Tosale akambo oko ambolami wa Diolelo

“Wuhu anyu wa lumu wasungani la lukumu l’ololo.”—FIL. 1:27.

NGANDE WAYOYOKADIMOLA?

Waa na wakoka monga ambolami wa Diolelo diaki Nzambi?

Kakɔna kahombaso nsala lo kɛnɛ kendana l’ɔtɛkɛta, ɔkɔndɔ ndo ɛlɛmbɛ wa Diolelo?

Ngande wɛnya ambolami wa Diolelo diaki Nzambi ɔnɛ vɔ nangaka atɔndɔ ande?

1, 2. Lande na kaki dako diaki Paulo le ase etshumanelo ka la Filipi l’elembetshiyelo wa lânde?

ƆPƆSTƆLƆ Paulo akakeketsha etshumanelo ka la Filipi ate: “Wuhu anyu wa lumu wasungani la lukumu l’ololo.” (Adia Filipi 1:27.) Etelo ka lo Grɛkɛ kakakambe la Paulo k’ɔnɛ “wuhu anyu wa lumu wasungani la lukumu l’ololo” kokaka nembetshiya nto “nsala akambo oko ombolami.” Etelo kɛsɔ kaki l’elembetshielo wa lânde le ase etshumanelo ka la Filipi. Lande na? Nɛ dia mɛnamaka dia diolelo di’ase Rɔma diaketawɔka di’ase Filipi nkoma ambolami awɔ ndo kokamɛ oma l’ɛlɛmbɛ awɔ. Ɔnkɔnɛ, ambolami w’ase Filipi ndo ambolami akina wa lo diolelo di’ase Rɔma di’otondo wakɔsaka diɛsɛ dia monga ambolami wa lo diolelo sɔ la nɛmɔ di’efula nɛ dia dui sɔ diakâkokɛka oma l’ɛlɛmbɛ wa lɛkɔ.

² Ase etshumanelo ka la Filipi waki l’ɔkɔkɔ w’oshika wa monga l’ofunu l’ɔtɛ wa dui sɔ. Paulo akawaohola ɔnɛ oko wakiwɔ Akristo w’akitami, dihole diawɔ “eko l’ulungu.” (Fil. 3:20) Vɔ waki ambolami wa lo Diolelo diaki Nzambi, koko aha wa lo diolelo di’anto. Ɔnkɔnɛ, vɔ wakakokamɛka ndo wakakondjaka wahɔ l’ɔtɛ wa dui sɔ.—Ef. 2:19-22.

3. a) Waa na wakoka monga ambolami wa Diolelo diaki Nzambi? b) Kakɔna kayangaso nsɛdingola lo sawo nɛ?

³ Dako diaki Paulo dia ‘nsala akambo oko ambolami’ mendanaka ntondotondo l’Akristo w’akitami wayotolɛ kâmɛ la Yeso l’olongo. (Fil. 3:20) Koko diɔ koka mendana nto la wanɛ wele l’elongamelo ka ndjɔsɛna la nkɛtɛ l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Diolelo diaki Nzambi. Lande na? Nɛ dia Akristo tshɛ wakayakimɔ le Nzambi wekɔ lo nkambɛ paka Nkumekanga ɔtɔi, mbuta ate Jehowa ndo wekɔ lo nkitanyiya atɔndɔ akɔ wâmɛ. (Ef. 4:4-6) Ɛlɔ kɛnɛ, anto wekɔ lo nsala la wolo dia nkotsha kɛnɛ kalɔmbama dia monga ambolami wa lo wedja ɛmɔtshi w’ɛngɔnyi. Woho akɔ wâmɛ mbele, sho pombaka mbɔsa diɛsɛ diele la so dia monga ambolami wa Diolelo diaki Nzambi la nɛmɔ. Dia ndeka monga la lowando lo diɛsɛ sɔ, nyɛsɔ tɔsɛdingole akambo amɔtshi wafɔna walɔmbama dia monga ombolami wa lo waolelo w’anto ndo wa lo Diolelo diaki Nzambi. Oma lâsɔ, tayɔsɛdingola akambo asato wahombaso nsala naka sho nangaka nama diɛsɛ diele la so dia monga ambolami wa Diolelo diaki Nzambi.

