WEKELO 5
Diomuyelo diakoka
MEMALA l’ahole wakoka ekɔ ohomba lo sawo. Ngasɔ mbediɔ oyadi sawo mbashayɛ kana wɛ l’onto mbatɛkɛta. Naka wɛ hemala yema, kete lo dihole dia tokanyi mbokɛ hwe, awui watayɛ wayonga oko heyama heyama. Memala l’ahole wakoka kimanyiyaka di’awui ayɛ mbokɛma hwe. Wemalelo kimanyiyaka nto dia kakatshiya awui woleki ohomba lo timba t’ampokami.
Ngande wakokayɛ mbeya ɔnɛ lanɛ pombaka memala? Edja ka ngande kahombayɛ memala?
Diomuyelo dia nɛmiya tolembetelo ta wadielo. Tolembetelo ta wadielo ekɔ dui di’ohomba efula l’ɔtɛkɛta wa lofunda. Tɔ mɛnyaka ekomelo k’ɔnɔngɔ kana ka wombola. L’ɛtɛkɛta ɛmɔtshi, vɔ kambaka latɔ dia mɛnya awui amɔtshi w’oshidiwɔ. Tolembetelo tɔmɔtshi mɛnyaka diɔtɔnganelo diele lam’asa etenyi kɛmɔtshi ka etelo la tenyi dikina. Onto layadiɛ ndamɛ koka mɛna tolembetelo ta wadielo. Koko etena kadiɛnde anto akina la dui dia wolo, dui diande pombaka mbokiya di’ɔnɛ lâsɔ djembetelo kapanda mbele lawɔ. (Enda awui akina lo Wekelo 1, “Wadielo w’Oshika.”) Naka wɛ hemadi lanɛ wahombama, kete ayonga wolo anto akina mboka kɛnɛ kadiayɛ ndo dui sɔ kokaka fukutanya kitshimudi y’awui wadiayɛ.
Lâdiko wa tolembetelo ta wadielo, woho wɔmbwami tokanyi l’atei wa etelo mɛnyaka lanɛ wakoka memala. Opomi ɔmɔtshi wa mishiki wa lokumu akate ate: “Lo kɛnɛ kendana la tenyi dia wembelo wa mishiki, dimi handeki apomi wa mishiki efula. Koko lo kɛnɛ kendana la memala lam’asa tenyi dia mishiki, lɔsɔ mbemi manyi.” Ɔsɔku mbediɔ ndo lo kɛnɛ kendana l’ɔtɛkɛtɛlɔ. Memala l’ahole wakoka ayokokimanyiya nto dia mɔtsha ndo nembetshiya tokanyi takayalɔngɔsɔdi dimɛna.
Lam’alɔngɔsɔlayɛ wadielo wa lo sɛkɛ, wɛ koka mɛna ɔlɔlɔ mbidja tolembetelo l’awui wayoyadia. Dja shidi ya wemema lanɛ wayoyemala yema, ɛnyɛlɔ lanɛ wahakome lokanyi. Funda toshidi tohende ta wemema lo dihole diahombayɛ momuya efula. Koko, naka wonya watayadia wɛ ambɛna dia ditelo dimɔtshi diekɔ wolo ndo di’ɔnɛ wɛ momuyaka mbala efula l’ahole wahakoke, kete ɔsa kidiyɔ dia mbidja djembetelo dia kakatanya tɔtɛkɛta tshɛ takohokosanya lo etelo. Oma lâsɔ ko wɛ mbadia etelo kakɔ oma l’etatelo polo l’ekomelo. Atɛkɛtshi efula wa tomanamana salaka dikambo sɔ.
Lo asawo aso wa lushi la lushi kema wolo memala nɛ dia sho mbeyaka kɛnɛ kalangaso mbuta. Koko, naka wɛ ekɔ la mbekelo ka memalaka mbala efula oyadi kânga lokanyi latashile, kete sawo diayɛ hadiotonga dimɛna ndo hadiotokɛ hwe. Dia wɛ ndjalowanya lo dui sɔ enda alako wa lo Wekelo 4, wata ɔnɛ: “Onga la Lolimi l’Ɔsɛlɔ.”
