TSHAPITA 9
Toho ta nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ
OKO osambisha wa lokumu l’ɔlɔlɔ w’etete, Yeso akasha ambeki ande ɛnyɛlɔ ka vɔ ndjela. Nde akɔsaka yɛdikɔ ya ntshɔ otsha le anto dia tosawola la wɔ ndo towaetsha lawakawɔ ndo l’ahole wakatanemaka anto efula. (Mat. 9:35; 13:36; Luka 8:1) Yeso akatɛkɛta l’onto l’onto, aketsha ambeki ande lo shɔpɔ, ndo akasambisha elui waki la nunu di’anto. (Makɔ 4:10-13; 6:35-44; Jni. 3:2-21) Nde akakambaka la diaaso tshɛ di’ɔlɔlɔ dia ntɛkɛta ɛtɛkɛta washa ekeketshelo ndo elongamelo. (Luka 4:16-19) Ndooko diaaso diakandatshikaka aha la nsambisha, oyadi etena kakinde l’ohomba wa momuya kana wa mbɔdja demba. (Makɔ 6:30-34; Jni. 4:4-34) Etena kadiaso ɛkɔndɔ wakasambiyama wendana l’olimu wa Yeso, onde hatotshutshuyama dia mbookoya? Sho pombaka mɛtɛ mbookoya oko wakasale apɔstɔlɔ.—Mat. 4:19, 20; Luka 5:27, 28; Jni. 1:43-45.
2 Tɔsɛdingole waaso amɔtshi wele l’Akristo ɛlɔ kɛnɛ wa nkamba olimu wakatatɛ Yeso Kristo nkamba ambeta ɛnɔnyi suke la 2 000.
ESAMBISHELO KA LO LUUDU LA LUUDU
3 Oko weso Ɛmɛnyi wa Jehowa, sho mbeyaka ohomba wa nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo lo yoho ya dimɛna lo luudu la luudu. Tambokamba la yoho shɔ efula, diakɔ diele yɔ yaya djembetelo yeyamaso. Etombelo w’ɛlɔlɔ waya lo nkamba la yoho shɔ dia nsambisha miliyɔ y’anto l’etena ka tshitshɛ mɛnyaka ohomba wa yoho y’esambishelo shɔ. (Mat. 11:19; 24:14) Esambishelo ka lo luudu la luudu ekɔ yoho ya dimɛna le so dia mɛnya ngandji kokaso Jehowa ndo asekaso anto.—Mat. 22:34-40.
4 Aha nshi nyɛ kambbotatɛ Ɛmɛnyi wa Jehowa esambishelo ka lo luudu la luudu. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akate dia nde aketshaka anto lawakawɔ. Lo kɛnɛ kendana l’olimu ande, nde akatɛ emendji wa l’Ɛfɛsɔ ate: “Ntatɛ lushi la ntondo lakamakome lo prɔvɛnsɛ ka Aziya, . . . dimi kotshika dia nyewoya akambo tshɛ waki ohomba ndo dia nyetsha . . . lo luudu la luudu.” Lo yoho shɔ kana lo toho tokina, Pɔɔlɔ “akasambisha dimɛna dimɛna oyadi ase Juda kana ase Ngirika dia vɔ ndjatshumoya lo nkadimɔ otsha le Nzambi ndo monga la mbetawɔ le Nkumadiɔndjɔ Yeso.” (Ets. 20:18, 20, 21) Lo nshi shɔ, emboledi w’ase Rɔmɔ wakakeketshaka ɔtɛmwɛlɔ wa dikishi ndo anto efula wakokaka “tozambizambi wɔma.” Aki ohomba wa nsambisha la shamanya di’anto nyanga “Nzambi kakatonge andja la diangɔ tshɛ diele lɔkɔ,” Ɔnɛ laki “lo mbewoya anto tshɛ l’ahole tshɛ dia vɔ ndjatshumoya.”—Ets. 17:22-31.
5 Ɛlɔ kɛnɛ mbamboleka monga ohomba wa nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la shamanya. Ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo dia kɔlɔ kekɔ lo ndjasukana esadi esadi. L’ɔtɛ w’ohomba ɔsɔ, sho tshutshuyamaka dia nyomoleka mbidja welo. Dia nyanga anto wele la mposa k’akambo wa mɛtɛ, ndooko yoho kina yoleki esambishelo ka lo luudu la luudu yambɛnama dia yɔ mboleki tshɛ. Yoho y’esambishelo shɔ yekɔ lo ntondja etombelo w’ɛlɔlɔ ɛlɔ kɛnɛ oko wakidiɔ lo nshi ya Yeso ndo ya apɔstɔlɔ.—Makɔ 13:10.
6 Onde wɛ ekɔ l’akoka wa ndjasha tshɛ l’esambishelo ka lo luudu la luudu? Naka ngasɔ, kete wɛ koka monga l’eshikikelo dia Jehowa ekɔ lo kɔngɛnangɛna. (Ɛzk. 9:11; Ets. 20:35) Ondo esambishelo ka lo luudu la luudu bu dui dia wɔdu le yɛ. Ondo demba diayɛ koka kodjɛ wekamu kana ondo wɛ ekɔ lo nsambisha l’ɛtshi ka nkɛtɛ kele anto efula hawolange mpokamɛ. Mbeyaka monga ko ewandji wa lɛɛta wekɔ lo nshimba olimu aso. Ondo wɛ ekɔ ɔsɔnyi ndo wɛ mɛnaka wolo efula ntatɛ nsawola l’anto wahayeye. Ɔnkɔnɛ, mbala tshɛ kasambishayɛ lo luudu la luudu, wɛ mbatɛka asolo. Tɔkɔmɔke. (Eto. 4:10-12) Eya dia ndo ananyɔ wa l’ahole akina efula mbele l’ekakatanu wa weho ɛsɔ.
