Tokoya Misiɔnɛrɛ woleki woke
“Nyumbukuyaki, uku wukuyami Kristu.”—1 KOR. 11:1.
1. Lande na kahombaso mbokoya Yeso Kristo?
ƆPƆSTƆLƆ PAULO akokoyaka Yeso Kristo, Misiɔnɛrɛ woleki woke. Paulo akakeketsha asekande Akristo nto ɔnɛ: “Nyumbukuyaki, uku wukuyami Kristu.” (1 Kor. 11:1) L’ɔkɔngɔ wa Yeso mbisha apɔstɔlɔ ande ɛnyɛlɔ k’okitshakitsha lo mbâsola ekolo, nde akawatɛ ate: “Dimi lambunyusha djimbitelu ya ndu nyu ntsha, uku unyutshedimi.” (Joa. 13:12-15) Oko weso Akristo wa nshi nyɛ, tekɔ la ɔkɛndɛ wa mbokoya Yeso Kristo lo ɛtɛkɛta aso, lo etsha aso ndo lo waonga wakɛnɛmɔlaso lo nsɛnɔ yaso.—1 Pet. 2:21.
2. Oyadi tatasɔnama oko misiɔnɛrɛ oma le Olui-walɔmbɔla, yimba yakɔna yakokaso monga layɔ?
2 Lo sawo diakete, takɛnyi dia misiɔnɛrɛ ekɔ onto latomawɔ oko osambisha, mbuta ate ɔnɛ latɛmbɛ anto akina lokumu l’ɔlɔlɔ. Lo dikambo sɔ, Paulo akoke ambola amɔtshi w’ohomba efula. (Adia Romo 10:11-15.) Tolembete dia ɔpɔstɔlɔ akambola ɔnɛ: “Ukundi eyawo mbuka, lam’ahawo la usambisha?” Oma lâsɔ, nde akavusola ɛtɛkɛta w’oma lo prɔfɛsiya k’Isaya wata ɔnɛ: “Ndi amena weli ekulu a wane wasambisha lukumu l’ololo li!” (Is. 52:7) Oyadi tatasɔnama ndo tatatomama dia tokamba oko misiɔnɛrɛ lo wodja okina, sho kokaka monga la yimba y’osambisha, lo mbokoyaka Yeso oko apandjudi wa lokumu l’ɔlɔlɔ wele la ohetoheto. Ɔnɔnyi wetshi, apandjudi wa Diolelo 6957852 wakakambe “ulimu w’usambisha” lo wedja 236.—2 Tim. 4:5.
“Shu tambutshika diango tshe, tambukuyela”
3, 4. Kakɔna kakatshike Yeso l’olongo ndo kakɔna kahombaso sala dia koma ambeki ande?
3 Dia kotsha ɔkɛndɛ ande wa la nkɛtɛ, Yeso “akayanya uma lu lutumbu, akayala uku ukambi,” lo tshika lɔsɛnɔ lande la l’olongo ndo lotombo laki lande. (Fil. 2:7) Oyadi kakɔna kasalaso lo mbokoya Kristo, tɔ hakoke mbɛdikama la kɛnɛ kakasale Yeso etena kakandaye la nkɛtɛ. Koko sho kokaka tshikala nge oko weso ambeki ande, aha la ndjakiyanya dikambo dia kɛnɛ kakatatshike lo andja ɔnɛ waki Satana.—1 Joa. 5:19.