Diomuyelo dia tshikitanya lokanyi. Naka wɛ amboshidiya kanyi mɔtshi ya woke dia wɛ mbeta lo kanyi kina, diomuyelo mbishaka ampokami diaaso dia vɔ kana yimba, nɔngɔsɔla tokanyi tawɔ, ndo mbeya ɔnɛ totatshu otsha lo dikambo dikina ndo ɔnɛ kanyi y’oyoyo yayanga mɔmbwama. Oko watoyotutshaka lowango naka wɛ oyanga munɛ dikɔtɛ di’otadimbo mbele ekɔ ohomba wɛ memala yema etena kalangayɛ mimɔ oma lo lokanyi lɔmɔtshi otsha lo lokanyi lokina.
Ɔkɔkɔ ɔmɔtshi watshutshuya atɛkɛtshi amɔtshi dia mbeta esadi esadi oma lo lokanyi lɔmɔtshi otsha lo lokanyi lokina aha la memala yema ele nɛ dia vɔ nyangaka mɔmbɔla awui wamboleka efula. Le amɔtshi, ngasɔ mbokowɔtɛkɛtaka lushi tshɛ. Mbeyaka monga ko anto tshɛ wodjashi la wɔ tɛkɛtaka yoho shɔ. Koko onto latsha ngasɔ hetsha dimɛna. Naka wɛ ekɔ la dui dimɔtshi di’ɔlɔlɔ diasungana anto dioka ndo diohɔka, kete ɔsa etena ka manya anto dui diakɔ fundo. Eya dia diomuyelo diekɔ ohomba efula lo sawo diakɛnɛmɔla tokanyi lo yoho yokɛma hwe.
Naka wɛ ayosha sawo l’ekimanyielo k’ekongelo, kete wɛ la dia ndjalɔngɔsɔla woho wa temalaka lo yoho yayokɛma hwe lam’asa awui woleki ohomba. Ko naka ekɔ dako dia ladia, kete dja djembetelo lanɛ wayoyomɔ oma lo dui dimɔtshi dioleki ohomba otsha lo dui dikina.
Diomuyelo diasalema dia tshikitanya lokanyi mongaka nshi tshɛ otale ndeka nɛ diasalema dia nɛnya tolembetelo ta wadielo, koko, aha momuya lo yɛdikɔ yamboleka di’aha dako ndjɔ̂sa wenya efula. Naka wɛ memala edja kamboleka, kete ampokami koka ndjokana dia wɛ kondjalɔngɔsɔla dimɛna kana ɔnɛ wɛ hayeya ka mbuta.
Diomuyelo dia tɔtɔmiya dikambo. Mbala efula diomuyelo dia tɔtɔmiya dikambo diekɔ l’oyango wa mɛnya woke woke wa dikambo. Diɔ salemaka la ntondo kana l’ɔkɔngɔ wa etelo kana la ntondo ka wombola ɔmɔtshi wombɔmi la dui dia wolo. Diomuyelo dia ngasɔ mbishaka ampokami diaaso dia vɔ kana yimba lo kɛnɛ kotami, kana memula nsaki kawɔ lo kɛnɛ kayanga mbutama. Waomuyelo asɔ tshikitana. Lâsɔ, sɔna nɛ diahomba kamba layɛ. Koko tohɛke dia diomuyelo diasalema dia tɔtɔmiya dikambo pombaka salema paka l’ɛtɛkɛta wele mɛtɛ ohomba. Naka hongi ngasɔ, kete ɛtɛkɛta akɔ wayoshisha nɛmɔ diawɔ.
Etena kakadia Yeso awui amɔtshi w’oma l’Afundelo la dui dia wolo lo shinangɔnga ka la Nazarɛtɛ, nde akakambe la diomuyelo lo yoho ya dimɛna efula. Ntondotondo nde akadia ɔkɔkɔ wakandatomama oma lo wɔɔmbɔ waki omvutshi Isaya. Koko, la ntondo ka nde mɛnya ohomba w’awui wa lo wɔɔmbɔ akɔ, nde akɔmbɛ wɔɔmbɔ akɔ ko nde mbisha onto lakalamaka wɛmbɔ, ko nde mbidjasɛ. Ɔnkɔnɛ, la ntondo k’anto tshɛ wakawendaka lo shinangɔnga, nde akate ate: ‘Ɛlɔ kɛnɛ divɛsa nɛ diomanyu la mboka diambokotshama.’—Luka 4:16-21.