KƐNƐ KALƆMBAWƆ AMBOLAMI

4. Ele ɔtɛkɛta wa pudipudi ndo ngande ‘wawɔtɛkɛtaso’?

⁴ Mbeka ɔtɛkɛta. Waolelo amɔtshi w’anto nɔmbaka dia wanɛ walanga monga ambolami wa lo wodja awɔ mbeya ɔtɛkɛta waleka tɛkɛtama lɛkɔ. Kânga l’ɔkɔngɔ wa vɔ mbeya ɔtɛkɛta akɔ dimɛna, vɔ pombaka ntetemala nsala la wolo l’edja k’ɛnɔnyi dia mbeya ɛtɛkɛta ekina. Ambolami asɔ mbeyaka mbeya gramatika k’ɔtɛkɛta akɔ esadi eto, koko nshi efula mbeyaka mbeta dia vɔ ndjeya ɔtɛkɛta akɔ dimɛna. Woho akɔ wâmɛ mbele, Diolelo diaki Nzambi nɔmbaka ambolami adiɔ dia vɔ mbeka ‘ɔtɛkɛta wa pudipudi.’ (Adia Zefaniya 3:9.) Naa ɔtɛkɛta akɔ? Ekɔ akambo wa mɛtɛ wendana la Nzambi ndo wendana la sangwelo diande wele lo Bible. Sho ‘tɛkɛtaka’ ɔtɛkɛta wa pudipudi etena kɔtɔnganyiyaso lɔkɛwɔ laso la ɛlɛmbɛ ndo la atɔndɔ waki Nzambi. Ambolami wa Diolelo diaki Nzambi koka mbeya wetshelo w’etatelo wa lo Bible esadi eto ndo batizama. Koko kânga l’ɔkɔngɔ wa vɔ batizama, vɔ pombaka nsala la wolo dia ‘ntɛkɛta’ ɔtɛkɛta wa pudipudi dimɛna dimɛna. Lo yoho yakɔna? Onto tshɛ la l’atei aso pombaka ntetemala mbidja welo dia nkamba la kɛnɛ kekaso oma lo Bible.

5. Lande na kahombaso mbeka akambo wendana l’ɔkɔndɔ wa etenyi ka la nkɛtɛ k’okongamelo waki Nzambi?

⁵ Mbeka ɔkɔndɔ wa wodja. Onto lalanga nkoma ombolami wa diolelo di’anto, pombaka mbeya akambo amɔtshi wendana l’ɔkɔndɔ wa wodja akɔ. Woho akɔ wâmɛ mbele, wanɛ walanga monga ambolami wa Diolelo diaki Nzambi pombaka mbeka akambo tshɛ wendana la diolelo diakɔ. Tende kɛnɛ kakasale ana waki Kɔra wakakambaka l’Isariyɛlɛ w’edjedja. Vɔ wakalangaka Jerusalɛma ndo dihole diayɔ di’ɔtɛmwɛlɔ ndo wakangɛnangɛnaka kɔndɔlɛ anto akambo wendana la dihole diakɔ. Aha dia dimɛna di’osomba mbakawaleke mbidja yimba, koko lo kɛnɛ kakalembetshiyaka osomba ndo dihole di’ɔtɛmwɛlɔ. Jerusalɛma aki “usumba wa nkum’ekanga ka wuki,” Jehowa nɛ dia lɛkɔ mbaki dihole di’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ. Lɛkɔ mbaketshamaka anto Ɛlɛmbɛ ande. Anto wakalɔmbwamaka oma le nkumi ya dikanga yakolɛka la Jerusalɛma waki anto waketawɔmaka ndo wakalangemaka oma le Jehowa. (Adia Osambu 48:1, 2, 9, 12, 13.) L’ɛnyɛlɔ k’ana wa Kɔra, onde wɛ ekɔ la nsaki ka mbeka ɔkɔndɔ wa etenyi ka la nkɛtɛ k’okongamelo waki Jehowa? Lo yɛdikɔ yayototalekaka mbeka akambo wendana l’okongamelo waki Nzambi ndo woho wasukɛnde ekambi ande, mbayotalekaka Diolelo diaki Nzambi monga dui dia mɛtɛ le so. Nsaki kaso ka nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo kayoleka mfula.—Jer. 9:24; Luka 4:43.