7 Yeso akalake ambeki ande ate: “Nyolonge, dimi lekɔ la nyu nshi tshɛ polo l’etena k’ekomelo ka dikongɛ di’akambo.” (Mat. 28:20) Daka sɔ tokeketshaka l’olimu wa mbetɛ anto ambeki. Sho ndjaokaka oko ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ lakate ate: “Lo akambo tshɛ, dimi lekɔ la wolo oma le ɔnɛ lambisha lokalo.” (Flpɛ. 4:13) Kamba dimɛna la tɛdikɔ tɔsa etshumanelo dia nsambisha lo luudu la luudu. Lo nkamba l’anto akina, wɛ ayokeketshama ndo ayokimanyiyama. Lɔmba Jehowa dia kokimanyiya dia wɛ ntondoya wekamu tshɛ wahomana la yɛ ndo yaketembola oko osambisha wa lokumu l’ɔlɔlɔ.—1 Jn. 5:14.
8 Naka wɛ mbewoya anto akina lokumu l’ɔlɔlɔ, kete wɛ ayokondja waaso efula wa mbasha “ɔkɔkɔ wa elongamelo kele la [yɛ].” (1 Pe. 3:15) Wɛ ayoleka nshihodia otshikitanu wele lam’asa wanɛ wele la elongamelo ka Diolelo la wanɛ wele bu la tɔ. (Isa. 65:13, 14) Wɛ ayonga l’ɔlɔ wa mbeya dia wɛ ekɔ lo nkitanyiya didjango dia Yeso di’ɔnɛ “osase anyu wahɛtɛ,” ndo wɛ koka monga la diɛsɛ dia nkimanyiya anto akina dia vɔ mbeya Jehowa ndo akambo wa mɛtɛ wakonya lo lɔsɛnɔ la pondjo.—Mat. 5:16; Jni. 17:3; 1 Tim. 4:16.
9 Tɛdikɔ mbɔsamaka dikambo dia esambishelo ka lo luudu la luudu lo waa wikɛndɛ ndo l’atei a lomingu. L’ahole wele ekɔ wolo ntana anto lawakawɔ la yanyi, tshumanelo dimɔtshi nɔngɔsɔlaka esambishelo ka la dikɔlɔ. Mbeyaka monga ko anto ndekaka nongola angɛndangɛnda wonya watatɛ yanyi tuta l’ɔkɔngɔ a midi kana la dikɔlɔ dia yɔɔ oleki la pindju.
OYANGELO WA WANƐ WAKOKA
10 Yeso akatɛ ambeki ande dia ‘nyanga’ wanɛ wakoka. (Mat. 10:11) Oyangelo ande wa wanɛ waki suke dia mpokamɛ kokomɛ tsho lo esambishelo ka lo luudu la luudu. Nde mɛtɛ akasambisha lo diaaso tshɛ diakatanemaka, oyadi lo etena kakinde l’olimu ɔsɔ kana lo tshakitudi. (Luka 8:1; Jni. 4:7-15) Apɔstɔlɔ la wɔ wakasambisha anto l’ahole wotshikitanyi.—Ets. 17:17; 28:16, 23, 30, 31.
Oyango aso ekɔ wa nsambisha onto tshɛ losango la Diolelo
11 Woho akɔ waamɛ mbele ɛlɔ kɛnɛ, oyango aso ekɔ wa nsambisha onto tshɛ losango la Diolelo. Kɛsɔ nembetshiyaka mbokoya Yeso la apɔstɔlɔ ande lo woho wakawakambaka olimu wa mbetɛ anto ambeki ndo mbidja yimba lo woho watatshikitana tena ndo awui wele l’anto wa l’ɛtshi kaso ka nkɛtɛ. (1 Kɔr. 7:31) Ɛnyɛlɔ, apandjudi kondjaka etombelo w’amɛna etena katshɔwɔ tenda anto l’ahole wakambawɔ elimu. Lo wedja efula, esambishelo ka lo toshinga tondjaka etombelo w’ɛlɔlɔ oko wele esambishelo ka lo waa parkɛ, l’ahole wemala mituka ndo mitutu kana l’ahole akina wakoka anto tanema. Tshumanelo dimɔtshi diekɔ lo nkamba la mɛsa kana ɛngɔ kekina kanɛwɔ ekanda l’ɛtshi kawɔ ka nkɛtɛ. Ndo nto, filialɛ mbeyaka nɔngɔsɔla esambishelo ka laande ka lo sɛkɛ l’esomba wa weke l’ahole weteta anto efula l’ekolo, lo nkamba l’anangɛso l’akadiyɛso w’oma lo tshumanelo efula. Etombelo wonga ele, anto wele hawotanema lawakawɔ etena katshɔ apandjudi towaenda mbeyaka ndjosambishama lokumu l’ɔlɔlɔ l’ahole akina.
12 Etena kahomanaso l’anto wɛnya nsaki lo losango lele lo Bible l’ahole wa lo sɛkɛ, sho koka mbasha okanda wahombama. Dia nomialomia nsaki, wɛ koka mbisha onto lɛnya nsaki adrɛsɛ kana numɛlɔ yayɛ ya telefɔnɛ ndo ndjakongɛ dia tosala wendelo w’oyoyo, wɛ koka mbotoma lo jw.org, kana mbosha adrɛsɛ woleki suke lɛnɛ asalema nsanganya ya l’etshumanelo. Wɛ koka mɛna dia nsambisha l’ahole watanema anto efula ekɔ yoho ya dimɛna efula ya ndeka mpamia olimu ayɛ.