4 Lo diaaso dimɔtshi, ɔpɔstɔlɔ Petero akatɛ Yeso ate: “Enda, shu tambutshika diango tshe, tambukuyela.” (Mat. 19:27) Petero, Andɛlɛ, Jakɔba ndo Joani wakatshike ɛtɛi awɔ aha la tshimbatshimba etena kakawaelɛ Yeso dia vɔ mboyela. Vɔ wakatshike olimu awɔ wa munda nse ndo esambishelo akakome olimu wakaleke ohomba le wɔ. Lo ndjela ɔkɔndɔ wa lo Evanjiliɔ waki Luka, Petero akate ate: “Sho anɛ, takacike dyaangɔ dyaakiso ko teekɔ lo ntakoyele.” (Luka 18:28, Dyookaneelo dy’Oyooyo) Efula ka l’atei aso komonga l’ohomba wa tshika “dyaangɔ dyaakiso” tshɛ dia ndjela Yeso. Koko, sho pombaka ‘ndjasɛka’ dia koma ambeki waki Kristo ndo ekambi waki Jehowa wôkambɛ olimu l’otema ɔtɔi. (Mat. 16:24) Yoho ya lɔsɛnɔ shɔ yambotela ɛtshɔkɔ efula. (Adia Mateu 19:29.) Monga la yimba y’osambisha lo ɛnyɛlɔ kaki Kristo ngɛnyangɛnyaka otema aso, djekoleko naka takasha lonya kânga lo yɛdikɔ ya tshitshɛ dia kimanyiya onto ɔmɔtshi dia nde ndjasukanya la Nzambi ndo la Ɔnande la ngandji.
5. Kɔndɔla dui dimɔtshi diɛnya yɛdikɔ yakoka mbɔsa onto ɔmɔtshi lakatshu lo wodja okina l’ɔkɔngɔ wa nde mbeka akambo wa mɛtɛ wa lo Bible.
5 Valmir, ose wodja wa Brésil ɔmɔtshi lasɛna lo wodja wa Suriname, aki otshimi wa paonyi. Nde aki omunga a wanu waki la lɔsɛnɔ la mindo. Kam’akandatombe oma lɛnɛ akandatshimaka paonyi, Ɛmɛnyi wa Jehowa wakatatɛ mbeka la nde Bible. Nde akekaka lushi tshɛ, akasale etshikitanu efula ndo kombeta edja nde akabatizama. Etena kakandɛnyi di’olimu ande komboshaka diaaso dia nde nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ la mbetawɔ kande k’oyoyo, nde akatshike olimu ande wa falanga efula ɔsɔ ndo akakalola la Brésil dia tokimanyiya ase nkumbo kande dia vɔ mbishola akambo wa mɛtɛ. L’ɔkɔngɔ wa vɔ mbeka akambo wa mɛtɛ wa lo Bible, anto efula wakatshike wedja awɔ ko ntshɔ lo wedja ekina, waketawɔ la lolango lawɔ dia tshika elimu awɔ wa falanga efula wa lo wedja ɛsɔ ko kalola lo wedja awɔ la oyango wa ndjokimanyiya ewotɔ awɔ ndo anto akina dia vɔ ndjasukanya la Jehowa. Apandjudi wa Diolelo asɔ kɛnɛmɔlaka yimba ya mɛtɛ y’esambisha.
6. Kakɔna kakokaso sala naka hatokoke monɔ lɛnɛ ele ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo?
6 Ɛmɛnyi wa Jehowa efula waki l’akoka wa monɔ lɛnɛ ele ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo. Amɔtshi monɔka lo wedja ekina dia tosambisha. Ondo sho kema l’akoka wa monɔ dihole dikina, koko sho kokaka mbokoya Yeso lo salaka tshɛ kakokaso sala lo esambishelo.
