Diwala ndo wotelo w’ana lo nshi nyɛ y’ekomelo

“Nshi yaya ka nshila.”​—1 KOR. 7:29.

1. a) Etshikitanu akɔna wa nshi nyɛ wele l’atei w’akambo wele ‘wolo mbikikɛ’? b) Lande na kele woho watatshikitana akambo wa lo lɔsɛnɔ la nkumbo tokiyanyaka?

ƆTƐKƐTA waki Nzambi wakatewoyisha dia ata, adidimu wa nkɛtɛ, ndjala ndo hemɔ wayoyala lo “etena k’ekumelu.” (Dan. 8:17, 19; Luka 21:10, 11) Bible akatatshi nto dia etena ka pâ kɛsɔ ka l’ɔkɔndɔ w’ana w’anto kayonga la etshikitanu wa weke lo tshunda di’anto. Etshikitanu wa weke wa lo lɔsɛnɔ la nkumbo wayoyala l’atei w’akambo wa ‘wolo mbikikɛ’ wa lo “nshi y’ekumelu” nyɛ ya pâ. (2 Tim. 3:1-4) Bonde katokiyanya etshikitanu ɛsɔ? Ekɔ nɛ dia woho wambowekɔnɛ ndo wewɔ la wolo efula kokaka sɛngiya woho wɔsa Akristo diwala la wotelo w’ana ɛlɔ kɛnɛ. Lo woho akɔna?

2. Lo tshɛ kawɔ, ngande wɔsa anto diwala ndo odiakelo adiɔ?

² Ɛlɔ kɛnɛ, anto hawoyɔkɔhɛ ndjaka awala ndo dui sɔ diambekɔnɛ efula, ndo diekɔ lo tahame lo wedja efula. Koko, sho pombaka mbeya dia Jehowa Nzambi ekɔ la kanyi yendana la diwala ndo la odiakelo adiɔ yotshikitanyi tshɛ lo tshɛ la nyɛ yele l’anto wotodingi. Ko lâsɔ, kanyi yakɔna yele la Jehowa na?

3. Ngande wɔsa Jehowa ndo Yeso Kristo diwala?

³ Jehowa Nzambi nongamɛka dia atshukanyi tshikala la kɔlamelo lo dɔkɔlɔkɔ diawɔ dia diwala. Etena kakandatshukanya pami la womoto la ntondo, Jehowa akate ɔnɛ: “Pami . . . ayumamana la wadendi, ku vo wayuyala dimba otoi.” L’ɔkɔngɔ diko Yeso Kristo akayovusolaka ɛtɛkɛta ɛsɔ ndo akakotsha ate: “Untu tamamitulaki kene kakamamanya [Nzambi].” Yeso akanyomota ate: “Untu tshe layukimo wadendi, naka aha lu dikambu dia luseka, ku ndi ntshuka ukina, ndi ambunana.” (Etat. 2:24; Mat. 19:3-6, 9) Ɔnkɔnɛ, Jehowa la Yeso mbɔsaka diwala oko dimama dia pondjo ndo diakomɛ paka etena kavɔ olonganyi ɔmɔtshi. (1 Kor. 7:39) Lam’ele diwala diekɔ ɔlɔngɔswɛlɔ w’ekila, odiakelo adiɔ hawohombe mbɔsama la shɛkɛsɛkɛ. Lo mɛtɛ, Ɔtɛkɛta wa Nzambi mbutaka ɔnɛ Jehowa mpetshaka odiakelo wa diwala wahɔtɔnɛ la ɔkɔkɔ wasukɛ Afundelo.a​—Adia Malaki 2:13-16; 3:6.