13 Koko, olimu wakawasha Akristo wa nshi nyɛ hawendana tsho la mbewoya anto lokumu l’ɔlɔlɔ. Naka wɛ nangaka nkimanyiya anto akina dia vɔ mbetawɔ akambo wa mɛtɛ wakonya lo lɔsɛnɔ, kete wɛ pombaka ntshɔ dia tenda wanɛ wayasha mbala la mbala woho wa vɔ mpama dia nkoma Akristo wambotshunda.
WENDELO W’EYOYO
14 Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Nyayoyala ɛmɛnyi ami . . . polo ndo l’ahole woleki etale wa lo nkɛtɛ.” (Ets. 1:8) Nde akawatɛ nto ate: “Ɔnkɔnɛ, nyotshu ndo nyetɛ anto wa lo wedja tshɛ ambeki, . . . nyowaetshake dia nkitanyiya akambo tshɛ wamomonyodjangɛ.” (Mat. 28:19, 20) Wendelo w’eyoyo koka monga kiɔkɔ y’ɔngɛnɔngɛnɔ l’olimu wa Jehowa. Ondo anto wakɛnya nsaki lo lokumu l’ɔlɔlɔ lo wendelo ayɛ wa ntondo wayɔngɛnangɛna dia wɛ ndjowaenda nto. Naka wɛ ntshɔ dia tosawola la wɔ awui akina wa lo Bible, kete wɛ koka nkeketsha mbetawɔ kawɔ le Nzambi ndo mbakimanyiya dia vɔ mbeya ehomba awɔ wa lo nyuma. (Mat. 5:3) Naka wɛ ndjalɔngɔsɔla dimɛna ndo nyanga dia ndjowaenda lo wonya wele dimɛna le wɔ, kete wɛ koka ntatɛ wekelo wa Bible. Ɔsɔ mbahomba monga oyango ayɛ mbala tshɛ yasalayɛ wendelo w’eyoyo. Sho hatonɛ tsho lɔtɔngɔ l’akambo wa mɛtɛ koko sho litɛka ndo ashi.—1 Kɔr. 3:6.
15 Nsala wendelo w’eyoyo mbeyaka monga okakatanu le apandjudi amɔtshi. Ondo wɛ aya l’akoka wa nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ lo tshena pe ndo wɛ ɔngɛnangɛna yoho y’esambishelo shɔ. Koko wɛ mbeyaka mɛna wolo efula nkalola dia tosawola l’onto awui akina wa lo Bible. Ndjalɔngɔsɔla dimɛna ayokokimanyiya dia wɛ ndeka monga l’eshikikelo. Yashikikɛ dia wɛ kambaka la bɛnyɛlɔ dia lo losanganya la l’atei wa lomingu. Wɛ mbeyaka nto nsambisha l’opandjudi ɔmɔtshi wa manamana.
WEKELO WA BIBLE
16 Etena kakandatɛkɛtaka la ombetawudi w’ose wodja wakayɔtɔ l’ɔtɛmwɛlɔ w’ase Juda lakayadiaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi, osambisha Filipɛ akawombola ate: “Onde wɛ mɛtɛ ekɔ lo nshihodia kɛnɛ katayadia?” Ko pami kakɔ akookadimola ate: “Ngande mɛtɛ wayomoshihodia naka onto hambetshisha?” Oma laasɔ, ɔkɔndɔ wele lo Bible lo Etsha tshapita 8 totɛka dia lo ntatɛ l’etenyi ka l’Afundelo kakayadiɛka pami kɛsɔ, Filipɛ “akatatɛ ntɛkɛta ndo mbolembetshiya lokumu l’ɔlɔlɔ lendana la Yeso.” (Ets. 8:26-36) Hateye wenya engana waketsha Filipɛ kaamɛ la pami kɛsɔ, koko Filipɛ akoolembetshiya lokumu l’ɔlɔlɔ polo ndo lo pami kakɔ nkoma ombetawudi ndo nɔmba dia batizama. Pami kakɔ akakome ombeki wa Yeso Kristo.
17 Ɛlɔ kɛnɛ, anto efula haweye Bible, diakɔ diele mbeyaka nɔmba dia sho nsala wendelo w’eyoyo mbala efula ndo mbeka la wɔ wekelo wa lotshimola l’edja ka mingu, ngɔndɔ efula, kaanga ɔnɔnyi w’otondo kana ndekana dia vɔ ndjonga la mbetawɔ ndo ndjokoka batizama. Koko solo dia lotutsha ndo ngandji kayoyɛnya dia nkimanyiya anto wele l’etema w’ɛlɔlɔ dia vɔ nkoma ambeki wa Yeso, ayonga la wahɔ le yɛ oko wakate Yeso ate: “Ɔngɛnɔngɛnɔ waya lo mbisha ndeka wa nongola.”—Ets. 20:35.
18 Aha la taamu, wɛ ayolanga nɔmbɔla wekelo wa Bible lo nkamba l’okanda ɔmɔtshi wakatondjama l’oyango ɔsɔ. Naka wɛ nkamba l’alako washama lo losanganya la l’atei wa lomingu ndo nkamba kaamɛ l’embetsha wa tomanamana wa l’etshumanelo, kete wɛ ayonga l’akoka wa nɔmbɔla wekelo wa Bible watondja etombelo w’amɛna, lo nkimanyiya anto akina dia vɔ nkoma ambeki wa Yeso Kristo.