Jehowa toshaka olowanyelo wahombama
7. Kalasa yakɔna yele laso dia mbetsha wanɛ wakombola ndowanya akoka awɔ oko apandjudi wa Diolelo?
7 Oko wakalowanyema Yeso oma le She, sho kokaka kondja wahɔ oma lo wetshelo watosha Jehowa kakianɛ. Yeso akate ndamɛ ate: “Ambufundama lu afundelu w’amvutshi ati: Tshe wayetshama uma le [Jehowa].” (Joa. 6:45; Is. 54:13) Ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ la kalasa yakalɔngɔswama lo yoho ya lânde dia tokimanyiya oko weso apandjudi wa Diolelo. Aha la tâmu, sho tshɛ tambokondja wahɔ lo yoho mɔtshi oma lo Kalasa k’olimu wa teokrasi kasalema lo tshumanelo diaso. Ambatshi mboka wekɔ la diɛsɛ dia mbɔtɔ lo Kalasa k’ambatshi mboka. Ambatshi mboka efula waya edja l’olimu ɔsɔ wambokondja diɛsɛ dia mbɔtɔ kalasa kakɔ mbala ka hende. Dikumanyi ndo ekambi wakimanyiya mbɔtɔka lo Kalasa k’olimu wa Diolelo dia ndowanya diewo diawɔ dia mbetsha ndo dia ndowanya yoho yawɔ ya kambɛ asekawɔ ambetawudi. Dikumanyi ndo ekambi wakimanyiya weke enyemba efula wakalongola wetshelo oma lo Kalasa k’olowanyelo w’ekambi, wetshelo wâlowanya dia vɔ kimanyiya anto akina l’olimu w’esambishelo. Anangɛso l’akadiyɛso efula wakatomama lo wedja ekina oko waa misiɔnɛrɛ wakalongola wetshelo oma lo Kalasa ka Ngiliyadɛ ka Ɛmɛnyi wa Jehowa.
8. Kakɔna kaketawɔ anangɛso amɔtshi dia shisha l’ɔtɛ wa wetshelo walongolaso oma le Jehowa?
8 Ɛmɛnyi wa Jehowa efula wakasale etshikitanu dia mbɔtɔ lo kalasa shɔ. Dia mbɔtɔ lo Kalasa k’olowanyelo w’ekambi kakasalema lo wodja wa Canada, Yugu akatshike olimu ande wa l’emunyi, nɛ dia owandji ande w’olimu akatone dia nde mbɔsa vakashi dia nde tɔtɔ lo kalasa kakɔ. Yugu mbutaka ate: “Dimi halonyange woho wakamatshike olimu ami. Otowombisha lotshungɔ la lânde la ntshɔ tɔtɔ lo kalasa kɛsɔ, tshike wotolongamɛ dia dimi tshikala lo kɔpanyi kɛsɔ pondjo dia mɛnya kɔlamelo yami le wɔ. Koko, kakianɛ, lekɔ suke dia ntshɔ oseka dihole tshɛ diakoka Jehowa tomami.” Dia kondja wahɔ oma lo wetshelo wakawalongola oma le Nzambi, efula waketawɔ la lolango lawɔ dia shisha diangɔ diakawɔsaka ntondo la nɛmɔ di’efula.—Luka 5:28.
9. Sha ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi kɛnya etombelo w’ɛlɔlɔ wele la wetshelo wa lo Afundelo ndo waya oma lo welo wa l’otema ɔtɔi wadja onto.
9 Wetshelo wa lo Afundelo ndo welo wa l’otema ɔtɔi wadja onto kokaka kimanyiya anto dia vɔ sala ehamelo w’efula. (2 Tim. 3:16, 17) Tende kɛnɛ kakakomɛ Saulo lasɛna lo wodja wa Guatemala. Nde akotɔ la yema ya hemɔ ka l’ɔtɛ, ndo ombetsha ande ɔmɔtshi akatɛ nyango diaha mbotshutshuya dia nde mbeka dia mbadia, nɛ dia dui sɔ diayowoshaka paka pâ keto. Saulo akamɔ lo kalasa aha la nde mbeya woho wa mbadia. Koko, Ɔmɛnyi ɔmɔtshi wa Jehowa aketsha Saulo woho wa mbadia, lo kamba la biukubuku Eka woho wa mbeya mbadia la funda. L’ekomelo, Saulo akahame ndo akakome polo lo mbisha asawo lo Kalasa k’olimu wa teokrasi. L’ɔkɔngɔ diko, nyango Saulo akayohomanaka la ombetsha waki ɔnande l’esambishelo ka luudu la luudu. Lam’akandoke dia Saulo eya mbadia, ombetsha ɔsɔ akɔlɔmbɛ dia nde ndja la nde lomingu layela lakande. Etena kakatshu Saulo lomingu layela laka ombetsha ande, ombetsha akawombola ate: “Ayangayɛ mbetshami?” Saulo akatatɛ mbadia odingɔ ɔmɔtshi wa lo dibuku Bible etshatɔ mɛtɛ? Ombetsha akate ate: “Lamamba heyama dia wɛ mbombetsha kakianɛ.” Nde akatatɛ kɛdia asɔyi l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo akakumbatɛ Saulo.