Nyɔshi diwala la nɛmɔ

4. Lande na kanyanga ɛlɔngɔlɔngɔ la esekaseka ɛmɔtshi w’Akristo l’ɔtɛ wakawasasɛ dia tshukana?

⁴ Andja wa kɔlɔ wasɛnaso ɔnɛ wamboleka ndjasha l’awui wa dieyanelo. Lushi tshɛ, lokema l’esato wendana l’awui wa dieyanelo mbetaka lo washo aso. Hatokoke mɔnyɔla shɛngiya yakoka monga l’esato ɛsɔ le so, djekoleko le ɛlɔngɔlɔngɔ la esekaseka wokaso ngandji wa l’etshumanelo. Kakɔna kahomba ɛlɔngɔlɔngɔ la esekaseka w’Akristo sala la ntondo ka shɛngiya ya kɔlɔ shɔ yakoka memula nsaki yawɔ ya dieyanelo kânga aha la lolango lawɔ? Amɔtshi wakahembe dia ndɔshana la okakatanu ɔsɔ lo tshukana weke akɛnda efula. Lo yoho shɔ, vɔ wakewɔ dia nkɔ lo djonga ya dieyanelo dia mindo. Koko yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ, anto efula wakanyange l’ɔtɛ wa yɛdikɔ ya ngasɔ yakawɔshi. Lande na? Nshi yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa vɔ tshukana, vɔ ndjɛnaka ɔnɛ vɔ la elonganyi awɔ waholeke sanga lolemi l’akambo efula wendana la lɔsɛnɔ lawɔ la lushi la lushi. Mbokɛmaka hwe dia atshukanyi wa ngasɔ wekɔ la ekakatanu wa wolo.

5. Kakɔna kayokimanyiya atshukanyi dia vɔ tshikala la kɔlamelo lo dɔkɔlɔkɔ diawɔ dia diwala? (Enda nto nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi.)

⁵ Tshukana la onto ɔmɔtshi, kânga la onyaso Okristo lɛnama dia nde aya bu woho w’onto wakatalongamɛka dia nde monga kokaka monga tshondo y’okakatanu. (1 Kor. 7:28) Koko oyadi ekakatanu wa ngande wele lawɔ lo diwala, Akristo wa mɛtɛ mbeyaka ɔnɛ odiakelo wa diwala wahasalemi lo ndjela kɛnɛ kata Afundelo hawetawɔma dia kandola ekakatanu wendana la diwala diele bu l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Omalɔkɔ, wanɛ watetemala sala la wolo dia kokɛ diwala diawɔ nɛ dia vɔ nangaka tshikala la kɔlamelo lo dɔkɔlɔkɔ diawɔ dia diwala kokaka mɛtɛ nongola ekimanyielo ka la dilɛmiɛlɔ ndo ka la ngandji.b

6. Ngande wahomba ɛlɔngɔlɔngɔ la esekaseka w’Akristo mbɔsa kanyi ya tshukana?

⁶ Onde nyu nyeke ɛlɔngɔlɔngɔ kana esekaseka wahatatshukana? Naka ngasɔ, woho akɔna wahombanyu mbɔsa kanyi ya tshukana? Nyu kokaka mbewɔ nyangu efula naka nyu konga edja ndo etena kayonyonga l’akoka wa lo demba, wa lo yimba ndo wa lo nyuma wahombama la ntondo ka nyu ndjotatɛ diembwanelo di’otsha lo diwala la Okristo ɔmɔtshi. Lo mɛtɛ, Afundelo hawoshikikɛ lofulo l’ɛnɔnyi lahomba onto tshukana.c Koko, Bible mɛnyaka ɔnɛ nyu pombaka konga edja ndo lam’ayonyolekana etena ka lo lɔsɛnɔ katongaka nsaki ya dieyanelo wolo efula. (1 Kor. 7:36) Lande na? Nɛ dia nsaki ya dieyanelo ya wolo efula mbeyaka fukutanya ekanelo kanyu k’ɔlɔlɔ ndo nyokonya dia nyu mbɔsa tɛdikɔ ta kɔlɔ takoka ndjonyonyangiya l’ɔkɔngɔ diko. Nyohɔ dia alako wa lomba wa Jehowa wendana la diwala watanema lo Bible wekɔ dia wahɔ ndo dia ɔngɛnɔngɛnɔ anyu.​—Adia Isaya 48:17, 18.

Ambutshi wɛmba ɛkɛndɛ awɔ dimɛna

7. Kakɔna kakomɛ atshukanyi amɔtshi w’akɛnda ndo lande na kele dui sɔ kokaka ndanya diwala diawɔ?

⁷ Anto amɔtshi watshukana weke ɛlɔngɔlɔngɔ kana esekaseka mɛnaka dia wokongɛ ɔna etena kele vɔamɛ weke akɛnda efula. Hawokondjisha mɛtɛ etena ka mbeyana dimɛna lo lɔkɛwɔ la ntondo ka vɔ mbota ɔna, layowalɔmbaka dia vɔ mbodja yimba lushi l’otondo. Etena kakoma ɔna ashashi onto la ntondo lahomba nyango ndjasha le nde, omi leke dikɛnda mbeyaka ndjonga la kandjema otsha le wadɛnde. Lâdiko dia lâsɔ, engondo mbeyaka ndjota ekiyanu ndo ndjodja diɔtɔnganelo di’atshukanyi lo wâle. Vɔ ndjɛnaka esadi eto ɔnɛ vɔ wamboshisha lotshungɔ lawɔ efula. Kakianɛ vɔ hawoyokoka ntshɔ nto l’ahole wakawatshɔka ntondo kana sala akambo wakawasalaka la ntondo ka vɔ mbota ana. Ngande wahombawɔ mbɔsa woho wambotshikitana lɔsɛnɔ lawɔ ngasɔ na?