19 Naka wɛ ekɔ l’ohomba w’ekimanyielo dia ntatɛ ndo nɔmbɔla wekelo wa Bible, kete ewoya omendji ɔmɔtshi kana Ɔmɛnyi wa Jehowa okina tshɛ wakondja etombelo w’ɛlɔlɔ lo wekelo wa Bible l’anto. Alako watomba lo Dikatshi dia losanganya la Lɔsɛnɔ ndo olimu, ndo wɛnyɛlɔ wasalema lo losanganya lɔsɔ wayokoka nto kokimanyiya. Yaɛkɛ le Jehowa ndo ewoyande lo dɔmbɛlɔ nsaki kayɛ ka nɔmbɔla wekelo wa Bible. (1 Jn. 3:22) Ɔnkɔnɛ, nsala la wolo tshɛ dia monga l’oyango wa nɔmbɔlaka kaanga wekelo wa Bible ɔtɔi laadiko dia wɔnɛ walɔmbɔlayɛ ondo lo nkumbo kayɛ. Lo nɔmbɔlaka wekelo wa Bible, wɛ ayoleka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’olimu ayɛ.
TƆLƆMBƆLƐ WANƐ WƐNYA NSAKI OYA L’OKONGAMELO WA JEHOWA
20 Etena kakimanyiyaso anto dia vɔ mbeya Jehowa Nzambi ndo nkoma ambeki wa Yeso Kristo, vɔ komaka anto wa l’etshumanelo. Ambeki wa Bible wayohama lo nyuma ndo wayotshunda naka vɔ mbeya okongamelo wa Jehowa ndo nkamba kaamɛ la wɔ. Ekɔ ohomba dia sho mbaetsha woho wa nsala dikambo sɔ. Tovidɛo tɔmɔtshi ndo biukubuku Waa na wasala lolango laki Jehowa ɛlɔ kɛnɛ? yakalɔngɔsɔma djekoleko l’oyango ɔsɔ. Awui amɔtshi wa lo Tshapita 4 ya dibuku nɛ koka nto mbakimanyiya efula.
21 Tatɛ oma k’etatelo ka asawo anyu wa lo Bible, kimanyiya ombeki dia nde mɛna dia Jehowa ekɔ lo nkamba l’okongamelo ɔmɔtshi dia olimu w’esambishelo kambema la nkɛtɛ ɛlɔ kɛnɛ. Ka epole ɔsɛkɛ lo nɛmɔ diele l’ekanda wakimanyiya dia mbeka Bible ndo lembetshiya woho watombawɔ ndo wakahanyemawɔ l’andja w’otondo oma le ekambi wakayakimɔ le Nzambi la lolango. Lɔmba ombeki ayɛ wa Bible dia nde ntshɔ la yɛ lo nsanganya ya lo Mbalasa ka Diolelo. Lembetshiyande woho walɔmbɔma nsanganya ndo ɛnyanyande l’anangɛso l’akadiyɛso. Wɛ ayokoka nto mbokimanyiya dia nde mbeya Ɛmɛnyi wa Jehowa ekina lo nsanganya ya weke. Lo waaso asɔ ndo akina, nde koka ndamɛ mɛna woho wɛnyanya ekambi wa Jehowa ngandji lam’asawɔ, djembetelo yeyama Akristo wa mɛtɛ. (Jni. 13:35) Etena tshɛ katandaleke mbeya okongamelo wa Jehowa, mbatandaleke ndjasukanya la Jehowa.
OKAMBELO WA LA EKANDA WALEMBETSHIYA BIBLE
22 Akristo wa ntondo wakakome apandjudi w’Ɔtɛkɛta wa Nzambi wele l’ohetoheto. Vɔ wakasangola wɛɔmbɔ w’Afundelo dikambo diawɔ ndo dia mbekaka l’etshumanelo. Vɔ wakalɔmbaka anto akina dia mbadia Ɔtɛkɛta wa Nzambi w’akambo wa mɛtɛ. Lofulo la wɛɔmbɔ wakawasangola l’anya laki tshitshɛ ndo wakakokɛka wɛɔmbɔ akɔ efula. (Kɔl. 4:16; 2 Tim. 2:15; 3:14-17; 4:13; 1 Pe. 1:1) Ɛlɔ kɛnɛ, Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ lo nkamba la tshulatshula dia nshi nyɛ dia mfunda ekanda, dia ntondja miliyɔ nkama ya Bible ndo y’ekanda wakimanyiya dia mbeka Bible. L’atei awɔ mbele traktɛ, tobukubuku, abuku, ndo periodikɛ l’ɛtɛkɛta nkama.
23 Etena kasambishayɛ anto akina lokumu l’ɔlɔlɔ, yashikikɛ dia nkamba l’ekanda wakimanyiya dia mbeka Bible watondja okongamelo wa Jehowa. Lo mbeya wahɔ efula wamboyokondja oma lo wadielo w’onto ndamɛ ndo wekelo w’ekanda w’Ɛmɛnyi wa Jehowa, dui sɔ diayokotshutshuya dia nsambisha anto akina.—Hɛb. 13:15, 16.
24 Lofulo l’anto wakamba l’Ɛtɛrnɛtɛ oko ehomɔ ka ntondo kawasha nsango lekɔ lo tatetemala mbidɛ. Ndo nto, laadiko di’ekanda walembetshiya Bible, sitɛ kaso k’Ɛtɛrnɛtɛ ka jw.org, kekɔ ehomɔ ka dimɛna katokimanyiya dia nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ. L’andja w’otondo, anto koka nkamba l’ɔrdinatɛrɛ dia mbadia kana mpokamɛ Bible kakawadje l’eshinga ndo ekanda walembetshiya Bible l’ɛtɛkɛta nkama. Wanɛ wengenga nsawola la so kana wanɛ wadjasɛ l’ahole wele hawokondja waaso efula wa nsawola l’Ɛmɛnyi wa Jehowa, waya la diaaso dia mbeya dietawɔ diaso lo nkamba la jw.org lo mvudu yawɔ.
