 kokaka mendana l’olimu aso. Lo divɛsa sɔ, Bible tokeketshaka ɔnɛ: “Uneki wuhu aye la pindju. Tushaki lunya laye mumuya la dikolo, ne dia we heyi kana kene kana keku kayuluwana, kana vo ahende wayula ololo.” Lonyangu ko, tɔtɔi t’anto toto mbetawɔ losango laso l’atei wa nkama kana nunu di’anto wasambishaso. Koko l’ɛnyɛlɔ k’andjelo, sho ngɛnangɛnaka etena ketawɔ kânga ‘kanga kɔlɔ ɔtɔi’ losango la panda.
11. Okambelo wa l’ekanda walembetshiya awui wa lo Bible kokaka monga l’etombelo akɔna?
11 Akambo efula nɔmbamaka lo kɛnɛ kendana l’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ. Ehomɔ kɛmɔtshi k’ohomba efula katokimanyiya l’olimu ɔsɔ ele abuku walembetshiya awui wa lo Bible wakamba l’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Lo weho ɛmɔtshi, abuku asɔ wekɔ nto oko ntɔngɔ yatatadianganya l’ahole tshɛ. Hateye lende ayowonga l’etombelo w’ɔlɔlɔ. Mbala mɔtshi, okanda ɔtɔi mbeyaka mbeteta l’anya w’anto efula la ntondo k’onto ɔmɔtshi ndjowadia. Yeso l’andjelo mbeyaka mbala mɔtshi nɔmbɔla akambo di’okanda akɔ koma l’anya w’onto l’ɔlɔlɔ layokondja wahɔ oma lɔkɔ. Tênde bɛnyɛlɔ dimɔtshi diɛnya nganɛ wakoka Jehowa kamba lo yoho yahatalongamɛ ndo tondja etombelo wa diambo lo kamba l’abuku wakatatshikɛ anto.
Olimu wa Nzambi ka mɛtɛ
12. Ngande wakakimanyiyama nkumbo kɛmɔtshi dia mbeya Jehowa diɛsɛ oma lo jurunalɛ yaso mɔtshi y’edjedja?
12 L’ɔnɔnyi wa 1953, Robert, Lila, l’anawɔ wakonɔ oma l’osomba wa woke otsha lo shamba mɔtshi y’edjedja ya la Pennsylvania, l’États-Unis, l’ovusu ɔmɔtshi wa luudu wambolana tenyi dimɔtshi. Yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa vɔ monɔ, Robert akɔshi yɛdikɔ ya nɔngɔsɔla kihanga ka mbɔkaka lo hiole mɔtshi ya l’ɛse. L’ɔkɔngɔ wa nde mbikoya abaya efula, nde akayosholaka la wedi w’ehele, matela ɔmɔtshi wakamɔnyamɔnyama, kisaka kakawakashaka akatshi waya bu ohomba, mposo kana tɔngɔ mɔtshi y’elowa, ndo diangɔ dikina diambolana. L’atei wa diangɔ sɔ tshɛ, mbaki ndo kɔpi kɛmɔtshi ka jurunalɛ yakawelɛka L’Âge d’Or. Robert akakotwama efula la sawo dimɔtshi diakatɛkɛtaka dia wodielo w’ana. Nde akambe heyama lo mɛna tokanyi t’eshika t’oma lo Bible taki lo jurunalɛ shɔ ko nde akatɛ Lila ate tayanga mbɔtɔ “l’ɔtɛmwɛlɔ wa L’Âge d’Or.” L’ɔkɔngɔ wa mingu ngana tsho, Ɛmɛnyi wa Jehowa wakaye lakawɔ, koko Robert akawatɛ ate nkumbo kami ngɛnangɛnaka paka “ɔtɛmwɛlɔ wa L’Âge d’Or.” Ɛmɛnyi ɛsɔ wakôlembetshiya vate toko L’Âge d’Or mbowelɛ nshi nyɛ ɔnɛ Réveillez-vous ! Robert nde la Lila wakamɛ mbeka Bible mbala la mbala vɔ l’Ɛmɛnyi wa Jehowa, ko l’ɔkɔngɔ diko wakayobatizamaka. Lo wedi awɔ, vɔ wakayonɛka ntɔngɔ y’akambo wa mɛtɛ l’etema w’anawɔ ndo wakakondja etombelo w’amɛna efula. Ɛlɔ kɛnɛ, ndekana anto 20 wa lo nkumbo kɛsɔ, mbidja ndo ana esambele waki Robert nde la Lila, waya ekambi waki Jehowa Nzambi wambobatizama.