6. Lande na kahomba Jehowa tɔlɔmba dia sho mbeya ndo nkitanyiya ɛlɛmbɛ ndo atɔndɔ wa lo Diolelo diande?

⁶ Mbeya ɛlɛmbɛ. Waolelo w’ana w’anto nɔmbaka di’ambolami awɔ mbeya ndo nkitanyiya ɛlɛmbɛ wa lo wodja awɔ. Ɔnkɔnɛ, Jehowa nde lawɔ pombaka nongamɛ dia sho mbeya, nkitanyiya ɛlɛmbɛ ndo atɔndɔ ande walɔmbɔla ambolami tshɛ wa Diolelo diande. (Is. 2:3; Joa. 15:10; 1 Joa. 5:3) Mbala efula, ɛlɛmbɛ w’anto mongaka kɔlɔ ndo mbeyaka monga ko bu la losembwe. Koko ‘ɛlɛmbɛ wa Jehowa wekɔ kokele.’ (Osam. 19:7) Onde sho ngɛnangɛnaka la ɛlɛmbɛ waki Nzambi ndo mbadiaka Ɔtɛkɛta ande lushi tshɛ? (Osam. 1:1, 2) Yoho yâmɛ yakokaso mbeya ɛlɛmbɛ waki Nzambi ele lo mbeka Bible shoamɛ, koko aha onto okina mbahomba tosalɛ dui sɔ.

AMBOLAMI WA DIOLELO NANGAKA ATƆNDƆ WAKI NZAMBI

7. Lande na kakitanyiya ambolami wa Diolelo ɛlɛmbɛ waki Nzambi?

⁷ Dia sho ntshikala ambolami wa Diolelo diaki Nzambi, hatohombe tsho mbeya atɔndɔ ande, koko sho pombaka nto mbalanga. Ambolami efula wa lo waolelo w’anto mbutaka dia vɔ mbetawɔka ɛlɛmbɛ wa lo wodja wodjashiwɔ. Koko, etena kayowɛnaka di’ɛlɛmbɛ ɛmɔtshi bu amɛna ndo kewɔ bu la ntondo k’onto ɔmɔtshi lâlama, vɔ mbasekolaka. Mbala efula vɔ wekɔ “wane walanga ngenyangenya antu.” (Kol. 3:22) Koko ambolami wa lo Diolelo diaki Nzambi kitanyiyaka atɔndɔ ande. Sho ngɛnangɛnaka nkitanyiya ɛlɛmbɛ waki Nzambi kânga etena keso bu la ntondo k’onto ɔmɔtshi latenda. Lande na? Nɛ dia sho mbokaka Ombidji w’ɛlɛmbɛ aso ngandji.—Is. 33:22; adia Luka 10:27.

8, 9. Ngande wakokaso mbeya ɔnɛ sho mɛtɛ nangaka ɛlɛmbɛ waki Nzambi?

⁸ Ngande wakokaso mbeya ɔnɛ sho mɛtɛ nangaka ɛlɛmbɛ waki Nzambi? Ele lo nsɛdingola kɛnɛ katotosalaka etena katoshawɔ dako dimɔtshi lo dikambo diahomba onto ndamɛ nsala ɛsɔnwɛlɔ, ɛnyɛlɔ oko ɔlɔtɔ kana ɔlɔngɔswɛlɔ wa divo. La ntondo ka wɛ nkoma Okristo, ondo wɛ akalɔtaka lo yoho yemula nsaki ya demba y’anto akina. Ko lam’ele ngandji kokayɛ Nzambi kambohama, wɛ amboyeya woho wa ndɔta lo yoho yawotombola. (1 Tim. 2:9, 10; 1 Pet. 3:3, 4) Koko, ondo wɛ mbeyaka mfɔnya ɔnɛ yoho yalɔtayɛ nshi nyɛ yekɔ dimɛna. Ko naka ekumanyi kɛmɔtshi ambokotɛ ɔnɛ yoho yayɛ ya ndɔta takanyaka ase etshumanelo akina, kakɔna katoyosalaka? Onde wɛ mbishaka tɛkɛ nɛndɛ, momalaka ndo tonaka nsala etshikitanu? Teye dia dui dimɔtshi dioleki ohomba le ambolami wa Diolelo diaki Nzambi ele, mbokoya Kristo. (1 Pet. 2:21) Lo kɛnɛ kendana l’ɛnyɛlɔ kakatotshikɛ Yeso, ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “Untu l’untu l’atei asu angenyangenya unyandi lu akambu weli ololo, weya mbûdia. Ne dia Kristu kundjangenyangenya ndame.” (Romo 15:2, 3) Dia nama wɔladi wa l’etshumanelo, Okristo tshɛ wambotshunda lo nyuma pombaka mbewɔ dui tshɛ diakoka nyangiya nkum’etema y’anto akina.—Romo 14:19-21.