25 Diakɔ diele, sho salaka di’anto mbeya sitɛ kaso ka jw.org lo diaaso tshɛ. Naka ompokami ambotoka dimbola dimɔtshi diendana la dietawɔ diaso, sho koka nkamba la telefɔnɛ, tablɛtɛ kana l’ɔrdinatɛrɛ dia mbowɛnya okadimwelo ko wonya akɔ. Naka tambohomana l’onto latɛkɛta ɔtɛkɛta okina, mbidja ndo ɔtɛkɛta w’akanga a mpoke, sho koka mbotoma lo sitɛ kaso k’Ɛtɛrnɛtɛ ka jw.org dia nde ntana Bible ndo ekanda walembetshiya Bible l’ɔtɛkɛta ande. Apandjudi efula kambaka la vidɛo mɔtshi ya lo sitɛ kaso dia ntatɛ nkɛtshanya l’anto awui w’oma lo Bible.
ESAMBISHELO KA LO TSHAKITUDI
26 Yeso akatɛ wanɛ wakahokamɛka ɛtɛkɛta ande ate: “Nyu nyekɔ osase wa l’andja ɔnɛ. . . . Osase anyu wahɛtɛ la ntondo k’anto dia vɔ mɛna etsha anyu w’ɛlɔlɔ ko wayotombola Shɛnyu lele l’olongo.” (Mat. 5:14-16) Ambeki asɔ wakakɛnɛmɔlaka kɛnɛ kasala Nzambi lo mbokoya Yeso lakate lo dikambo diande ndamɛ ate: “Dimi lekɔ osase w’andja.” Yeso akatshikɛ Akristo ɛnyɛlɔ lo mpɛtsha “osase washa lɔsɛnɔ” lo wahɔ w’anto tshɛ wakahombe mpokamɛ.—Jni. 8:12.
27 Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ nde la wɔ ekɔ ɛnyɛlɔ kahombaso ndjela. (1 Kɔr. 4:16; 11:1) Etena kakinde l’Atɛna, nde akasambishaka lushi tshɛ anto wakatanemaka lo lobingu. (Ets. 17:17) Akristo wa la Filipɛ wakayele ɛnyɛlɔ kande. Diakɔ diakaafundɛ Pɔɔlɔ dia vɔ wakasɛnaka “l’atei wa lɔlɔnga la wɛngɛngɛ ndo la kɔlɔ,” lakawahombe “mpɛta l’atei awɔ oko esase lo andja ɔnɛ.” (Flpɛ. 2:15) Ɛlɔ kɛnɛ, sho koka mpɛtsha akambo wa mɛtɛ wa Diolelo oma l’ɛtɛkɛta ndo oma l’etsha aso dihole tshɛ diatanaso diaaso dia nsambisha anto akina lokumu l’ɔlɔlɔ. Mɛtɛ, ɛnyɛlɔ kaso ka dimɛna k’anto waha la lokeso ndo wa losembwe koka mɛnya anto akina dia sho ntshikitana l’anto wa l’andja ɔnɛ. Koko, naka sho mbaewoya lokumu l’ɔlɔlɔ, kete vɔ wayeya lande na kotshikitanyiso l’anto akina.
28 Ɛmɛnyi wa Jehowa efula mbewoyaka lokumu l’ɔlɔlɔ le anto wahomana la wɔ l’olimu, la kalasa, lo mituka wɛmbawɔ anto kana l’ahole akina etena kasalawɔ elimu awɔ wa lushi la lushi. Etena katatande lɔkɛndɔ, sho koka nkondja diaaso dia nsambisha wanɛ watasambe la so. Onto l’onto la l’atei aso pombaka mongaka suke dia nkamba la waaso wasawolaso l’anto awui akina dia mbasambisha. Nyɛsɔ toyalɔngɔsɔlake dia sambishaka anto akina lo diaaso tshɛ diakoka.
29 Tayotshutshuyama dia nsala dui sɔ naka sho mbohɔka dia tekɔ lo ntombola Otungi aso ndo tekɔ lo mbisha lokombo lande nɛmɔ. Ndo nto, mbeyaka monga ko tekɔ lo nkimanyiya anto wele l’etema w’ɛlɔlɔ dia vɔ mbeya Jehowa woho wa vɔ la wɔ mbookambɛ ndo nkondja elongamelo ka lɔsɛnɔ kaya lo monga la mbetawɔ le Yeso Kristo. Jehowa ngɛnangɛnaka welo wadjama ɛsɔ ndo mbɔsaka welo akɔ oko olimu w’ekila.—Hɛb. 12:28; Ɛny. 7:9, 10.
ƐTSHI KA NKƐTƐ
30 Jehowa nangaka dia losango la Diolelo sambishama l’andja w’otondo, oyadi l’esomba kana lo tosamba. Dia nkotsha oyango ɔsɔ, filialɛ kalɔmbɔla olimu lo wodja kahanyaka tshumanelo ndo anto wasambisha l’ahole wa tale bɛtshi diawɔ dia nkɛtɛ. (1 Kɔr. 14:40) Yɛdikɔ shɔ fɔnaka l’ɛlɔmbwɛlɔ kakasha Nzambi lo ntambe ka ntondo. (2 Kɔr. 10:13; Ngal. 2:9) Oko watahame olimu wa Diolelo esadi esadi nshi y’ekomelo nyɛ, pombaka kongɛ awui dimɛna dia ɛtshi ka nkɛtɛ k’etshumanelo kindjakindjama dimɛna.