8. Ngande wahomba mbɔsama wotelo w’ana ndo lande na?

⁸ Oko wahomba diwala mbɔsama la nɛmɔ mbahomba ndo wotelo w’ana mbɔsama oko ɔkɛndɛ ndo diɛsɛ dioye oma le Nzambi. Oyadi etshikitanu akɔna wakoka mbela wotwelo w’ɔna lo nsɛnɔ y’atshukanyi w’Akristo, vɔ pombaka sala la wolo dia kandola dikambo sɔ lo yoho ya dimɛna. Lam’ele Jehowa mbakasha anto dikoka dia mbota ana, ambutshi pombaka mbɔsa ɔna l’oyoyo lambotɔ oko “ushasha uma le [Jehowa].” (Osam. 127:3) Ombutshi wa womoto ndo wa pami w’Okristo pombaka nsɛna la wolo dia mɛmba ɛkɛndɛ awɔ oko ‘ambutshi lo Nkumadiɔndjɔ.’​—Ef. 6:1.

9. a) Kakɔna kalɔmba wodielo w’ɔna? b) Kakɔna kakoka omi sala dia kimanyiya wadɛnde dia nde mongaka la lonyuma la nge?

⁹ Wodielo w’ɔna nɔmbaka dia ambutshi ndjahondja l’edja k’ɛnɔnyi efula. Dui sɔ nɔmbaka dia ambutshi mbetsha wenya efula ndo shisha wolo efula. Omi l’Okristo pombaka shihodia dia ɛnɔnyi efula l’ɔkɔngɔ wa eotwelo k’ɔna, ondo wadɛnde hatongaka l’akoka wa ndjela nsanganya la yambalo tshɛ ndo la waaso efula wa nde salaka wekelo wa Bible w’onto ndamɛ ndo wa kanaka yimba l’awui akɔ. Dui sɔ mbeyaka mbɔdia lonyuma lande. Omi lɛmba ɛkɛndɛ ande dimɛna nɔmbamaka dia sala kɛnɛ kakokande sala dia mbisha lonya l’olamelo w’ɔna. Nde kokaka ndjokimanyiya wadɛnde la ngelo lo kɛtshanyaka kâmɛ la nde awui amɔtshi wakandakoki pandja lo nsanganya. Nde mbeyaka nto mbisha lonya l’olamelo w’ɔna dia mbisha wadɛnde diaaso dia ndjasha dimɛna l’olimu w’esambishelo ka Diolelo.​—Adia Filipi 2:3, 4.

10, 11. a) Ngande wodiama ana lo “wetshelu wa Khumadiondjo”? b) Lande na kakoka mandɔma ambutshi w’Akristo efula?

¹⁰ Wodielo w’ana wa dimɛna nɔmbaka akambo efula lâdiko dia mbasha mbo ya ndɛ, ahɔndɔ, dihole dia mbidjasɛ ndo mbasakɛka. Djekoleko lo nshi y’ekomelo ya pâ nyɛ, ɛlɔngɔlɔngɔ la esekaseka pombaka mbeka atɔndɔ wendana la lɔkɛwɔ oma ko tɔkɛndakɛnda tawɔ. Ana la dia mbodiama lo “elembe la lu wetshelu wa Khumadiondjo.” (Ef. 6:4) “Wetshelu” ɔsɔ nembetshiyaka kakatshiya tokanyi ta Jehowa lo yimba y’ɔna oma ko kiɛndakɛnda yande edja ndo lam’ayondonga l’ɛnɔnyi dikumi l’ɛmɔtshi wele nsaki ya dieyanelo mongaka wolo.​—2 Tim. 3:14, 15.

¹¹ Etena kakatɛ Yeso ambeki ande ɔnɛ “nyete wedja tshe ambeki,” nde akalangaka mbuta mɛtɛ ɔnɛ ambutshi pombaka kimanyiya anawɔ dia vɔ koma ambeki. (Mat. 28:19, 20) Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ dui dia wolo nɛ dia andja ɔnɛ mbidjaka ɛlɔngɔlɔngɔ la esekaseka l’ehemba. Omalɔkɔ mbele, ambutshi wodia anawɔ dimɛna polo ndo vɔ ndjokoma Akristo wamboyakimɔ le Nzambi kokaka mɛtɛ mandɔma la ngandji tshɛ le anto tshɛ wa l’etshumanelo. Vɔ ‘wambodja’ tɔsɛngiya t’andja ɔnɛ otshumba oma lo mbetawɔ ndo oma lo kɔlamelo yawɔ oko wewɔ ambutshi wɛmba ɛkɛndɛ awɔ dimɛna.​—1 Joa. 5:4.