Wetshelo wananda otema
10. Naa ehomɔ kɛmɔtshi ka dimɛna efula kele laso dia mbetsha akambo wa mɛtɛ wele lo Bible?
10 Yeso akɔsaka wetshelo ande oma lo kɛnɛ kakawetsha Jehowa ndamɛ ndo oma lo wetshelo wele lo Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakafundama. (Luka 4:16-21; Joa. 8:28) Sho mbokoyaka Yeso lo kamba la alako ande ndo lo kitanyiya kɛnɛ kele lo Afundelo. Etena kɛsɔ, sho tshɛ tɛkɛtaka ndo kanyiyaka woho akɔ wâmɛ ndo dui sɔ keketshaka kâmɛ kele lam’asaso. (1 Kor. 1:10) Tekɔ mɛtɛ la lowando lo woho watondja ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ ekanda walembetshiya Bible dia nama kâmɛ ka wetshelo aso ndo dia sho kamba olimu aso oko weso esambisha! (Mat. 24:45; 28:19, 20) L’atei w’ekanda ɛsɔ mbele ndo dibuku Bible etshatɔ, diaya kakianɛ lo ɛtɛkɛta 179.
11. Ngande wakatondoya kadiyɛso kɛmɔtshi ka lo wodja wa Éthiopie wekamu lo kamba la dibuku Bible etshatɔ?
11 Wekelo w’Afundelo l’ekimanyielo ka dibuku Bible etshatɔ kokaka tshikitanya ndo etema w’atunyi aso. Mbala kɛmɔtshi, Lula lele ombatshi mboka lo wodja wa Éthiopie akalɔmbɔlaka wekelo wa Bible. Etena kakɔ, owotɔ ɔmɔtshi w’ombeki ande ɔsɔ akawaɔtwɛ la kɛlɛ tshɛ ndo akawatɛ dia hawohombe tetemala mbeka. La wɔlamu tshɛ, Lula akakane yimba la owotɔ ɔsɔ lo kamba la ɛnyɛlɔ ka falanga ya kɔlɔ kele lo tshapita 15 ya dibuku Bible etshatɔ. Mama kɛsɔ akɔlama ndo aketawɔ dia vɔ tetemala mbeka. Mbala kakayele, nde aki lawɔ lo wonya wa wekelo ndo akalɔmbɛ dia kadiyɛso mbeka la nde Bible lo nde futaka kânga falanga! Kem’edja nde akatatɛ mbeka mbala shato lo lomingu ndo nde akahame dimɛna lo nyuma.
12. Sha ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi dia mɛnya woho wakoka ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka mbetsha akambo wa mɛtɛ wa lo Bible dimɛna.
12 Ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka kokaka kimanyiya anto akina lo kamba la dibuku Bible etshatɔ. Etena kakadiaka Keanu yana mɔtshi ya hiami yele l’ɛnɔnyi 11 dibuku sɔ la kalasa, osekande ɔmɔtshi la la kalasa akawombola ate: “Onde sho pombaka nsala waa fɛtɛ?” Keanu akawadiɛ okadimwelo oma lo okotsha wata ɔnɛ: “Onde sho pombaka sala waa fɛtɛ?” Oma lâsɔ, nde akafola dibuku lo ɛtɛ w’awui wele lɔkɔ ndo akambola yana ya hiami shɔ ɔtɛ a dui wakalekaka mbɔngɛnyangɛnya. Vɔ wakatatɛ mbeka Bible. Lo ɔnɔnyi w’olimu wetshi, Ɛmɛnyi wa Jehowa wakalɔmbɔla wekelo wa Bible 6 561 426 ndo efula ka l’atei awɔ wekɔ lo kamba dimɛna la dibuku Bible etshatɔ. Onde wɛ kambaka la ehomɔ kɛsɔ dia nɔmbɔla wekelo wa Bible?