31 Omendji w’olimu mbele l’ɔkɛndɛ ɔsɔ. Okambi wakimanyiya koka kahanyaka bɛtshi dia nkɛtɛ. Tekɔ la weho ehende wa bɛtshi dia nkɛtɛ: Bɛtshi dia nkɛtɛ di’olui w’esambishelo ndo di’onto ndamɛ. Lɛnɛ ele bɛtshi dia nkɛtɛ bu efula, emendji w’elui wayonga la bɛtshi dia nkɛtɛ diayohomba apandjudi wa l’elui awɔ sambishaka. Lo wedi okina, lɛnɛ ele bɛtshi dia nkɛtɛ efula, opandjudi tshɛ kokaka nkondja ɛtshi kande ka nkɛtɛ.
32 Opandjudi wele l’ɛtshi kande ka nkɛtɛ ayonga la dihole dia sambishaka l’etena kele ndooko losanganya l’otsha l’olimu w’esambishelo lokongɛmi kana kele wolo dia nde tohomana l’ase olui ande. Ɛnyɛlɔ, apandjudi amɔtshi kondjaka bɛtshi dia nkɛtɛ diele suke la dihole diakambawɔ olimu ndo sambishaka lɛkɔ l’etena ka diomuyelo kana l’ɔkɔngɔ w’olimu. Nkumbo mɔtshi nɔmbaka ɛtshi ka nkɛtɛ kosukanyi la wɔ ndo vɔ sambishaka lɛkɔ l’akɔlɔ amɔtshi. Monga l’ɛtshi ka nkɛtɛ k’onto ndamɛ kele suke mbeyaka nkimanyiya opandjudi dia nde nkamba dimɛna la wenya wetshande l’esambishelo. Lo mɛtɛ, bɛtshi dia nkɛtɛ di’onto ndamɛ koka nkimanyiya dia nsala esambishelo ka l’olui. Naka wɛ nangaka monga l’ɛtshi kɛmɔtshi ka nkɛtɛ k’onto ndamɛ, kete wɛ mbeyaka nɔmba ɔnangɛso lakamba l’okahanyelo wa bɛtshi dia nkɛtɛ.
33 Omendji w’olui kana opandjudi wakawasha ɛtshi ka nkɛtɛ ayodja welo wahombama dia nsambisha onto ɔmɔtshi l’oseka luudu tshɛ. Tɛdikɔ ta nkindjakindja ɛtshi ka nkɛtɛ pombaka mbɔtɔnganɛ la ɛlɛmbɛ wendana l’awui wa sheke. Omendji w’olui kana opandjudi tshɛ wele l’ɛtshi ka nkɛtɛ, pombaka mbidja welo dia kikindjakindja lo ngɔndɔ nyɛi. Kam’ashidiyande, nde pombaka mbewoya ɔnangɛso lakamba l’okahanyelo wa bɛtshi dia nkɛtɛ. Nemanɛka l’awui weta, omendji w’olui kana opandjudi koka nama ɛtshi ka nkɛtɛ dia nyomoyokikamba nto kana kikaloya le ɔnangɛso lakahanya bɛtshi dia nkɛtɛ.
34 Etena kakamba ase etshumanelo tshɛ kaamɛ, ɛtshi kawɔ ka nkɛtɛ mbeyaka kindjakindjama dimɛna. Kɛsɔ ayokimanyiya diaha apandjudi ahende kana efula tohomanaka l’ɛtshi ɔtɔi ka nkɛtɛ, dui diakoka momadia anto. Lo nsala ngasɔ, sho nɛmiyaka anangɛso ndo anto wa l’ɛtshi kaso ka nkɛtɛ.
TOKAMBE KAAMƐ DIA NSAMBISHA ANTO W’ƐTƐKƐTA TSHƐ
35 Onto tshɛ ekɔ l’ohomba wa mbeya awui wendana la Jehowa Nzambi, la Ɔnande, ndo la Diolelo. (Ɛny. 14:6, 7) Sho ndjashaka dia nkimanyiya anto wa l’ɛtɛkɛta tshɛ dia vɔ tɛndɛ lokombo la Jehowa lo nkondja panda ndo ndɔta l’onto l’Okristo. (Rɔmɔ 10:12, 13; Kɔl. 3:10, 11) Ekakatanu ɛmɔtshi akɔna watomba etena kasambishaso lokumu l’ɔlɔlɔ l’ɛtshi ka nkɛtɛ katɛkɛtama ɛtɛkɛta efula? Ngande wakoka ekakatanu ɛsɔ kandɔma dia mbisha anto efula diaaso dia mpokamɛ losango la Diolelo l’ɔtɛkɛta walekawɔ nshihodia?—Rɔmɔ 10:14.
36 Okahanyelo w’ɛtshi ka nkɛtɛ k’etshumanelo tshɛ salemaka lo ndjela ɔtɛkɛta. Ɔnkɔnɛ, lo bɛtshi dia nkɛtɛ diatɛkɛtama ɛtɛkɛta efula, apandjudi w’oma lo tshumanelo diotshikitanyi sambishaka l’ɛtshi ka nkɛtɛ kaamɛ. Lo tena dia ngasɔ, ayoleka dimɛna di’apandjudi w’oma l’etshumanelo tshɛ ndjasha dia nsambisha anto watɛkɛta ɔtɛkɛta awɔ. Dui sɔ salemaka nto lo nshi y’esambishelo ka laande k’okahanyelo w’akatshi wa leeta kasalema ɔnɔnyi tshɛ. Koko apandjudi mbeyaka nsawola l’onto tshɛ kana mbisha onto tshɛ lahomana la wɔ l’esambishelo ka lo sɛkɛ kana ka lo tshakitudi okanda l’ɔtɛkɛta tshɛ.