13. Kakɔna kakatshutshuya atshukanyi amɔtshi wa la Porto Rico dia mɛnya wahɔ awɔ lo Bible?
13 Ambeta oko ɛnɔnyi 40, William nde la Ada, atshukanyi amɔtshi wa la Porto Rico, kɔngɛnangɛnaka wekelo wa Bible. Wonya tshɛ wakakɔkɔlaka Ɛmɛnyi wa Jehowa lo lokuke lawɔ, atshukanyi asɔ wakatshaka watekana oko vɔ bu lawɔ. Lushi lɔmɔtshi William akatshu lo depɔ dimɔtshi dia tosomba ema kɛmɔtshi kaki ohomba dia nɔngɔsɔla ɛngɔ kɛmɔtshi kakalana lakande. Lam’akandayatombaka oma lo depɔ sɔ, nde akɛnyi dibuku dimɔtshi diɛnɔndɔ lo ɛngɔ kɛmɔtshi ka woke kakawakashaka diangɔ dia mindo. Ɔsɔ aki dibuku diakawelɛka Religion, diakatondja Ɛmɛnyi wa Jehowa lo 1940. William akɔshi dibuku sɔ akaye ladiɔ la ngelo ndo akangɛnangɛna efula dia mbadia akambo wendana l’otshikitanu wele lam’asa ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ la wa kashi. Mbala kekina kakaye Ɛmɛnyi wa Jehowa dia ndjowaenda, William nde la Ada wakahokamɛ l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ losango lawɔ ndo wakamɛ mbeka Bible l’Ɛmɛnyi ɛsɔ. L’ɔkɔngɔ wa ngɔndɔ ngana tsho, vɔ wakabatizama lo Losanganya la Wedja Efula lakasalema lo 1958, losanganya laki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: La Volonté Divine. Oma k’etena kɛsɔ, vɔ wakayokimanyiya anto ndekana 50 dia monga atɔi amɔtshi wa lo nkumbo kaso k’Akristo k’anto l’ɔnango.
14. Oko wakadiɛnya ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi, wolo akɔna wele l’ekanda aso walembetshiya awui wa lo Bible?
14 Karl aki paka l’ɛnɔnyi 11 ndo aki la yema ya lɔkɛwɔ la kɔlɔ. Akɛnamaka dia wonya tshɛ nde akawanaka l’anto. Papa kande, ɔnɛ laki pasitɛrɛ l’Asɔnyi lo wodja w’Allemagne akawetsha ɔnɛ anto wa kɔlɔ totshumbamaka lo lowenga la dja l’ɔkɔngɔ wa nyɔi kawɔ. Oma lâsɔ Karl akokaka lowenga la dja wɔma efula. Lushi lɔmɔtshi, l’ɔnɔnyi wa 1917, Karl akɛnyi yɛtshi ya dikatshi mɔtshi yaki l’alɛta lo shinga ko nde akayitɔngɔna. Lam’akandayadia, washo ande wakatshu esadi eto lo wombola w’ɔnɛ: “Lowenga la dja kɛdikɛdi na?” Lo kiatshi shɔ, Ambeki wa Bible, mbut’ate, Ɛmɛnyi wa Jehowa oko wowelamɛ nshi nyɛ mbakelɛ anto dia tohokamɛ dako dimɔtshi dia lo sɛkɛ lo kɛnɛ kendana la lowenga la dja. Oko ɔnɔnyi ɔtɔi l’ɔkɔngɔ, Karl akayobatizama, ko ndjokoma ɔmɔtshi a l’atei w’Ambeki wa Bible l’ɔkɔngɔ wa nde mbeka mbala efula. L’ɔnɔnyi wa 1925, nde akelamɛ dia tokamba lɛnɛ alɔmbɔma elimu w’Ɛmɛnyi wa Jehowa wa l’andja w’otondo, lɛsɔ mbakambande polo ndo ɛlɔ. Diɛsɛ oma lo kiatshi yakandatɔngɔna lo shinga, Okristo ɔsɔ ambokamba aya ɛnɔnyi ndekana akumi enanɛi.
15. Kakɔna kakoka ntsha Jehowa, lo woho wɛnande dimɛna?
15 Lo mɛtɛ, ndoko onto lakoka shikikɛ dia kana andjelo wakasha lonya lo bɛnyɛlɔ nɛ dioshidiso ndo mbeya polo lo yɛdikɔ yakɔna yakawasha lonya. Koko, hatohombe mbidja tamu dia Yeso l’andjelo wekɔ l’ɔkɛndɛ wa woke l’olimu w’esambishelo ndo ɔnɛ Jehowa kokaka nɔmbɔla akambo woho wɛnande dimɛna. Bɛnyɛlɔ sɔ ndo dikina dia woho ɔsɔ mɛnyaka akoka wele l’ekanda aso wa tondja etombelo w’ɛlɔlɔ l’ɔkɔngɔ wa sho mbakahɛ anto.