⁹ Kakianɛ, nyɛsɔ tendake ekanelo kele la so lo kɛnɛ kendana l’awui wa monanyi ndo diwala. Wanɛ wele bu ambolami wa Diolelo diaki Nzambi mbeyaka mfɔnya ɔnɛ dieyanelo dia lam’asa pami la pami kana womoto la womoto, esato wɛnyawɔ anto etakataka ndo monanyi kana odiakelo wa diwala bu kɔlɔ. Koko ambolami wa Diolelo diaki Nzambi wambotshikaka akambo wa mindo ndo wa lokaki asɔ. Kânga mbele anto efula wakayashaka l’akambo wa monanyi la ntondo ka vɔ nkoma Akristo, vɔ wamboyeya dia dieyanelo ndo diwala ekɔ weshasha w’oma le Nzambi. Vɔ nangaka ɛlɛmbɛ waki Jehowa ndo mbeyaka dia wanɛ tshɛ watetemala ndjasha l’awui wa mindo wa dieyanelo hawokoke monga ambolami wa Diolelo diande. (1 Kor. 6:9-11) Koko, vɔ mbeyaka nto di’otema wekɔ lokeso. (Jer. 17:9) Diakɔ diangɛnangɛnawɔ ɛhɛmwɛlɔ wâkimanyiya dia vɔ ntetemala nkitanyiya atɔndɔ waki Nzambi wendana la lɔkɛwɔ.

AMBOLAMI WA DIOLELO MBETAWƆKA ƐHƐMWƐLƆ

10, 11. Ɛhɛmwɛlɔ akɔna waya la wonya watosha okongamelo waki Nzambi, ndo ngande wahombaso mbɔsa ɛhɛmwɛlɔ akɔ?

¹⁰ Waolelo w’anto mbeyaka mbisha ɛhɛmwɛlɔ ɛmɔtshi wendana la mbo ya ndɛ ndo la ekanga wa sakemɛ. Ekɔ mɛtɛ di’aha mbo ya ndɛ ndo ekanga tshɛ mbele kɔlɔ. Koko naka mbo ya ndɛ kana ekanga ɛmɔtshi wekɔ wâle, kete emboledi mbeyaka mbisha ɛhɛmwɛlɔ wendana la dui diakɔ dia nkokɛ ambolami awɔ. Naka emboledi hawosadi ngasɔ, kete ayɛnama dia vɔ hawodje ambolami awɔ yimba. Woho akɔ wâmɛ mbele, Diolelo diaki Nzambi mbishaka ɛhɛmwɛlɔ waya la wonya wendana la lɔkɛwɔ ndo wâle wa lo nyuma wakokaso mbewɔ. Ɛnyɛlɔ, Ɛtɛrnɛtɛ ekɔ yoho mɔtshi ya dimɛna yatokimanyiya dia nsawola, mbeka ndo nkɔkɔla demba. Kânga okongamelo waki Nzambi kambaka la Ɛtɛrnɛtɛ dia nsala akambo efula w’amɛna. Koko, sitɛ efula y’Ɛtɛrnɛtɛ yekɔ wâle lo tokanyi ndo lo nyuma. Sitɛ yɛnyawɔ anto etakataka yekɔ wâle lo lonyuma l’ambolami wa Diolelo diaki Nzambi. Aya ɛnɔnyi akumi wele olui w’ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ekɔ lo tɔhɛmɔla lo kɛnɛ kendana la sitɛ shɔ. Ande lowando lahombaso monga la lɔ l’ɔtɛ w’ɛhɛmwɛlɔ wa lo nyuma ɛsɔ lee!