Wambɔsɔna dia tshikala enyemba kana diaha mbota l’ɔtɛ w’oyango ɔmɔtshi wa nɛmɔ efula

12. Bonde kasɔna Akristo amɔtshi dia tshikala enyemba lo edja ka tshanda mɔtshi?

¹² Lam’ele “nshi yaya ka nshila” ndo ‘akambo wa l’andja ɔnɛ wekɔ lo tatshikitana,’ Ɔtɛkɛta waki Nzambi tokeketshaka dia sho sɛdingola ɛlɔlɔ waya lo tshikala onyemba. (1 Kor. 7:29-31) Ɔnkɔnɛ, Akristo amɔtshi sɔnaka dia tshikala enyemba lo lɔsɛnɔ lawɔ l’otondo kana ɛnɔnyi ɛmɔtshi la ntondo ka vɔ ndjotshukana. Kɛnɛ kele ɔlɔlɔ ele, vɔ hawokambe la diaaso di’ɔlɔlɔ diawasha lonyemba lawɔ dia mbesa eyango wa lokaki. Anto efula tshikalaka enyemba dia kambɛ Jehowa “aha la ufutanu.” (Adia 1 Koreto 7:32-35.) Akristo amɔtshi w’enyemba kambaka oko ambatshi mboka kana oko ase nkumbo ka Bɛtɛlɛ. Efula kawɔ nyangaka dia ndeka ndjaetɛ ohomba l’okongamelo wa Jehowa lo kotsha kɛnɛ kalɔmbama dia mbɔtɔ lo Kalasa k’olowanyelo w’ekambi. Lo mɛtɛ, wanɛ wakakambe olimu wa lo tena tshɛ l’etena kɛmɔtshi etena kakiwɔ enyemba ko ndjotshukana l’ɔkɔngɔ mɛnaka mbala efula dia diwala diawɔ diekekɔ la wahɔ efula oma lo wetshelo w’ohomba wakawakondja l’etena kɛsɔ.

13. Lande na kɔsa atshukanyi amɔtshi w’Akristo yɛdikɔ yaha mbota ana?

¹³ L’ahole amɔtshi, ekɔ otshikitanu okina wambosalema lo kɛnɛ kendana la lɔsɛnɔ la nkumbo, mbuta ate atshukanyi efula wambɔsa yɛdikɔ yaha mbota. Amɔtshi salaka ngasɔ nɛ dia wekɔ la ekondjelo ka tshitshɛ ndo akina salaka ngasɔ nɛ dia vɔ nangaka monga la wenya efula wa kamba olimu wa falanga efula. L’atei w’Akristo, sho tanaka nto atshukanyi wɔsa yɛdikɔ yaha mbota ana. Koko, mbala efula vɔ salaka ngasɔ dia monga la diaaso dia kambɛ Jehowa. Kɛsɔ halembetshiya ɔnɛ atshukanyi asɔ bu la lɔsɛnɔ la nkumbo la dimɛna. Vɔ wekɔ lalɔ mɛtɛ. Koko, vɔ nangaka mbetsha wahɔ wa Diolelo la ntondo ka waɛsɛ amɔtshi wokakatanyi la lɔsɛnɔ la lo diwala. (1 Kor. 7:3-5) Amɔtshi l’atei awɔ wekɔ lo kambɛ Jehowa ndo anangɛwɔ oko emendji w’eteta kana lo Bɛtɛlɛ. Akina wekɔ lo kamba oko ambatshi mboka kana waa misiɔnɛrɛ. Jehowa hohɛ olimu awɔ ndo ngandji kɛnyawɔ anto dikambo dia lokombo lande.​—Heb. 6:10.

“Asui lu alimba”

14, 15. Naa “asui [wa] lu alimba” wakoka ambutshi w’Akristo diɛnɛ lawɔ?