Takalongola ɛngɔ k’oshinga wolo
16. Akokaso mbeka oma l’ɛtɛkɛta wa lo 2 Koreto 4:7?
16 Ɔpɔstɔlɔ Paulo akatɛkɛta dia ‘ɛngɔ k’oshinga wolo kele lo diangɔ di’awomba.’ Ɛngɔ kɛsɔ k’oshinga wolo ko olimu wakatosha Nzambi wa sambisha, ndo diangɔ di’awomba ko anto anɛ wakalongola ɛngɔ kɛsɔ k’oshinga wolo oma le Jehowa. Lam’ele anto asɔ kema kokele ndo wekɔ l’elelo, Paulo akakome lo mbuta dia etombelo w’oma lo woho w’olimu ɔsɔ wakawalongola ndjaka oma lo ‘nkudu koleki kɛnɛ kokongaka l’onto, kaya oma le Nzambi koko aha oma le so shamɛ.’ (2 Koreto 4:7) Eelo, sho kokaka mendɛ le Jehowa dia nde tosha nkudu kele laso ohomba dia kamba olimu wakatalongola.
17. Akambo akɔna wayohomana la so etena katatonɛ ntɔngɔ y’akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo, ndo bonde kahombaso mɛna akambo la sso di’ɔlɔlɔ?
17 Mbala efula sho ndjahombiaka awui efula. Mbeyaka monga wolo ndo pâ dia kamba olimu lo bɛtshi dimɔtshi dia nkɛtɛ. Ekɔ bɛtshi dimɔtshi dia nkɛtɛ diele anto efula mongaka la wendjodi wamboleka, ndo la lohetsho. Lo weho wa ngelo ya ngasɔ, weolo w’efula mbeyaka mbidjama aha la tondja etombelo w’amɛna. Koko, ekɔ ohomba mbidja weolo efula nɛ dia nsɛnɔ y’anto yekɔ lo wâle. Ohɔ dia ntɔngɔ yônɛyɛ koka mbisha anto ɔngɛnɔngɛnɔ oma ko kakianɛ ndo lɔsɛnɔ la pondjo lo nshi yayaye. Mbala efula, sho mɛnaka mɛtɛ k’ɛtɛkɛta wele l’Osambu 126:6 wata ɔnɛ: “One latutshokaka ataleli lam’atandembe wuhu, atukalulaka l’ongenongeno ayembe dikanda diande dia washa.”
18. Ngande wakokaso tetemala mbidja yimba l’olimu aso, ndo bonde kahombaso ntsha dikambo sɔ?
18 Nyɛsɔ tokambe la diaaso tshɛ diakondjaso dia monɛ ntɔngɔ y’akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo la lokaho tshɛ. Tatohɛke pondjo dia, kânga mbele sho mbônɛ ndo mbatɛ ashi lo ntɔngɔ, Jehowa mbayiodia. (1 Koreto 3:6, 7) Eelo, edja tshɛ kâkakotsha Yeso nde l’andjelo olimu awɔ, Jehowa nongamɛka dia sho lawɔ kotsha olimu aso dimɛna. (2 Timote 4:5) Nyɛsɔ totetemale la mbidja yimba lo wetshelo aso, lo dionga diaso, ndo l’ohetoheto aso l’olimu. Lande na na? Paulo kadimoleka ate: “Ne dia lam’ayuyutsha osoku, we ayuyashimbela, ndu we ndu wane wuka awui aye.”—1 Timote 4:16.
Kakɔna kamboteka?
• Lo toho takɔna tele olimu aso wa wônelo tondjaka etombelo w’ɔlɔlɔ?
• Ngande washa Yeso Kristo l’andjelo lonya l’olimu w’esambishelo k’evanjiliɔ ɛlɔ kɛnɛ?
• Bonde kahombaso monga la lokaho oko wanɛ watonɛ akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo?
• Lam’ahomanaso l’akanga wa wedjodi ndo la wanɛ wele la lohetsho l’olimu aso, kakɔna kahomba totshutshuya dia tetemala?
[Osato wa lo lɛkɛ 25]
Oko akambi wa dikambɔ wa l’Isariyɛlɛ w’edjedja, Akristo nshi nyɛ wekɔ lo tadianganya ntɔngɔ y’akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo la lokahɔ tshɛ
[Osato wa lo lɛkɛ 26]
Ɛmɛnyi wa Jehowa todjaka ndo kahanyaka ekanda walembetshiya Bible l’andja w’otondo l’ɛtɛkɛta 340