¹¹ Lo ɛnɔnyi weke kambeta ɛnɛ, sitɛ kekina keyama efula kambotomba kelɛwɔ réseaux sociaux. Sitɛ kɛsɔ kokaka tokondjɛ wahɔ, koko kekɔ ndo la wâle efula. Tɔ konyaka onto dia nde monga la lɔngɛnyi la kɔlɔ. (1 Kor. 15:33) Diakɔ mbele, okongamelo waki Nzambi wekɔ lo tosha ɛhɛmwɛlɔ wɛnya woho wahombaso nkamba la sitɛ ya ngasɔ. Onde wɛ akadɛ asawo tshɛ weke katondjama oma le ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo wendana la woho wa nkamba la sitɛ ya ngasɔ? Ayonga mɛtɛ dui di’enginya naka sho mbɔtɔ lo sitɛ shɔ aha la tadisha asawo asɔ.a Nsala ngasɔ ayonga oko onto lanɔ okanga aha la tadisha awui wakɛnya osadi w’okanga akɔ.

12. Lande na kele ekɔ dui di’enginya dia ntona nkitanyiya ɛhɛmwɛlɔ waki Nzambi?

¹² Wanɛ wahakitanyiya ɛhɛmwɛlɔ watosha ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndjasalɛka ndo salɛka anto akina kɔlɔ. Anto amɔtshi wambokoma ɛhɔmbɔ w’esato wɛnyawɔ anto etakataka ndo salaka awui wa mindo wa dieyanelo lo mfɔnya ɔnɛ Jehowa hɛnyi kɛnɛ kasalawɔ. Ayonga mɛtɛ dui di’enginya dia mfɔnya ɔnɛ Jehowa hɛnyi kɛnɛ kasalaso. (Tuk. 15:3; adia Heberu 4:13.) Nzambi ekɔ la kɛtshi k’efula ndo nde kambaka la dikumanyi dia nkimanyiya wanɛ wasala pɛkato. (Ngal. 6:1) Oko watoshaka emboledi w’anto ombolami awɔ ɔmɔtshi wambosala kɔlɔ dilanya, Jehowa mbishaka ambolami ande wasekola ɛlɛmbɛ ande ko hawoyatshumoya alanya.b (1 Kor. 5:11-13) Koko nde ekɔ la kɛtshi. Nde nangaka dia wanɛ wayatshumoya ndo watshikitanya lɔkɛwɔ lawɔ nyomonga la diɔtɔnganelo dia dimɛna la nde ndo ntetemala monga ambolami wa Diolelo diande. (2 Kor. 2:5-8) Ande diɛsɛ diele la so dia kambɛ Nkumekanga ka ngandji ka ngasɔ lee!

AMBOLAMI WA DIOLELO MBƆSAKA WETSHELO LA NƐMƆ

13. Ngande wɛnya ambolami wa Diolelo diaki Nzambi dia vɔ ngɛnangɛnaka wetshelo?

¹³ Waolelo efula w’anto salaka la wolo dia mbetsha ambolami awɔ. Vɔ kongɛka kalasa ya mbeya mbadia ndo ndakanyaka anto dia vɔ monga la diewo dia nkamba elimu ɛmɔtshi. Ambolami wa Diolelo diaki Nzambi vɔ lawɔ ngɛnangɛnaka mbɔtɔ kalasa shɔ ndo salaka la wolo dia mbeya mbadia, mfunda lo ndjafutɛka falanga vɔamɛ. Vɔ salaka kɛnɛ tshɛ kewɔ l’akoka dia nkondja wahɔ oma lo kalasa shɔ. Koko vɔ ngɛnangɛnaka ndo wetshelo wawasha Jehowa lo tshimbo y’okongamelo ande. Ɛnyɛlɔ, ambutshi keketshamaka dia mbadiɛka anawɔ weke akɛnda wahateye mbadia. Ngɔndɔ tshɛ, ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo tondjaka numɛlɔ hiende ya Tshoto y’Etangelo ndo numɛlɔ ɔtɔi ka Réveillez-vous ! Naka wɛ mbadiaka ndjɛkɛ mɔtshi lushi tshɛ, kete wɛ ayokondja wahɔ oma lo wetshelo watetsha Jehowa.