13. Lo yoho yakɔna yakoka wekelo wa Bible monga la shɛngiya ya wolo le anto?
13 Mbeka Afundelo lo kamba la dibuku Bible etshatɔ kokaka monga la shɛngiya ya wolo efula le wanɛ wakombola sala lolango laki Nzambi. Wadi l’omi amɔtshi wele ambatshi mboka wa lânde lo wodja wa Norvège wakatatɛ mbeka Bible la nkumbo kɛmɔtshi k’oma lo wodja wa Zambie. Wadi l’omi w’oma lo wodja wa Zambie asɔ waki l’ana wa wamato asato ndo vɔ kokombolaka mbota ɔna okina. Ɔnkɔnɛ, etena kakatshu womoto ɔsɔ diemi, nde la omɛnde wakɔshi yɛdikɔ ya nde tondja diemi. Nshi ngana la ntondo ka nde tɛnana la munganga, vɔ wakeke tshapita yaki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Woho wɔsa Nzambi lɔsɛnɔ.” Osato w’ɔna lahatotɔ wele lo tshapita yakɔ wakananda wadi l’omi asɔ, ɔnkɔnɛ vɔ wakɔshi yɛdikɔ yaha womoto ɔsɔ tondja diemi. Vɔ wakatetemala sala ehamelo wa dimɛna efula lo nyuma ndo wakɔlɛ ɔna lakotɔ lokombo la ɔnangɛso lakekaka lawɔ Bible.
14. Ɛnya woho wele nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ la kɛnɛ ketshaso anto kokaka monga la etombelo w’ɛlɔlɔ.
14 Yoho mɔtshi y’ohomba yaketshaka Yeso aki woho wakandasɛnaka lo yoho yɔtɔnɛ la kɛnɛ kakandetshaka. Anto efula mandolaka lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ la Ɛmɛnyi wa Jehowa wokoya Yeso lo dikambo sɔ. Wakave diangɔ diaki lo mutuka waki omundji w’okanda ɔmɔtshi wa lo wodja wa Nouvelle-Zélande ndo tapa diande. Nde akatɛ pulushi kɛmɔtshi dui sɔ, ndo pulushi kɛsɔ akawotɛ ate: “Onyake naka Ɔmɛnyi wa Jehowa ɔmɔtshi mboditɔngɔnyi, mbakokayɛ dikondja ndo diangɔ diele lɔkɔ.” Kadiyɛso kɛmɔtshi kakatatshikaka tojurnalɛ akatɔngɔna tapa sɔ. Etena kakoke omundji w’okanda ɔsɔ di’onto ɔmɔtshi akatɔngɔna tapa diande, nde akaye laka kadiyɛso lakaditɔngɔna. Nde aki l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛna dia mukanda ɔmɔtshi waki ohomba efula le nde waki lo tapa sɔ. Kadiyɛso akawotɛ ate: “Otonga paka dimɛna dia dimi kaloya tapa ndo diangɔ tshɛ diele lɛkɔ le kangadiɔ, djekoleko oko wemi Ɔmɛnyi ɔmɔtshi wa Jehowa.” Omundji w’okanda ɔsɔ akambe heyama, nɛ dia nde akohɔ kɛnɛ kakawotɛ pulushi la pindju ka lushi lɔsɔ. Mbokɛmaka hwe dia Akristo wa mɛtɛ nsɛnaka lo yoho yɔtɔnɛ la wetshelo wele lo Bible ndo vɔ mbokoyaka Yeso.—Heb. 13:18.
Tokoya dionga diaki la Yeso otsha le anto
15, 16. Ngande wakokaso kotola anto oya lo losango lasambishaso?