37 Lo tena dimɔtshi, tshumanelo dia l’ɛtɛkɛta ekina hadiokoke nkindjakindja mbala la mbala ɛtshi kawɔ ka nkɛtɛ kanganyi la wɔ etale. Lo tena dia ngasɔ, emendji w’olimu wa lo tshumanelo diendana la dui sɔ, pombaka nsawola lam’asawɔ l’oyango wa nkamba kaamɛ lo yoho ya dimɛna dia nkindjakindja ɛtshi ka nkɛtɛ. Dui sɔ diayosha onto tshɛ diaaso dia mboka losango la Diolelo ndo ayosala diaha ndanya welo aso tshanana lo dihole diakakambe asekaso akina.—Tok. 15:22.
38 Kakɔna kahombaso nsala naka tambotana lo luudu lɔmɔtshi onto latɛkɛta ɔtɛkɛta okina? Tatotake tsho dia apandjudi watɛkɛta ɔtɛkɛta ande wayoya ndjoosambisha. Apandjudi amɔtshi mbekaka mbɔtwɛlɔ ka wɔdu l’ɔtɛkɛta wahomanawɔ mbala efula l’anto wɔɔtɛkɛta l’ɛtshi kawɔ ka nkɛtɛ. Sho koka mɛnya onto woho wakokande mbadia kana telesharjɛ ekanda l’ɔtɛkɛta ande lo sitɛ kaso k’Ɛtɛrnɛtɛ ka jw.org, kana sho koka mbowela okanda l’ɔtɛkɛta ande.
39 Naka onto ambɛnya nsaki ka mɛtɛ, sho pombaka nsala la wolo wa ntana opandjudi wele l’akoka wa mbokimanyiya l’ɔtɛkɛta weyande. Sho koka nto mbotɛ dihole diele suke diasalema nsanganya l’ɔtɛkɛta ande. Naka nde nangaka di’onto latɛkɛta ɔtɛkɛta ande ndjowenda, kete sho koka mbowɛnya woho wakokande mfunda adrɛsɛ ande lo jw.org. Filialɛ lo wedi ande, ayosala la wolo dia ntana opandjudi, olui kana etshumanelo kele suke l’onto akɔ kakoka ntetemala mbokimanyiya.
40 Naka onto l’ɛnya nsaki atatotɛ dia opandjudi watɛkɛta ɔtɛkɛta ande akaye ndjowenda, sho pombaka ntetemala ntshɔ towendaka. Ko naka lo tena dimɔtshi filialɛ ambewoya dikumanyi dia hawotanyi opandjudi watɛkɛta ɔtɛkɛta w’onto akɔ, sho pombaka nsala kɛnɛ tshɛ kakokaso nsala dia nomialomia nsaki k’onto akɔ. Naka kokaka, sho koka mbeka la nde Bible ondo lo nkamba l’okanda ɔmɔtshi wa l’ɔtɛkɛta ande. Naka sho nkamba l’esato dimɛna ndo nɔmba onto akɔ dia mbadiaka avɛsa woshilami, kete nde ayoshihodia akambo w’ohomba amɔtshi w’oma lo Bible. Ose nkumbo kande ɔmɔtshi leya ɔtɛkɛta ande dimɛna ndo ɔtɛkɛta wa lo ngelo kende mbeyaka mbetawɔ dia mbokadimolɛka.
41 Dia nɔmbɔla onto lɛnya nsaki l’okongamelo wa Nzambi, sho pombaka mbowelɛ lo nsanganya yaso kaanga mbele ondo nde hatoshihodia dimɛna dimɛna kɛnɛ kasalema. Etena kadiema avɛsa, sho koka mbokimanyiya dia nde mbatana lo Bible ka l’ɔtɛkɛta ande naka kekɔ. Nsangana tsho l’anto akina l’etshumanelo koka mbokeketsha ndo mbokimanyiya dia nde ndeka nsala ehamelo wa lo nyuma.
42 Djuyi ya tshitshɛ yahatakotsha kɛnɛ kalɔmbama: Djuyi ya tshitshɛ yahatakotsha kɛnɛ kalɔmbama ekɔ lofulo lɔmɔtshi l’apandjudi wasambisha l’ɔtɛkɛta okina wotshikitanyi l’ɔtɛkɛta w’etshumanelo kawɔ, oyadi kaanga ndooko ekumanyi kana okambi wele l’akoka wele suke dia nɔmbɔlaka losanganya lomingu tshɛ l’ɔtɛkɛta akɔ. Biro ka filialɛ koka mbetawɔ dia etshumanelo kɛmɔtshi monga la djuyi ya tshitshɛ naka tɔ kotshaka awui wayela anɛ:
(1) Naka anto efula wa l’ɛtshi ka nkɛtɛ tɛkɛtaka ɔtɛkɛta okina wotshikitanyi l’ɔtɛkɛta w’etshumanelo.
(2) Naka yema y’apandjudi mbeyaka ɔtɛkɛta akɔ kana nangaka mboweka.
(3) Naka olui wa dikumanyi wekɔ suke dia nɔmbɔla ndo nkongɛ esambishelo l’ɔtɛkɛta akɔ.
Naka olui wa dikumanyi kombolaka dia monga la djuyi ya tshitshɛ yahatakotsha kɛnɛ kalɔmbama, kete dikumanyi wayosawola kaamɛ l’omendji w’otshimbedi. Nde koka mbeya tshumanelo dikina diasala la wolo dia nsambisha anto wa l’ɔtɛkɛta akɔ ndo nde koka mbatɛ awui wayokimanyiya dia mbeya etshumanelo kakɔna kakoka mɛmba ɔkɛndɛ wa djuyi ya tshitshɛ shɔ yahatakotsha kɛnɛ kalɔmbama. Naka etshumanelo kamboshikikɛma, kete dikumanyi wayotoma mukanda lo biro ka filialɛ ndo wayɔlɔmba dia vɔ mbaetawɔ oko etshumanelo kayɛmba ɔkɛndɛ wa djuyi ya tshitshɛ yahatakotsha kɛnɛ kalɔmbama.
