Kakɔna mɛtɛ kasha onto ɔngɛnɔngɛnɔ?
JESSE LIVERMORE lakɔsamaka oma le anto amɔtshi oko onto loleki ɔngɔnyi lo tena tshɛ la Wall Street, akeyamaka lo woho wakandɔsaka tɛdikɔ ta lomba l’awui w’okanda. Omalɔkɔ, nde akangɔnɛ efula. Nde akalɔtaka akɔti woleki amɛna, akadjasɛka lo luudu la dimɛna laki la toshambrɛ 29 ndo aketetaka la shufɛlɛ yande lo mutuka w’odima welɛwɔ Rolls-Royce.
Davida nde lawɔ aki la oyango wa ngasɔ. Lam’ele nde mbakahɔna l’owandji ndo nde mbaki jɛra ya lo kɔpanyi kawɔ ka woke, ondo nde aki suke la koma owandji ɔmɔtshi wa lo kɔpanyi kakɔ. Nde akayongaka la nsaki k’ɔngɔnyi ndo ka lokumu. Koko, David akayɔsaka yɛdikɔ ndamɛ dia mimɔ oma lo kɔpanyi kɛsɔ. Nde akate ate: “Dimi mbeyaka dia hakondjaki olimu wafutawɔ dimɛna nganɛ nto.” Onde wɛ fɔnyaka dia David akatshe kɔlɔ dia tshika olimu ɔsɔ?
Anto efula fɔnyaka ɔnɛ dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ paka monga l’ɔngɔnyi, monga la lokumu kana nangema le anto efula. Koko, wanɛ wele l’ɔngɔnyi wa l’emunyi koka ndjaoka oko anyanya ndo lɔsɛnɔ lawɔ bu l’oyango. Ngasɔ mbakayaokaka yɔnɛ Livermore. Kânga mbakinde l’ɔngɔnyi, nde akasɛnaka lɔsɛnɔ lakalole la mpokoso ndo l’ekakatanu. Nde aki la ɔkɔmwɛlɔ w’otema, ekakatanu lo diwala ndo komonga la diɔtɔnganelo di’ɔlɔlɔ la anande. L’edjedja ka wonya, l’ɔkɔngɔ wa nde shisha efula ka diangɔ diande, lushi lɔmɔtshi yɔnɛ Livermore akatodjasɛ lo barɛ ka ɔtɛlɛ ɔmɔtshi wa dimɛna ko ndelaka diangɔ diambondoshisha. Nde akayange wanu, oma lâsɔ nde akatondja kalupɛ yande yakandafundaka awui w’ohomba ko nde tafunde wadɛnde ɛtɛkɛta ande w’ekomelo. L’ɔkɔngɔ wa nde shidiya nnɔ wanu ande, nde akatshu lo dihole diengolawɔ ahɔndɔ lɛnɛ aki wodjima ko nde toyadiaka.
Kânga mbahataleke mbeya ɛkɔkɔ wayadiaka anto, kɛnɛ kakakomɛ yɔnɛ Livermore shikikɛka mɛtɛ k’ɛtɛkɛta wa lo Bible wata ɔnɛ: “Wane wakomiya ndjala engonyi . . . wakayatshatsha la nyangu ya wulu efula.”—1 Timote 6:9, 10.
Shi ondo wanɛ wata ɔnɛ dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ paka monga l’ɔngɔnyi, monga la lokumu, kana mbeyama efula kambaka la atɔndɔ wa kɔlɔ? Onde wɛ ndjaokaka dia wɛ ekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ? Lande na? Atɔndɔ akɔna wakamba layɛ dia wɛ ndjashikikɛ ngasɔ? Kakɔna kele la shɛngiya lo woho wɔsayɛ ɔngɛnɔngɛnɔ? Sawo diayela mɛnyaka alako w’ohomba efula wambokimanyiya miliyɔ y’anto dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Ɛsɔ tende woho wakokayɛ ndo wɛ lawɔ monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ.
[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]
a Lokombo lakatshikitanyema.