Diomuyelo dia l’ɔtɛ w’ofukutanu ɔmɔtshi. Tena dimɔtshi akambo amɔtshi koka nɔmba ɔtɛkɛtshi dia memala yema. Londjo l’ambetshitshi, la mutuka, l’aviɔ kana delo di’ɔna koka kɔlɔmba dia memala yema wonya wasambishayɛ. Lo dihole dia losanganya, naka londjo bu efula, kete wɛ koka mbudiya dui to ko tetemala. Ko naka londjo lamboleka ndo lekɔ lo tetemala, kete wɛ pombaka memala. Naka wɛ hasadi ngasɔ kete ampokami hawotoka ndoko dui. Lâsɔ, kamba dimɛna la diomuyelo l’oyango wa kimanyiya ampokami ayɛ dia vɔ kondja wahɔ efula l’akambo w’ɔlɔlɔ walangayɛ mbatɛ.
Diomuyelo dia mbisha onto diaaso dia kadimola. Kânga mbakokayɛ mbisha sawo diahayalɔmbɛ ampokami dia kadimola, ekɔ ohomba wɛ mbasha diaaso dia vɔ kadimola, aha l’onyɔ koko lo timba tawɔ. Naka wɛ mboka wembola walɔmba ampokami ayɛ dia kana yimba, koko wɛ homuyisha lo yɛdikɔ yahombama, kete wembola ɛsɔ hawotonga la wahɔ w’efula.
Lo mɛtɛ, ekɔ ohomba momuyaka aha tsho wonya weso lo mbisha sawo oma lo lɔyɛnga koko ndo wonya weso lo sambisha anto akina. Mɛnamaka di’anto amɔtshi hawɔmɛnɛ kânga lɔsɔi wonya watɛkɛtawɔ. Naka ngasɔ mbeyɛ, kete sala la wolo dia minya mbekelo kɛsɔ. Wɛ ayolowanya yoho yasawolayɛ l’anto akina ndo ayokondja etombelo w’ɔlɔlɔ l’esambishelo. Diomuyelo ekɔ etena kɔlama onto ki, ndo anto mbutaka dia wonya wemala onto nde tɔtɔmiyaka dikambo, nɔmbaka anto dia mbidja yimba, ndo mbɔladjaka lotui.
Sawola kɛdikɛdi mengɔnya tokanyi kana ɔtɛkɛta. Ampokami ayɛ wayonga suke dia kohokamɛ naka wɛ lawɔ ayowahokamɛka ndo ayoyashaka lo kɛnɛ katawɔ. Dikambo sɔ kɔlɔmbaka dia wɛ momuya tshanda y’ɔlɔlɔ dia wɛ mbasha diaaso dia vɔ lawɔ tɛkɛta.
L’olimu w’esambishelo, esambishelo kaso mongaka mbala efula l’etombelo w’amɛna etena kasambishaso onto oko sawola mbasawolaso la nde. L’ɔkɔngɔ wa mbisha onto mɔyɔ, Ɛmɛnyi wa Jehowa efula mɛnaka ɔlɔlɔ mbutɛ anto sawo dialangawɔ sawola oma lâsɔ ko vɔ mboka wombola ɔmɔtshi. Vɔ memalaka dia mbisha onto okina diaaso dia kadimola ndo vɔ mɛnyaka dia wambolembetɛ kɛnɛ kotshi onto lasawola lawɔ. Wonya wasawolawɔ, vɔ koka mbisha onto lasawola lawɔ waaso efula wa nde tɛkɛta. Vɔ mbeyaka dia vɔ koka kimanyiya onto efula naka vɔ mbeya tokanyi tande lo dikambo diewɔ lo sawola.—Tuk. 20:5.
Lo mɛtɛ, aha onto tshɛ mbayokadimolaka wembola lo yoho ya dimɛna. Koko dikambo sɔ koshimba Yeso dia memala etena k’otale dia mbisha kânga atunyi ande diaaso dia vɔ tɛkɛta. (Mako 3:1-5) Mbisha onto okina diaaso dia nde tɛkɛta mbokeketshaka dia nde kanyiya, ndo l’ɔkɔngɔ diko nde koka ndjoshola kɛnɛ kele l’otema ande. Oyango ɔmɔtshi w’olimu aso ele minanda etema w’anto lo mbaewoya akambo w’ohomba w’oma l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi wahombawɔ mbɔsa tɛdikɔ.—Heb. 4:12.
Mbeya dihole diahombaso sala diomuyelo l’olimu aso w’esambishelo ekɔ tshondo ya losha. Etena kemalaso lo dihole diahombama, sho mbokiyaka tokanyi dimɛna ndo mbala efula anto tikimɛka pondjo.