43 Elui: Biro ka filialɛ koka mbetawɔ dia etshumanelo kɛmɔtshi monga la olui naka tɔ kotshaka awui wayela anɛ:
(1) Naka anto wɛnya nsaki wekɔ efula ndo naka elongamelo k’ohamelo l’ɔtɛkɛta akɔ kekɔ.
(2) Naka yema y’apandjudi watɛkɛta ɔtɛkɛta akɔ kana waweka wekɔ.
(3) Naka ekumanyi kana okambi wakimanyiya wele l’akoka ekɔ dia nɔmbɔla olui kana nɔmbɔlaka kaanga losanganya ɔtɔi la lomingu l’ɔtɛkɛta akɔ, kana etenyi kɛmɔtshi ka losanganya lɔmɔtshi la lo lomingu, ɛnyɛlɔ oko sawo dia lo sɛkɛ kana Wekelo wa Tshoto y’Etangelo l’ɔtɛkɛta akɔ.
Etena kakotsha olui akambo asɔ lo yɛdikɔ yakoka, dikumanyi pombaka tomɛ biro ka filialɛ mukanda wele la vuiwui tshɛ yendana l’olui akɔ ndo nɔmba di’etshumanelo mbeyama oko tɔ mbeenda olui akɔ. Ekumanyi kana okambi wakimanyiya walɔmbɔla olui akɔ, mbele “omendji w’olui” kana “okambi w’olui.”
44 Etena kashikimala olui ɔsɔ, olui wa dikumanyi wa lo etshumanelo kawaenda wayoshikikɛ dia kana tenyi dikina dia nsanganya ya l’etshumanelo koka kotshama ndo mbala ngana yayosalemaka nsanganya shɔ lo ngɔndɔ. Olui akɔ koka nto salaka nsanganya y’otsha l’olimu w’esambishelo. Anto tshɛ wa lo olui ɔsɔ kambaka l’ɛlɔmbwɛlɔ k’olui wa dikumanyi di’etshumanelo kasukɛ olui akɔ. Dikumanyi pombaka mbisha ɛlɔmbwɛlɔ kahombama ndo mbɔsaka tɛdikɔ tahombama dia nkotsha ehomba w’anto wa lo olui ɔsɔ. Etena kakamba omendji w’otshimbedi kaamɛ l’olui ɔsɔ lo lomingu lembolande etshumanelo kasukɛ olui akɔ, nde ayosala alapɔlɔ wa lo tshena pe dia mbewoya filialɛ ohamelo w’olui ndo ehomba shikaa wele la olui akɔ. Yema yema, olui ɔsɔ koka ndjokoma etshumanelo. Naka wanɛ tshɛ wakamba ndjela ɛlɔmbwɛlɔ ka teokrasi, kete Jehowa ayɔngɛnangɛna.—1 Kɔr. 1:10; 3:5, 6.
ESAMBISHELO KA LO OLUI
45 Akristo wakayakimɔ le Nzambi wekɔ l’ɔkɛndɛ wa nsambisha anto akina lokumu l’ɔlɔlɔ. Ekɔ weho efula wakokaso nsala dui sɔ, koko efula ka l’atei aso ngɛnangɛnaka nsambisha kaamɛ l’anto akina. (Luka 10:1) Diakɔ diele, tshumanelo salaka losanganya l’otsha l’olimu w’esambishelo lo waa wikɛndɛ kana l’atei a lomingu. Nshi ya fɛtɛ nto ekɔ waaso w’amɛna wa nsala esambishelo ka l’olui nɛ dia anangɛso efula hawokambe olimu nshi yakɔ. Kɔmite k’olimu ka l’etshumanelo pombaka nkongɛ nsanganya y’otsha l’olimu w’esambishelo lo wenya ndo l’ahole wakoka la yanyi kana l’akɔlɔ.
46 Esambishelo ka l’olui kimanyiyaka dia apandjudi nkamba kaamɛ ndo ‘keketshana onto l’onto.’ (Rɔmɔ 1:12) Apandjudi w’eyoyo koka nsambisha kaamɛ la wanɛ wele la diewo di’efula, wambohokɔ akambo ndo ndowanyema. Lo bɛtshi dimɔtshi dia nkɛtɛ, mbeyaka monga ohomba dia apandjudi ahende kana ndekana nsambisha kaamɛ l’ɔtɛ w’ekokelo. Kaanga wɛ akalangi dia ntomba wɛmɛ l’ɛtshi kayɛ ka nkɛtɛ, naka wɛ mbɔtɔ lo losanganya wɛ l’ase olui, kete kɛsɔ koka nkeketsha anto tshɛ wa lɔkɔ. Mbeya tsho di’ɔnɛ anto akina wekɔ lo tasambisha l’ɛtshi ka nkɛtɛ kakɔ kaamɛ koka kokeketsha. Ambatshi mboka ndo apandjudi akina hawɔlɔmbama dia paka sukɛ losanganya tshɛ l’otsha l’olimu w’esambishelo lakongɛma l’etshumanelo, djekoleko naka lɔ salemaka lushi tshɛ. Koko ayoleka dimɛna vɔ sukɛka nsanganya mɔtshi y’otsha l’olimu w’esambishelo yasalema lomingu tshɛ.
47 Nyɛsɔ sho tshɛ toyele ɛnyɛlɔ kakatshike Yeso nde la apɔstɔlɔ ande! Sho koka monga l’eshikikelo dia Jehowa ayɔtshɔkɔla welo wadjaso dia ndjasha efula l’olimu w’ohomba w’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo.—Luka 9:57-62.