¹⁴ Ɔpɔstɔlɔ Paulo akate dia atshukanyi w’Akristo wayonga la “asui lu alimba.” (1 Kor. 7:28) Dui sɔ mbeyaka mendana la hemɔ yakoka mboka atshukanyi, anawɔ kana ambutshi awɔ waya esombe. Diɔ mbeyaka mendana nto la ekakatanu wendana la wodielo w’anawɔ. Oko wɔtɛkɛtamidiɔ l’etatelo ka sawo nɛ, Bible kakatewoyisha ɔnɛ lo “nshi y’ekumelu, tena dia wulu diayuyala.” L’atei w’akambo wa wolo mbikikɛ asɔ mbele ndo ana “wayutuna aui w’ambutshi.”​—2 Tim. 3:1-3.

¹⁵ Wodielo w’ana wekɔ tshondo y’okakatanu le ambutshi w’Akristo. Sho hatohandwe oma l’etombelo wa kɔlɔ waya oma lo “tena dia wulu” dia nshi nyɛ. Ɔnkɔnɛ, ambutshi w’Akristo la dia tetemala ndɔshana la shɛngiya ya kɔlɔ yakoka ‘dikongɛ nɛ di’akambo’ monga layɔ le anawɔ. (Ef. 2:2, 3) Ndo vɔ hawodje otshumba nshi tshɛ lo ta sɔ! Naka ɔna ɔmɔtshi la lo nkumbo k’Akristo ambotshika kambɛ Jehowa, dikambo sɔ diekɔ mɛtɛ “asui” le ambutshi ande wakasale la wolo dia mbôdia lo ndjela akambo wa mɛtɛ wa lo Bible.​—Tuk. 17:25.

“L’okongo diku, fono ka wulu kayuya”

16. “Fono” kakɔna kakewoya Yeso ɔnɛ kayoyala?

¹⁶ Koko, oseka “fono” tshɛ katoyalaka lo diwala ndo kendana la wotelo w’ana hatɛdima kânga yema la fɔnɔ kekina koleki fɔnu shɔ wolo la fwa. Lo prɔfɛsiya kendana la wôngelo ande ndo la ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo, Yeso akate ate: “Fono ka wulu kayuya, wuhu wahatayala uma k’etatelu k’andja edja ndu kakiane, ndu wuhu wahayalaki pundju.” (Mat. 24:3, 21) Oma lâsɔ, Yeso akayɛnya dia olui a wuki wayohandɔ oma lo “fono ka wulu.” Koko dikongɛ dia Satana diayotetemala ndɔsha Ɛmɛnyi wa Jehowa wele lo ki mbala k’ekomelo. Aha la tâmu, ɔsɔ ayonga etena ka pâ le so sho tshɛ, mbuta ate epalanga la akɛnda.

17. a) Lande na kakokaso kongɛ nshi yayaye la eshikikelo? b) Kakɔna kahomba sɛngiya woho wɔsaso diwala la wotelo w’ana?

¹⁷ Koko, hatohombe monga la wɔma wa tshambandeko lo kɛnɛ kendana la nshi yayaye. Ambutshi woka Jehowa wɔma kokaka monga la elongamelo ɔnɛ wayokokamɛ vɔ la anawɔ w’akɛnda. (Adia Isaya 26:20, 21; Zef. 2:2, 3; 1 Kor. 7:14) Kakianɛ, lam’ele tambeya dia tekɔ lo nsɛna lo nshi ya pâ, dui sɔ pombaka monga la shɛngiya le so lo kɛnɛ kendana la woho wɔsaso diwala ndo wotelo w’ana lo nshi nyɛ y’ekomelo. (2 Pet. 3:10-13) Naka sho sala ngasɔ, kete tayosha Jehowa kâmɛ l’etshumanelo k’Akristo nɛmɔ ndo lotombo oyadi tekɔ enyemba kana atshukanyi wele l’ana kana wele bu la wɔ.

[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]

Ovuswelo

• Lande na kahahombe Akristo w’ɛlɔngɔlɔngɔ la esekaseka sasɛ dia tshukana?

• Kakɔna kalɔmba wodielo w’ana?

• Lande na katshikala Akristo efula enyemba kana aha la mbota ana naka wambotshukana?

• Naa “asui” wakoka ambutshi w’Akristo diɛnɛ lawɔ?

[Osato wa lo lɛkɛ 17]

Lande na kele ekɔ dui dia lomba le Akristo w’ɛlɔngɔlɔngɔ la esekaseka diaha vɔ sasɛ dia tshukana?

[Osato wa lo lɛkɛ 18]

Omi kokaka sala akambo efula dia kimanyiya wadɛnde woho wa nde ndeka ndjasha l’akambo wa lo nyuma

[Osato wa lo lɛkɛ 19]

Lande na kɔsa atshukanyi amɔtshi w’Akristo yɛdikɔ yaha mbota?