14. a) Naa wetshelo walongolaso? b) Alako akɔna wendana l’Ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo wa la dikɔlɔ wambokamba la yɛ?

¹⁴ Lomingu tshɛ, ambolami wa Diolelo diaki Nzambi wekɔ lo mbetshama lo nsanganya ya l’etshumanelo. Ɛnyɛlɔ, aya ɛnɔnyi ndekana akumi asamalo wele Kalasa k’olimu wa teokrasi ambokimanyiya anto efula dia vɔ monga embetsha wa tomanamana w’Ɔtɛkɛta waki Nzambi. Onde wɛ amboyafundjaka lokombo lo kalasa kɛsɔ? Lo ɛnɔnyi weke kambeta ɛnɛ, ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo akaleke ntɛkɛta di’ohomba wa sho salaka Ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo wa la dikɔlɔ. Yɛdikɔ shɔ keketshaka kâmɛ ka lo nkumbo. Onde sho kambaka l’alako watondjama l’ekanda aso wendana la dui sɔ?c

15. Naa diɛsɛ dia woke diele la so?

¹⁵ Ambolami wa lo waolelo w’anto sukɛka atshunda amɔtshi wa pɔlitikɛ lo tatshɔka lo soko la soko dia ntshutshuya anto akina dia vɔ mbasukɛ. Woho akɔ wâmɛ mbele, l’andja w’otondo, ambolami wa Diolelo diaki Nzambi disukɛka lo mbeteta l’ɛsɛsɛ ndo lo soko la soko dia nsambisha awui wendana la diɔ. Oko wakataditɛkɛta lo sawo di’etshi, Tshoto y’Etangelo yewoya Diolelo diaki Jehowa yaya jurnalɛ yamboleka kahanyema l’andja w’otondo. Mbokɛmaka dia tekɔ la diɛsɛ dia woke dia nsambisha akambo wendana la Diolelo diaki Nzambi. Onde wɛ ndjashaka l’olimu w’esambishelo l’ohetoheto tshɛ?—Mat. 28:19, 20.

16. Ngande wakokayɛ mɛnya ɔnɛ wɛ ekɔ ombolami w’oshika wa Diolelo diaki Nzambi?

¹⁶ Kem’edja, Diolelo diaki Nzambi diayanga monga lowandji lâmɛ lalɔmbɔla andja w’otondo. Anto tshɛ wayɔlɔmbwamaka la ɛlɛmbɛ wa lo Diolelo diakɔ. Onde wɛ ayonga ombolami w’oshika wa Diolelo diaki Nzambi l’etena kɛsɔ? Ɔnɛ mbele etena ka wɛ mɛnya ɔnɛ wɛ ayonga ombolami w’oshika wa Diolelo diaki Nzambi. Ɔnkɔnɛ, lo tɛdikɔ tshɛ tɔsayɛ lushi la lushi, salaka akambo tshɛ dia lotombo laki Jehowa ndo ɛnya dia wɛ ekɔ ombolami w’oshika wa Diolelo diande.—1 Kor. 10:31.

[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]

[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 14]

Onde wɛ kitanyiyaka ɛhɛmwɛlɔ wa lo Bible wendana l’Ɛtɛrnɛtɛ?

[Osato wa lo lɛkɛ 12]

L’ɛnyɛlɔ k’ana wa Kɔra, onde wɛ ngɛnangɛnaka ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ ndo ɔkɔndɔ awɔ?

[Osato wa lo lɛkɛ 15]

Ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo wa la dikɔlɔ koka nyokimanyiya ndo nkeketsha ngandji kanyu dia nyu monga ambolami w’eshika wa Diolelo diaki Nzambi