15 Dionga diaki la Yeso otsha le anto diakâkotolaka oya lo losango lande. Ɛnyɛlɔ, ngandji ndo okitshakitsha ande akakotolaka anto k’anto oya le nde. Nde akokaka wanɛ wakayaka oya le nde kɛtshi ndo akâkeketshaka oma lo ɛtɛkɛta w’amɛna ndo akakɔnɔya anto efula hemɔ yawɔ. (Adia Mako 2:1-5.) Sho hatokoke sala ahindo, koko sho kokaka mboka anto ngandji, monga la okitshakitsha ndo la kɛtshi, waonga wakotola anto oya lo akambo wa mɛtɛ.
16 Kɛtshi kakakimanyiya Tariua, ombatshi mboka ɔmɔtshi wa lânde etena kakandakome laka osombe ɔmɔtshi wa pami welɛwɔ Beere wasɛna lo disɛnga dimɔtshi dianganyi etale dia lo asɛnga wa Kiribati lo Pacifique Sud. Kânga mbakawɛnya pami kɛsɔ dia nde halange mpokamɛ losango lande, Tariua akɛnyi dia papa kɛsɔ akandama la muyɛkɛ wa lɛkɛ lɔmɔtshi la demba, ko nde akawoke kɛtshi. Nde akawombola ate: “Onde wɛ ambokaka kɛnɛ kalaka Nzambi wanɛ wele la hemɔ ndo waya esombe?” Oma lâsɔ, nde akawadiɛ divɛsa dimɔtshi dia lo prɔfɛsiya ka Isaya. (Adia Isaya 35:5, 6.) La diambo tshɛ, pami kɛsɔ akate ate: “Aya ɛnɔnyi efula wadiami Bible ndo wakayaka misiɔnɛrɛ ɔmɔtshi wa lo ɔtɛmwɛlɔ ami ndjomembola, koko latɛnaka daka dia nganɛ lo Bible.” Kadiyɛso kɛsɔ akatatɛ mbeka Bible la Beere ndo nde akahame dimɛna lo nyuma. Eelo, kânga mbakinde la okakatanu wa woke, nde ambobatizama kakianɛ, ekɔ lo nɔmbɔla olui ɔmɔtshi wânganyi etale ndo aya l’akoka wa kɛndakɛnda lo disɛnga sɔ di’otondo dia sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ.
Totetemale mbokoya Kristo
17, 18. a) Ngande wakokaso koma esambisha wa tomanamana? b) Kakɔna kayokondja wanɛ wɔsa olimu awɔ w’esambishelo la nɛmɔ efula?
17 Etombelo w’ɔngɛnɔngɛnɔ wakondjaso mbala la mbala l’esambishelo mɛnyaka dia sho kokaka monga esambisha wa tomanamana naka sho monga ndo kɛnɛmɔla waonga wakakɛnɛmɔla Yeso. Ɔnkɔnɛ, ekɔ mɛtɛ dimɛna efula dia sho mbokoya Kristo oko weso esambisha wele l’ohetoheto!
18 Etena kakakome anto amɔtshi ambeki waki Yeso lo ntambe ka ntondo, Petero akambola ate: “Kayutukundja na?” Yeso akakadimola ate: “Untu tshe lambutshika mvudu, kana anangu, kana akadiyendi, kana shi, kana nyangu, kana ana, kana kete, ne dia lukumbu lami, ayulungula diango [dioleki]; ayukita lumu la pundju.” (Mat. 19:27-29) Tayɛna mɛtɛ k’ɛtɛkɛta ɛsɔ naka sho tetemala mbokoya Yeso Kristo, Misiɔnɛrɛ woleki woke.
Ngande wayoyokadimola?
• Ngande watetsha Jehowa dia sho koma esambisha?
• Lande na konga dibuku Bible etshatɔ la etombelo w’ɛlɔlɔ l’olimu aso w’esambishelo?
• Ngande wakokaso mbokoya Yeso lo dionga diele laso otsha le anto?
[Osato wa lo lɛkɛ 17]
Etena kakelɛ Yeso Petero, Andɛlɛ, Jakɔba ndo Joani dia mboyela, vɔ waketawɔ aha la tshimbatshimba
[Osato wa lo lɛkɛ 19]
Ekanda wele oko dibuku “Bible etshatɔ” tokimanyiyaka dia nama kâmɛ ka wetshelo aso